تهران – ایرناپلاس- چرا نفت، بهجای آنکه نقطه قوت ایران در روابط خارجی باشد، به نقطهضعف بدل شده است و چگونه میتوان نفت را به سلاحی در دستان خودمان تبدیل کنیم؟ پاسخ به این سؤالها البته نیازمند مطالعات کارشناسی گسترده است اما شاید پاسخ کوتاه آن را بیژن نامدار زنگنه داده باشد.
تابستان جاری اتفاقا شرایطی را برای اغلب مردم و سازمان ها و شرکت های خصوصی ایجاد کرد که به شدت آنها را به سمت استفاده از انرژی های نو متمایل کرد. به علت خشکسالی و کاهش تولید برق، شرکت توزیع نیروی برق شرایط سختی را پشت سر گذاشت. برای نمونه برق اغلب سازمان ها و بانک ها برای ساعت ۱۲:۳۰ دقیقه در طول تابستان باید قطع می شد و آنها مجبور بودند به رغم داشتن مشغله کاری، اقدام به تعطیل محل کار خود می کردند. همین شرایط باعث شده است که برخی سازمان ها تمایل فراوانی به استفاده از انرژی های تجدیدپذیر داشته باشند.
اتفاقا استان خوزستان شرایط بسیاری مناسبی برای استفاده از انرژی ها نو به خصوص انرژی خورشیدی دارد. به دلیل تابش نور خورشید در طول روز، منابع خوبی برای تولید انرژی خورشیدی در استان وجود دارد که میتوان از این منابع برای کاهش بار شبکه برق الکتریکی استفاده کرد. تولید انرژی خورشیدی در خوزستان بهطور جدی دنبال میشود؛ بهگونهای که از سالهای گذشته در برخی از روستاها و مناطق صعبالعبور که امکان احداث شبکه برق الکتریکی وجود ندارد از پانلهای خورشیدی برای تامین روشنایی و سایر مصارف استفاده میشود.
در سالهای ۸۸ تا ۹۰ استفاده از انرژیهای خورشیدی ابتدا در روستاهای صعبالعبور ایذه، لالی، دزفول، مسجدسلیمان و تالاب شادگان انجام شد. تاکنون ۱۸۰ خانوار روستایی با هزینه چهار میلیارد تومان برای تامین برق خود از انرژی خورشیدی بهرهمند شدهاند. نصب پانل بر هر پشتبام خانه روستایی به ازای هر کیلو وات ۱۶ تا ۱۷ میلیون تومان هزینه دارد. در بحث تولید انرژی برق از انرژی بادی نیز هماکنون در ماهشهر این انرژی تولید و مصرف میشود.
با توجه به اعتبار اختصاصیافته برای گسترش استفاده از انرژی تجدیدپذیر برای نصب پانلهای خورشیدی میتوان تا پایان امسال از ۴۵۰ مشترک خانگی برای نصب پانل خورشیدی ثبتنام کرد که ۵۰ درصد هزینه آن بر عهده وزارت نیرو است که در اینصورت هزینه نصب پانل خورشیدی برای هر مشترک بین چهار تا پنج میلیون تومان خواهد بود.
همین تمایل به سمت استفاده از انرژی های تجدید پذیر باعث می شود، توجه به این بخش از سوی کارآفرینان با بهره مناسبی همراه باشد و به عبارتی از هم اکنون شرکت های خصوصی باید برنامه ریزی برای ورود به این صعت را داشته باشند تا بازار این رشته رو به گسترش در دست شرکت های غیر استانی نباشد.
امیر رستمی یکی از افرادی است که در عین جوانی یکی از کارآفرینان بخش انرژی نو به شمار می رود که توانسته است فعالیت های خوبی در این بخش داشته باشد. وی در خصوص آغاز فعالیت هایش می گوید: در سال ۱۳۸۹ و زمانی که دوره کارشناسی ارشد را شروع کردم، همزمان یک نیروگاه ۲۰ کیلووات خورشیدی در دانشگاه شهید چمران اهواز در حال ساخت بود. دکتر جورابیان رئیس وقت دانشکده مهندسی دانشگاه شهید چمران اهواز از من خواست که گروهی تشکیل بدهم از دانشجویان دانشکده مهندسی با عنوان (گروه انرژی خورشیدی) که در آن دانشجوهای علاقه مند از گروههای مختلف آموزشی دانشکده مهندسی به تحقیق و پژوهش در بخش های مختلف نیروگاه خورشیدی بپردازند. تشکیل این گروه شروعی بود به فعالیت من در زمینه انرژی های تجدید پذیر که تاکنون نیز ادامه داشته است.
وی می افزاید: در سال ۱۳۹۰ با ارائه یک ایده در زمینه انرژی های تجدید پذیر وارد مرکز رشد دانشگاه شهید چمران شدم. با تاسیس شرکتی، و استقرار آن در پارک علم و فناوری خوزستان به عنوان مدیرعامل شرکت به صورت جدی فعالیت خودم را ادامه دادم و در سال ۱۳۹۳ از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به عنوان شرکت دانش بنیان تائید صلاحیت شدیم. در سال ۱۳۹۴ گواهی تائید صلاحیت آزمایشگاه فتوولتائیک را از اداره استاندارد به عنوان اولین آزمایشگاهی در کشور که در این زمینه فعالیت میکند دریافت کردیم. در همان سال از سوی شورای پژوهش استان خوزستان به عنوان شرکت دانش بنیان برتر استان خوزستان انتخاب شدیم.
این کارآفرین برتر خوزستانی در خصوص فعالیت هایش نیز می گوید: فعالیت هایی که در شرکت انجام می دهیم را می توان به دو بخش کلی فعالیت های پژوهشی و کارهای اجرایی تقسیم بندی کرد و آنها را به کمک همکاران خود که عمدتا از فارغ التحصیلان دانشگاه شهید چمران اهواز هستند، انجام می دهم. در بخش پژوهش با انجام اولویت های پژوهشی ارگان های مختلف که به نوعی به انرژی تجدید پذیر ارتباط دارند علاوه بر رفع نیاز پژوهشی آن ارگان، سئوالها و چالش های خود را در آن زمینه رفع می کنیم؛ همچنین انجام اینگونه کارهای پژوهشی باعث بهبود فعالیت های شرکت در بخش اجرا می شود. در بخش اجرا نیز می توان به انجام فعالیت هایی از جمله تهیه طرح اتصال به شبکه بیش از ۵۰ مگاوات نیروگاه تجدید پذیر در استان خوزستان، ممیزی انرژی ادارات دولتی شهر اهواز و همچنین احداث نیروگاه خورشیدی ۳۰ کیلووات استانداری خوزستان که بزرگترین نیروگاه خورشیدی متصل به شبکه در شهر اهواز است، اشاره کرد.
رستمی ادامه می دهد: با توجه به اهمیت مباحث مربوط به انرژی در کشور به ویژه استان خوزستان امیدوارم در آینده با ارائه طرح های مختلف در زمینه بهینه سازی مصرف انرژی و همچنین ترویج استفاده از انرژی های تجدید پذیر گامی موثر در افزایش استفاده منابع تجدید پذیر انرژی در سطح استان خوزستان برداریم.
وی تصریح می کند: در طول هشت سالی که به عنوان مدیر عامل یکی از شرکت های عضو پارک علم و فناوری با این مجموعه و پیش از آن با مرکز رشد دانشگاه شهید چمران در ارتباط بوده ام شاهد تلاش های شبانه کارکنان زحمت کش این مجموعه بوده ام که تمام تلاش خود را به منظور بهبود شرایط کسب و کار دانش بنیان در استان خوزستان به کار بسته اند و نقش بسزایی را در بهبود نسبی شرایط ایفا کرده اند؛ البته به رغم تمام تلاش هایی که صورت گرفته، هنوز راه زیادی تا رسیدن به شرایط مطلوب وجود دارد.
رستمی تصریح می کند: یکی از مهمترین دغدغه های بخش خصوصی در شرایط حاضر وضعیت نامناسب اقتصادی در کشور است که امیدواریم هر چه زودتر این وضعیت بهبود پیدا کند. بحث فساد در ادارات دولتی، در بخش واگذاری پروژه ها نیز موضوع دیگری است که نیازمند برخورد جدی مسئولان با این موضوع است. در مباحث مربوط به بیمه و مالیات نیز به رغم مشوق هایی که دولت برای شرکت های دانش بنیان در نظر گرفته است اداراتی مانند سازمان امور مالیاتی و سازمان تامین اجتماعی در بیشتر مواقع از اجرای این معافیت ها اجتناب کرده با ارائه بند و تبصره های مختلف و ترسیم شرایط خاص اجرای، سعی در لغو این دستورالعمل ها دارند./ مرجع: مهردهلی نو - ایرنا - هند سال گذشته با پشت سر گذاشتن ژاپن، چین و آمریکا توانست به چهارمین بازار بزرگ انرژی خورشیدی جهان تبدیل شود. این در حالیست که نارندرا مودی نخست وزیر این کشور هدف تولید 100 گیگا وات برق از منابع خورشیدی در سال 2022 را مطرح کرده است.
شیراز-ایرنا-رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر شیراز گفت: برای جلوگیری از پیامدهای حوادث طبیعی و زلزله، باید ساخت و ساز در برخی مناطق شیراز مانند دامنه کوه که احتمال خطر بیشتری وجود دارد ممنوع شود.
دکتر محمود سریع القلم در کانال تلگرامی خود نوشت:
«اخیراً در رقابتی میان چند شرکت و مؤسسه تحقیقاتی، آزمایشگاه هوش مصنوعی دانشگاه استنفورد موفق شد در کویر نِوادای آمریکا، وسیله نقلیه ای را بدون راننده برای ۲۱۱ کیلومتر آزمایش کند. این مؤسسه از طرف آژانس پروژه های عالی پیشرفته پنتاگون، دو میلیون دلار جایزه گرفت. شرکت فولکس واگن یکی از این رقبا بود که موفقیتی کسب نکرد، هرچند در سال ۲۰۱۷، این شرکت خودروسازی ۱۲٫۱میلیارد یورو برای تحقیقات سرمایه گذاری کرده بود.
پیش بینی میشود تا سال ۲۰۳۵، ۲۸ درصد مشاغل با وجود هوش مصنوعی (Artificial Intelligence/ AI) در خطر باشند. به عنوان مثال، اگر کامیون های بدون راننده در آمریکا عملیاتی شوند، دو میلیون شغل از بین میرود. هم اکنون یک میلیون خودرو در چین بدون بنزین و با باطری کار میکند و صد شرکت چینی در تولید خودرو و کامیون برقی در حال فعالیت هستند. شرکتی به نام Humanyze با آویختن کارت شناسایی هوشمند، رابطه میان کارآمدی و روش معاشرت کارمندان را میسنجد. شرکت Ping An از طریق ۵۰ عکس از صورت متقاضیان وام، تصمیم میگیرد به آنها وام بدهد یا خیر. شرکت بزرگ مواد شوینده جانسون و جانسون از طریق نرم افزار، متقاضیان را استخدام میکند. در علوم پزشکی و اعمال جراحی نیز، هوش مصنوعی پیشرفت های قابل توجهی ایجاد کرده است.
یکی از زمینه های هوش مصنوعی در صنعت نفت و گاز و انرژی است. چینی ها با شدت بالا در پی انرژی های جایگزین هستند. هم اکنون ۲۴ درصد انرژی چین از این نوع صنایع است؛ در آمریکا ۱۵ درصد. چینی ها ۴۷ میلیارد دلار برای بهره برداری از انرژی خورشیدی سرمایه گذاری کرده اند و این در حالی است که چین ۸۰ درصد نیازهای انرژی خود را وارد میکند. آمریکا تا یک دهه دیگر، ۲۰ میلیون بشکه نفت در روز تولید خواهد کرد و هوش مصنوعی نقش اساسی در این صنعت ایفا خواهد نمود. چینی ها در صنعت گاز آلاسکا، ۴۳ میلیارد و شرکت Rosneft روسی، ۹ میلیارد دلار سرمایه گذاری کرده اند. با توجه به اینکه در ۲۵ سال گذشته، ۲۵۰۰۰ رودخانه در چین خشک شده است، برای انتقال آب از جنوب به شمال، ۴۸ میلیارد دلار هزینه شده و هوش مصنوعی در صرفه جویی و کارآمدی آب با دقت بالا به کار گرفته شده است.
رقابت اصلی در جهان در هوش مصنوعی میان آمریکا و چین است. بسیاری از شرکت های آمریکایی که فعالیت آنها کارگر محور است، به خرید شرکت های هوش مصنوعی روی آوردهاند تا در آینده عقب نمانند و با داشتن Portfolio، درآمدهای خود را متنوع سازی کنند. در سال ۲۰۱۷، ۱۳۰ شرکت در آمریکا با قیمت ۲۱٫۸ میلیارد دلار خریداری شد. طی سال های ۲۰۱۶-۲۰۱۳، چینی ها سعی کردند ۲۷ شرکت آمریکایی را در حوزه هوش مصنوعی نقداً خریداری کنند که با مخالفت خزانه داری آمریکا با عنوان تهدید علیه امنیت ملّی روبرو شدند. دسترسی به فناوری و هوش مصنوعی در آمریکا برای چینی ها بسیار تعیین کننده است. ۳۰ سال پیش تجارت این دو کشور ۸ میلیارد دلار بود، هم اکنون به حدود ۶۳۶ رسیده است. در سال ۲۰۱۱ کنگره آمریکا، پروژه های مشترک با چین برای سازمان ناسا را غیر قانونی اعلام کرد. دولت آمریکا مراقب شرکت های آمریکایی در چین نیز میباشد. مؤسسه مالی J.P. Morgan که به فرزندان مقامات چینی شغل داده بود تا فعالیت های خود در چین مورد توجه خاص قرار گیرد، در ۲۴ ژانویه ۲۰۱۶ از سوی وزارت خزانه داری ایالات متحده، ۲۶۴ میلیون دلار جریمه شد. چینی ها برنامه ریزی و سرمایه گذاری وسیعی را در زمینه هوش مصنوعی به راه انداخته اند، به طوری که برخی جنگ تجاری جدید را کوششی از طرف آمریکا برای کاهش درآمدهای ملّی چین قلمداد میکنند. چین ۱۵۰ میلیارد دلار برای بهبود در طراحی و تولید Micro Processor ها سرمایه گذاری کرده است. در مجموع، در سال ۲۰۱۷، چینی ها ۲۳۳ میلیارد دلار معادل ۲۰ درصد جهانی در تحقیق و توسعه پول خرج کرده اند. در سال ۲۰۱۸، تعداد مقالات علمی چین از آمریکایی ها پیشی گرفت. چینی ها حاکمیت سایبری را مطرح کرده اند. آنها از طریق محاسبات کوانتومی در پی غنی تر کردن سیستم های ارتباطی هستند. چین قصد دارد ۳۵ ماهواره ارتباطی را تا پنج سال آینده در ۲۰۰۰۰ کیلومتری زمین قرار دهد (فاصله زمین تا ماه: ۳۸۴٫۴۰۰ کیلومتر). همچنین چین برای ارسال فضانورد به ماه برای سال ۲۰۳۶ برنامه ریزی کرده است. ۴۰ سال پیش چینی ها هیچ جایگاهی در میان ۵۰۰ شرکت برتر جهان نداشتند؛ هم اکنون ۱۱۱ شرکت از 500 شرکت، چینی هستند (آمریکا ۱۲۶). دومین شرکت بزرگ جهان State Grid چین است که ۵۸۵ میلیارد دلار سرمایه دارد و برای یک میلیارد و صد میلیون نفر تأمین انرژی میکند و در سطح جهانی در صدها شرکت سرمایه گذاری کرده است. ۵۰۰ شرکت اول جهان در سال ۲۰۱۷، ۲۳ درصد بیشتر از ۲۰۱۶ سود کردهاند. در میان این ۵۰۰ شرکت، تنها یک شرکت سعودی، یک شرکت اماراتی و یک شرکت ترکیه ای وجود دارد. بقیه در شرق آسیا، اروپا و آمریکای شمالی هستند.
قدرت در جهان نزد شرکت های بزرگ است. دولتها و حکومتها روش های افزایش ثروت آنها را مدیریت میکنند. ارزش Apple در بازار: ۱ تریلیون دلار؛Amazon؛ 933 میلیارد دلار؛ Microsoft؛ 876 میلیارد دلار و Alphabet؛ 817 میلیارد دلار است. همواره یکی از چالش های دولتها در آمریکا این بوده که چگونه اخذ مالیات از این شرکتها و تنظیم بودجه و هزینه ها را مدیریت کنند. جمهوری خواهان مالیات شرکتها را کم میکنند و دموکراتها قدری آن را افزایش میدهند تا بخش های میانی و فقیر جامعه را با خود همراه سازند. حتی هوش مصنوعی برگرفته از طبع بشر ایجاب میکند که بازی دموکراسی، حس خوبی نسبت به آینده به عامه مردم بدهد. شرکت های آمریکایی حدود ۲٫۵ تریلیون دلار در بانک های بینال مللی پول دارند. شرکت Apple؛214.9 میلیارد دلار و شرکت دارویی Pfizer؛ 193.6 میلیارد دلار در کشورهای کوچک و بانک های کوچک، پول نقد دارند. مؤسسه McKinsey معتقد است حدود ۲۱ تریلیون دلار یعنی یک چهارم ثروت جهان به صورت نقد توسط شرکت ها در کشورهای کوچک برای فرار از پرداخت مالیات نگهداری میشود.
در این سوی جهان نیز، عربستان پروژه ۵۰۰ میلیارد دلاری NEOM را در دوسال پیش راه اندازی کرده است ( به معنای NEO–Mustaghbal یا آینده جدید). این پروژه در منطقه ای در شمال مدینه به وسعت ۲۶۵۰۰ کیلومتر مربع مشتمل بر شرکت ها، مؤسسات، مراکز تحقیق و توسعه هوش مصنوعی، سیستم حمل و نقل بدون بنزین، توریسم و مراکز آموزشی و تفریحی خواهد بود. مسئول این پروژهKlaus Kleinfeld از مدیران سابق زیمنس آلمان میباشد. چندین هتل و مراکز تفریحی تا آخر سال ۲۰۱۸ در این منطقه تکمیل خواهد شد. شرکتهای عربی، ژاپنی و اروپایی با رقمهای گوناگون در پی سنجش پروژه های احتمالی خود هستند. در این پروسه، عربستان به شبکه ی هوش مصنوعی جهان وصل میشود و ضمن بهره برداری، منابع جدیدی برای درآمد کسب خواهد کرد. به زودی در مدتی کمتر از دو سال، فرودگاه بین المللی NEOM با باند ۳۷۵۷ متری افتتاح خواهد شد.
ریشه قدرت و امنیت در استراتژی تولید ثروت است. هوش مصنوعی، کانون علمی و اقتصادی این جهش جدید در تولید ثروت شده است. اخیراً در استراتژی که توسط مؤسسه The Gemunder Center Iran Task Force پیرامون تقابل مشترک آمریکا، اسرائیل و کشورهای عربی خلیج فارس علیه ایران پیشنهاد شده است، هوش مصنوعی در مسایل دفاعی و نظامی جایگاه ویژه ای دارد. همان کاری که در این استراتژی با مقیاس کوچکتری نسبت به ایران اعمال میشود، در مقیاس وسیعتر توسط آمریکا نسبت به چین طراحی شده است: جلوگیری از قدرتمند شدن رقبا و کاهش منابع مالی آنها برای افزایش سطوح مختلف قدرت. کشوری که نتواند ثروت اقتصادی تولید کند، به تدریج ثروت های غیر اقتصادی خود را نیز از دست میدهد. شنیدم حدود ۱۵ سال پیش از یک استاد تمام رشته مهندسی برق در یک دانشگاه بسیار معتبر تهران پرسیده شد: شما که فرد بسیار موفقی هستید، چرا میخواهید مهاجرت کنید؟ او گفته بود: بله، من تمام مراحل آکادمیک را طی کرده ام و راحت زندگی میکنم، اما با جهت گیری های جامعه مشکل دارم. این جامعه از زمان عقب مانده است. یک ضرب المثل چینی میگوید: وقتی بادهای تغییر می وزند، بعضی دیوار میسازند، بعضی آسیاب بادی.»