بخش بزرگی از بحران آب , و اقتصاد ایران ناشی از سوء مدیریت است

اصفهان- ایرنا- رئیس شورای اسلامی استان اصفهان گفت: بخش بزرگی از بحران آب به سوء مدیریت های سال های گذشته و بهره وری پایین آب برمی گردد.

به گزارش ایرنا، 'عبدالله کیانی' روز سه شنبه در اجلاس شورای اسلامی استان اصفهان با بیان اینکه بحران آب مساله بسیار جدی و پیچیده ای است، افزود: حفر بی رویه چاه ها، بی توجهی به مدیریت حوزه آبریز زاینده رود و غلبه نگاه استانی بر نگاه ملی، الگوی کشت نامناسب و مصرف آب در کشت محصولاتی که هیچ توجیه اقتصادی ندارد، در ایجاد این بحران دخیل بوده است.
وی استقرار صنایع آب بَر در اقلیم خشک استان، بی توجهی به مسائل اقلیمی و جغرافیایی و آلودگی منابع آب شیرین حاصل از آلاینده های کشاورزی و صنعتی و فرسودگی شبکه های آب شهری را از دیگر موارد ایجاد این بحران دانست.
رئیس شورای اسلامی استان اصفهان گفت: ربط دادن دلیل ایجاد بحران آب به مساله کاهش نزولات جوی، فرافکنی مساله و ساده سازی موضوع است.
کیانی خاطرنشان کرد: آثار زیانبار بخش عمده سد سازی در کشور برغم اثرات نامطلوب زیست محیطی آن و تحت تاثیر سود بالای پروژه های سد سازی، نادیده گرفته شده است.
وی با بیان اینکه امروز نرخ خالی شدن سفره های آب زیرزمینی ایران یکی از سریعترین نرخ ها در جهان است، گفت: ساختار مدیریتی و بهره برداری از آب در ایران یک ساختار پوسیده محسوب می شود و از فرایند استحصال تا مصرف ایراد اساسی دارد.
رئیس شورای اسلامی استان با بیان اینکه مدیریت بر منابع آب باید بصورت قطره ای باشد و بر مصرف هر قطره آب شیرین باید نظارت شود، گفت: بی توجه جدی به مساله آب و ورود حاکمیت به این قضیه، یک تهدید جدی است که امکان بروز تنش ها و درگیری های فراوان را بدنبال دارد.
وی با بیان اینکه آموزش، کار کارشناسی و مدیریت قاطع دولت، سه عامل تعیین کننده در مدیریت بر منابع آب محسوب می شود، افزود: در کنار همه این عوامل باید سهم انرژی را از آب کاست و وابستگی به تولید برق در نیروگاه های برق آبی را کم کرد.
کیانی با بیان اینکه باید توسعه انرژی های پاک بویژه انرژی خورشیدی را با توجه به اقلیم ایران بطور جدی دنبال کرد، گفت: توسعه انرژی خورشیدی بعنوان بخش بسیار مهمی از کنترل بحران آب محسوب می شود.
وی با اشاره به لزوم پیگیری جدی اجرای طرح 9 ماده ای شورایعالی آب کشور در استان اصفهان، گفت: برای عبور از بحران آب در ایران بویژه در استان اصفهان باید همه تلاش کنند.
رئیس شورای اسلامی استان اصفهان هشدار داد: مساله آب یک مساله بخشی نیست بلکه یک بحران ملی است که نمود آن در استان اصفهان بسیار آشکارتر است.
به گزارش ایرنا، استان اصفهان بدترین روزهای خشکسالی در مقایسه با میانگین 40 سال اخیر را تجربه می کند، واقعیتی تلخ که برون رفت از آن نیازمند مشارکت همه جانبه و مستمر ارگان ها و مردم در تمام فصول سال است.
زاینده‌ رود بزرگترین رودخانه منطقه مرکزی ایران به طول 350 کیلومتر در دهه های اخیر بدلیل خشکسالی های متوالی، تراکم جمعیت و افزایش برداشت، به یک رودخانه فصلی تبدیل شده است.
میزان بارش و آب ذخیره شده در پشت سد زاینده رود بیانگر شرایط نامطلوب در فلات مرکزی ایران بویژه استان اصفهان است.
خشکسالی امسال در 70 سال اخیر بی سابقه توصیف شده و این پدیده اکنون 90 درصد از وسعت استان اصفهان را فرا گرفته است.

*** اول شهریور، آخرین فرصت برگزاری انتخابات هیات رییسه شوراهای شهر***
رئیس شورای اسلامی استان اصفهان با بیان اینکه به استناد مواد 17 و 18 قانون شوراها، مبنای فعالیت شوراهای فرادست، اولین انتخابات شوراست، گفت: اول شهریور آخرین فرصت برای برگزاری انتخابات هیات رییسه شوراهای شهر است و بعد از این تاریخ، هیات رییسه فعلی وجاهت قانونی ندارد.
کیانی با بیان اینکه باید شوراهای شهر و روستا، انتخابات هیات رییسه خود را تا یکی دو روز آینده برگزار کنند، افزود: برگزار نکردن انتخابات هیات رییسه شوراها در موعد قانونی تخلف محسوب می شود و هیات رییسه قبلی وجاهت قانونی ندارد و موضوع آن قابل طرح در هیات حل اختلاف و رسیدگی به شکایات شوراهاست.
وی گفت: مدت زمان قانونی هیات رییسه یکسال است و باید یک هفته قبل از انقضاء مهلت قانونی، انتخابات هیات رییسه شوراهای فرادست برگزار و نتیجه آن اعلام شود.
رئیس شورای اسلامی استان اصفهان با بیان اینکه یک ابهام حقوقی در مورد انتخابات هیات رییسه شوراهای شهر وجود دارد، گفت: دوره فعالیت شوراها بر اساس ماده 3 قانون اصلاح موادی از قانون شوراها، از 14 مرداد آغاز می شود و از طرفی شوراهای دوره پنجم از اول شهریور کار خود را شروع کردند.
رئیس شورای اسلامی استان اصفهان گفت: ماده 18 قانون شوراها نیز مدت زمان کار هیات رییسه شورا را یکسال می داند و این ابهام وجود دارد که هیات رییسه شوراهای شهر و روستا تا 14 مرداد یا تا اول شهریور ماه وجاهت دارد.
وی با بیان اینکه نظر وزارت کشور در این مورد 14 مرداد و نظر شورایعالی استانها اول شهریور است، تاکید کرد: باید این ابهام با استفساریه از مجلس شورای اسلامی مشخص شود.
جلسه شورای اسلامی استان اصفهان با حضور 24 نفر از نمایندگان شهرستان های استان در این شورا برگزار شد.
دستور کار این جلسه شورای استان به لزوم توجه جدی به اهمیت کشاورزی و آب اختصاص پیدا کرد.
در این جلسه قائم مقام سازمان جهاد کشاورزی استان و معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای اصفهان نیز برای پاسخ به سئوالات اعضای شورای اسلامی استان حضور داشتند.
بیش از سه هزار و 500 نفر در استان اصفهان عضو شوراهای شهر هستند.

عدم تخصیص بودجه تهدیدی جدی برای تجدیدپذیرها /هنوز نمایندگانی داریم که فکر می‌کنند برق گران است

مدیرعامل انرژی نوین مهر آباد با بیان اینکه بدلیل نوسانات نرخ ارز بیم آن می رود که جمع کثیری از فعالین صنعت تجدیدپذیر بزودی ورشکسته شوند، گفت: رونق حوزه تجدیدپذیرها موجب اشتغال نه تنها عده قابل توجهی متخصصین بلکه کارگران ساده نیز در اقصی نقاط کشور خواهد شد.

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایلنا، محمد پور امیری، مدیرعامل انرژی نوین مهر آباد در پنجمین کنفرانس و نمایشگاه انرژی خورشیدی ایران با موضوع "بررسی چالشهای فضای کسب و کار انرژی های تجدیدپذیر در سال 97اظهارداشت: صنعت انرژی های تجدید پذیر، در عین حال که کوچک و محدود است، صنعتی پویا به شمار می رود، و افزود از آنجا که سابقه فعالیت 15 ساله در این حوزه دارم، بارها شاهد این اتفاق بوده‌ام که موجی از حمایت ها صورت گرفته است اما به دلیل عدم مدیریت صحیح، موجبات ورشکستگی عده کثیری از شرکت های سرمایه گذار را فراهم آورد. در حال حاضر نیز به نظر می رسد که با موج سنگین تری مواجه خواهیم بود و عمده دلیل آن نیز این امر بود که معادلات جدید ارزی از پیش تعین نشده بود.

وی افزود: با وجود آنکه احداث نیروگاه 1.2 مگاواتی ظرف یک ماه صورت گرفت، فاز توسعه نیروگاه که 50 مگاوات است و مجوزهای آن اخذ شده بود، بدلیل معادلات جدید ارزی هنوز به مرحله احداث نرسیده است.

اتفاقات پیش روی تجدید پذیر ها در جریان نوسانات ارزی

پور امیری با بیان اینکه یکی از چالش های توسعه انرژی های تجدیدپذیر، اخذ مجوزها بود، که خوشبختانه این موضوع به مرور در حال حل شدن است، ادامه داد: از اتفاق های فوق العاده لطمه زننده ای که به خصوص سرمایه گذاران خارجی را تحت تاثیر قرار داد، موضوع عدم تخصیص عوارض برق که بودجه خرید برق تجدیدپذیر هستند، توسط سازمان برنامه در سال 1396 بود، این موضوع موجب شد تا در اواخر سال گذشته نیروگاه ها نتوانند مطالبات خود را دریافت کنند. که این موضوع به تدریج داشت به نیروگاه های کوچک 100 کیلو واتی و پنج کیلو واتی و  سرمایه گذاران کوچک می رسید که رفع شد.

وی افزود: در حال حاضر واردات تجهیزات و مواد اولیه تجدیدپذیر و موضوع نرخ ارز از مهم ترین مشکلات ما به شمار می رود. این درحالی است که تجهیزات و موارد اولیه نیروگاه های تجدید پذیر در حقیقت کالای مصرفی نیستند بلکه برای احداث نیروگاه بکار می روند، نیروگاهی که برق تولید می کند و برق کالای استراتژیک کشور است؛ بنابراین واضح است که تجهیزات و موارد اولیه نیروگاه های تجدیدپذیر می باید جزو کالای اساسی قرار گیرند که متاسفانه این امر در وزارت صنایع هنوز اتفاق نیفتاده است.

عدم هماهنگی ساتبا و توانیر یکی از چالش های توسعه سیستم های خورشیدی کیلوواتی

وی در ادامه خاطر نشان کرد، یکی دیگر از چالش های موجود بر سر راه ما عدم هماهنگی ساتبا و توانیر است. این ناهماهنگی در اثر موضوعات و مسائل کوچکی نظیر مدیریت بودجه و مسائلی از این دست، موجب شد تا بخشی از سرمایه گذاران سیستم های خورشیدی کیلوواتی چندین ماه در ابتدای امسال معطل بمانند که در نتیجه آن، فرصت تهیه تجهیزات با قیمت مناسب از دست رفت و همچنین فرصت تولید برق در فصول بهار و تابستان را که شبکه بشدت محتاج برق بود را نیز از دست دادیم.

وی افزود: افزایش نرخ ارز، وابسته به قیمت نهایی انرژی در ایران است و موضوع واردات کالا و تولید داخل را تحت تاثیر قرار می دهد.

پور امیری  یادآور شد: تمام کسانی که در راستای احداث نیروگاه های تجدید پذیر فعالیت دارند برای مثال در مرحله ساخت نیروگاه، الزاما نباید افراد متخصص باشند و لذا رونق این حوزه موجب اشتغال عده قابل توجهی کارگر ساده نیز در اقصی نقاط کشور خواهد شد.حتی کشاورزان منطقه نیز در فصولی که کسب درآمدی ندارند می توانند با آموزش اولیه ساده به کسب درآمد در حوزه تجدید پذیر بپردازند.

دولت با دریافت مالیات از تجدید پذیر ها نفع می برد

پور امیری تاکید کرد: یکی از موضوعات مهم حوزه تجدید پذیر ها پرداخت مالیات است. این پرداخت ها به نحوی است که کسانی در حوزه تجدید پذیرها اشتغال دارند، پیمانکاران و صاحبان نیروگاه ها، همگی موظف به پرداخت مالیات بر حقوق هستند. همچنین مالیات عملکرد به میزان 25 درصد را نیز باید پرداخت به نحوی که برای نیروگاه های تجدیدپذیر که هزینه نگهداری و تعمیرات چندانی ندارند، برابر 25% درامد فروش برق است علاوه بر موارد فوق، در واردات تجهیزات تجدیدپذیر نیز، 20 درصد عوارض گمرکی به دولت تعلق می گیرد.

وی درباره حوزه نیروگاه های حرارتی در کشور و قیمت برق و یارانه های انرژی که به برق تعلق می گیرد، خاطر نشان کرد: هنوز هم نمایندگان مجلسی داریم که فکر می کنند، قیمت برق گران است، در صورتی که در مناطق جنوبی کشور قیمت برق برابر ده تومان بر کیلو وات ساعت است و حتی در تهران قیمت برق معادل 100 تومان بر کیلووات ساعت پرداخت می شود که این قیمتها تنها با سوبسید و یارانه دولت به مردم قابل دستیابی است.

پورامیری گفت: در حالی که تنها حمایتی که در خصوص انرژی های تجدید پذیر صورت می پذیرد در قالب خرید به قیمت های تضمینی است، که آنهم با پول مردم و از عوارض برق مردم است.

وی یادآور شد: از اتفاق های فوق العاده لطمه زننده در خصوص انرژی تجدید پذیر که به خصوص سرمایه گذاران خارجی را تحت تاثیر قرار داد، موضوع عدم تخصیص بودجه و نوسانات نرخ ارز می باشد، و این درحالی که است حوزه تجدید پذیر با تولید برق، خود به عنوان یک منبع درآمد مهم محسوب می شود.

هواپیمای خورشیدی زفیر رکورد طولانی ترین پرواز را شکست

هواپیمای مبتنی بر انرژی خورشیدی ایرباس رکورد طولانی ترین پرواز بدون توقف را شکست.

هواپیمای زِفیر اس ( Zephyr S ) در 11 جولای (20 تیر ماه) از باند فرودگاهی در آریزونا برخواست و به مدت 25 روز و 23 ساعت و 57 دقیقه به پرواز ادامه داد. سال ها پیش نسخه اولیه ای از زفیر اس توانسته بود به مدت 11 روز به پرواز مستمر ادامه دهد.

زفیر اس به پنل های خورشیدی مجهز شده که انرژی مورد نیاز برای چرخش دو موتور آن را فراهم می کنند. در شب ها نیز از انرژی ذخیره شده در باتری ها استفاده می شود. به این ترتیب این هواپیمای بدون سرنشین برای پرواز تنها به نور خورشید وابسته است.

بنا بر گزارش ایرباس زفیر اس به ارتفاع 70 هزار پایی دست یافته؛ میزانی که بالاتر از ارتفاع معمول ترافیک هوایی است. تنها هواپیمای غیر نظامی که در چنین ارتفاعی پرواز می کرد کنکورد بود و البته در بین هواپیماهای غیر نظامی هم تنها U2 و SR-71 Blackbird امکان پرواز در این ارتفاع را داشتند.

طول دو بال زفیر اس در مجموع 25 متر است. این هواپیما کمتر از 75 کیلوگرم وزن دارد و می تواند تا 5 برابر وزن خود را حمل کند. هواپیمای خورشیدی ایرباس در کارخانه ای در فارنبورو انگلستان ساخته شده و از فیبرهایی به نازکی موی انسان تشکیل شده است.

زفیر اس به گونه ای طراحی شده که برای مدت طولانی به پرواز ادامه دهد و در آینده هدف این است که برای ماه ها در آسمان باقی بماند. به همین دلیل ایرباس از آن با عنوان «نه کاملاً هواپیما و نه کاملاً ماهواره» یاد می کند و در واقع لقب «شبه ماهواره» را به زفیر اس داده است.

زفیر قرار است برای شرکت ها خدمات ماهواره ای را با قیمت ارسال ارزان تر نسبت به دیگر گزینه های فضایی فراهم کند. اولین مشتری نیز از همین حالا مشخص است: وزارت دفاع بریتانیا.

بنا بر اعلام ایرباس، این هواپیمای خورشیدی می تواند در زمینه های متنوعی از جمله مأموریت های شناسایی، نظارت دریایی، مأموریت های گشت مرزی، ارتباطات، مدیریت بحران ها، امداد، نظارت بر آتش سوزی های گسترده و نشتی نفت کاربرد داشته باشد.

تامین ۱۶ درصد از انرژی مصرفی جهان از راه انرژی‌های نو

انرژی‌های نو از جمله انرژی‌های آبی و خورشیدی هستند که برای تولید آن‌ها از منابع بدون کربن استفاده می‌شود. در حال حاضر حدود ۱۶ درصد از انرژی مصرفی جهان از راه انرژی‌های نو به دست می‌آید.

به گزارش ایسنا، انرژی‌های نو به آن دسته از انرژی‌هایی اطلاق می‌شود که که برای تولید آن‌ها از منابع بدون کربن نظیر انرژی خورشیدی و انرژی باد استفاده می‌شود. به دلیل اهمیت و تجدیدپذیری محدود منابع هیدروکربنی از قبیل جنگل‌ها و مراتع، زغال سنگ، نفت و گاز که به سوخت‌های فسیلی معروف هستند امروزه بهره‌گیری از انرژی‌های نو گسترش یافته است.

در حال حاضر حدود ۱۶ درصد از انرژی مصرفی جهان از راه انرژی‌های نو به دست می‌آید. برزیل ازجمله کشورهایی است که پروژه‌های بزرگی برای استفاده از انرژی‌های نو داشته است و ۱۸ درصد از کل مصرف سوخت اتومبیل‌های آن از سوخت اتانول (تولید شده از ساقه نیشکر) به دست می‌آید. کشور پرتغال برای نخستین بار در جهان موفق شد برای مدت چهار روز انرژی‌های فسیلی و هسته‌ای را کنار بگذارد و تمام مصارف انرژی خود را از طریق انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر تامین کند.

مزایای استفاده از انرژی‌های نو

انرژی‌های نو عبارتند از انرژی آبی، انرژی بادی، انرژی خورشیدی، انرژی زمین گرمایی و انرژی امواج و جذر و مد. از جمله مزایای استفاده از انرژی‌های نو می‌توان به کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی، جلوگیری از تولید زیاد گازهای گلخانه‌ای و در نتیجه کنترل گرمایشی زمین، دسترسی آسان و رایگان اشاره کرد.

سه تجربه موفق استفاده از انرژی‌های نو در ایران عبارتند از: حفظ منابع طبیعی: نصب آبگرمکن‌های خورشیدی سبب تغییر الگوی مصرف سوخت جنگل نشینان چهار محال و بختیاری شد. با نصب این گرمکن‌ها مصرف چوب جنگلی به‌ویژه بلوط در روستاهای جنگل‌نشین کاهش یافت. از سال ۱۳۸۳ نیز استفاده از انرژی خورشیدی و انرژی باد در خراسان جنوبی، سربیشه و دشت حسین آباد با مدیریت جوامع محلی آغاز شد. این اقدام کاهش قابل توجه بوته‌کنی و در نتیجه حفاظت از مراتع را به دنبال داشت.

براساس گزارش سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، در استان یزد نیز با اجرای پروژه منارید، تامین آبگرم منازل از طریق نصب پنل‌های خورشیدی آغاز و طی آن با مشارکت مردم محلی در دو روستا با تجهیز بیش از ۶۰ واحد مسکونی به پنل‌های خورشیدی گام موثری برداشته شد.

ایران قطب تولید انرژی خورشبدی می تواند باشد.

آفتاب سوزانی که این روز‌ها گرمایش ما را به ستوه آورده و مصرف برق کشور را افزایش داده می‌تواند منبع مهمی برای پول درآوردن کشور باشد.

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، قطعی برق این روز‌ها خیلی‌ها را کلافه کرده است. هرچند ایران به دلایل مختلف فراتر از استاندارد‌های جهانی برق مصرف می‌کند، اما افزایش نیاز به مصرف برق مسئله‌ای جهانی است. دغدغه‌ای که سال‌هاست توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود معطوف کرده. افزایش بهره‌وری از نیروگاه‌های سوخت فسیلی، احداث نیروگاه‌های شکافت هسته‌ای و تلاش‌ها برای صنعتی کردن فناوری هم‌جوشی هسته‌ای از جمله این تلاش‌هاست. در این میان بهره‌برداری از انرژی خورشیدی راهکاری است که پیشرفت‌هایش بیش از دیگر رقیبان مورد توجه قرار گرفته.

نگاه همه به آسمان است
ایده بهره‌برداری از انرژی خورشید برای تولید برق اولین بار سال ۱۹۲۳ در آلمان مطرح شد. زمانی که بیشتر خانه‌های دنیا هنوز به شبکه برق متصل نشده بودند. طرحی که البته هیچگاه عملیاتی نشد، اما بذری را در ذهن محققان کاشت که حالا در قرن بیست یکم به نهالی امیدوارکننده بدل گشته است. هرچند سهم این انرژی در سبد تولید برق جهانی در مقایسه با سهم ۳۱ درصدی نفت، ۲۸ درصدی ذغال سنگ، ۲۸ درصدی گاز و حتی ۲/۵ درصدی برق‌آبی ناچیز است، اما در سال‌های اخیر توانسته رشد قابل توجهی در سبد منابع تولید برق داشته باشد.

گاردین سال گذشته در گزارشی اعلام کرد انرژی خورشیدی سال ۲۰۱۶ بیشترین رشد را بین منابع تولید برق داشته و به نقل از آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر، آینده استفاده از این منبع انرژی را بسیار امیدوار کننده دانست. این گزارش تأکید می‌کند انرژی خورشیدی در سال ۲۰۲۲ به مقام اولیفناوری‌های تجدید ناپذیر تولید برق تبدیل خواهد شد و کشور‌های زیادی برای تأمین برق از انرژی خورشیدی برای روزگار پسانفت سرمایه‌گذاری می‌کنند.

طراحی مفهومی اولیه برای تولید برق از انرژی خورشیدی
تولید برق از خورشید با استفاده از دو فناوری اصلی انجام می‌شود. سیستم‌های فتوولتائیک که با استفاده از سلول‌های خورشیدی مستقیما برق را به الکتریسته تبدیل می‌کنند و سیستم‌های CSP که با استفاده از آینه‌ها نور خورشید را در یک نقطه جمع کرده و از گرمای آن برق تولید می‌کنند.

بیابان‌ها دوست داشتنی می‌شوند
بیشتر نیروگاه‌های برقی دنیا تا امروز از کنار هم قرار گرفتن سلول‌های خورشیدی درست شده‌اند. بزرگ‌ترین آن‌ها نیروگاه تنگر (Tengger) چین با ظرفیت ۱۵۴۷ مگاوات است. آلمانی‌ها هم ۳۵/۶ درصد از برق‌شان را با همین فناوری تأمین می‌کنند.

بازدهی سلول‌های خورشیدی علاوه بر فناوری به کار رفته در آن‌ها تابعی از شرایط اقلیمی منطقه مورد استفاده است. با وجود این که اروپایی‌ها پیشرو در تکنولوژی‌های نوین سلول‌های خورشیدی هستند، اما کشور‌های خودشان مکان مناسبی برای نصب این سلول‌ها نیستند. آمار‌های اطلس جهانی تابش خورشید نشان می‌دهد مناطق مرکزی آفریقا، بخش‌هایی از بیایان‌های عربستان، استرالیا و بخش کوچکی از شیلی بهترین مناطق برای استفاده از سلول‌های خورشیدی در زمین هستند.

پروفسور مهران معلم، دانش آموخته فیزیک اتمی و سلول‌های خورشیدی از دانشگاه برکلی معتقد است کل برق مورد نیاز جهان را می‌توان از انرژی خورشیدی تأمین کرد. وی درباره ظرفیت تولید برق در صحرای آفریقا می‌گوید: «مجموع برق تولیدی جهان از همه منابع (سوخت‌های فسیلی، هسته‌ای، تجدیدپذیر و...) در سال ۲۰۱۵ حدود ۱۷/۳ تراوات بوده است. اگر ما نیروگاهی در ابعاد ۳۳۵ کیلومتر در ۳۳۵ کیلومتر، با سلول خورشیدی مدرن در صحرای آفریقا ایجاد کنیم، بیش از ۱۷/۴ تراوات برق تولید خواهیم کرد. این محدوده مساحتی معادل ۴۳ هزار مایل را در بر می‌گیرد. یعنی چیزی در حد ۱/۲ درصد از مساحت کل صحرا».

ایران یکی از مستعدترین کشور‌ها برای تولید برق خورشیدی است. همین آفتاب سوزان که این روز‌ها گرمایش ما را به ستوه آورده و مصرف برق کشور را افزایش داده می‌تواند منبع مهمی برای پول درآوردن کشور باشد. اطلس جهانی تابش خورشید نشان می‌دهد مناطقی از استان‌های کرمان، فارس و سیستان و بلوچستان تابشی نزدیک به آنچه درباره صحرای آفریقا گفتیم دارند. تابش خورشید در بیشتر مناطق ایران حدود دو برابر آلمانی است که بیشترین سهم از تولید برق از انرژی خورشیدی را به خود اختصاص داده است.

عربستان سعودی امسال اعلام کرد تا سال ۲۰۳۰ بزرگ‌ترین نیروگاه برق خورشیدی جهان را در مناطق کویری این کشور احداث می‌کند. نیروگاهی ۲۰۰ میلیون واتی (چیزی حدود چهار برابر کل مصرف برق ایران) که با همکاری چند کشور خارجی ساخته می‌شود. عمان و مصر دیگر کشور‌های خاورمیانه‌ای هستند که برای تولید برق خورشیدی سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

گامی فراتر از سلول‌های خورشیدی
آن سوی کره زمین در صحرای نوادا محققان مشغول کار روی مدل دیگری از نیروگاه‌های برق خورشیدی هستند. تحقیقاتی که یکی دو سالی است نتایج قابل توجهی به دنبال داشته‌اند. سایت بیگ تینک (bigthink) در گزارشی از این نیروگاه با عنوان پیروزی نهایی انسان بر انرژی سوخت‌های فسیلی نام می‌برد. آینه‌هایی که مانند گل‌های آفتاب‌گردان متناسب با زاویه نور خورشید می‌چرخند و نور آن را در نقطه کانونی برج اصلی می‌تابانند. نوع خاصی از نمک که تا هزار درجه فارنهایت تحمل نگه‌داری گرما دارد در محفظه این برج قرار می‌گیرد تا واسطه تبدیل انرژی باشد. این نمک بر اثر گرمای این نور‌ها مذاب شده و وارد چرخه نیروگاهی می‌شود. از اینجا به بعد، سیستم کار شبیه به بقیه نیروگاه‌هاست. نمک‌های ذوب شده آب را بخار می‌کنند، بخار آب توربین را می‌چرخاند و آخرش هم تولید برق!

تفاوت اصلی این نیروگاه با دیگر سیستم‌های CSP در استفاده از همین نمک است. نمک به کار گرفته شده می‌تواند تا ۱۶ ساعت گرما را درون خود حفظ کند. قابلیتی که این نیروگاه را به یک سیستم شبانه‌روزی تولید برق تبدیل می‌کند. تولید برق در دیگر نیروگاه‌های خورشیدی محدود به ساعت‌های تابش آفتاب است و برای استفاده از آن‌ها در شب یا ایام ابری نیازمند باتری هستیم. ۱۰ هزار و ۳۴۷ قطعه آینه در این نیروگاه به کار رفته است و ظرفیت تولید برق آن ۵۰۰ هزار مگاوات در سال است. حدود دو برابر نیروگاهی مشابه با سلول‌های خورشیدی. شرکت تسلا اخیراً قرادادی با ایالت استرالیای جنوبی بسته است تا یک نیروگاهی با استفاده از همین تکنولوژی برای آن‌ها بسازد.

فرصتی که نباید از دست بدهیم
سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر کشورمان چند روز پیش اعلام کرد نیروگاه‌های کوچک خورشیدی کشور در روز‌های پرمصرف و ساعات پیک عملکرد بسیار خوبی داشته‌اند. برآورد‌های متعددی از ظرفیت‌های ایران برای تولید برق خورشیدی مطرح شده است. برخی منابع می‌گویند این با سرمایه‌گذاری ۶۰ میلیارد دلاری می‌تواند یک سوم کل برق مورد نیازش را از این منبع تأمین کند. با این حال تا کنون اقدام جدی برای استفاده گسترده از این انرژی در ایران دیده نشده است. غفلتی که ممکن است ایران را از دسترسی به یکی از مهم‌ترین فناوری‌های مهم آینده دنیا عقب بیندازد.

همزمان بودن شدت‌ مصرف انرژی با اوج تولید انرژی‌ خورشیدی

با اشاره به مزیت‌های ایران در حوزه انرژی تجدیدپذیر، گفت: همانطور که کشور در حوزه سوخت‌های فسیلی مانند نفت و گاز کشوری غنی است و رتبه اول را داریم، در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی‌های بادی و خورشیدی، زیست توده (استحصال انرژی از پسماندهای شهری و کشاورزی) نیز پتانسیل‌های بالایی داریم که متاسفانه تاکنون مغفول مانده است.

وی با اشاره به مزایای انرژی‌های تجدیدپذیر خاطرنشان کرد: این نوع انرژی‌ها دارای مزایای اقتصادی است، به این معنا که با توجه به پیشرفت فناوری‌های مربوط به این حوزه در دنیا، هزینه‌های خرید به ازای هر کیلووات به شدت در حال کاهش است، به طوری که هزینه سرمایه‌گذاری در پنل‌های فتوولتائیک در 5 سال اخیر 40 درصد کاهش یافته است.

موسوی با بیان اینکه بر اساس پیش‌بینی‌ها در 5 سال آینده هزینه‌های سرمایه‌گذاری در این حوزه به میزان 40 درصد کاهش پیدا می‌کند، ادامه داد: در حال حاضر قیمت‌های انرژی خورشیدی به کمتر از هزار دلار به ازای هر کیلووات رسیده است و اگر این روند توسعه یابد، با فناوری‌های فسیلی مانند نیروگاه‌های گازی و سیکل ترکیبی قابل رقابت خواهد شد.

وی استفاده از انرژی تجدیدپذیر را منجر به کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی در نیروگاه‌های گازی و سیکل ترکیبی دانست و یادآور شد: این امر مزیت بالایی دارد چون کشور می‌تواند از سوزاندن نفت و گاز و گازوئیل در نیروگاه‌ها جلوگیری کند و با صادرات و یا تبدیل آنها به محصولات با ارزش‌تر بتواند ارزش افزوده تولید کند.

مدیر عامل انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران، اشتغال‌زایی بالا برای دانش‌آموختگان دانشگاهی را از دیگر مزایای انرژی‌های تجدیدپذیر عنوان کرد و افزود: فناوری‌های خورشیدی 7 تا 8 برابر فناوری‌های گازی اشتغال‌زایی ایجاد می‌کنند.

موسوی با اشاره به مزایای زیست محیطی انرژی‌های تجدیدپذیر خاطر نشان کرد: با توجه به تعهدات کشور به کاهش گازهای گلخانه‌ای در مراجع بین‌المللی استفاده از این منابع تجدیدپذیر در این زمینه می‌تواند موثر باشد.

امکان تولید پراکنده انرژی در کشور با تجدیدپذیرها

موسوی قابلیت تولید پراکنده را از دیگر مزایای فناوری‌های فتوولتائیک و بادی نام برد و اضافه کرد: این منابع به ما امکان تولید انرژی در محل مصرف را می‌دهد، به همین دلیل موجب صرفه‌جویی در هزینه‌های انتقال و توزیع نیروی برق می‌شود.

وی اظهار کرد: استفاده از این فناوری‌ها در مراکز حساس و کلیدی مانند بیمارستان‌ها استقلال تامین انرژی را برای آنها فراهم می‌کند، ضمن آنکه این مراکز در مواقع حساس و بحرانی کارکردهای خود را از دست نخواهند داد.

مدیر عامل انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ادامه داد: با توجه به سیاست‌های اخیر دولت در زمینه خرید برق تجدیدپذیر در سال‌های اخیر، اگر هر خانواده 5 کیلووات مصرف انرژی دارد، اگر از سیستم‌های فتوولتائیک استفاده کند و برق تولیدی را به دولت بفروشد، هر خانواده می‌تواند منابع درآمدی برای خود ایجاد کند.

وی در عین حال تاکید کرد: از آنجایی که کشور در منابع نفت و گاز غنی است، به نوعی تامین انرژی کشور "تک منبعی" شده است و این امر از لحاظ مسایل پدافند غیر عامل‌ مشکلاتی را ایجاد خواهد کرد. ولی تنوع بخشی به منابع انرژی برای کشور مفید است.

انرژی تجدید پذیر فناوری لوکس نیست

موسوی با بیان اینکه بسیاری تصور می‌کنند انرژی‌های تجدیدپذیر جزو فناوری‌های لوکس است، اضافه کرد: با توجه به توسعه فناوری‌هایی که در دنیا در این حوزه رخ داده است و با توجه به کاهش قیمت‌ها، دیر یا زود این فناوری‌ها در زندگی بشر جای خود را باز خواهند کرد و چه بهتر که ما از همین الان به فکر توسعه این فناوری‌ها در کشور باشیم.

وی ادامه داد: از سوی دیگر نیز باید توجه داشته باشیم که خرید فناوری و محصولات خارجی و استفاده از آنها هر چند که برای کشور مزیت داشته باشد، ولی مزایای آن به طور کامل عاید کشور نمی‌شود و لازم است اقدام به بومی‌سازی این فناوری‌ها در این حوزه کنیم. البته در سال‌های اخیر چند شرکت‌ دانش‌بنیان در این حوزه گام‌هایی برداشته‌اند و امیدواریم بیشتر شود.

باد و خورشید دو اولویت کشور در تجدیدپذیرها

مدیر عامل انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران در پاسخ به اینکه اولویت کشور در توسعه کدام نوع انرژی تجدیدپذیر باید قرار گیرد، پاسخ داد: اگر بخواهیم به توسعه فناوری توجه نکنیم، هر کدام از انرژی‌های تجدیدپذیر جایگاه خود را دارند.

وی به استحصال انرژی از پسماندهای شهری اشاره کرد و گفت: در حال حاضر بسیاری از کلانشهرهای کشور مانند "تهران"،‌"اصفهان"، "مشهد" و "شیراز" و همچنین شهرهای شمالی کشور با معضلات زیست محیطی ناشی از دفع غیر بهداشتی پسماندهای شهری مواجه هستند؛ در حالی که استفاده از فناوری‌های این حوزه می‌تواند برای این مناطق مفید باشد.

موسوی ادامه داد: بسیاری از مناطق کشور در کانون‌های پرتابش خورشیدی قرار دارند که در چنین زمین‌هایی که امکان فعالیت صنعتی و کشاورزی وجود ندارد، می‌توان از آن برای احداث پنل‌های خورشیدی بهره‌برداری کرد.

وی وجود تونل‌های باد را از دیگر مزایای کشور در حوزه تجدیدپذیرها عنوان کرد و افزود: مناطقی چون خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، نواحی قزوین و منجیل دارای منابع لایزال بادی هستند که می‌توان از آن در جهت تولید انرژی تجدیدپذیر استفاده کرد.

موسوی اضافه کرد: اگر بخواهیم اولویت‌ها در این حوزه بر اساس توسعه فناوری و تجهیزات باشد، پیشنهاد می‌شود به سمت توسعه فناوری‌خورشیدی و بادی حرکت کنیم؛ چراکه اشتغال‌زایی این نوع فناوری‌ها از سایر فناوری‌ها بیشتر است، ضمن آنکه کشور در صنایع سنگین تجربیات خوبی دارد و می‌تواند در جهت ساخت توربین‌های بادی مگاواتی وارد شود و در حوزه فتوولتائیک به دلیل آنکه زنجیره کامل در کشور قابلیت ایجاد را دارد و با توجه به بازار مصرف بزرگی که در کشور داریم، می‌توانیم از فناوری‌های تولیدشده در حوزه انرژی خورشیدی بهره‌برداری کنیم.

وی خاطر نشان کرد: ایران در میان انرژی‌های تجدیدپذیر، پتانسیل‌های بالایی در انرژی‌های خورشیدی و بادی دارد و این امر بازار مصرف بزرگ و مقرون به صرفه بودن فناوری‌های این حوزه را به دنبال دارد.

گلوگاهی که موجب فراگیر نشدن فناوری خورشیدی و بادی شده است

مدیر عامل انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران با بیان اینکه در دنیا فناوری‌های مربوط به انرژی‌های تجدیدپذیر نسبت به فناوری‌های نیروگاهی نوظهورتر است،‌ گفت: در ایران نیز به دلیل ذخایر انرژی فسیلی، اولویت بر توسعه نیروگاه‌های فسیلی و در دهه 70 و 80 تمرکز بر توسعه نیروگاه‌های آبی بوده است.

وی مهمترین عامل عدم توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر را اعطای یارانه‌ها به سوخت‌های فسیلی دانست و اضافه کرد: این اقدام در راستای حمایت از مردم است، ولی به ضرر کشور است؛ چون یارانه‌های زیاد حوزه انرژی منجر به عدم بهینه‌سازی نیروگاه‌های برق شده است، به گونه‌ای که این نیروگاه‌ها با راندمان‌های پایین کار می‌کنند. ضمن آنکه موجب افزایش مصرف در بخش‌های خانگی، صنعتی و کشاورزی شده است.

موسوی یادآور شد: اگر قیمت‌های سوخت‌های فسیلی منطقی باشد، کاهش مصرف انرژی را به دنبال دارد و خاموشی‌هایی که الان با آن دست به گریبان هستیم، کاهش خواهد یافت.

به گفته وی، زمانی کاهش مصرف انرژی رخ می‌دهد که قیمت در حدی باشد که باعث شود تمام صنایع و کلیه ساختمان‌ها به سمت بهینه‌سازی مصرف و استفاده از فناوری‌هایی که منجر به کاهش مصرف انرژی می‌شود، حرکت کنند.

موسوی خاطر نشان کرد: همین عامل باعث شده که فناوری‌های مربوط به تجدیدپذیرها توسعه نیابند؛ چراکه وقتی قیمت انرژی نیروگاه‌های فسیلی پایین است، کسی ترغیب نمی‌شود که از فناوری‌های خورشیدی و بادی استفاده کند.

مدیر عامل انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران با بیان اینکه کشور صاحب فناوری‌های حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر نیست، ادامه داد: برای انتقال فناوری‌های این حوزه با توجه به شرایط خاص سیاسی و اقتصادی کشور مشکلاتی وجود دارد؛ ولی در سال‌های اخیر با اقدامات دولت در زمینه خرید برق تجدیدپذیر، گام‌های موثری در توسعه این فناوری‌ها در حال شکل‌گیری بود که با چالش‌های نقل و انتقالات مالی و تحریم‌های بانکی مواجه شدیم که بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی نمی‌دانستند که چگونه پول را به کشور وارد و چگونه درآمدهای خود را از کشور خارج کنند.

امکان رفع چالش خاموشی با توسعه فناوری‌های تجدیدپذیر

موسوی، پایین بودن قیمت انرژی در کشور را از چالش‌های موجود در کشور دانست که همین امر موجب شده است کسی دغدغه صرفه‌جویی انرژی را نداشته باشد و اظهار کرد: این رویکرد کشور را با شدت مصرف انرژی مواجه کرده است، به گونه‌ای که شدت انرژی به ازای هر یک واحد تولید در GDP 10 برابر کشورهای پیشرفته است.

وی با تاکید بر اینکه شدت انرژی 10 برابر کشور ژاپن است، افزود: به این معنا که برای تولید یک واحد محصول، 10 برابر آنها انرژی مصرف می‌کنیم، چون قیمت‌های انرژی پایین است و کسی به دنبال صرفه‌جویی انرژی نیست. از این رو به دلیل افزایش جمعیت، افزایش مصرف انرژی دارای شیب زیادی است و از سوی دیگر کاهش شدت انرژی نیز به دلیل عدم بهینه‌سازی رخ نمی‌دهد.

این فعال حوزه انرژی‌های تجدید پذیر اضافه کرد: این وضعیت موجب ورشکستگی صنعت برق می‌شود و از آنجایی که نمی‌تواند هزینه‌ها را پوشش دهد، تولید نیرو افزایش نیافته و منجر به خاموشی‌های اخیر شده است.

وی با اشاره به سخنان یکی از نمایندگان مجلس در زمینه عملکرد نادرست مسؤولان وزارت نیرو یادآور شد: عملکرد بد مربوط به ثابت نگهداشتن قیمت‌های انرژی است. در حال حاضر قیمت برق به ازای هر کیلووات ساعت 70 تومان است، ولی این عدد برای خود صنعت بعضا بیش از 300 تومان است.

مدیرعامل انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران، انرژی‌های خورشیدی را یکی از قابلیت‌های موثر در این حوزه عنوان کرد و ادامه داد: بر اساس مطالعات، اوج مصرف در ساعاتی است که اوج تولید انرژی خورشیدی (در ساعات ظهر تا بعد از ظهر) است.

وی با بیان اینکه در این زمان حدود 21 هزار مگاوات بار سرمایشی داریم که انرژی برق برای ایجاد سرمایش استفاده می‌شود و خاطر نشان کرد: در همین اوج مصرف، در همه نقاط کشور زمان اوج تولید انرژی خورشیدی است که می‌توانیم با استفاده از فناوری‌های فتوولتائیک و بادی اقدام به "پیک‌زایی" کنیم.

به گفته موسوی در بیشتر مناطق کشور اوج تولید انرژی بادی با اوج مصرف همسانی دارد، از این رو می‌توان از توبین‌های بادی و پنل‌های خورشیدی استفاده کرد.

بی‌ارتباط بودن خاموشی‌ها با تعهدات محیط زیستی ایران

مدیرعامل انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران همچنین به اخبار منتشر شده از سوی یکی از سایت‌های خبری در زمینه مرتبط بودن تعهدات ایران در کاپ 21 اجلاس پاریس با خاموشی‌های اخیر گفت: در این خبر اعلام شد که تعهد ایران در کاپ 21 به کاهش 12 درصدی گازهای گلخانه‌ای منجر به خاموشی‌های اخیر شده است که موضوعات این کنوانسیون هیچ ربطی به خاموشی‌ها و قطع برق اخیر ندارد.

وی ادامه داد: متاسفانه موضوعات فنی و تکنولوژی، مرتبط به موضوعات سیاسی می‌شود و به جای حل ریشه‌ای مسایل به حواشی پرداخته می‌شود.

موسوی با تاکید بر اینکه اجرای تعهدات ایران در کاپ 21 به نفع کشور و در جهت منافع مالی است، گفت: افزایش راندمان نیروگاه‌ها، بهینه‌سازی مصرف و افزایش فناوری‌های تجدیدپذیر همگی در جهت منافع ملی است.

نقاط ضعفی که باید برطرف شود

وی با بیان اینکه ما صاحب همه فناوری‌های مربوط به تجدیدپذیرها نیستیم، گفت: فناوری‌های این حوزه، فناوری‌های درون‌زا نیست و از سایر کشورها وارد شدند. به عنوان مثال فناوری‌های مربوط به انرژی‌های بادی از آلمان و دانمارک به کشور وارد شده است.

موسوی با بیان اینکه توربین‌های بادی در دو نوع "کیلوواتی" و "مگاواتی" تولید می‌شوند، ادامه داد: توربین‌هایی که در حد کیلوواتی است در کشور وجود دارد ولی تولید توربین‌های مگاواتی مهم است که فناوری‌هایی که در این زمینه در کشور وجود دارد، انتفال فناوری از کشورهای آلمان و دانمارک است.

وی با اشاره به وضعیت توسعه فناوری‌های خورشیدی در کشور گفت: در این حوزه شرکت‌هایی در کشور موفق به تولید سلول‌های خورشیدی سیلیکونی شدند، ولی حجم تولیدات آنها کم است و اخیرا شرکت‌هایی که وارد تولید پنل‌های خورشیدی شدند، سلول خورشیدی آن را از خارج وارد می‌کنند که این امر ارزش افزوده‌ای را ایجاد نخواهد کرد و زمانی ارزش افزوده به طور کامل کسب می‌شود که از سیلیس تا پنل خورشیدی در کشور بومی‌سازی شود.