توسعه کاربردی انرژی های نو در ایران

انرژی خورشیدی

آفتاب- مهندس یوسف آرمودلی: انرژی خورشیدی و زمین‌گرمایی (ژئوترمال) دو منبع بسیار مهم جایگزین سوخت‌های فسیلی هستند که در دنیا برنامه‌های گسترده‌ای برای توسعه کاربرد آنها وجود دارد. با استفاده از سامانه‌های فتوولتائیک می‌توان انرژی‌ خورشیدی را جایگزین سوخت‌های فسیلی کرد. باید توجه داشت که برنامه‌ریزی برای استفاده از انرژی خورشید، در واقع ظرفیت‌سازی برای بهره‌مندی از یک منبع بسیار عظیم است که به‌هیچ وجه قابل مقایسه با منابع فعلی انرژی نیست؛ چراکه میزان انرژی خورشیدی که در هر ساعت به زمین می‌رسد چندین برابر میزان مصرف انرژی است که انسان در طول سال استفاده می‌کند.



سیستم‌های فتوولتائیک بدون استفاده از مکانیزم‌های مکانیکی، انرژی تابشی را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کنند. مزایایی مانند تبدیل مستقیم انرژی تابشی به انرژی الکتریکی، عدم ایجاد آلودگی صوتی و زیست محیطی، قابلیت تولید در محل مصرف با توان‌های مختلف متناسب با نیاز مصرف کننده و سهولت در نصب، راه اندازی و بهره‌برداری و توانایی ذخیره سازی انرژی در باتری موجب شده است که استفاده از این سامانه‌ها در دنیا توسعه یابد.



در حال حاضر کشور آلمان پیشرو در امر استفاده از سامانه‌های فتوولتائیک است. نکته قابل تامل این است که براساس شرایط اقلیمی، ضریب ظرفیت این کشور برای تولید انرژی از انرژی خورشیدی می‌تواند به ازای احداث هرمگاوات نیروگاه فتو‌ولتائیک حداکثر ۱۱ و میزان تولید انرژی آن ۹۳۶ مگاوات در ساعت باشد، اما شرایط اقلیمی ایران این امکان را به‌وجود می‌آورد که با ضریب ظرفیت ۲۰ توانایی تولید ۱۷۵۲ مگاوات در ساعت را دارا باشیم.



بر اساس برنامه پنجم توسعه باید تا پایان برنامه به میزان ۲٫۵ مگاوات سامانه‌های فتوولتائیک در کشور نصب شود، این در حالی است که تاکنون فقط توانستیم 2 هزار و۵۰۰ کیلووات سامانه‌های فتوولتائیک را در کشور نصب و راه‌اندازی کنیم.



کاربردهای انرژی خورشیدی شامل کاربردهای نیروگاهی و غیرنیروگاهی است که از آن جمله می‌توان به تامین آب آشامیدنی، سامانه‌های آب شیرین کن‌ها، حمام‌های خورشیدی، (در خراسان) تولید انرژی الکتریکی، آبیاری مراتع و آبیاری کشاورزی و ایستگاه‌های مخابراتی و سیستم تغذیه کننده پرتابل اشاره کرد.

در برخی از نقاط کشور که اتصال به شبکه سراسری برق میسر نبود اقدام به راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی شد که از آن جمله می‌توان به نیروگاه‌های خورشیدی در قزوین، اردبیل، خوزستان، فارس، طالقان اشاره کرد. در حال حاضر ایران با توان تولید ۲٫۵ مگاوات انرژی خورشیدی را دارد و سامانه‌های فتو ولتائیک در ۴ استان کشور راه‌اندازی شده‌اند.



امروزه نیروگاههای حرارتی خورشیدی از نوع سهموی خطی (Parabolic Trough) بیشتر از سایر نیروگاه‌های CSP اجرا شده اند و ظرفیت نصب شده این نیروگاه‌ها در دنیا تاکنون بیش از ۱۰۰۰مگاوات می‌باشد. در ایران نیز ساخت و راه اندازی نیروگاه سهموی خطی در شیراز انجام شده‌است. ظرفیت تولید این نیروگاه ۲۵۰ کیلووات است و طراحی و تجهیز این نیروگاه و تولید آینه‌های مورد نیاز آن با همکاری دانشگاه شیراز صورت گرفته است.



علت اصلی عدم پیشرفت کشور در توسعه استفاده از منابع تجدیدپذیر در قیمت خرید برق فتوولتائیک است. در این راستا دولت باید با استفاده از روش‌های حمایتی چون خرید تضمینی انرژی الکتریکی حاصل از سامانه‌های فتوولتائیک با قیمت مناسب، قوانین حمایتی و تشویقی چون معافیت‌های مالیاتی و گمرکی و حمایت از فناوری تولید تجهیزات فتوولتائیک با رعایت استانداردهای بین‌المللی نسبت به توسعه سامانه‌های فتوولتائیک و نیروگاه‌های خورشیدی اقدام کند.



• برگرفته از سخنرانی مهندس یوسف آرمودلی (رئیس سازمان انرژی‌های نو ایران) در نشست تخصصی توسعه کاربرد انرژی خورشیدی در ایران که ۳۰ آبان ماه ۱۳۹۰ در مرکز تحقیقات استراتژیک برگزار شد.

اگر نرخ انرژی های فسیلی در ایران واقعی و با نرخ بازار جهانی یکسان شود. آنوقت میتوان امیدوار بود که انرژیهای نو از جمله انرژی خورشیدی در ایران توسعه یابد.یا اینکه دولت برای شناساندن انرژی های نو به مردم یارانه خرید بدهد. و خود برق خورشیدی تولیدی مردم  را به قیمت صادراتی خریداری کند. و در تلویزیون و رسانه ها انرژی های نو را حداقل سه بار در هفته تبلیغ  کند./