انرژى خورشیدی پاک+Solar Energy

انرژی های نو -برق خورشیدی-- وسایل جانبی-09177196296

انرژى خورشیدی پاک+Solar Energy

انرژی های نو -برق خورشیدی-- وسایل جانبی-09177196296

تولید صفحه آلومینیومی تصفیه آب با نور خورشید

تولید صفحه آلومینیومی تصفیه آب با نور خورشید

محققان دانشگاه راچستر و ارتش آمریکا با همکاری یکدیگر صفحه آلومینیوم ویژه‌ای را تولید کرده‌اند که با بهره‌گیری از قوانین جاذبه و نور خورشید آب را تصفیه می‌کند.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از نیواطلس، دسترسی به آب قابل شرب به خصوص در مناطق دورافتاده و در شرایط جنگی چالشی اساسی است. از همین رو پژوهشگران صفحه‌ای آلومینیومی و خاص ابداع کرده‌اند که از نور خورشید برای تصفیه آب با کیفیت بالا بهره می‌گیرد.

در این روش آسان و کم هزینه از گرما و انرژی نور خورشید برای نابودی املاح بیماری زای آب استفاده می‌شود. همچنین تابش پالس های لیزری کوتاه برد بر روی سطح کانال بندی شده آلومینیوم به تصفیه آب کمک می‌کند. تیرگی سطح آلومینیوم و شیب ملایم آن جذب انرژی خورشید و ته نشین شدن و جدایی املاح مضر به کمک نیروی جاذبه را تسهیل می‌کند. در نهایت آنچه که در انتها به دست می‌آید آب آشامیدنی با کیفیت بالاست.

با قرار دادن این سطح آلومینیومی مقاوم و دارای عمر طولانی در آب‌های محیطی می‌توان آنها را تصفیه کرد. در آزمایش‌های انجام شده این فناوری برای جدا کردن ادرار، فلزات سنگین، گرد و خاک و گل و لای، مواد شوینده و گلیسیرین و انواع رنگ از آب با موفقیت مورد استفاده قرار گرفته است.

کد خبر 4973577

15 هکتار زمین در نی ریز به مزرعه انرژی خورشیدی تعلق گرفت

شیراز- ایرنا- مدیر جهاد کشاورزی شهرستان نی ریز گفت: 15 هکتار زمین در بخش قطرویه این شهرستان به احداث مزرعه انرژی خورشیدی اختصاص یافت و به سرمایه گذاران واگذار شد.

ذبیح اله سیروسی چهارشنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: شهرستان نی ریز از نظر زاویه تابش خورشید برای بهره مندی بیشتر از انرژی خورشیدی از ویژگی های مطلوبی برخوردار است.
وی اظهار داشت: در نخستین مزرعه انرژی خورشیدی شهرستان نی ریز به وسعت 15 هکتار، در زمان بهره برداری 10 مگاوات برق تولید می شود.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان نی ریز اظهارداشت: با توجه به این که 85 درصد مواد و تجهیزات مورد نیاز برای احداث این مزرعه انرژی خورشیدی وارداتی است، ساخت آن بیش از 13 ماه به طول می انجامد.
وی گفت: برآورد اولیه هزینه اجرای این طرح 15میلیون یورو است که با توجه به نوسانات بازار ارز، سرمایه گذاران نیازمند مساعدت مسئولان هستند.
سیروسی گفت: انرژی خورشیدی یکی از مهمترین و در دسترس ترین منابع تجدید پذیر تلقی و نیروگاه خورشیدی از بهترین، زودبازده ترین و مطمئن ترین شیوه های سرمایه گذاری در ایران محسوب می شود.
شهرستان نی ریز در 192 کیلومتری شرق شیراز قرار دارد.

سایه سنگین نفت و نوسانات ارزی بر سر توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر/80 شرکت فناور در انتظار بازارسازی

نیروگاه خورشیدی

دبیر ستاد توسعه فناوری حوزه انرژی‌ معاونت علمی‌وفناوری ریاست‌جمهوری، عدم توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر و فناوری‌های مرتبط با آن و عدم اراده جدی در ادوار مختلف برای توسعه منابع انرژی‌تجدیدپذیر را از عوامل عدم توسعه‌یافتگی نیروگاه‌های تجدیدپذیر در کشور عنوان کرد و گفت: ما باید توانمندی لازم برای بهره‌برداری از منابع تجدیدپذیر را داشته باشیم تا اگر روزی منابع سوخت‌های فسیلی با مشکل مواجه شد، بتوانیم انرژی مورد نیاز را تولید کنیم.

به گزارش خبرنگار ایسنا، بر اساس آمارهای منتشرشده از سوی سازمان انرژی‌های نو، ایران دارای 300 روز آفتابی است که این عدد نشان از پتانسیل بالای ایران در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر است.

وضعیت تابش عمودی خورشید در ایران

جایگاه انرژی خورشیدی در میان کشورهای دنیا

بر این اساس تاکنون نیروگاه‌های پراکنده خورشیدی در کشور راه‌اندازی شده است که شامل موارد ذیل است:

نام نیروگاه محل احداث ظرفیت
نیروگاه خورشیدی اراک اراک یک مگاوات
نیروگاه خورشیدی تبریز تبریز 50.4 کیلووات
نیروگاه خورشیدی طالقان طالقان 10 کیلووات
نیروگاه خورشیدی بیرجند بیرجند 24 کیلووات
نیروگاه خورشیدی سمنان سمنان یک هزار و 313 مگاوات
نیروگاه خورشیدی شیراز شیراز 250 کیلووات
نیروگاه خورشیدی یزد یزد 3.8 مگاوات
نیروگاه خورشیدی هرمزگان هرمزگان
نیروگاه خورشیدی خلیج فارس همدان 7 هزار مگاوات
نیروگاه خورشیدی جرقویه اصفهان 10 مگاوات
نیروگاه خورشیدی امیرکبیر همدان 7 مگاوات
نیروگاه خورشیدی آرکا ماهان کرمان 10 مگاوات

انرژی باد نیز از دیگر منابع تولید انرژی غیر فسیلی است. ایران با مساحت یک میلیون و 648 هزار و 195 کیلومتر مربع، بیش از نیمی از مساحت آن را نواحی کوهستانی پوشانده است. بر اساس اطلس بادی، میزان انرژی قابل استحصال بادی کشور بالغ بر 18 هزار مگاوات برآورد شده که این عدد نشان دهند پتانسیل قابل توجه در کشور در زمینه احداث نیروگاه‌های بادی است.

نام نیروگاه محل ظرفیت
منجیل استان گیلان 90 مگاوات
مزرعه بادی قزوین کهک 55 مگاوات
مزرعه بادی بینالود خراسان رضوی 28.2 مگاوات
توربین بادی خاف خراسان رضوی  2.5 مگاوات
نیروگاه بادی عون بن علی تبریز 660 کیلووات
نیروگاه بادی صفه اصفهان 660 کیلووات

این آمارها در حالی است که کشورهایی مانند آلمان که پتانسیل انرژی خورشیدی بالایی ندارد، جزو کشورهای پیشرو در زمینه احداث نیروگاه خورشیدی است و به گفته دبیر ستاد توسعه فناوری حوزه انرژی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، مهمترین دلیل آن عدم اراده جدی در ادوار مختلف برای توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر است.

به گفته وی به دلیل متکی بودن کشور به منابع ارزان قیمت نفت اقدامی برای توسعه فناوری‌های مرتبط با انرژی‌های تجدید پذیر نشده است و این در حالی است که کشور باید خود را برای روزهای بدون نفت آماده کند.

بررسی عقب‌ماندگی کشور در حوزه تجدیدپذیرها

دکتر سیروس وطنخواه مقدم در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، ایران را کشوری غنی به لحاظ انرژی‌های تجدیدناپذیر شامل نفت و گاز و تجدیدپذیر چون خورشید و باد توصیف کرد و افزود: ایران از لحاظ دارا بودن کریدورهای وزش باد و تعداد روزهای آفتابی از میزان متوسط آن در دنیا بالاتر است که نشان می‌دهد ایران دارای پتانسیل بالایی برای بهره‌برداری از انرژی‌های تجدیدپذیر است.

وی به بیان وضعیت فناوری‌های مورد استفاده در بهره‌برداری از این پتانسیل پرداخت و ادامه داد: برخورداری از منابع  خدادادی برای توسعه کافی نیست و قطعا یکی از مهمترین عوامل توسعه، برخورداری از فناوری استحصال و تبدیل منابع تجدیدپذیر به انرژی است که باید با استفاده از یک برنامه‌ریزی دقیق، دانش فنی آن را به دست بیاوریم.

وطنخواه ادامه داد: متاسفانه وضعیت فعلی توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر تناسبی با منابع ندارد و شاید در بیش از 20 سالی که تلاش‌های زیادی برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر صورت گرفته، نتوانستیم در این زمینه پیشرفت قابل توجهی داشته باشیم.

دبیر ستاد توسعه فناوری حوزه انرژی‌ معاونت علمی دلیل این امر را عدم توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر و فناوری‌های مرتبط با آن دانست و توضیح داد: یکی از کارکردهای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، توسعه دانش‌بنیان انرژی‌های تجدیدپذیر است. ما به لحاظ تسلط به دانش فنی و فناوری، قابلیت و توانمندی لازم برای بهره‌برداری از منابع تجدیدپذیرها را باید در کشور داشته باشیم تا اگر روزی منابع سوخت‌های فسیلی و نفت و گاز با مشکلی مواجه شد، بتوانیم از غیر منابع انرژی‌های فسیلی و از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر، انرژی مورد نیاز را تولید کنیم.

وی با بیان اینکه از 25 سال قبل توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در دستور کار مسوولان قرار گرفته است، یادآور شد: بازیگر اصلی این حوزه در این 25 سال وزارت نیرو بوده که با تشکیل سازمان انرژی‌های نو که این سازمان با سازمان بهره‌وری انرژی ادغام شد و سازمان جدیدی به نام "ساتبا" تشکیل شد، اقداماتی را در این زمینه اجرایی کردند.

وطنخواه، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر را یکی از اهداف این سازمان نام برد و ادامه داد: علی‌رغم همه تلاش‌هایی که در کشور صورت گرفته است، میزان تولید انرژی از منابع تجدیدپذیر کشور حدود 250 مگاوات بوده که با اقداماتی که در سال 96 انجام شد، این میزان به حدود 300 مگاوات رسیده است.

به گفته وی، 300 مگاوات برق تولیدی انرژی تجدیدپذیر معادل یک سوم نیروگاه اتمی بوشهر (با ظرفیت هزار مگاوات) است که این عدد نشان می‌دهد که کشور در این حوزه توسعه زیادی نداشته است.

وطنخواه با اشاره به دلایل عدم توفیق کشور در تولید انرژی از منابع تجدیدپذیر، خاطر نشان کرد: مهمترین دلیل آن عدم اراده جدی در ادوار مختلف برای توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر است؛ چراکه ایران کشوری مبتنی بر نفت و گاز بوده و در آن اقتصاد رایگان انرژی حاکم است و انرژی‌های تجدیدپذیر در سایه این منابع در حال توسعه هستند.

وی با بیان اینکه منابع تجدیدپذیر انرژی رایگان نیستند و باید بر آن قیمت تعیین کرد، یادآور شد: در این صورت هرگز تولید انرژی از منابع تجدیدپذیر نمی‌تواند رقابت جدی با اقتصاد رایگان نفت و گاز داشته باشد.

وطنخواه یادآور شد:‌ ایران کشوری است که توسعه آن مبتنی بر نفت و گاز با بودجه دولتی است، لذا رقابت بخش خصوصی که سردمدار و بازیگر اصلی در توسعه و سرمایه گذاری در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر است، نمی‌تواند به راحتی با پتانسیل‌های دولتی رقابت کند؛ چراکه در حوزه سوخت‌های فسیلی کشور بیش از 100 سال است که یارانه می‌پردازد، ولی توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر تنها با بودجه بخش خصوصی صورت می‌گیرد و تنها مکانیزم حمایتی از آن خرید تضمینی برق است.

وی عدم بینش درست نسبت به انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور را از دیگر دلایل توسعه نیافتگی این حوزه ذکر کرد و ادامه داد: عده‌ای لزومی برای توسعه این منابع انرژی نمی‌بینند، چون معتقدند منابع نامحدود نفت و گاز کشور می‌تواند در اقصی نقاط توسعه یابد و در مقابل عده‌ای دیگر ادعا می‌کنند که همه پتانسیل کشور در حوزه تجدیدپذیرها بلا استفاده مانده است که به نظر من این ادعا خیلی منطقی نیست.

وطنخواه، منطقی‌ترین راهکار برای توسعه منابع تجدیدپذیر را توسعه متوازن حامل‌های انرژی موجود در کشور دانست و گفت: بی شک انرژی‌های تجدید پذیر در آینده کوتاه مدت نمی‌تواند جایگزین صد در صدی سوخت‌های فسیلی شود، چون نیاز به زیر ساخت‌های زیادی دارد و در این مسیر باید از هر منبع انرژی به صورت بهینه و درست استفاده شود.

مقایسه هزینه تولید سوخت‌های فسیلی با تجدیدپذیرها

دبیر ستاد توسعه فناوری تجدیدپذیر در خصوص مقایسه هزینه تولید انرژی از منابع سوخت‌های فسیلی با تجدیدپذیرها گفت: متاسفانه زمانی که میزان هزینه‌کرد تولید انرژی در این دو منبع مقایسه می‌شود، تنها قیمت تمام شده آن با یکدیگر مطرح می‌شود که این مقایسه منطقی به نظر نمی‌رسد؛ چراکه قیمت تمام شده در تولید انرژی‌های تجدیدپذیر در طول 10 سال گذشته کاهش یافته است.

وی با بیان اینکه قیمت هر کیلووات ساعت تولید انرژی از خورشید به 4 تا 5 سنت یورو رسیده است، ادامه داد:‌ این عدد بسیار قابل توجه است؛ چراکه اگر این هزینه تعمیم یابد، قیمت آن حتی از هزینه تولید یک بشکه نفت کمتر خواهد شد؛ به گونه‌ای که در حال حاضر تولید برق از انرژی خورشیدی رو به کاهش است.

وطنخواه با بیان این‌که معمولا به هزینه‌های زیست‌محیطی و سلامت تولید انرژی از منابع فسیلی توجه نمی‌شود، تاکید کرد: در زمینه برآورد هزینه‌ها، قیمت تمام شده تولید یک بشکه نفت با تولید انرژی مطرح می‌شود که این مقایسه یک مقایسه درستی نیست.

وی اضافه کرد: بر این اساس در ستاد انرژی‌های تجدیدپذیر معاونت علمی تلاش کردیم که اجماع ملی میان همه بازیگران در خصوص تعیین و محاسبه هزینه‌های زیست محیطی سوخت‌های فسیلی ایجاد کنیم که خوشبختانه در این زمینه گام‌های موثری برداشتیم.

وطنخواه ادامه داد: با این اقدام بسیاری از دستگاه‌ها نسبت به نوع محاسبه خود تجدید نظر کردند و نقاط ضعف و قوت روش‌های محاسبه تعیین شد و تقریبا یک اجماع همگانی برای محاسبه هزینه‌های زیست محیطی منابع فسیلی ایجاد شده است.

وی گام بعدی این اجماع را مستند کردن و مشروعیت بخشیدن به نحوه محاسبه دانست و گفت: این نحوه محاسبه باید برای همه دست اندرکاران تبدیل به یک دستور العمل واحد شود تا همه بر اساس آن هزینه‌ها را برآورد کنند تا قیمت واقعی تولید انرژی از منابع فسیلی تعیین شود.

این فعال حوزه تجدیدپذیر اظهار کرد: با این اقدام زمینه‌های جذاب‌تری برای توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر ایجاد خواهد شد؛ چراکه یکی از عوامل مهم ایجاد انگیزه برای سرمایه‌گذاری و توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر دارا بودن قیمت واقعی است.

دبیر ستاد توسعه فناوری انرژی‌ تاکید کرد: اگر سیاست‌های قیمت گذاری در این حوزه پایدار باشد، قطعا سرمایه‌گذار با برنامه‌ریزی‌های بلندمدت‌تر در این حوزه وارد خواهد شد.

وی در پاسخ به این سوال که با چنین شرایطی احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر مقرون به صرفه خواهد بود یا خیر، توضیح داد: با توجه به خرید تضمینی در کشور بله مقرون به صرفه است و اعدادی که برای آن در نظر گرفته شده است، رقم جذابی است؛ به گونه‌ای که در سال گذشته بسیاری از شرکت‌های داخلی و خارجی برای احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر در کشور ابراز تمایل کردند. البته در حال حاضر با افزایش قیمت ارز، زمان بازگشت سرمایه طولانی‌­تر شده و سرمایه­‌گذاری با کندی صورت می‌­گیرد.

وطنخواه با تاکید بر این که این میزان احداث نیروگاه تجدیدپذیر نشان از برداشتن گام‌های بزرگ در این حوزه است و نشان می‌دهد که مشوق‌های اعطا شده توانسته ما را تا اندازه‌ای به اهداف نزدیک کند.

وی در پاسخ به این سوال که اگر سوخت فسیلی با هزینه دولت در مدت 100 سال توسعه نمی‌یافت، تولید انرژی از منابع تجدیدپذیر نیز توسعه بیشتری می‌یافت، گفت: اگر مدل توسعه ما به صورت دولتی نبود، قطعا امروز در بهره‌برداری از منابع انرژی‌های فسیلی و تجدیدپذیر موفق‌تر و شاهد حضور بیشتر بخش خصوصی بودیم.

توسعه دانش‌بنیان انرژی‌های تجدیدپذیر

دبیر ستاد توسعه فناوری انرژی‌های تجدید پذیر معاونت علمی به بیان وضعیت شرکت‌های دانش بنیان فعال در این حوزه اشاره کرد و یادآور شد: بر اساس آخرین آمارها بیش از 80 شرکت دانش‌بنیان در حوزه‌های مختلف تجدیدپذیرها فعال هستند که بیشتر این شرکت‌ها نوپا بوده و شرکت‌های بزرگی نیستند که این امر دلایل مختلفی دارد.

وی در اختیار نداشتن بازار بزرگ برای محصولات حوزه تجدیدپذیر در کشور را از جمله دلایل نوپا بودن شرکت‌های دانش‌بنیان در این زمینه ذکر کرد.

دبیر ستاد توسعه فناوری انرژی‌های تجدید پذیر با بیان اینکه با اقدامات صورت گرفته رغبت و تمایل شرکت‌ها برای ورود به این عرصه بیشتر شده است، خاطر نشان کرد: به گونه‌ای که در سال گذشته برای اولین بار در کشور یک شرکت دانش بنیان اقدام به طراحی و ساخت نیروگاه خورشیدی 10 مگاواتی کرد که این اقدام مهمی است که برای اولین بار شرکت‌ها به حوزه فنی و مهندسی وارد شدند.

وطنخواه با بیان اینکه در سال­‌های گذشته همه همت خود را صرف تولید برق از منابع تجدیدپذیر کردیم، گفت: این در حالی است که یکی از بزرگترین و کاربردی‌ترین منبع انرژی تجدیدها تولید حرارت است که از آن به عنوان «غول خفته تجدیدپذیر» ها یاد می‌شود؛ چراکه کاربردهای وسیع‌تری نسبت به برق دارد.

وی دلیل این امر را نبود زیرساخت‌های لازم و شبکه‌های توزیع برای تولید حرارت از منابع تجدیدپذیر ذکر کرد و افزود: در حالی که بیش از 50 درصد از کاربردهای انرژی‌های تجدیدپذیر در تولید حرارت است، ما در این زمینه اقدامی نکردیم و همه تلاش خود را صرف تولید برق تجدیدپذیر کردیم. این امر موجب شده است که بسیاری از شرکت‌های دانش بنیان نتوانند وارد این حوزه شوند.

وطنخواه با بیان اینکه در تلاش هستیم تا تعداد شرکت‌های دانش بنیان در سال جاری به 100 شرکت برسد، خاطر نشان کرد: در این زمینه اقداماتی در حوزه‌های ترویجی، زیر بنایی و توسعه فناوری‌های کلیدی در شرکت‌های دانش بنیان در 7 حوزه انرژی‌های تجدید پذیر را در دستور کار داریم.

ورود ستاد به تجاری‌سازی فناوری‌های کلیدی تجدیدپذیر

دبیر ستاد توسعه فناوری انرژی با بیان اینکه این ستاد در حوزه فناوری‌های کلیدی ورود کرده است، گفت: بر این اساس اقدام به تعریف طرح‌هایی در این حوزه خواهیم کرد و نسبت به توانمندی شرکت‌ها و موسسات دانش بنیانی، این پروژه‌ها را برای اجرا به آنها واگذار خواهیم کرد و از این طرح‌ها حمایت خواهد شد.

وی وجود بازار را یکی از عوامل مهم برای کاربردی شدن دستاوردهای تولید شده در این حوزه نام برد و اظهار کرد: قصد داریم با همکاری شرکت‌های دانش بنیان، دستگاه بهره‌بردار و ستاد به صورت مشارکتی اقدام به توسعه این بازار کنیم؛ چراکه بررسی کارنامه حمایتی از توسعه فناوری‌های تجدیدپذیر نشان می‌دهد مبالغی برای حمایت از توسعه فناوری‌ها پرداخت شده؛ ولی متاسفانه کاربردی نشده و دستگاهی از آن بهره‌برداری نکرده است.

کمبودهای مالی و فناوری‌های به زمین مانده

دبیر ستاد توسعه فناوری انرژی با بیان اینکه این اقدام منجر به توسعه بازار خواهد شد، افزود: ولی از سوی دیگر مشاهده می‌شود علی رغم آنکه دستگاه‌ها تلاش‌هایی برای توسعه این فناوری‌ها دارند، ولی با چالش‌های دیگری مواجه هستند که مهمترین آن کمبودهای منابع مالی است؛ از این رو اولویت‌بندی آنها تغییر خواهد کرد.

وی ادامه داد: ولی ما تعاملات خوبی را با دستگاه‌ها آغاز کردیم که از آن می‌توان به شرکت نفت و شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت اشاره کرد که در سال‌های گذشته متولی تجاری‌سازی بخش حرارت تجدید پذیر بوده است و اقدامات خوبی انجام داده است و امسال قصد داریم با تمام دستگاه‌های مربوطه همکاری بیشتری در توسعه تجدیدپذیرها داشته باشیم.

انتهای پیام

انرژی های نو و پاک

امروزه بسیاری از کشورها در پی دستیابی به دانش و تکنولوژی های نو به سوخت های فسیلی و مخرب محیط زیست پشت کرده و حرکت در جهت دستیابی به انرژی های جدید و تجدیدپذیر را آغاز کرده اند.

در حقیقت هزینه های سرسام آور تامین سوخت های فسیلی از یک طرف و از سویی دیگر هزینه های زیستی غیرقابل جبران استفاده از این سوخت ها از جمله وارد آمدن خسارت به وضعیت عمومی آب و هوای کره زمین، راهی برای کشورهای توسعه یافته جز، حرکت به سمت انرژی های نو را باقی نگذاشته است.
براساس آمارهای اعلام شده از وضعیت جهانی تجدیدپذیرها در سال 2015، سرمایه گذاری در انرژی های نوین بیش از دو برابر سرمایه گذاری در نیروگاه های جدید زغالی و گازی بوده که این موضوع نشان از رویکرد جهانی به انرژی های پاک دارد.
در میان انرژی های نو و تجدید پذیر که دریافت انرژی از عمق زمین تا گرفتن انرژی از موج دریا و دیگر موارد را شامل می شود؛ شاید آنچه در حال حاضر برای فلات ایران و استان هایی همانند هرمزگان منطقی تر، عقلانی تر و به صرفه تر به نظر می رسد، انرژی خورشیدی است.
انرژی خورشیدی که یکی دو دهه اخیر در دنیا در 'صنعت کسب و ذخیره' به مراحل خوبی رسیده است، می‌تواند نسخه‌ای کارگشا برای سرزمین گرم و پرآفتاب ایران باشد تا شاید کورسویی از امید را در حوزه کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی در پی داشته باشد.
دریافت و ذخیره ‌سازی انرژی‌ خورشیدی که امروز دیگر تکنولوژی پیاده ‌سازی آن برای بسیاری از کشورها قابل دستیابی است، می تواند با توجه به شرایط جغرافیایی سرزمین ایران البته با اعمال نگاه‌ های دغدغه‌ مند کمک شایانی به توسعه پایدارتر کشور در دهه پیش رو داشته باشد؛ هرچند که کشور ما در حال حاضر از این قافله عقب است و تاکنون آنگونه که باید و شاید از این نعمت های الهی بهره کافی نبرده است.
همین عقب ماندن از قافله انرژی های تجدید پذیر است که امروز ایران عزیزمان را با مخاطره ها و بیماری های زیست محیطی بسیاری مواجه کرده است.
امروز زنگ خطر برای محیط زیست کشورمان به صورت جدی به صدا درآمده و زمین و هوای ایران، خواستار شتاب بخشی برای رسیدن کشور به قافله استفاده از انرژی های تجدیدپذیر است.
براساس آنچه که کارشناسان محیط زیست می گویند، انتخاب سوخت های فسیلی و ادامه استفاده از آن، در گام اول انتشار انواع گازهای سمی و غیرسمی (گازها با اثر گلخانه ای) را به دنبال دارد که گرم شدن زمین و رخ دادن پیاپی وارونگی دما، آلودگی هوا، کاهش بارندگی و بارندگی بصورت باران های اسیدی و غیره را باعث می شود.
هر چند تولید گازهای گلخانه‌ای و گرمایشی در ایران از بسیاری از کشورها کمتر است، اما طبق پیش بینی های کارشناسان در صورت عدم اتخاذ راهکاری مناسب در این حوزه در شرایط فعلی، ایران در دهه‌ های آینده باید هزینه‌ های هنگفتی را دست کم برای استخراج و تامین سوخت ‌های فسیلی مورد نیاز بخش ‌های انرژی انجام دهد که به این هزینه‌ ها باید هزینه‌ های محیط زیستی را که اکنون نیز دامان کشور را فرا گرفته اضافه کرد.
از طرفی برای کشوری همانند ایران که در کنفرانس تغییر اقلیم 2015 سازمان ملل متحد در پاریس یا COP21 که متعهد به کاهش چهار درصدی تولید گازهای گلخانه‌ای شده، بسیار شایسته است که با حرکت به سمت انرژی ‌های نو و تجدید پذیر در این برهه از زمان اعتماد جامعه بین ‌المللی را نیز به دست آورده و در این پروژه جهانی در کنار سایر کشورها قرار گیرد.
به نظر می رسد استفاده از انرژی های نو و پاک همچون انرژی خورشیدی در استان هایی همانند هرمزگان که از استان های اصلی در تولید انرژی ایران نیز به شمار می آید، می تواند یک رویداد الهام بخش برای سایر استان های کشور نیز به حساب آید.
هرمزگان، استانی که با وجود بهره مندی از موهبت های الهی همچون تابش نور خورشید در 95 درصد از روزهای سال که بهترین امکان برای استفاده از انرژی پاک و بدون آلایندگی خورشید است، در حال حاضر هم در حوزه دریایی و هم در حوزه جوی با خطرها و ریسک های زیست محیطی بالایی مواجه است.
از همین حیث است که انتظار می رود علاوه بر تاکیدهای مراکز تصمیم‌ گیری کلان کشور برای حرکت به سمت توسعه دریافت انرژی های نو از جمله انرژی خورشیدی، در مراکز استانی و مراکز تصمیم‌ گیری محلی نیز از طرف مسئولان امر توجه بیشتری به این موضوع ها شود.
هرچند که گام هایی در این مسیر در کشور و استان هرمزگان برداشته شده اما با توجه به خطرات روزافزون استفاده از سوخت های فسیلی که قیمتی گزاف و شاید برابر با حیات انسان دارد، باید نگاه جدی تر به مقوله استفاده از انرژی های پاک همچون انرژی خورشیدی به ویژه در استان هایی همانند هرمزگان داشت .

دوم اردیبهشت؛ مصادف با روز جهانی زمین

روز زمین

روز زمین، روزی برای افزایش آگاهی و قدردانی نسبت به محیط زیست کره زمین است.

به گزارش ایسنا، سازمان ملل هر سال در اعتدال بهاری، این روز را جشن می‌گیرد. این کار یک رسم بوده که توسط "جان مک‌کانل"(John McConnell) فعال صلح در سال 1969 در اجلاس یونسکو معرفی شد و توسط " گیلورد نلسون"، سناتور آمریکایی به عنوان یک جلسه آموزشی در مورد محیط زیست بنیان گذاشته شد.

 در بسیاری از کشورها روز 22 آوریل هم زمان با 2 اردیبهشت، روز زمین است و جوامع بسیاری نیز هفته زمین را با آغاز روز زمین جشن می‌گیرند و تمام هفته را به فعالیت‌های زیست محیطی اختصاص می‌دهند. در حال حاضر روز زمین بزرگترین جشن در جهان است که سالانه بیش از یک میلیارد نفر آن را جشن می‌گیرند.

نخستین اعلامیه روز جهانی زمین در سال 1969 به دست "جوزف آلیوتو" شهردار سانفراسیسکو با عنوان بزرگداشت صلح، عدالت و مراقبت از زمین نامیده شد.

اولین جشن روز زمین در سال 1970 برگزار شد که در آن دو هزار کالج و دانشگاه و 10 هزار مدارس ابتدایی و متوسطه و صدها جوامع در سراسر ایالات متحده در آن شرکت کردند.

سال گذشته گوگل به مناسبت 22 آوریل روز زمین پاک، لوگوی خود را تغییر داد و از انیمیشنی زیبا برای این روز استفاده کرد. این کار گوگل با هدف پیام رسانی به مناسبت این روز با اهمیت و ترویج فرهنگ پاسداری از محیط زیست و زمین انجام شده است.

این انیمیشن روایت یک روباه است که در هنگام خواب کابوسی در مورد عواقب ناشی از تغییرات آب و هوا، شامل ذوب شدن کوه‌های یخی و از بین رفتن گیاهان می‌بیند. این روباه پریشان از دو دوست خود کمک گرفته و این سه، برای کمک به محیط زیست خود به خوردن سبزیجات، پرورش گیاهان، دوچرخه سواری و استفاده از انرژی خورشیدی رو می‌آورند.

در ایران نیز همزمان با دیگر کشورهای جهان هفته زمین پاک از روز دوم اردیبهشت به مدت یک هفته در سراسر کشور برپا می‌شود و نخستین روز این هفته به نام "روز زمین پاک" نامگذاری شده‌ است.

به مناسبت گرامیداشت این روز برای حفظ محیط زیست و کره زمین راهکارهایی ارائه شده است که می‌توان به صرفه جویی در استفاده از کاغذ، مشارکت در انجمن‌های حمایت از محیط زیست، کاشت درخت، کاهش استفاده از وسایل نقلیه آلاینده، مصرف مواد غذایی ارگانیک، توجه بیشتر به محیط اطراف محل سکونت و مدیریت زباله‌ها اشاره کرد.

ضرورت استفاده از انرژی های تجدید پذیر و چالش ها

تولید برق از طریق انرژی‌های خورشیدی یکی از قابل دسترس ترین منابع تولید انرژی در قرن 20 و 21 در سطح جهان می‌باشد. میزان تابش نور خورشید در کشورهای مختلف با توجه به عرض جغرافیایی آنها متفاوت است از این رو معیاری به نام "کمربند تابش جهانی" کشورهای پرتابش با میزان ساعات مناسب را مشخص می‌کند. با توجه به قرار گرفتن کشور ایران در کمربند تابش جهانی، دارای زاویه تابش بسیار مناسب و ساعات تابش کافی در سال، یکی از بهترین مناطق در این امر می‌باشد.

خوشبختانه ایران با وجود روزهای زیاد آفتابی (حدود 300 روز در بیشتر مناطق ایران) استعداد خوب و منحصر به فردی برای تبدیل انرژی خورشیدی به برق را دارا است. بیش از دوسوم سطح کشور ایران، نزدیک به دو هزار ساعت آفتاب را در طول سال تجربه می‌کنند نشانه دیگری از این پتانسیل عظیم در تبدیل انرژی خورشیدی به نیروی برق در ایران است. در برنامه‌های چشم‌انداز توسعه نیز این توانایی طبیعی دیده شده است تا آنجایی که در برنامه چهارم توسعه میزان 2 گیگاوات و در برنامه پنجم نزدیک به 5 گیگاوات انرژی تجدید پذیر (خورشیدی، بادی، هیدرولیک و ...) باید به شبکه برق سراسری اضافه شود اما متأسفانه میزان تولید انرژی‌های تجدید پذیر به خصوص خورشیدی بسیار کمتر از حد پیش بینی شده اجرایی شد.

اما علت عدم تحقق این پیش بینی و رسیدن به چشم انداز چیست؟

یکی از دلایل اصلی نرسیدن به این میزان از تولید برق از طریق انرژی خورشیدی به میزان پیش بینی شده در برنامه پنجم شاید عدم حمایت دولت‌ها و دستگاه‌های اجرایی از این پتانسیل خدادادی ایران است. هرچند که هزینه اجرای یک نیروگاه خورشیدی با توجه به میزان تولید از یک نیروگاه گازی و سیکل ترکیبی متفاوت است اما عدم حمایت جهت سرمایه‌گذاری داخلی و مشکلات پیش رو جهت ورود سرمایه‌گذاران خارجی این فرصت طلایی جهت بهبود محیط زیست و کنترل آلودگی‌های زیست محیطی از بین برده است. از طرفی تلاش‌های خوبی از سمت وزارت نیرو و سازمان انرژی‌های تجدید پذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) جهت خرید تضمینی برق در این زمینه صورت گرفته است اما عدم حمایت از سرمایه‌گذاری که کلید اصلی این فعالیت‌هاست تمام این تلاش‌ها را کم رنگ کرده است.

دلیل دیگر می‌توان به سرمایه‌گذاری اندک از طریق شرکت‌های خارجی در این مقوله اشاره کرد هر چند تعدادی پروژه با شرکت‌های اروپایی در چند سال اخیر کلید خورد و سروصدای فراوانی به پا کرد اما میزان پتانسیل موجود در کشور عزیز ایران با این میزان سرمایه‌گذاری‌ها همخوانی ندارد.

علت دیگر نرسیدن به چشم‌انداز توسعه می‌تواند اختصاص پروانه‌های احداث نیروگاه خورشیدی به افراد و شرکت‌هایی که توانایی سرمایه‌گذاری و پرداخت هزینه‌های اولیه این گونه پروژه‌ها را ندارند، دانست. با این کار فضای مناسب و زمان را از متقاضیانی که دارای سرمایه و آمادگی احداث نیروگاه را دارند، صلب می‌شود.

نکته جالب و قابل ذکر دیگر این است که برخی بانک‌های داخلی که درروند دریافت فاینانس  و باز کردن LC برای شرکت‌های متقاضی نقش دارند، قرارداد خرید تضمینی برق (PPA) که توسط وزارت نیرو جمهوری اسلامی ایران امضا و تائید شده است را قبول ندارند!

راهکار پیش رو کشور ما در مقوله انرژی‌های تجدید پذیر  و به خصوص انرژی خورشیدی حمایت بیش تراز سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی همچنین کم تر کردن گمرکات جهت واردات تجهیزات خورشیدی است. در  کنار این موارد توسعه زیر ساخت‌ها جهت احداث بیشتر کارگاه‌ها و کارخانه‌های تولید پنل و اینورتر های خورشیدی می‌تواند کشور ایران را در این زمینه خودکفا و به قطب تولید تجهیزات خورشیدی در منطقه تبدیل کند.

در نهایت با توجه به آلودگی‌های محیط زیست که توسط نیروگاه‌های که سوخت فسیلی  مصرف می‌کنند، این گونه کم لطفی‌ها در رابطه با نیروگاه‌های خورشیدی جای بسی سؤال و تعجب دارد. هر نیروگاه یک مگاواتی خورشیدی می‌تواند سالانه آلودگی معادل 5000 خودرو را با جلوگیری از سوخت فسیلی کاهش بدهد. نیروگاه‌های خورشیدی با جلوگیری از تولید کربن بیشتر توسط سایر نیروگاه‌ها که موجب  گرمایش جهانی می‌شوند و سایر آلودگی‌های زیست‌محیطی می‌تواند نوید داشتن محیط زیست سالم تر و پاک تر را بدهند. از طرفی با توجه به افزایش روزافزون نیاز انسان به برق برای برطرف نمودن  تمامی نیازهای خود، شاید انرژی خورشیدی بهترین پیشنهاد برای جوامع باشد.

گاز طبیعی مغلوب رقابت با دو منبع انرژی نیرومند

در جدیدترین نمونه، شرکت "فرست سولار" برنده یک قرارداد نیرو برای تامین برق بزرگترین شرکت نیروی آریزونا در زمان پیک مصرف بین ساعت ۳ تا ۸ بعدازظهر شد.

این سازنده پنل خورشیدی با پیشنهاد ساخت یک مزرعه خورشیدی که خوراک یک سیستم باطری ۵۰ مگاواتی را تامین می‌کند، پیشنهادهای نیروگاه‌های گازسوز شرکت کننده در مناقصه را شکست داد.

بر اساس گزارش بلومبرگ، انرژی خورشیدی و باطری، ترکیب قدرتمندی برای تامین پیک تقاضا است. پنل‌های خورشیدی در روز با استفاده از نور آفتاب، نیرو برای شارژ باطری‌ها تولید می‌کنند و زمانی که آفتاب غروب کرده و تقاضا برای برق به اوج می‌رسد، شرکت نیرو از این باطری‌ها استفاده می‌کند.

شرکت "نکست ارا انرژی" فلوریدا نیز هفته گذشته یک سیستم باطری مشابه را نصب کرد که از یک مزرعه خورشیدی بهره برده و تولید برق را تقویت می‌کند.

تأمین برق در 24 ساعت شبانه روز با برج خورشیدی


زیست آنلاین: ایالت استرالیای جنوبی با احداث بزرگترین نیروگاه برج خورشیدی جهت تأمین 100 درصدی برق مورد نیاز ساختمان های پورت آگوستا، اولین گام خود را جهت جایگزینی انرژی های تجدید پذیر به جای زغال سنگ برداشت.

به گزارش زیست آنلاین، ایالت استرالیای جنوبی اعلام کرده است که ساخت بزرگترین برج انرژی خورشیدی در جهان در نزدیکی بندر آگوستا به قدرت 150 مگاوات، پس از توسعه موفقیت آمیز بزرگترین باتری لیتیوم یون در این منطقه، نقش استرالیای جنوبی را به عنوان یک رهبر جهانی در زمینه انرژی تجدید پذیر تثبیت می کند.

وزیر انرژی جنوب استرالیا، کریس پیکتون، روز چهارشنبه اعلام کرد که دولت این ایالات 650 میلیون دلار (512 میلیون دلار آمریکا) روی انرژی خورشیدی شرکت آرورا سرمایه گذاری کرده است. نیروگاه این شرکت در 30 کیلومتری شمال بندر آگوستا، از یک برج احاطه شده توسط بیش از 12،000 هلیوستات (آینه های گردان) ساخته خواهد شد، و قادر خواهد بود سالانه حدود 500،000 مگاوات ساعت (MWh) برق تولید کند. شرکت آرورا به طور ویژه دارای 1100 مگاوات ساعت ذخیره انرژی در سیستم نمک مذاب شده است که برای تولید 8 ساعت قدرت کامل برق پس از تاریکی کافی است.

پروژه650 میلیون دلاری انرژی خورشیدی آرورا میتواند در طول روز برق مورد نیاز تمام مدارس، بیمارستان ها، ایستگاه های پلیس و ساختمان های دولتی استرالیا را تأمین و ذخیره کند. اگر چه پروژه های بزرگتر خورشیدی نیز وجود دارد، اما این پروژه بزرگترین پروژه خورشیدی تک برجی جهان خواهد بود.

این مصوبه که منجر به سرمایه گذاری حدود 650 میلیون دلار خواهد شد، مجموعا حدود 700 شغل جدید در زمینه ساخت و ساز در پورت آگوستا ایجاد خواهد کرد و قدرت رقابت جدیدی را در بازار استرالیای جنوبی به وجود خواهد آورد، که منجر به کاهش فشار ناشی از قیمت انرژی می شود.

Aurora همچنین در جهت ایجاد حدود 4000 شغل مستقیم و غیرمستقیم و همچنین 650 مشاغل تمام وقت محلی در طول ساخت تلاش خواهد کرد. این پروژه در حال حاضر پشتیبانی بزرگی از مردم محلی پورت آگوستا و همچنین جامعه جنوب شرقی استرالیا را به پشتوانه خود دارد و انتظار می رود در اوایل سال جاری این ساخت و ساز آغاز شود. SolarReserve، شرکت توسعه دهنده کالیفرنیایی در پشت این پروژه، همچنین به دنبال خرید تجهیزات و خدمات در استرالیا جنوبی، حمایت از صنعت کاملاً جدید و ایجاد یک زنجیره تامین جدید در دولت است که قادر به حمایت از دیگر پروژه ها در اطراف منطقه باشد.

کوین اسمیت، مدیر عامل شرکت SolarReserve اضافه کرد: "این نقطه عطف بزرگ، گام مهمی در توسعه نیروگاه حرارتی خورشیدی آرورا است که از تکنولوژی تولید انرژی خالص جهان به عنوان یکی از برجسته ترین فن آوری های SolarReserve در جنوب استرالیا برخوردار است." "داستان قابل توجه گذار پورت آگوستا از زغال سنگ به انرژی تجدید پذیر، که منجر به ایجاد شرایط رقابتی در برابر سوخت های فسیلی شده است، تصویری از آینده تولید برق در سراسر جهان خواهد بود."/

از غارنشینی تا استفاده از انرژی خورشیدی/ تولید برق خورشیدی، راهکار کاهش آلودگی هوا است

- انرژی خورشیدی یکی از انواع انرژی های تجدید پذیر است و در کنار انرژی باد و انرژی زیست توده(زباله و ضایعات کشاورزی) قرار دارد.

با توجه به افزایش تمایل برخی کشورهای دنیا برای استفاده از انرژی پاک و تقریبا بدون آلایندگی انرژی خورشیدی، عصر ایران با نایب رئیس کمیته انرژی های تجدیدپذیر سندیکای صنعت برق ایران گفت و گو کرد و مزیت توجه به انرژی خورشیدی مورد کند و کاو قرار گرفت.

کاوه خدامه که نایب رئیس کمیته انرژی های تجدید پذیر است لیسانس مهندسی صنایع دارد و اولین شرکت فعال در این حوزه را در دهه 1370 در ایران ایجاد کرد و در سال 2012 فوق لیسانس انرژی های تجدید پذیر از دانشگاه صنعتی دِلفت هلند(Delft) دریافت کرده است.
گفت و گوی عصر ایران با مهندس خدامه را می خوانید.
***

*در زمان اوج مصرف برق که در تابستان امسال بود 55 هزار مگاوات مصرف برق لحظه ای در کشور داشتیم. مقداری از برق تولیدی مربوط به حوزه انرژی خورشیدی است.


طبق اطلاعاتی که منتشر شده اولین نیروگاه خورشیدی در سال 1388 افتتاح شده و با ظرفیت 250 کیلووات. اولین نیروگاه مگاواتی در اراک تاسیس شده با ظرفیت یک مگاوات در سال 1395. آمار دقیقی دارید که مجموعا چقدر ما تولید انرژی خورشیدی در کشورمان داریم؟

-تا قبل از سال 1392 ما بیش تر به سمت تولید برق توسط انرژی خورشیدی و مستقل از شبکه برق کشور حرکت می کردیم. در سایت ها و پاسگاه ها یعنی در جاهایی که امکان برق رساندن نبود این کار انجام می شد و همچنین در روستاهای فاقد برق.

ما فعالان این صنعت، نیروگاه های کیلوواتی در مقیاس کم و مثلا نهایتا 5 کیلووات و 10 کیلووات و مستقل از شبکه برق نصب می کردیم و استفاده می شد. پس از الزامات بودجه ای سال 1392 تغییراتی اتفاق افتاد.

از غارنشینی تا استفاده از انرژی خورشیدی/تولید برق خورشیدی، راهکار کاهش آلودگی هوا است

در الزامات بودجه ای به انرژی های تجدید پذیر اشاره شد که یکی از آنها انرژی خورشیدی است. در ایران پتانسیل استفاده از نیروگاه های برق بادی را هم داریم. در کارهای تحقیقاتی حتی فکر می کنم از طریق بیوماس(زباله و ضایعات کشاورزی/Bio Mass) و ژئوترمال(زمین گرمایی) در مقیاس کوچک استفاده شده.

اما عمده صحبت می تواند در رابطه با انرژی بادی و خورشیدی باشد. در ارتباط با انرژی خورشیدی، قبل از سال 1388 مجموعه ظرفیت نصب شده به مراتب بیش از این بود. به دلیل ضعف اطلاع رسانی، این موضوع مطرح نشده و فاقد اطلاعات هستیم.

در پیک مصرف برق در سال جاری ، گفته شد نیروگاه های خورشیدی مگاواتی که در استان همدان نصب شده است، بسیار به کار آمده بودند. البته ظرفیت نصب شده نیروگاه های خورشیدی همدان 7 مگاوات است.
یک نیروگاه 10 مگاواتی نیز در اصفهان تاسیس شده است. دو نیروگاه 10 مگاواتی در کرمان وجود دارد که یک نیروگاه آن قطعا افتتاح شده.

*حداکثر در حد 50 مگاوات تولید برق داریم از طریق انرژی خورشیدی؟

-در حال حاضر بله. در این پروژه ها، بحث فاینانس مهم است. مصوب شده که تا پایان برنامه پنج ساله ششم توسعه یعنی سال 1400 شمسی، هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی نصب شود اما منوط به وجود فاینانسرها(تامین کننده مالی/Financier) است.

این نیروگاه های خورشیدی هم که نصب شده عمدتا فاینانسر خارجی داشته است. سرمایه گذاران خارجی، منتظر هستند یک کم فضا آرام تر شود که استفاده کنند. چند صد قرارداد امضا شده ولی خیلی از آنها عملا اجرا نشده. اگر اجرایی شود چند برابر این رقمی که شما گفتید خواهد بود.

*سطح خورشید دمای 5600 درجه سانتیگراد دارد. گفته شده در سطح زمین برای تولید برق خورشیدی باید میانگین انرژی تابشی بالاتر از 3.5 کیلوات ساعت در متر مربع باشد. در ایران متوسط انرژی تابشی 4.5 کیلووات را اعلام کرده اند و گفته شده در بعضی جاهای ایران تا 7 کیلووات هم می رسد.

با این اعداد و ارقام می شود نتیجه گرفت که ایران محیط مناسبی دارد برای این که از انرژی خورشیدی برق بیشتری تولید شود؟

-اصلا صحبت حرارت نیست. اگر چه در نیروگاه های حرارتی خورشیدی با استفاده از آینه و سیستم هایی که وجود دارد نور را متمرکز می کنند. شما حتما تجربه استفاده یک عدسی برای سوزاندن یک قطعه کاغذ داشته اید. بنابراین می توان نور را متمرکز کرد.

فکر می کنم یک نیروگاه حرارتی خورشیدی در شیراز در حد کیلووات راه اندازی شده بود. قرار بود در یزد هم انجام بشود که فکر نمی کنم اجرایی شده باشد.

اما سیستم های فتوولتائیک(Photovoltaic/PV) که همان پنل های خورشیدی است با حرارت سر و کار ندارند. اتفاقا حرارت برای آنها یک نقطه منفی است. یعنی حرارت باعث می شود یک مقدار ولتاژ افت کند و این باعث می شود عملکرد سیستم به طور کلی پایین بیاید.

*در جاهایی که اعلام شده در ایران انرژی خورشیدی بالاتر از 7 کیلووات ساعت بر متر مربع است، این انرژی بیش تر از حد لازم است؟

-اطلس انرژی خورشیدی ایران را باید بررسی کرد. میزان تابش و دریافت انرژی در نقاط مختلف ایران، متفاوت است. برای مثال در استان کرمان، دریافت بهتری داریم تا استان پُر بارش گیلان.

همان طور که ما در مورد انرژی فسیلی در موقعیت ایده آلی قرار داریم، در مورد استفاده از منابع خورشیدی هم این اتفاق افتاده است و کشور ما روی کمربندی قرار دارد که بیش ترین مقدار تابش خورشیدی و در واقع دریافت انرژی تابشی را دارد.

از غارنشینی تا استفاده از انرژی خورشیدی/تولید برق خورشیدی، راهکار کاهش آلودگی هوا است

در ایران به طور متوسط انرژی تابشی خورشید 5 کیلوات ساعت است. در کشورهای حاشیه جنوب خلیج فارس، حدود 5.5 کیلووات ساعت است و در بیابان های مرکزی استرالیا 6 کیلووات ساعت است. این رقم 6 یعنی 6 کیلووات ساعت بر متر مربع در روز است.

*برق به دو صورت از انرژی خورشیدی تولید می شود که یکی نیروگاه حرارتی است و یکی هم فتوولتائیک که این پنل های خورشیدی است. با توجه به این که راندمان نیروگاه های حرارتی بالاتر است چرا در ایران تاکید و توجه بیشتری به سلول های خورشیدی می شود؟

-راندمان نیروگاه های حرارتی خورشیدی نمی تواند بالاتر باشد. ما ضریبی به نام ضریب اشتغال داریم. فکر نکنید که یک نیروگاه برق گازی ضریب اشتغال 100 درصد دارد. یک نیروگاه 1000 مگاواتی اگر داشته باشیم دائما کار نمی کند.

مدیر عامل شرکت مپنا که توربین های کلاس اف و با ظرفیت 250 یا 300 مگاواتی را تولید می کند، می گفتند بازدهی 35 درصد.

ما برای نیروگاه های خورشیدی در ایران، ضریب اشتغال حول و حوش 20 درصد را می توانیم طراحی کنیم. البته نمی خواهم بگویم راندمان نیروگاه حرارتی از فتوولتائیک کمتر است.

در نیروگاه های حرارتی، چند جا تبدیل داریم و وقتی چند جا تبدیل انرژی داشته باشیم و انرژی را به گرما و گرما را به انرژی تبدیل کنیم این خودش باعث می شود تلفات داشته باشیم.

تلفات برق باعث می شود ضریب اشتغال نیروگاه های حرارتی پایین بیاید. نیروگاه حرارتی خورشیدی، کمتر از یک نیروگاه بخار معمولی بسیار قدیمی، می تواند برق تولید کند ولی نیروگاه فتوولتائیک(پنل خورشیدی)، تلفات کمتری دارد. چون مستقیما نور به الکتریسیته تبدیل می شود.

*اتفاقا گفته شده که اتلاف انرژی در سلول های خورشیدی بیش تر است تا نیروگاه های حرارتی.

-باید با درصد در این زمینه صحبت کرد که صحبت ها متکی به بررسی های دقیقی باشد.

*تولید برق با استفاده از نیروگاه های حرارتی آیا تکنولوژی بالاتری می خواهد؟

-خیر. در تولید سلول خورشیدی از سیلیکون استفاده می کنند. در حالت عادی، عنصر سیلیکون برق تولید نمی کند ولی با تکنولوژی می تواند برق تولید کند. ساخت سلول خورشیدی، تکنولوژی بالایی دارد.

البته در زمینه ساخت آینه ها که در نیروگاه حرارتی خورشیدی کاربرد دارد این تکنولوژی باید باشد که انرژی و تابش خورشید را منعکس کند مثل ذره بین. این کار باید به گونه ای باشد که مخزن سیّال را حرارت بدهد.

ما چند عامل داریم که روی کاهش راندمان یک نیروگاه خورشیدی چه فتوولتائیک و چه حرارتی، تاثیر دارد. یک عامل، غبار محلی است. ما الان آلودگی هوا داریم ولی در قدیم می گفتند تهران غبار محلی دارد.

نیروگاه حرارتی در این مورد حساس تر هستند. چون چند روز یک بار باید سطح آنها با ماده خاصی شُسته شود بدون این که لک بشود. این لکه ها باعث می شود تابش کم شود.

*آلمان در سال 2014 میلادی مقدار 38 هزار مگاوات تولید برق از طریق انرژی خورشیدی داشته و رتبه اول دنیا را در این زمینه کسب کرده و چین در رتبه دوم بوده با 28 هزار مگاوات.

اما الان مقامات چینی اعلام کرده اند که 77 هزار مگاوات تولید برق داشته اند از طریق همین انرژی.

-بسیار در این زمینه کار می کنند چه چینی ها و چه هندی ها.

از غارنشینی تا استفاده از انرژی خورشیدی/تولید برق خورشیدی، راهکار کاهش آلودگی هوا است

*آیا ممکن است که میزان تولید برق به سرعت و ظرف 3 سال از 28 هزار مگاوات به 77 هزار مگاوات رسیده باشد؟

-بله. این جمله ای که می خواهم نقل کنم یکی از بزرگان گفته. دوره اقامت بشر در غار، به دلیل کمبود غار تمام نشد. به دلیل نیاز بشر بود که از غار بیرون آمدند و جوامع روستایی را ساختند.

انتقال از دوره اسب به ماشین، از ضرورت بود و نه این که اسب ها تمام شده باشند. انتقال بشر از سوخت های فسیلی هم یک ضرورت است. هر روز در مورد توفان های مهیب و تغییرات بسیار شدید آب و هوایی اخباری منتشر می شود. این تغییرات اقلیمی به دلیل افزایش حجم گاز دی اکسید کربن یا گاز  کربنیک(Co2) در فضای جو است و از بین نمی رود.

این گاز ناشی از استفاده بسیار زیاد از سوخت های فسیلی توسط بشر است. قطعا انسان راهی ندارد به غیر از این که حرکت کند به سمت منابعی که کمتر سوخت فسیلی مصرف شود.

چند کارخانه تولید پنل خورشیدی در دنیا وجود دارد که با ظرفیت گیگاوات(هزار مگاوات) تولید می کنند. یعنی چند کارخانه هستند که ظرفیت تولیدشان 5 گیگاوات است. این واحدها هر کدام 5 هزار مگاوات پنل خورشیدی در سال تولید می کنند.

برای مثال 20 سال پیش کشور چین در این زمینه مطرح نبود. اما الان سرمایه گذاری کرده اند. سرمایه گذاری شده و آنها هم به این سمت رفته اند. متاسفانه به دلیل عدم سرمایه گذاری، فعلا ایران توجیه اقتصادی ندارد و روی آن سرمایه گذاری کمی انجام شده.

*این که برخی اعتقاد دارند در ایران گرد و غبار وجود دارد و آنچنان که باید و شاید، نمی شود دریافت انرژی از خورشید و تولید برق داشت تا چه حد صحت دارد و عملا تاثیر منفی می گذارد؟

-آن طور هم سیاه نیست. اگر چه ما گرد و غبار را داریم بدون شک ولی تاثیر چندانی ندارد.

*گرد و غبار یا ریزگرد احتمالا چقدر تولید میزان برق را کاهش می دهد؟

-بحث این نیست که ما تجهیزاتی را نصب کنیم و به امان خدا بگذاریم. گرد و غبار باعث می شود فواصل دوره های نگهداری و پاکسازی را کمتر کنیم. اما اگر در یک منطقه با آلودگی کم، نیروگاه خورشیدی احداث کنیم فرق می کند.

آلمان از سال 2004 حرکت خودش را در زمینه انرژی خورشیدی شروع کرده است. یک شبه به این نقطه نرسیده است. باعث شدند در چین سرمایه گذاری های کلان انجام شود و قیمت سلول های خورشیدی را از واتی 7 یا 8 دلار به واتی 50 سنت رساندند.

*در استان هایی مثل یزد و کرمان بهتر می شود دریافت انرژی خورشیدی داشت و تولید برق را انجام داد؟

-این استان ها تابش بیش تر و بارندگی کمتری دارند. روزهای ابری در یزد، خیلی کم است. شاید حدود 15 یا 20 سال است که یزد در دوره خشکسالی است. کرمان هم، همین طور. این وضع و همین طور ارتفاعی که نسبت به سطح دریاها دارند باعث می شود پتانسیل بهتری در یزد و کرمان داشته باشیم.

این طور نیست که نشود در بقیه ایران کار کرد. شما الان می بینید در همدان برای ساخت نیروگاه، سرمایه گذاری شده.

برقی که تولید می شود مثل هر کالای دیگر است. این برق توسط شبکه برق به مصرف کننده منتقل می شود. قیمت خریدی که دولت ایران از سال 1393 برای جذب سرمایه گذار و فاینانسر به این صنعت پیشنهاد داد، بسیار قیمت جذابی است. تقریبا 14 سنت است.

وقتی با خارجی ها قرار می بندند پول فروش را با دلار می گیرند. دولت ایران هم، بازگشت سرمایه آنها را تضمین می کند. همان موقع که در همدان فعال شد در دوبی که اقدام شد کیلوواتی کمتر از 4 سنت بود و دقیقا 3.9 سنت بود. یک شرکت اسپانیایی در آنجا سرمایه گذاری کرد.

قیمت خرید دولت ایران 14 سنت است. سرمایه گذار به دوره بازگشت سرمایه فکر می کند. یک دوره 4 ساله یا 5 ساله برای بازگشت سرمایه، بسیار معقول است.

 

از غارنشینی تا استفاده از انرژی خورشیدی/تولید برق خورشیدی، راهکار کاهش آلودگی هوا است

*در خصوص برخی از مناطقی از جنوب کشورمان گفته شده که حتی 330 روز هوای آفتابی داریم. یک شرکت آلمانی در استان همدان دو نیروگاه خورشیدی 7 مگاواتی جمعا به مبلغ 15 میلیون یورو معادل 90 میلیارد تومان تاسیس کرده است.

این شرکت آلمانی چطور به این نتیجه رسیده و ترجیح داده که دو نیروگاه خورشیدی در استان همدان که روزهای آفتابی کمتری دارد ایجاد کند؟

- رابط فاینانسر در ایران و شریک ایرانی اش، همدانی بود. دوم این که در همدان شرکت توزیع برق همدان، تجربه بسیار موفقی در این مورد داشت و مدیر عامل شرکت توزیع همدان به همین دلیل جایزه گرفت.

یعنی سابقه ای در این زمینه داشتند و علاقه مند هم بودند. ضمنا همدان از سوی مجمع جهانی شهرهای اسلامی به عنوان پایلوت «شهر سبز پایدار» شناخته شده. در این چارچوب استفاده از فناوری های نوین سازگار با محیط زیست در نظر گرفته می شود. تمامی نهادهای شهر همدان، در این زمینه همکاری می کنند که روند اداری تسهیل شود.

*در سال 2014 آلمان از طریق انرژی خورشیدی 38 هزار مگاوات تولید برق داشته داشته است. این رقم در همان سال هم رقم بالایی است. آن شرکت آلمانی دو نیروگاه در همدان ساخته که نیروگاه خلیج فارس و نیروگاه امیر کبیر نامگذاری شده اند.

با وجود این که آلمان تکنولوژی های این حوزه را دارد دارد چرا در ایران به ساخت دو نیروگاه های 7 مگاواتی اکتفا کرده اند و نیروگاه های بزرگتر نساخته اند؟

-در اصفهان نیروگاه 10 مگاواتی ساخته شده. در کرمان و در منطقه ماهان نیروگاه 10 مگاواتی ساخته شده و نمی دانم کار دومین نیروگاه آنجا به کجا کشیده شده. این نیروگاه ها در ایران اضافه شده.

اولا سرمایه گذار باید انتخاب کند. چون ایران برای بالای 30 مگاوات و 50 مگاوات هم قیمت در نظر گرفته است. اما قیمت 7 مگاوات بهتر است.

در ضمن بحث نیروگاه های خورشیدی، صرفا تولید برق نیست. باید توان شبکه برق را نیز در نظر گرفت. از همین شبکه موجود استفاده می شود. نیروگاه های خورشیدی در روز برق تولید می کنند. وزارت نیرو هم هنوز شبکه برق را گسترش نداده است. فشاری که ایجاد می شود شبکه باید تحمل کند.

*هر کدام از نیروگاه های 7 مگاواتی همدان در 10 هکتار زمین ایجاد شده اند. سولار استار که بزرگترین نیروگاه خورشیدی جهان است در ایالت کالیفرنیا قرار دارد. این نیروگاه 1300 هکتار وسعت دارد و برای تولید 579 مگاوات برق در نظر گرفته شده بود و در سال 2015 افتتاح شد. میزان زمین برای این نوع نیروگاه ها به چه عواملی بستگی دارد؟

-بحث نصب پنل خورشیدی به محل نصب ارتباط دارد و این که چگونه چیده شود. چیدمان هم اهمیت دارد. آیا سازه، نصب ثابت دارد یا این که تعقیب کننده خورشیدی دارد که اینها هم خودشان دو نوع هستند.

فواصل هر ردیف پنل های خورشیدی را باید محاسبه کرد و از این طریق سطح مورد نیاز ما مشخص می شود. ما در نیمکره شمالی هستیم پس در مورد نیمکره شمالی صحبت می کنم.

هر چه به خط استوا نزدیکتر شویم فاصله بین دو ردیف متوالی کمتر می شود و سطح کمتری را نیاز دارد. فاصله پنل های خورشیدی در همدان در حد حداقل بود. شاید حتی یک درصدی سایه هم از ردیف جلو به ردیف عقب منتقل می شد که البته طبق قواعد جهانی تا چند درصد ایراد ندارد.

*در یکی از نیروگاه های آلمان پنل های خورشیدی خیلی نزدیک هم قرار گرفته اند ولی در ایران فاصله ها نسبتا بیشتر است. چطور است که در آلمان تا این حد نزدیک به هم و در ایران اینقدر فاصله دارند؟

-ما باید نقشه را ملاحظه کنیم. در ایران ارتفاع پایه ای که پنل های فتوولتائیک یا ماژول های برق خورشدی روی آنها نصب می شود 3 متر است. این پنل های خورشیدی، کوچک نیستند. این پنل ها، دو متر طول و یک متر عرض دارند.

*ایرادی که به نیروگاه های خورشیدی از نوع پنل خورشیدی وارد می شود این است که مساحت و زمین زیادی را اِشغال می کنند.

نیروگاهی که در همدان ساخته شده در کنار جاده است. آیا این پنل ها باید مثل همین همدان الزاما در کنار جاده باشد یا می شود در بیابان هایی که برای کشاورزی قابل استفاده نیستند نیروگاه ساخته شود که زمین های مسطح و مطلوب را اشغال نکنند؟

-طبیعی است که سرمایه گذار می خواهد کمترین سرمایه گذاری را انجام بدهد و بیش ترین سود را ببرد. در ایران نزدیکترین نقطه به پُست های برق که می شود به آنها برق تزریق کرد انتخاب می کنند.

به هر حال باید برق را منتقل کرد. اگر در جای دوری باشد باید یک شبکه اختصاصی ایجاد کنند که به برق سراسری وصل شود. هر چه این فاصله دورتر باشد برای سرمایه گذار، جذابیت اش کمتر می شود و البته تلفات انرژی هم، بیش تر خواهد شد. چون در انتقال برق با سیم و کابل، تلفات انرژی داریم.

این تلفات باعث می شود درآمد سرمایه گذار کم شود. در حال حاضر چون در ایران تعداد زیادی نیروگاه تاسیس نشده است، زمین هایی که نزدیک پُست های برق هستند دریافت می کنند. اگر تعداد نیروگاه های خورشیدی زیاد شود زمین در جوار پُست های برق نمی ماند و باید در بیابان ها نیروگاه تاسیس کنند.

*جذابیت از این جهت است برای شرکت های خارجی که نزدیک همین پست های برق زمین دریافت کنند؟

-بله. چون تلفات انرژی کمتر می شود. هزینه انتقال برق هم کمتر می شود. البته باید زمین کشاورزی را اجاره کنند. با توجه به این که عمده کشت آن مناطق، دیم است به راحتی می شود این کار را انجام داد. برای دوره 20 ساله هم اجاره می کنند که در طول 20 سال مشکلی نداشته باشند.

پتانسیل انرژی خورشیدی در ایران بسیار زیاد است

بنظرم ایران در مناطق کویری باید از انرژی تابشی و گرمائی خورشید تولید بخار و برق کند .و در مناطق معتدل کشور از صفحات فتو ولتائیک برق تولید کند .زیرا  کارآئی پنلهای خورشیدی در مناطق گرم کم می شود.

انرژی خورشیدی یکی از منابع انرژیهای تجدیدپذیر و از مهمترین آنها می باشد. میزان تابش انرژی خورشیدی در نقاط مختلف جهان متغیر بوده و در کمربند خورشیدی زمین بیشترین مقدار را داراست. کشور ایران نیز در نواحی پرتابش واقع است و مطالعات نشان می دهد که استفاده از تجهیزات خورشیدی در ایران مناسب بوده و میتواند بخشی از انرژی مورد نیاز کشور را تأمین نماید.

ایران کشوری است که به گفته متخصصان این فن با وجود 300 روز آفتابی در بیش از دو سوم آن و متوسط تابش 5.5 4.5 کیلووات ساعت بر متر مربع در روز یکی از کشورهای با پتانسیل بالا در زمینه انرژی خورشیدی معرفی شده است. برخی از کارشناسان انرژی خورشیدی گام را فراتر نهاده و در حالتی آرمانی ادعا می‌کنند که ایران در صورت تجهیز مساحت بیابانی خود به سامانه‌های دریافت انرژی تابشی می‌تواند انرژی مورد نیاز بخش‌های گسترده‌ای از منطقه را نیز تأمین و در زمینه‌ صدور انرژی برق فعال شود.

با مطالعات انجام شده توسط DLR آلمان، در مساحتی بیش از 2000 کیلومترمربع، امکان نصب بیش از MW 60000 نیروگاه حرارتی خورشیدی وجود دارد.

اگر مساحتی معادل 100×100 کیلومترمربع زمین را به ساخت نیروگاه خورشیدی فتوولتائیک اختصاص دهیم، برق تولیدی آن معادل کل تولید برق کشور در سال 1389 خواهد بود.

انرژی خورشیدی 3 1


   
  

سرمایه گذاری کشورهای حوزه خلیج فارس در زمینه انرژی


به گزارش روز شنبه ایرنا مجله معتبر 'کونستراکشن ویک' با انتشار گزارشی در این زمینه به نقل از منابع اقتصادی در کشورهای شورای همکاری نوشت : کشورهای عربی حوزه خلیج فارس تا سال 2020 باید 69 گیگا وات به حجم توانایی خود در تولید برق بیفزایند و این خود نیازمند سرمایه گذاریهای بسیار کلان است .
کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به دلیل عدم دستیابی به منابع آب شیرین هزینه های کلانی را بابت تصفیه آب پرداخت می کنند ،لذا تولید برق در نیروگاهها نیز هزینه زیادی را برای آنها دربرداشته است .
در همین راستا شرکت ملی نفت کویت همچنین در نظر دارد که 15 درصد از حجم انرژی مورد نیاز برق خود را از طریق انرژی خورشیدی تامین کند.
کویت سال گذشته اعلام کرد که قصد دارد تا سال 2030، بیش از پانزده درصد از تقاضای انرژی خود را از طریق انرژی­های تجدید پذیر تامین کند. مصرف انرژی در کویت و سایر مناطق خلیج فارس به سرعت رو به افزایش است.
مقام های دولت کویت همچنین با تاکید بر اجرای 3 طرح بزرگ تولید برق و تصفیه آب شرب در این کشور اعلام کرده اند در سال 2017 با ارائه پیشنهاد های جذب سرمایه، این کشور به یکی از بازارهای مهم منطقه در زمینه انرژی تبدیل می شود.

نرژی خورشیدی منبع اصلی تولید برق در دهه آتی




انرژی خورشیدی منبع اصلی تولید برق در دهه آتیمهندسان دانشگاه نیو ساوت ولز توانستند در تبدیل مستقیم نور خورشید به برق به بازدهی ۳۴٫۵ درصد برسند. حالا دانشمندان دانشگاه ملی استرالیا توانسته‌اند به رکورد جدید ۹۷ درصد بازدهی در تبدیل نور خورشید به بخار برسند.
  

پیام نفت:

 

 دانشمندان استرالیایی شهرت زیادی به رکوردهای جهانی در زمینه انرژی خورشیدی دارند. سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی در سال ۲۰۱۴ یک ژنراتور بخار ابربحرانی ساخت که در بالاترین دما و فشار انرژی برق تولید می‌کند. در ماه می سال جاری مهندسان دانشگاه نیو ساوت ولز توانستند در تبدیل مستقیم نور خورشید به برق به بازدهی ۳۴٫۵ درصد برسند. حالا دانشمندان دانشگاه ملی استرالیا توانسته‌اند به رکورد جدید ۹۷ درصد بازدهی در تبدیل نور خورشید به بخار برسند.

پنل‌های خورشیدی فتو ولتاییک نور خورشید را جذب کرده و مستقیم آن را به برق تبدیل می‌کنند. اما سیستم‌های متمرکزکننده‌ی انرژی خورشیدی نور را از سطح وسیعی بازتاب کرده و و آن را روی یک گیرنده کوچک متمرکز می‌کنند. وقتی دمای آن گیرنده افزایش می‌یابد، آب دورنش به بخار تبدیل می‌شود. بخار هم به نوبه‌ی خودش نیروی محرک توربین را تامین می‌کند تا الکتریسیته تولید شود. به جای اینکه برق تولید شده در باتری‌های گران‌قیمت ذخیره شود، انرژی حرارتی در نمک‌های مذاب ذخیره می‌شود. به این ترتیب، مدت‌ها پس از غروب آفتاب می‌توان به آنها آب اضافه و بخار ایجاد کرد.

anu-dish-4

این دستگاه بزرگ که در دانشگاه استرالیا «بیگ دیش» نامیده می‌شود از یک سطح مقعر متشکل از بازتاب‌کننده‌ها ساخته شده و نور خورشید را به سمت گیرنده‌ای هدایت می‌کند که در نقطه کانونی قرار دارد. یک گیرنده جدید که توسط این تیم طراحی و ساخته شده توانست بازدهی را به ۹۷ درصد برساند.

دکتر «جان پای»، از دانشکده مهندسی دانشگاه استرالیا می‌گوید: «هدف اصلی این پروژه کاهش هزینه متمرکز کردن انرژی حرارتی خورشید است. هدف ما این است که هزینه را به ازای هر کیلووات ساعت برق، ۱۲ سنت کاهش دهیم تا این تکنولوژی توانایی رقابت داشته باشد. این طراحی جدید می‌تواند به ۱۰ درصد کاهش هزینه تولید الکتریسیته به روش انرژی حرارتی خورشید منجر شود. من فکر می‌کنم که تکنولوژی ما می‌‌تواند در شبکه برق نقش داشته باشد و به تامین برق هنگام شب کمک کند.»

منبع: New Atlas

 


مزرعه خورشیدی در استرالیا

انرژیهای نو و کشاورزی
مزرعه خورشیدی

مزرعه‌های خورشیدی‌ای در جنوب صحرای استرالیا طراحی شده‌اند که سالانه تنها با استفاده از نور خورشید و آب دریا 17 هزار تن گوجه‌فرنگی تولید می‌کند.

به گزارش گروه علم و فناوری آنا به نقل از sciencealert، این مزرعه داخلی اولین مزرعه در نوع خود و ماحصل شش سال تحقیق گروه دانشمندانی است که به دنبال راهی برای تولید محصول بدون نیاز به آب شیرین، خاک یا انرژی غیرضروری بوده‌اند.

در گلخانه‌های سنتی از آب‌های زیرزمینی برای آبیاری، از گاز برای تأمین گرما و از برق برای خنک کردن استفاده می‌شود اما یک گلخانه خورشیدی، آب دریا و نور خورشید را به انرژی و آب تبدیل می‌کند. سپس، محققان از دی‌اکسید کربن پایدار و مواد مغذی برای بالا بردن حداکثر رشد محصولات استفاده می‌کنند.

این مزرعه خورشیدی در سال 2014، در مساحت 20 هکتار و در بندر آگوستا افتتاح شد. هدف از راه‌اندازی این مزرعه، کاهش میزان انرژی و آب شیرین مورد نیاز برای تولید سودآور با استفاده از آب دریای گرفته‌شده از خلیج «اسپنسر» است که در دو کیلومتری این مزرعه واقع شده است.

بعد از رسیدن آب دریا به این مزرعه، در قسمت نیروگاه خورشیدی شوری آن گرفته و به آب شیرین تبدیل می‌شود. ریشه سبزیجات در پوسته نارگیل رشد می‌کنند و در دمای بالای 48 درجه تابستان، گیاهان را خنک نگه می‌دارد.

محققان از کارتن‌های خیس خورده در آب دریا برای خیس نگه داشتن پایه آنها استفاده می‌کنند. حرارت ناشی از خورشید برای گیاهان کافی است تا بتوانند در ماه‌های سرد زمستان زنده بمانند.

این که گیاهان در فضای داخلی رشد می‌کنند، نیاز به حشره‌کش‌ها را نفی می‌کند زیرا آنها در محیطی کاملا تحت کنترل و فاقد حشرات مخرب نگهداری می‌شوند.

محققان در این نیروگاه به جای این که همه چیز را با پنل‌های خورشیدی بپوشانند، زمینی متشکل از 23 هزار آینه تولید کرده‌اند که اشعه‌های خورشید را روی برجی ثابت متمرکز می‌کند. این برج با گرفتن این اشعه‌ها، نور خورشید را به برق تبدیل می‌کند.

با وجود عملکرد مناسب این سیستم، این مزرعه هنوز هم برای امنیت بیش‌تر به شبکه برق متصل است تا در صورت بروز مشکل در زمستان از نیروی برق شبکه‌ای به طور اضطراری استفاده کنند.

به گفته گروه تحقیقاتی این طرح، «ما از انرژی خورشیدی برای تولید آب شیرین برای آبیاری استفاده می‌کنیم و برای تأمین انرژی مورد نیاز گلخانه برای گرم و سرد کردن محصولات، آب شیرین را به برق تبدیل می‌کنیم. دستگاه‌های تهویه هم از آب دریا برای تمیز و ضدعفونی کردن هوا استفاده می‌کنند بنابراین فضای گلخانه را تحت کنترل دارد و دیگر نیازی به استفاده از حشره‌کش‌ها نیست».

در این مزرعه خورشیدی حدود 180 هزار گیاه گوجه‌فرنگی وجود دارد که هزینه‌ای معادل 200 میلیون دلار برای ساخت آن هزینه شده است.

شهری فقط با انرژی خورشید!

این شهر فوق مدرن که می توان آن را پایدارترین شهر دنیا نیز به شمار آورد در ایالت فلوریدا واقع شده که زمین آن به قیمت چند صد میلیون دلار از شخصی خریداری شده و حالا برای ساخت شهری جدید و متفاوت به کار گرفته شده است.

در آمریکا شهری ساخته شده است که ۱۰۰ درصد انرژی مورد نیازش را از خورشید تأمین می کند.

شهری که فقط با انرژی خورشیدی کار می کند

شرکتی موسوم به Kitson & Partners پروژه جاه طلبانه شهری که ۱۰۰ درصد انرژی مورد نیازش از خورشید تأمین می شود را از سال ۲۰۰۶ آغاز کرده و حالا مدیرعامل آن می گوید: کمتر از یک سال دیگر نخستین گروه از ساکنان این شهر در خانه های خود مستقر می شوند تا زندگی جدیدی را تجربه کنند.

این شهر فوق مدرن که می توان آن را پایدارترین شهر دنیا نیز به شمار آورد در ایالت فلوریدا واقع شده که زمین آن به قیمت چند صد میلیون دلار از شخصی خریداری شده و حالا برای ساخت شهری جدید و متفاوت به کار گرفته شده است.

برق مورد نیاز ساکنان این شهر از تأسیسات تولید برق خورشیدی ۷۴.۵ مگاواتی تأمین می شود.

خانه ها و ساختمانهای اداری و تجاری که در این شهر ساخته می شوند مجهز به پیشرفته ترین سلولهای خورشیدی هستند تا از این طریق آن دسته از افرادی که به برق پاک بیشتری نیاز داشته باشند بتوانند آن را به دست آورند.

شهری که فقط با انرژی خورشیدی کار می کند

گذشته از استفاده از انرژی خورشید، مقامات این شهر در نظر دارند تا با کنار گذاشتن رانندگی به معنای شناخته شده آن، از سیستم نوینی استفاده کنند که مبتنی بر اپلیکیشنی شبیه Uber است. در این سیستم نوین از خودروهای کرایه ای برای جابجایی استفاده شده و جالب اینکه در اختیار گرفتن خودرو به این شکل به طرز کاملا هوشمندانه خواهد بود.

مقامات این شهر اعلام کرده اند که این پروژه را با توجه به نحوه به کارگیری خودروهای برقی و خودکار می سازند.

پس از تکمیل شدن این شهر، ۱۹ هزار و ۵۰۰ نفر در فاز نخست و در نهایت ۵۰ هزار تن در آن ساکن خواهند شد.


چالش آلودگی هوا در گرو استفاده از انرژی خورشید!

آلودگی هوا و محیط زیست معضلی است که این روزها برای همگان نمایان و به یکی از دغدغه های اجتماعی و ملی تبدیل شده است.
یکی از علل مهم و شاخص آن عدم توجه به روند مصرف سوخت های فسیلی و بی توجهی به پیامدهای زیست محیطی ناشی از آن بوده است. با توجه به اینکه اتکا به منابع عظیم نفت و گاز طبیعی یک خطای راهبردی است اکنون بیش از هر زمان دیگر توجه به انرژی های تجدید پذیر و پاک مانند انرژی خورشیدی و باد و زیست توده در کشور احساس می شود. از طرفی با حفظ منابع تجدیدپذیر می توانیم این ثروت ملی را برای آیندگان به ارمغان بگذاریم. سوخت های فسیلی علاوه بر تخریب محیط زیست و آلودگی هوا منابع تجدید ناپذیر محسوب می شوند و این منابع دیر یا زود به پایان می رسند. بنابراین پیش از مواجه شدن با بحران انرژی در کشور باید با استفاده از انرژی های نو در مسیر توسعه پایدار و سوخت پاک گام برداریم. 
از طرفی تامین انرژی پایدار از سیاست استراتژیک هر کشور بوده و به عبارتی می توان گفت افزایش تقاضای انرژی بهینه شده به معنای صنعتی تر شدن و توسعه یافتگی جوامع تلقی می شود لذا چگونگی تامین این حجم از انرژی حائز اهمیت خواهد بود. در حال حاضر کشورهای تراز اول صنعتی و اقتصادی دنیا از جمله آمریکا، آلمان، ژاپن و حتی اخیرا اکثریت کشورهای نفت خیز حاشیه خلیج فارس از جمله قطر، امارات و حتی عربستان در عرصه تکنولوژی بهره برداری از انرژی های نو در حال رقابت و پیشرفت هستند که ضمن تامین انرژی پایدار فرصت های شغلی فراوانی نیز فراهم کنند. 
این مهم نشان دهنده عزم جهانی در راستای کاهش آلودگی های زیست محیطی ناشی از سوخت های فسیلی و انتشار گازهای گلخانه ای است زیرا هوا مرزهای بین المللی را به رسمیت نمی شناسد و هیچ کس در تهاجم هوای آلوده در امان نخواهد بود.سهولت دسترسی به منابع عظیم نفت و گاز فقدان سیاست های حمایتی با توجه به هزینه های نسبتا بالای سرمایه گذاری اولیه انرژی های تجدید پذیر، عدم وجود قوانین و مقررات تسهیل کننده فقدان پذیرش اجتماعی و ضعف آگاهی شهروندان به عنوان مصرف کننده نهایی سبب بروز موانع رشد استفاده از این انرژی های پاک شده است. سیاست کلی نظام که با تایید رهبر معظم انقلاب ابلاغ شده حاکی از آن است که تا سال 1404 ده درصد از برق کشور باید از منابع تجدید پذیر تامین شود. این را هم در نظر داشته باشیم که خوشبختانه ایران در منطقه کمربند ماکزیمم تابش انرژی خورشید قرار دارد که این موهبت و نعمت الهی سبب شده که بیش از 3.2 کشور قابلیت بهره برداری با راندمان بالا از انرژی خورشید را داشته باشد.
*منبع: روزنامه ابتکار

در جستجوی انرژی خورشید

این منزل با الهام از گل‌های آفتابگردان طراحی شده و دارای حرکت چرخشی 180 درجه در طول روز و چرخش فتوولتائیک‌های سقفی دارای زاویه 90 درجه بوده که وضعیت خود را با توجه به نور خورشید تغییر می‌دهند، این چرخش‌ها موجب تولید 25000 کیلووات ساعت الکتریسیته می‌شود که این میزان پنج برابر بیشتر از نیاز منزلی با اندازه ساخته شده است.
ایسنا - استفاده از انرژی خورشید این روزها تبدیل به یک اولویت جهانی شده است. حالا طراحی جدید پنل خورشیدی در پرتغال موجب دریافت انرژی خورشیدی بیشتر به میزان حدود پنج برابر انرژی مورد نیاز ساختمان می‌شود.

در این طراحی از فتوولتائیک‌ها استفاده شده که با نور خورشید حرکت کرده و انرژی جذب می‌کنند. سرپرست این پروژه Guilherme Silva اظهار کرد: این اولین نمونه منزل خورشیدی چرخشی در مادرید است که مکانی برای زندگی بهتر با روشی پایدار ارائه می‌دهد.

وی افزود: این منزل با الهام از گل‌های آفتابگردان طراحی شده و دارای حرکت چرخشی 180 درجه در طول روز و چرخش فتوولتائیک‌های سقفی دارای زاویه 90 درجه بوده که وضعیت خود را با توجه به نور خورشید تغییر می‌دهند، این چرخش‌ها موجب تولید 25000 کیلووات ساعت الکتریسیته می‌شود که این میزان پنج برابر بیشتر از نیاز منزلی با اندازه ساخته شده است.

خانه ای در جستجوی آفتاب! (+عکس)
در برنامه‌ریزی اولیه انجام شده برای دریافت انرژی خورشیدی مشخص شد با چرخش روزانه ،حدود 6 لامپ 60 واتی به مدت یک ساعت روشن خواهد شد، چرخش این منزل به گونه‌ای طراحی شده که در روزهای تابستان و آفتابی از تاثیرات نور و سایه با سیستم خنک‌کننده حفظ شود، در زمستان نیز سقف در طول محور فوقانی ساختمان حرکت کند تا نور بیشتری دریافت کند.

به عنوان مثال آشپزخانه کوچک‌تر از بقیه بوده و مناسب افراد در قرن 21 است که به ندرت در زمان صبحانه در کنار هم حضور دارند و در هنگام شب که افراد خانواده در کنار هم هستند اتاق نشیمن مکان مناسبی است.

در پرتغال زمان جنب و جوش افراد برای کار روزانه در زمستان 9 ساعت و در تابستان 15 ساعت است و افراد می‌توانند با توجه به آن چرخش ساختمان را با نظر خود تنظیم کنند، البته این چرخش ساختمان موجب آشفتگی در ساختمان مانند شکسته شدن ظروف نخواهد شد.

وضعیت انرژی‌های پاک در ایران

بحث انرژی‌های نو و تجدیدپذیر سال‌هاست که در ایران باز شده اما واقعیت این است که این بخش از فناوری علیرغم پیشرفت‌های ملموس و ظرفیت‌های قابل‌تعمق کشور کماکان در بخش خصوصی به نوعی مهجور مانده و علت آن هم شاید دیدگاه لوکس و غیراقتصادی است که اغلب در پس زمینه‌ی تصورات نسبت به این نوع از انرژی‌ها وجود دارد. توافق حاصل از کنفرانس پاریس یکی از مواردی است که لزوم توجه به این مساله را در کشور ما دوچندان می‌کند. ردپای سلول‌های انرژی خورشیدی را امروز می‌توان در نقاط مختلف شهرهای بزرگ کشور از جمله در پارک پردیسان تهران، پشت‌بام برخی از منازل یا حتی تعدادی از بانک‌ها، برخی از تابلوهای تبلیغاتی یا در معدودی از پارک‌ها مشاهده کرد. اما واقعیت این است که ظرفیت تولیدی کشور ما بسیار بیشتر از این حرف‌هاست و بنابراین ضروری است که توجه به این مساله دوچندان گردد. برعکس دیدگاه عمومی شایع انرژی‌های نو و تجدیدپذیر نه‌تنها مولد و عملی بلکه حتی در اکثر مواقع به صرفه و در عین حال اقتصادی‌ هستند و درست به همین دلیل است که کارشناسان محیط‌زیست کشور نظر به ظرفیت‌های موجود بر لزوم استفاده هرچه بیشتر از آن‌ها تاکید می‌کنند.

عزم جدی ایران برای افزایش ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر

چند ماه پیش همزمان با امضای توافق‌نامه همکاری انرژی‌های پاک میان شرکت اسپانیایی بِستر(Bester Company) و طرف ایرانی، یک کارشناس انرژی‌های نو به نام «اسمیتی میتال» (Smiti Mittal) در وب‌سایت «فناوری پاک» (Clean Technica) این‌طور نوشت: «ایران درصدد است که ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر خود را تا سال ۲۰۱۸ میلادی تا حدود ۵ گیگاوات افزایش دهد و بخش اعظم آن هم از طریق فناوری انرژی بادی تامین خواهد شد. دولت ایران در تلاش است تا با برداشتن یک گام برجسته ظرفیت بهره‌برداری از انرژی خورشیدی را حداقل ۵۰۰ مگاوات ارتقاء بخشد و همه‌ی این‌ها در حالی است که ساخت و راه‌اندازی نیروگاهی به ظرفیت ۴۰۰ مگاوات پیش‌تر آغاز و ضمناً قراردادهای پروژه‌های ۹۰۰ مگاواتی نیز امضاء شده است.»

میتال یکی از مهندسان مشاور شرکت انگلیسی «موت‌مک‌دونالد» (Mott MacDonald Group) است که در زمینه‌ی انرژی‌های تجدیدپذیر بالاخص سلول‌های انرژی خورشیدی، ساختمان‌های سبز و سوخت‌های بیولوژیکی تخصص و تجربه فراوانی دارد. این کارشناس باور دارد که ایران نه‌تنها در حال حاضر انگیزه‌ی کافی دارد بلکه حتی از ظرفیت خوبی هم برخوردار است.

ایران تا ۳ سال آینده ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر خود را تا حدود ۵ گیگاوات افزایش می‌دهد.

در ۲۷ آبان امسال مقاله‌ی دیگری در مورد ایران به قلم همین نویسنده در وبسایت فناوری پاک منتشر گردید که در آن به پروژه‌ی ساخت نیروگاه خورشیدی در استان تهران و با همکاری مهندسان آلمانی اشاره شد. این قرارداد که به تازگی توسط وزیر نیرو امضاء شده، شرکت آلمانی را موظف به ساخت یک نیروگاه خورشیدی با ظرفیت تقریبی ۱۲۵۰ گیگاوات می‌کند. تاکنون نام این شرکت آلمانی که قرار است چندین نیروگاه خورشیدی را در استان‌های مختلف کشور راه‌اندازی کند، اعلام نشده اما آن‌طور که از خبرها استناد می‌شود، برمبنای این قرارداد پروژه‌های خورشیدی به ظرفیت ۵۰۰ مگاوات در استان تهران (پروژه ۱۵۰ مگاواتی در کهریزک، ۲۰۰مگاواتی در ورامین و ۱۵۰ مگاواتی در ملارد) و ۷۵۰ مگاواتی در اصفهان مرکزی و شمال غربی تبریز در دستورکار قرار خواهند گرفت و انتظار می‌رود تا پایان اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۶ هم به اتمام برسند.

irancleanenergy3

در حال حاضر چندین شرکت خارجی درصدد هستند تا در بازار انرژی‌های پاک ایران سرمایه‌گذاری کنند. تب آلمانی‌ها و عطش آن‌ها برای ساخت نیروگاه‌های بادی‌ در ایران ظاهراً از بقیه کشورها تندتر است.

اسمیتی میتال در مقاله‌ی خود چنین جمع‌بندی می‌کند که این پروژه تنها بخشی از هدف بلندمدت دولت ایران برای استقرار نیروگاه‌هایی به ظرفیت تقریبی ۵ گیگاوات است. وی ضمناً به اجرای پروژه‌ی نیروگاه بادی با ظرفیت ۵۰۰ مگاوات و پروژه‌های بیومس با ظرفیت ۱۰۰ مگاوات که پیش‌تر آغاز شده، اشاره می‌کند و می‌نویسد: «در حال حاضر چندین شرکت خارجی درصدد هستند تا در بازار انرژی‌های پاک ایران سرمایه‌گذاری کنند. شرکت‌های آلمانی از جمله مهمترین گروه‌هایی هستند که انتظار دارند تا سال آینده بتوانند برنامه‌ی ساخت نیروگاه‌های بادی‌شان را در ایران اجرایی کنند. در ضمن کنسرسیوم شرکت‌های ایران، هندوستان و کره جنوبی نیز تشکیل شده و درصدد است تا در استان خوزستان و با صرف هزینه‌ای معادل ۱۰ میلیارد دلار پارکی موسوم به پارک انرژی بسازد و نکته جالب هم اینجاست که ظرفیت انرژی خورشیدی پیش‌بینی شده برای این مجموعه یک گیگاوات تخمین زده شده است.»

خوشبختانه توجه به مساله‌ی انرژی‌های پاک در کشور رو به گسترش است. دولت مصمم است با جذب متخصصان خارجی و داخلی هرچه محکم‌تر در این عرصه گام بردارد. اما هنوز انرژی‌های پاک آن‌طور که باید و شاید جدی گرفته نمی‌شوند از جمله می‌توان به جای خالی سرمایه‌گذاری هر چه بیشتر بخش خصوصی و دولتی در این عرصه اشاره کرد.

توافق کنفرانس پاریس یکی از مواردی است که لزوم توجه به مساله انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر را در کشور ما دوچندان می‌کند.

ظرفیت‌های ایران برای استفاده از انرژی خورشیدی

کشور ما ایران یکی از کشورهایی است که نه‌تنها بر روی «کمربند خورشیدی» (Solar Belt) واقع شده بلکه در عین حال جزء کشورهایی است که پتانسیل بسیار بالایی برای استفاده از انرژی خورشیدی دارند. پروژه‌های امکان‌سنجی نشان می‌دهند که سایر عناصر لازم برای این کار نیز در کشور ما وجود دارد، بعنوان مثال می‌توان از دسترسی به منابع غنی سیلیکون در ۹۰ درصد از زمین‌های کشور یاد کرد. سیلیکون همان ماده‌ی خامی است که برای تولید سلول‌های فتوولتائیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. منظور از فتوولتائیک پدیده‌ای است که در اثر آن انرژی تابشی مستقیماً به انرژی الکتریکی تبدیل می‌شود. یک فاکتور مهم دیگر امکان دسترسی به زمین‌هایی است که عملاً هیچ کاربری خاصی ندارند و می‌توانند به راحتی برای نصب و استقرار سیستم‌های خورشیدی مورد استفاده قرار گیرند. از جمله ویژگی‌های مثبت سیستم‌های فتوولتائیک قابلیت آن‌ها در انتخاب توان‌های مختلف، سازگاری‌شان با سیستمهای الکتریکی موجود (AC/DC) ، عدم نیاز آن‌ها به سوخت و یا شبکه سراسری برق و در عین حال عدم آلودگی محیط‌زیست است. کارشناسان باور دارند که جایگزینی تدریجی انرژی‌های پاک بالاخص انرژی خورشیدی با سوخت‌های فسیلی برای کشور ما به دلیل ارزش‌های افزوده‌ای که به همراه دارد، یک اقدام موثر و در عین حال ضروری است. ایران می‌تواند و باید امنیت انرژی خود را در درازمدت افزایش دهد و لازمه‌ی اینکار تغییر مسیر از سمت سوخت‌های فسیلی به سمت انرژی‌های پاک است. نباید فراموش کرد که اشتغال‌زایی موثر حاصل از این تغییر رویه، حفاظت از محیط‌زیست و توسعه‌ی پایدار همه و همه از جمله دستاوردهایی این تغییر رویه است.

irancleanenergy2

پروژه‌های امکان‌سنجی نشان می‌دهند که فاکتورهای متعدد لازم برای استفاده از انرژی خورشیدی در کشور ما وجود دارد، بعنوان مثال می‌توان از دسترسی به منابع غنی سیلیکون در ۹۰ درصد از زمین‌های کشور یاد کرد.

ایران یکی از اعضاء کلوپ جهانی تولیدکنندگان انرژی بادی

ایران در سال ۱۹۹۴ یعنی درست ۲۱ سال پیش با نصب توربین‌های (2X550 KW) به کلوپ جهانی تولیدکنندگان انرژی بادی پیوست. بر اساس تحقیقاتی که تاکنون در این زمینه در کشور انجام شده، ظرفیت فنی و عملی ایران برای استفاده از انرژی بادی بیشتر از ۱۴۰ هزار مگاوات تخمین زده شده که از این میزان ۲۰ هزار مگاوات را می‌توان بصورت کاملاً اقتصادی تولید کرد. ظرفیت‌های موجود در کشور نشان می‌دهد که تغییر مسیر و استفاده از انرژی بادی در ایران در اصل یک وظیفه‌ی استراتژیک است. از جمله دستاوردهای ایران در این عرصه می‌توان به ساخت نیروگاه بادی منجیل با ظرفیت ۱۰۰ مگاوات، ساخت نیروگاه بادی بینالود با ظرفیت ۲۸.۴ مگاوات، استقرار توربین‌های بادی (15X 660 KW) در مناطق بادخیز کشور از جمله در اصفهان، اردبیل، ماهشهر، استان فارس، زابل و توربین‌های (1980 KW) در تبریز و دو توربین دیگر در منطقه‌ی خواف، افزایش ظرفیت تولید توربین‌های (660 KW- S47) از مرز ۲۰٪ به ۸۰٪ در طی دو سال گذشته و در مقیاس خانگی و بسیاری موارد ریز و درشت دیگر اشاره کرد.

ظرفیت فنی و عملی ایران برای استفاده از انرژی بادی بیشتر از ۱۴۰ هزار مگاوات تخمین زده شده که از این میزان ۲۰ هزار مگاوات را می‌توان بصورت کاملاً اقتصادی تولید کرد.

سایر ظرفیت‌های قابل‌تامل در ایران

سلول‌های سوختی و هیدروژنی، انرژی زمین‌گرمایی یا ژئوترمال و انرژی حاصل از زیست توده یا بیومس جزء سایر اشکال انرژی‌های پاک هستند که در ایران نیز مورد توجه قرار گرفته‌اند. لازم به یادآوری است که کلیه اشکال مذکور انرژی‌های پاک که بدان‌ها اشاره شد، انجام مطالعات و تحقیقات فراوانی را طلب می‌کنند و این مطالعات پیش‌زمینه‌ی استفاده از انرژی‌های پاک هستند. یکی از مشکلات کنونی سازگار کردن این منابع انرژی با سیستم فعلی مصرف انرژی است و به همین منظور است که چندین سال است نه‌تنها در ایران بلکه در سطح جهان مطالعات گوناگونی در راستای بررسی و حل این معضل انجام شده و کماکان هم ادامه دارد. سازمان انرژی‌های نو ایران (سانا) به عنوان متولی انرژی‌های نو در کشور تا امروز فعالیت‌های وسیعی را در راستای ترویج، توسعه و اشاعه‌ی فرهنگ انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران آغاز کرده اما این مسیر تازه آغاز شده و امید است که ظرفیت‌های کشور و بالاخص تعهدات بین‌المللی زیست‌محیطی، ما را هرچه بیشتر به سمت استفاده از انرژی‌های پاک سوق دهد.

پاره‌ای کلیات از وضعیت مصرف انرژی در جهان

۱- ما چه نوع انرژی‌هایی را مصرف می‌کنیم؟

قریب ۹۹ درصد از انرژی که صرف گرمایش زمین و ضمناً تامین حرارت منازل مسکونی و محیط های کار می‌شود، به طور مستقیم از خورشید تامین می‌شود. آن یک درصد باقیمانده همان انرژی تجاری (Commercial Energy)  است که ما انسانها تولید می‌کنیم و در بازار به فروش می‌رسانیم تا مکمل انرژی خورشید باشد. اگر روزی خورشید از معادله گرمایش کره زمین حذف شود، دمای زمین به طور میانگین منفی ۲۴۰ درجه سلسیوس خواهد شد و در این شرایط طبیعتاً دیگر حیات به شکلی که امروزه می‌شناسیم، وجود نخواهد داشت.

در عین حال انرژی خورشید به طور مستقیم چندین شکل از انرژی‌های تجدیدپذیر از جمله باد، آب و بیومس را هم تولید می‌کند. بیومس همان انرژی نور خورشید است که به انرژی شیمیایی تبدیل می‌شود و در ترکیبات ارگانیک از جمله در درختان و سایر گیاهان ذخیره می‌شود.

۲- تفاوت کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه چیست؟

جالب است بدانید که مرز تفاوت میان کشورهای توسعه یافته و کشورهای درحال توسعه را هم همین انرژی تعیین می‌کند یعنی در حقیقت اصل تفاوت در نوع منابع انرژی و متوسط سرانه مصرف انرژی است. بخش عمده انرژی کشورهای در حال توسعه از طریق منابعی مانند بیومس تامین می‌شود. مهمترین مثال آن سوخت چوبی یا همان هیزم است که تقریباً نیمی از مردم جهان از آن برای گرمایش و پخت و پز استفاده می‌کنند. مصرف حدود ۷ الی ۸ میلیون مترمکعب سوخت هیزمی و بوته‌ای در ایران  کماکان یکی از موارد تامل‌برانگیز است. تخریب گسترده زیستگاه‌های جنگلی و مرتعی که حاصل این برداشت ناعادلانه از عرصه‌های طبیعی است را می‌توان به راحتی از طریق تاکید بیشتر بر انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر به حداقل رساند.

 اما رویکرد کشورهای توسعه‌یافته از این منظر در حال تغییر است. کشورهای در حال توسعه هنوز مهم‌ترین مصرف‌کنندگان سوخت‌های فسیلی جهان هستند اما نیم نگاه آن‌ها به انرژی‌های تجدیدپذیر در عمل خیلی جدی‌تر از کشورهای در حال توسعه است. ایالات متحده‌ی آمریکا بزرگترین مصرف‌کننده انرژی و آب در کل جهان است. جمعیت این کشور تنها ۴.۶ درصد کل جمعیت دنیاست اما بیش از ۲۵ درصد انرژی تجاری جهانی را مصرف می‌کند و از این میزان ۹۳ درصد منابع غیرقابل تجدید است. (۸۵ درصد سوخت‌های فسیلی و ۸ درصد انرژی هسته‌ای) در حالیکه در مقابل کشوری مانند هند با ۱۶.۶ درصد جمعیت دنیا تنها ۳ درصد از انرژی تجاری جهانی را مصرف می‌کند.

منابع انرژی تجاری مهم که از پوسته زمین استحصال می‌شوند، به ترتیب عبارتند از انرژی زمین‌گرمایی(Geothermal)، ذغال‌سنگ، نفت و گاز طبیعی. سنگ معدن اورانیوم نیز از پوسته زمین استخراج و سپس فرآوری می‌شود تا غلظت اورانیوم ۲۳۵ آن افزایش پیدا کند. این محصول که در رآکتورهای هسته‌ای و بعنوان سوخت مصرف می‌شود، یکی از مهمترین منابع تولید انرژی برق در جهان است.

مطالعات حاکی از آن است که احتمالاً ظرف چند دهه‌ی آتی یک‌چهارم جمعیت جهان در کشورهای پیشرفته با مشکل کمبود نفت مواجه خواهند شد، در حالیکه نیمی از جمعیت جهان در کشورهای در حال توسعه پیش‌تر از آن با کمبود جدی سوخت چوبی یا هیزم روبرو شده‌اند.

ضرورت تغییر نگرش

دو دلیل مهم ایجاب می‌کند که نه‌تنها ما بلکه کل جهان شیوه‌ی مصرف انرژی خودش را تغییر دهد: مورد اول وابستگی انکارناپذیر ما به سوخت‌های فسیلی تجدیدناپذیر است. سوخت‌های فسیلی مهم‌ترین عامل آلودگی آب و هوا، تخریب زمین و البته گرمایش جهانی هستند که بصورت مفصل در بخش‌های مربوط به کنفرانس پاریس بدان‌ها پرداخته شد. علت دوم این امر را باید در محدودیت جدی منابع تجدیدناپذیر جستجو کرد.

نفت قابل استخراج از نظر اقتصادی بعنوان مهم‌ترین منبع انرژی کشورهای توسعه یافته احتمالاً ظرف ۴۰ الی ۸۰ سال آینده به طور کامل مصرف خواهد شد و لذا راهکاری غیر از انرژی‌های پاک نیست که بتوان برای تامین نیاز گرمایشی بدان اتکاء کرد.

دانشمندان می‌گویند که ما دست کم ۵۰ سال وقت داریم تا بر روی یک منبع انرژی عظیم جایگزین سرمایه‌گذاری و آن را به مرحله‌ی عمل برسانیم چرا که این سیستم یعنی استفاده از سوخت‌های غیرقابل تجدید تا ابد دوام نخواهد داشت.

یک موضع‌گیری تعمق‌برانگیز

اقتصاددان ارشد شرکت نفت و گاز بی‌پی(BP) «اسپنسر دیل» (Spencer Dale) در آخرین واکنش رسانه‌ای خود در روزنامه‌ی گاردین به نکته‌ی قابل تعمقی اشاره کرده است: «نگرانی‌ها درباره تغییرات اقلیمی و انتشار گازهای گلخانه‌ای بالاخص کربن احتمالاً باعث خواهد شد که استخراج باقیمانده‌ی منابع نفتی جهان در آینده‌ی نزدیک با مشکل جدی مواجه شود. ذخایر موجود سوخت‌های فسیلی اعم از نفت، گاز و ذغال‌سنگ اگر به طور کامل استخراج شوند، قریب ۲.۸ تریلیون تن دی‌اکسیدکربن تولید خواهند کرد و این در حالی است که ۱ تریلیون تن دی‌اکسیدکربن دمای جو زمین را بیشتر از ۲ درجه‌ی سلسیوس افزایش خواهد داد.» لابد به خاطر دارید که شعار کنفرانس اخیر پاریس نیز جلوگیری از همین ۲ درجه سلسیوس افزایش دما عنوان شد یعنی دقیقاً همین‌جاست که می‌توان گفت پاشنه‌ی آشیل کنفرانس پاریس خود را نشان می‌دهد. اسپنسر دیل در ادامه سخنان خود می‌افزاید: «قیمت پایین نفت در بیش از یک سال گذشته عملاً باعث این شد که بسیاری از سرمایه‌گذاری‌ها معلق بمانند از طرف دیگر دلیل محکمی هم وجود ندارد که برمبنای آن بتوان قیمت نسبی را در آینده افزایش داد لذا حرکت به سمت یک اقتصاد نوین ضروری به نظر می‌رسد.»

صرفه جوئی با انرژی خورشید در سالنهای پرورش دام و طیور

چند پیشنهاد موثر در کاهش هزینه انرژی:

1-دیواره و سقف مرغداری را با عایق های حرارتی ایزوله کنید.

2-سالن مرغداری را طوری طراحی کنید که دارای سقفی نسبتا بلند و منشوری شکل باشد .تا گاز های مضر بصورت مکش طبیعی(دودکش) به سمت کانال های فن تهویه در سقف هدایت شود.و در نقاط پائین سالن دریچه های کوچک ورود هوای سالم و تازه تعبیه گردد.(ورود هوا از پائین و خروج هوای کثیف از بالاترین نقطه سقف)

3-پنجره های دو جداره به مقدار زیاد در دو ضلع شرقی و غربی  بگونه ای تعبیه شود که با باز کردن پرده نور  آفتاب صبح تا عصر به مرغها بتابد.و هم از گرمایش و روشنائی طبیعی استفاده شود .هم ضد عفونی گردد.

4-کف سالن را با فوم فشرده و ....عایق کاری کرده .و لوله های گرمایش و سرمایش از کف را نصب و روی آن را پوشش داده و حتی الامکان در زمستان از پوشال های چوبی  مفروش نمائید.

5-از پانلهای خورشیدی که روی سقف نصب می کنید جهت حداقل  پنجاه در صد مصرف برق استفاده کنید.

6-از آبگرمکن های خورشیدی جهت گرم کردن سیستم گرمایش از کف در روز بهره ببرید.

7-از لامپهای ال ای دی و اس ام دی با نور زرد و آبی برای شب.که بسیار کم مصرف هستند استفاده کنید.

8- از فن های تهویه کوچک با قابلیت بستن دریچه خروجی هوا و کم مصرف و کم صدا استفاده کنید.(در سقف)

9- در شبهای زمستان تعدادی دریچه های ورود و خروج هوا را ببندید .و روز باز کنید.

10-حتی الامکان در شب از سوخت فسیلی استفاده کنید.

11-سیستم خنک کننده (کولر آبی) را در ضلع شمالی سالن که آفتاب نمی گیرد نصب کنید.

12 در مناطق سرد کف سالن دو متر از زمین اطراف پائین تر باشد.چون در زیر زمین زمستان گرمتر و در تابستان خنک تر است.


تامین گرمای مرغداری ها با استفاده از انرژی خورشیدی

کشور ایران دارای شرایط آب وهوایی ویژه ای می باشد در طول یک سال حداقل 330روز از سال را هوای کاملا آفتابی داریم در نقاط مختلف این عدد شاید قدری بالا یا پائین باشد.در خصوص باد نیز به همین صورت است وبادهای موسمی زیادی در سطح کشور وجود دارد مانند بادهای 120روزه سیستان. متاسفانه از این انرژی های خدادادی استفاده چندانی بعمل نمی آید .

مرغداری ها به روشی ساخته شده که حتی در طول روز برای تامین روشنایی مورد نیاز از نور مصنوعی که از انرژی برق تامین می گردد استفاده می نمایندو  از نور خورشید جهت روشنایی سالنها استفاده نمی شود .گرم کردن مرغداریها کاملا به سوختهای فسیلی وابسته است و از گرمای خورشید استفاده نمی شود .در سرمایش و تهویه نیز به همین صورت جهت مرغداری وتعبیه نمودن دریچه ها باید به شکلی باشد که سرد کردن و تهویه آن با استفاده از انرژی باد به آسانی صورت گیرد.اما در عمل سیستم مرغداری های کشور ما به طریقی ساخته شده که برای گرمایش ، سرمایش ، تهویه و روشنایی کاملا به سوختهای فسیلی و انرزی برق وابسته هستند.

تازمانی که دولت به مصرف کنندگان حامل های انرژی یارانه پرداخت می نمود هیچکس به فکر صرفه جویی نبود وهیچگاه در خصوص استفاده از انرژی های نو مثل انرژی خورشیدی وباد فکر نمی کردند چون استفاده از انرژی سوختهای فسیلی راحت و ارزان بود . ولی امروزه که بخشی از یارانه های پرداختی حذف گردیده اثرات آن نمایان شده ودر خیلی از مرغداریها تولید متوقف شده چون افزایش قیمت انرزی تولید را برای آنها غیر اقتصادی نموده است .

آیا تا به حال فکر کرده ایم که سایر کشورها که به سوختهای ارزان دسترسی ندارند چگونه توانسته اند به تولید مرغ مورد نیاز خود ادامه بدهند .به جای دوری نمی رویم سری می زنیم به کشور همسایه خودمان پاکستان که هم جمعیتش از ما بیشتر است ،هم وسعت کشورش از کشور ما کمتر است و دیگر اینکه در این کشور یارانه ای برای حامل های انرژی پرداخت نمی گردد. ولی همین کشور تولید مرغداریهای آن به حدی است که علاوه بر نیاز خودش به افغانستان وشاید سایر کشور ها هم صادر کند.مرغ تولید پاکستان را خودم در سفری که به کابل داشتم دیدم که عرضه شده بود.

در پاکستان نزدیکی های اسلام آباد مرغداری ها را عمود بر جهت آ فتاب می سازند یا به اصطلاح شمالی جنوبی وطرف شرق وغرب آن را دیوار نمی کنند فقط ستون هایی جهت نگهداری سقف تعبیه می نمایند .در این دو طرف با استفاده از برزنت و کیسه های دورریز پرده درست کرده اند ،صبح پرده شرقی را کنار می زنند تا با استفاده از نور خورشید سالن گرم شود وعصر از سمت غرب نور و گرما دریافت می کنند.وهنگام غروب آفتاب پرده ها از دو طرف کشیده می شود وبرای گرم کردن در طول شب از سوختهای فسیلی استفاده می شود .

 

در ساخت این مرغداریها اصول مهندسی رعایت نشده بود .اگر اصول مهندسی رعایت گردد ودر دو ضلع سمت نور از پنجره های دو جداره استفاده شود گرمای بیشتری را میتوان استفاده کرد.این روش مزایای زیادی به همراه خواهد داشت :

1- درمصرف سوخت حد اقل 50 درصد صرفه جویی بعمل خواهد آمد .

2-در مصرف برق نیز حداقل 50 درصد صرفه جویی بعمل میآید .

3-با توجه به تابش آفتاب داخل مرغداری آفات وبیماریها به حداقل خواهد رسید .

4- تابش نور مستقیم بر بدن مرغ قطعا روی کیفیت گوشت آن تاثیر خواهد گذاشت .

این پیشنهاد عملی است و هزینه اجرای آن بیشتر از هزینه احداث مرغداریهای فعلی نخواهد بود ولی لازم است در هر استان یک نمونه به صورت آزمایشی تو سط مراکز تحقیقاتی و پژوهشی اجرا گردد ودستورالعمل فنی دقیقی برای آن تهیه گردد انشاالله تحولی در صنعت مرغداری کشور ایجاد خواهد شد وحسن دیگر این روش این است که از مرغداری 100 قطعه ای تا هر تعدادی قابل اجراست .


انرژیهای تجدید پذیر و پاک

عربستان سعودی؛ پرچم‌دار تولید انرژی خورشیدی دنیا؟!

عربستان سعودی؛ پرچم‌دار تولید انرژی خورشیدی دنیا؟!

 


تصمیم بهت‌برانگیز رهبران عربستان سعودی مبنی بر استفاده گسترده از انرژی‌های تجدیدپذیر و نصب نیروگاه‌های بزرگ خورشیدی و بادی با ظرفیتی معادل کل نیروگاه‌های کنونی ساخته شده در سراسر دنیا، توجه جهانیان را به این شبه‌جزیره بیابانی معطوف کرده است. این کشور پادشاهی ضمن همکاری با لابراتوار ملی انرژی‌های تجدیدپذیر وزارت انرژی ایالات متحده، برنامه‌ریزی‌های گسترده‌ای را جهت آموزش و سنجش قابلیت‌های بهره‌گیری خود از انرژی خورشیدی آغاز نموده است.


 


در ماه می سال 2013 مهندسان عربستان سعودی، نُه روز را در این لابراتوار پیشرفته که با هدف تغییر الگوهای مصرف انرژی در دنیا و همچنین مطالعه و بررسی فن‌آوری‌هایی نظیر انرژی‌های زمین‌گرمایی و خورشیدی و پیش‌بینی منابع جدید انرژِی ساخته شده گذراندند.


این لابراتوار به‌همراه مؤسسه باتلی که همکار راهبردی آن محسوب می‌شود هم‌اینک از نصب بیش از پنجاه ایستگاه پایش در عربستان سعودی پشتیبانی فنی کرده تا منابع خورشیدی این کشور را مورد سنجش قرار دهد. بدین ترتیب بهترین نقاط برای ساخت نیروگاه‌ها مشخص خواهد شد. از سوی دیگر آموزش کارکنان عرب برای بهره‌برداری، تعمیر و نگهداری از این ایستگاه‌ها، از دیگر تعهدات آمریکایی‌ها محسوب می‌شود.


بر اساس اعلام مدیران این لابراتوار، رهبران عربستان سعودی در نظر دارند طی دو دهه آینده بیش از 50 گیگاوات ظرفیت خورشیدی در این کشور ایجاد کرده و در سال 2032 بیش از 30 درصد از تقاضای برق کشورشان را از انرژی خورشیدی تأمین کنند. این رقم خیره‌کننده بیش از کل ظرفیت نیروگاه‌های خورشیدی نصب شده در سراسر دنیا در سال 2012 میلادی است.


در گزارش اخیر لابراتوار ملی انرژی‌های تجدیدپذیر آمده است: بر اساس چشم‌انداز رویایی دولت عربستان سعودی، تا سال 2030 ظرفیت تولید برق این کشور دو برابر خواهد شد که نیمی از برق تولید شده از منابع تجدیدپذیری نظیر باد، زمین‌گرمایی و خورشید خواهد بود. این گزارش سال 2013 میلادی را به دلیل امضاء قراردادهای این پروژه‌ها یک سال مهم عنوان کرده است.


دولت عربستان سعودی پیش‌بینی کرده که در پایان دوره 20 ساله فرارو، تقاضای برق این کشور به 120 گیگاوات برسد که یافتن راهکارهای تأمین این میزان برق نیازمند برنامه‌ریزی‌های گسترده‌ای خواهد بود. در این زمینه طراحی نیروگاه‌های خورشیدی با ظرفیت 41 گیگاوات برای راه‌اندازی تا سال 2032 از اهمیت زیادی برخوردار است.


قرارداد ساخت اولین نیروگاه 800-500 مگاواتی در آخرین روزهای سال 2013 به امضاء رسید تا مسیر دست‌یابی به ظرفیت 5000 مگاواتی در پنج سال آینده هموارتر گردد. کارشناسان معتقدند هم‌اکنون زمان مناسبی است تا عربستان سعودی ظرفیت استفاده خود از انرژی خورشیدی را افزایش دهد.


پایگاه Arabia Business اعلام کرده با افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی، مشوق اقتصادی استفاده از منابع جدید انرژی‌های پاک فراهم شده و این فرصت برای عربستان سعودی پدید آمده تا با سرمایه‌گذاری در این طرح‌ها، نفت‌خامی را که پیش از این در نیروگاه‌ها جهت تولید برق مصرف می‌کرد به صادرات اختصاص دهد. کاهش 80 درصدی هزینه‌های فن‌آوری‌های بهره‌گیری از انرژی خورشیدی در سال‌های اخیر نیز از دیگر عوامل فراگیری این انرژی پاک محسوب می‌شود. همچنین در حال حاضر هزینه تمام‌شده تولید برق در نیروگاه خورشیدی معادل نصف هزینه برق تولید شده در نیروگاه‌های فسیلی است.


ویل بامهایر مدیر پروژه عربستان‌سعودی در لابراتوار ملی انرژی‌های تجدیدپذیر می‌گوید: عربستان به‌دنبال تنوع‌بخشی به منابع انرژی خود و کاهش وابستگی ریاض به هیدروکربن‌هاست. وی می‌افزاید: در دنیای امروز انرژی‌های تجدیدپذیر تنها یک گزینه نیست بلکه یک ضرورت به‌حساب می‌آید. ما دارای توانایی توسعه انرژی سبز خورشیدی هستیم و نیاز به استفاده از این انرژی‌ها جدی و ضروری است.


بامهایر این‌طور ادامه می‌دهد: رویای ما کسب جایگاه نخست کشورهای دنیا در بخش انرژی تجدیدپذیر توسط عربستان سعودی است. در دنیای ما جوانان نیز برای فعالیت در این بخش آماده همکاری هستند و باید از توانمندی‌های موجود بیشترین بهره را برد. همکاری‌های لابراتوار ملی انرژی‌های تجدیدپذیر و دولت عربستان در بهترین زمان ممکن و با ارائه کاراترین تأسیسات انجام شده و ما از این فرصت شادمان هستیم.


در گزارش لابراتوار با اشاره به مصرف گسترده انرژی در تأسیسات آب شیرین و توربین‌های گرمایی عربستان سعودی جهت تولید برق خانگی و تجاری و افزایش شدید مصرف برق در تابستان (که دمای هوا به 110 درجه فارنهایت رسیده و استفاده 24 ساعته از تجهیزات تهویه مطبوع اجتناب‌ناپذیر می‌کند)، از این شرایط به‌عنوان عاملی مناسب جهت به‌کارگیری انرژی خورشیدی نام برده شده است.


بامهایر می‌گوید: هرچند عربستان دارای روزهای آفتابی زیادی است اما در عین حال با چالش‌هایی نظیر تفاوت آب و هوایی، توفان‌های شن و حتی توفان‌های مقطعی در مناطق شمالی نیز روبروست. ما ارتباط نزدیکی با لابراتوار و باتلی داریم که هر دو طرح‌های جذاب و چشم‌گیری در بخش انرژی‌های پاک دارند. این دو مؤسسه آموزش‌های لازم را در اختیار کارکنان محلی قرار می‌دهند.


گفتنی است عربستان سعودی یک سازمان جدید نیز با نام شهر انرژی‌های هسته‌ای و تجدیدپذیر ملک عبداله برای همکاری پژوهش‌گران و سازندگان نیروگاه‌های خورشیدی احداث کرده است. نانسی کارلیسل مدیر برنامه‌های لابراتوار و تیم وی بر انتقال دانش فنی و فن‌آوری‌های مورد نیاز به سعودی‌ها نظارت داشته‌اند.


از سوی دیگر تام استوفل مدیر بخش خورشیدی لابراتوار معتقد است ملک عبداله و کشورش دریافته‌اند که باید به منابع انرژی غیرفسیلی متکی باشند. آنان باید به مدیران ارشد و سرمایه‌گذاران کشور خود نشان دهند که ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری در صنعت انرژی تجدیدپذیر تا چه حد گسترده خواهد بود.


 


هند و انرژی خورشید

دهلی نو- ایرنا- هند طرح بلند پروازانه ای برای تولید 20 هزار مگاوات انرژی خورشیدی تا سال 2020 میلادی با هدف کاهش گازهای گلخانه ای و مقابله با تغییرات اقلیمی در دستور کار خود قرار داده است .

به گزارش ایرنا، دولت هند با ارایه پیش نویس طرحی به سازمان ملل اعلام کرده است که این کشور در نظر دارد در راستای تصمیمات این سازمان برای مقابله با تغییرات اقلیمی و کاهش گازهای گلخانه ای این طرح بزرگ را با همکاری این سازمان به مرحله اجرا بگذارد.
این تصمیم هند درحالی صورت می گیرد که به تازگی این کشور با کاهش گازهای گلخانه ای در بخش کشاورزی به خاطر فشار بر روی کشاورزان این کشور مخالفت کرده و درعوض راهکاری تحت عنوان انطباق در بخش کشاورزی را ارایه کرده است .
این پیش نویس که به صورت گزارش دوسالانه به روز شده ،تعهدات هند درچارچوب کنوانسیون تغییرات آب و هوا سازمان ملل (UNFCCC) را ارایه کرده است .
روزنامه انگلیسی زبان بیزنس استاندارد روز جمعه در گزارشی اعلام کرد این پیش نویس توسط چندین نهاد دولتی و غیر دولتی و با کمک برنامه توسعه سازمان ملل (UNDP) و بخش تسهیلات جهانی محیط زیست بانک جهانی (GEF) تهیه و از سوی وزارت زیست و جنگلداری به نمایندگی از دولت هند به سازمان ملل ارائه شده است .
'پراکاش جاوادیکار' وزیر محیط زیست و جنگلداری هند در مورد بخشهای بحث برانگیز این پیش نویس گفت: ما تمامی مشکلات مربوط به اجرای این طرح را درمرحله نهایی برطرف می کنیم و جای نگرانی نیست .
وی افزود:این گزارش دو سالانه به روز شده در زمینه کاهش گازهای گلخانه ای از سال 2007 تاکنون است که توسط تعدادی از کشورهای مذاکره کننده تغییر اقلیم جهانی سازمان ملل تایید شده است .
یکی از مقامات بلند پایه هند گفت که این اولین گزارش دو سالانه به روز شده هند است و نگرانی هایی در خصوص اقداماتی که هند باید انجام دهد وجود دارد.
وی اظهار کرد که این گزارش طولانی از سوی بیش از 10 نهاد مورد پرسش قرار می گیرد و نظرات مقام ها در خصوص تغییرات و انتظاراتشان در گزارش اضافه می شود.
یک مقام سازمان استاندارهای کسب و کار هند نیز گفت که نگرانی هایی در خصوص مالیات بر سوخت های فسیلی به عنوان مالیات بر کربن و کاهش گازهای گلخانه ای در بخش کشاورزی همچنان وجود دارد.
وی افزود:ما باید جزئیاتی در باره چگونگی عملکرد نیروگاههای حرارتی،میزان استفاده از زغالسنگ و چگونگی کاهش یارانه ارایه کنیم.
هند تاکنون به کنوانسیون تغییرات اقلیمی که در راستای امنیت انرژی و پایداری در کاهش گازهای گلخانه است نپیوسته است .
هند نگران است که با کاهش گازهای گلخانه ای در بخش کشاورزی به کشاورزان که از فقیرین قشر جامعه هند محسوب می شوند ، آسیب وارد شود.

سرمایه گذاری ۲۰ میلیارد دلاری ژاپن در انرژی خورشیدی هند


هند

شناسهٔ خبر: 2785823 - سه‌شنبه ۲ تیر ۱۳۹۴ - ۱۵:۱۳
«سافت بانک» ژاپن قصد دارد ۲۰ میلیارد دلار در پروژه های انررژی خورشیدی هند سرمایه گذاری کند.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از تایم، شرکت «سافت بانک» ژاپن در حال برنامه ریزی برای سرمایه گذاری ۲۰ میلیارد دلاری در پروژه های انرژی خورشیدی در هند است.

این سرمایه گذاری در راستای سیاست های دولت هند برای افزایش تولید برق خورشیدی از ۳ گیگا وات کنونی به ۱۰۰گیگا وات تا سال ۲۰۲۲ صورت می گیرد.

به گفته مدیر عامل این شرکت ژاپنی با این سرمایه گذاری هند بزرگترین تولید کننده انرزی خورشیدی در جهان خواهد شد.

انرژی بی پایان خورشید

تا بشر زنده است .انرژی خورشید هم هست. اما دیگر انرژیها پایان پذیرند. و وابسته به انرژی آفتاب. پس این انرژی آفتاب که تا روز قیامت از بین نمی رود. هر چه سرمایه دارید روی استفاده از انرژی لایزال آفتاب بگذارید.


جایگاه انرژی خورشیدی در بخش کشاورزی

خورشید یکی از منابع تامین انرژی رایگان، پاک و بدون اثرات زیست محیطی مخرب است که از دیر باز مورد توجه بشر بوده است، طبق نظر دانشمندان انرژی سه روز تابش خورشید به زمین ‌برابر با تمامی ‌انرژی ناشی از احتراق کل سوختهای ‌فسیلی در دل زمین است و انرژی حاصل از تابش 40 روزه خورشید می‌تواند انرژی مورد نیاز یک قرن را ذخیره کند.
به گزارش فارس، در دنیای امروز رقابت برای استفاده از این انرژی پاک و ارزان از مدتها پیش شروع شده است و در کشور ما هم با آغاز هدفمندی یارانه‌ها استفاده از آن شدت بیشتری گرفته است، البته شرایط جغرافیایی کشور ما طوری است که استفاده از این نوع انرژی را راحت‌تر کرده است. ‏
کشور ما در منطقه‌ای از کره زمین واقع شده است که به لحاظ دریافت انرژی خورشیدی در بین نقاط جهان در بالاترین رده‌ قرار دارد به طوری که میزان تابش خورشید در ایران بین 1800 تا 2200 کیلووات ساعت بر مترمربع در سال تخمین زده شده است که بالاتر از میزان متوسط جهانی است و متوسط سالانه بیش از 280 روزآفتابی گزارش شده است. این شرایط امکان استفاده مطلوب از انرژی خورشیدی را در کشور بیشتر کرده است.
بر این اساس تمایل به استفاده از انرژی خورشیدی با اجرای هدفمندی یارانه‌ها در کشور شدت بیشتری یافته است و تولیدکنندگان زیادی برای کاهش اثرات افزایش قیمت سوخت و کاهش قیمت تمام شده و افزایش بهره‌وری اقدام به استفاده از این انرژی پاک در تولیدی‌های خود می‌کنند.
در این زمینه رئیس هیأت مدیره شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت با تشریح برنامه‌های توسعه انرژی خورشیدی درخصوص هدفمندی یارانه‌ها از نصب 20 هزار آبگرمکن‌ خورشیدی در سراسر کشور و ایجاد 20 کارخانه ساخت تجهیزات خبر می‌دهد.

حمدالله محمدنژاد اظهار می‌دارد: در مورد سیستم‌های خورشیدی در شرکت بهینه‌سازی تلاش گسترده‌ای داریم، چنانکه تا الان بیش از 20 هزار آبگرمکن خورشیدی در نقاط مختلف کشور برای تأمین آب گرم نصب کرده‌ایم و تلاش کرده‌ایم به خصوص در کلان شهرها با توجه به مصرف بالا درخصوص هدفمند کردن یارانه‌ها فعالیت‌های خود را گسترش دهیم.

وی افزود: در تهران از ساختمان‌های بزرگ و پرمصرف وزارت نفت شروع کرده‌ایم و در 50 ساختمان بزرگ و پرمصرف وزارت نفت کلکتورهای خورشیدی را نصب می‌کنیم.
رئیس هیأت مدیره شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت اضافه می‌کند: شرکت بهینه‌سازی با تمهیداتی که به عمل آورد و اعتباراتی که از محل تبصره اختصاص داد، کمک کرد تکنولوژی این کلکتورها در کشور ایجاد شود. چنانکه در حال حاضر بیش از 20 کارخانه در سطح کشور تجهیزات مربوطه به سیستم‌های خورشیدی را تولید می‌کنند.
وی تصریح کرد: حدود 85 تا 90 درصد این تجهیزات ساخت داخل است و فقط قسمت رفلکتور است که از خارج، وارد می‌شود و از نظر ارزشی 10 تا 15 درصد قیمت تمام شده را تشکیل می‌دهد، اگرچه تلاش می‌کنیم تا این بخش را هم در داخل تولید کنیم.
محمدنژاد تأکید می‌کند: امکانات لازم فراهم است و تصور می‌کنیم مردم با توجه به اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها، استقبال خوبی از این طرح خواهند داشت.
اگر چه تاکنون خبرهایی از استفاده انرژی خورشیدی در روستاها برای گرم کردن آب مصرفی بود، اما این بار مرغداری‌های قزوین با استفاده از این روش تا 30 درصد مصرف سوخت خود را پایین آورده‌اند، علاوه بر این، همچنین سازمان امور عشایر از این روش برای تامین سوخت جامعه عشایر استفاده می‌کند و اخیرا اتحادیه زنبورداران هم طرحی را ارائه کرده است که از این به بعد سوخت مورد نیازشان از انرژی خورشیدی تامین شود.
هرچند دولت تاکنون تسهیلات و امکانات خاصی در این زمینه نداشته است، اما پیشگامی تولید کنندگان در استفاده از انرژی خورشیدی این موضوع را به یاد دولت انداخت که سرمایه‌گذاری در این بخش می‌تواند اجرای هدفمندی یارانه‌ها را تسهیل کند و موازنه افزایش قیمت سوخت و کاهش قیمت تمام شده را برقرار کند.
مجریان این طرح می‌گویند: به رغم پرداخت 40 درصدی هزینه طرح توسط دولت، اما همچنان مشکلات تامین نقدینگی وجود دارد که دولت با جلساتی که برگزار می‌کند به دنبال تعریف بسته حمایتی جدید و ارائه تسهیلات به اجرا کنندگان این طرح است.
در این میان بسیاری تولید کنندگان منتظر نبوده و هم اکنون تعداد دو مرغداری در قزوین و چهار مرغداری در شمال کشور و خانوارهای استان سیستان و بلوچستان و تهران و سبزوار نسبت به این کار اقدام کرده‌اند.

استان قزوین از پیشتازان استفاده از انرژی خوشیدی در مرغداری‌ها است.
محمدرضا صفری رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین می‌گوید: طبق پیگیری‌هایی که از سوی وزیر جهاد کشاورزی انجام می‌شود، به دنبال تصویب بسته حمایتی در باره استفاده از انرژی خورشید در بخش کشاورزی هستیم در این خصوص وزارت نفت، وزارت جهادکشاورزی و سازمان بهینه سازی سوخت جلساتی داشته‌اند، اما چیزی که مشخص است 40 درصد تجهیزات انرژی خورشید را دولت پرداخت می‌کند و در صدد هستیم تا برای 60 درصد باقیمانده هم با تسهیلات مدت‌دار در اختیار کشاورزان قرار گیرد.
صفری با بیان اینکه استفاده از انرژی خورشیدی در یک مرغداری 50 هزار قطعه‌ای تا 200 هزار لیتر مصرف سوخت را کاهش می‌دهد، می‌گوید:کل نیاز سوخت استان قزوین در بخش کشاورزی 40 میلیون لیتر در ماه است که با استفاده از انرژی خورشیدی که فعلا به کار گرفته شده است، 12 هزار لیتر در ماه صرفه جویی خواهد شد.
علی اسکویی مدیر تولید یک مرغداری در قزوین در مورد هدف خود از استفاده انرژی خورشیدی می‌گوید: انرژی خورشیدی پاک، ارزان و خدادادی است و اصلا بی‌منت و بی‌پایان است، رایگان و در دسترس، امن و بی‌خطر بوده و مهم‌تر از همه هیچ ریسکی ندارد و در هر زمانی که لازم باشد، وجود دارد.
وی افزود: استفاده از انرژی پاک و خدادادی موجب پایداری در دریافت انرژی می‌شود و ضریب اطمینان تولید را افزایش می‌دهد، به طوری که یک تولید‌کننده از انرژی تولیدی خود مطمئن است و این در تولید نقش بسیار موثری دارد زیرا جلوی نوسان هزینه و تولید را می‌گیرد و به زبان ساده سود تولیدی‌اش تضمین است. ‏
اسکویی که در حال حاضر دو واحد مرغداری خود در استان قزوین را به انرژی خورشیدی تجهیز کرده است، می‌گوید: یک واحد 50 هزار قطعه‌ای با 17 میلیون تومان به راحتی به تجهیزات استفاده از انرژی خورشید تجهیز می‌شود که 40 درصد آن را طبق قرارداد مدیریت بهینه‌سازی سوخت پرداخت می‌کند و فقط 60 درصد قیمت یعنی حدود 10 میلیون تومان آنرا مرغداری‌ها پرداخت می‌کنند.
اسکویی‌ می‌گوید: استفاده از انرژی خورشیدی به طور میانگین 30 درصد در کاهش مصرف سوخت مرغداری‌ها موثر است و مبلغی که برای خرید این دستگاه های مربوطه‌ هزینه می‌شود در 2.5 تا 3 سال با صرفه‌جویی حاصل از سوخت برگشت داده می‌شود.
وی می‌افزاید: با استفاده از این سیستم در هر واحد مرغداری سالانه 40 هزار لیتر مصرف سوخت کاهش پیدا می‌کند که ارزش بهای آن با گازوئیل 150 تومانی، 6 میلیون تومان در سال در هر واحد مرغداری است.‏
نامبرده در این زمینه که چرا با وجود حمایت دولت هنوز استفاده‌کنندگان از این انرژی پاک خداوندی رشد مناسبی ندارد، می‌گوید: کمبود نقدینگی مهمترین مشکل است، زیرا با اینکه دولت 40 درصد هزینه را قبول می‌کند، اما برخی مرغداران قادر به پرداخت 10 میلیون تومان لازم برای هر واحد مرغداری نیستند. ‏وی ادامه می‌دهد: این ایده سال‌ها در ذهن خودم بود و قبل از اینکه دولت اعلام کند 40 درصد اجرای این طرح را پرداخت می‌کند، اقدام به اجرای این طرح کردم.
ظرفیت بی‌پایان انرژی خورشیدی که میلیاردها سال است جهان هستی را از انرژی بی‌دریغ خود بهره‌مند می‌سازد، تولیدکنندگان عسل را هم بر آن داشته است که به جای التماس به خلق خدا برای گرم کردن زنبورهایی که همواره در طول شبانه‌روز مدام در فعالیتند، از انرژی بی‌منت خداوندی استفاده کنند.
رئیس اتحادیه زنبورداران کشور با بیان اینکه همسو با قانون هدفمندی یارانه‌ها و برای کاهش اثرات افزایش قیمت سوخت، طرح‌ کاهش سوخت و افزایش بهره‌وری را ارائه داده‌اند، می‌گوید: طرح استفاده از انرژی خورشیدی در چادرهای پرورش عسل می‌تواند باعث 80 درصد کاهش مصرف انرژی شود. ‏
عفت رئیسی می‌افزاید: انرژی خورشیدی برای یک زنبوردار فوق‌العاده مهم است، زیرا از آنجایی که زنبورستان‌ها در مناطق کوهستانی قرار دارد و راه‌های دسترسی به آنها هم مشکلات تردد دارد، هزینه انتقال سوخت بالاست، از سوی دیگر قیمت این سوخت ارزان است و قیمت تمام شده را پایین می‌آورد، مهمتر از همه گرمای به موقع در زمستان برای زنبورها مهم است و با کوچکترین تنش سرما از بین می‌روند که استفاده از انرژی خورشید این مشکل را بر طرف خواهد کرد. ‏همچنین مصطفی احمدیان کارشناس امور عشایر می‌گوید: این جامعه مدام در حال حرکت است و ثابت کردن منابع انرژی آنها سخت است، اما در این میان استفاده از انرژی خورشیدی نه فقط امکان استفاده از انرژی پاک و ارزان را برای آنها میسر می‌سازد، بلکه شرایطی را فراهم می‌سازد تا آنها هر زمان که محموله کوچ خود را برای اسکان موقت در نظر می‌گیرند پنل‌های خورشیدی را پهن کنند و فوتون‌های خورشیدی را به سمت خود سرازیر کنند و این یعنی انرژی در دسترس و آسان.‏
وی می‌گوید: سازمان امور عشایر در این خصوص عشایر سبزوار، تهران و سیستان و بلوچستان را به این سامانه تجهیز کرده و قرار است امکان استفاده از انرژی خورشیدی برای تمامی عشایر کشور را فراهم سازد.
وی افزود: حدود 213 هزار خانوار با جمعیت حدود یک میلیون و 200 هزار نفر زندگی می‌کنند که استفاده از انرژی خورشیدی علاوه بر صرفه‌جویی در مصرف موجب در دسترس بودن این انرژی خواهد بود. ‏به هر حال مزایای فراوان استفاده از انرژی خورشیدی بر کسی پوشیده نیست.
از سوی دیگر باید در نظر بگیریم که سوخت فسیلی کشور ما طبق نظر دانشمندان 30 تا 40 سال مهمان ما خواهد بود اگرچه طرح استفاده از انرژی خورشیدی الان به عنوان علاج واقعه و به همان گستردگی محدود است اما باید با چشم ‌انداز گسترده‌ و با پیش‌بینی تمامی مسائل بعد از پایان سوخت فسیلی طرحی ملی و متناسب که بتواند به مشکلات آن زمان فائق آمد، ریخته شود، اگر امروز تولید کنندگان طرح استفاده از انرژی خورشیدی را یاد دولت و تصمیم‌گیران می‌اندازند، اما این وظیفه دولتمردان است که با استفاده از بدنه کارشناسی دولت طرح‌هایی تدوین کنند که حداقل 50 سال جلوتر از نیاز جاری جامعه باشد و اگر غیر از این باشد تولید و اقتصاد جامعه در کوچکترین نابسامانی‌ها و نوسانات گرفتار خواهد شد.
در همین زمینه معاون امور مهندسی و فناوری وزیر نفت می‌گوید: همچنین در حال حاضر پروژه‌ای را به صورت مشترک با وزارت جهاد کشاورزی تعریف کرده‌ایم و قرار است حدوود 10 هکتار از گلخانه‌های استان یزد را به تجهیزات انرژی خورشیدی مجهز کنیم. ‏وی با بیان اینکه با هماهنگی وزارت جهاد کشاورزی از 1.5 میلیارد تومان مصوبه سفر استانی هیأت وزیران به استان یزد استفاده می‌کنیم، اظهار داشت: در حال حاضر مقدمات کار فراهم شده است و توافقنامه با وزارت جهاد امضا شده و کار اجرایی آن به زودی شروع خواهد شد.
محمدنژاد اضافه کرد: تأمین منابع از طریق شرکت بهینه سازی مصرف سوخت انجام خواهد شد که ما این منابع را به صورت مشترک با وزارت جهاد کشاورزی تأمین می‌کنیم و در اقلیم‌های مختلف استان یزد مطالعات و طراحی آن را شروع خواهد شد.
وی تصریح می‌کند: با توجه به اینکه استان یزد یکی از استان‌هایی است که تابش خورشیدی بسیار مطلوبی دارد، این کار به صورت نمونه و الگو در استان یزد انجام می‌شود و در صورت موفقیت، آن را به سایر استان‌ها تعمیم خواهیم داد. ‏رئیس هیأت مدیره شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت تاکید می‌کند: ایران در طول سال 300 روز خورشیدی دارد یعنی ما یکی از کشورهای با تابش خورشیدی بسیار خوب هستیم و می‌توانیم این انرژی نو را جایگزین بخشی از انرژی فسیلی کنیم.
وی با تاکید بر اینکه اگر از این کار در میان مردم استقبال شود، کمک بسیار خوبی در جهت هدفمند کردن یارانه‌ها انجام خواهد شد، تصریح می‌کند: استفاده از این انرژی حتما صرفه اقتصادی دارد چرا که منبع تأمین انرژی رایگان است و پولی بابت بهای انرژی مانند آنچه برای برق و گاز پرداخت می‌شود، پرداخت نخواهد شد و فقط با یک سرمایه گذاری اولیه این سیستم نصب می‌شود و به صورت رایگان می‌توان از این انرژی خدادادی بهره برد. ‏محمدنژاد می‌افزاید: حتی در بعضی نقاط که امکان استفاده کمتری از انرژی خورشیدی وجود دارد فقط با 3 یا 4 ساعت استفاده از این انرژی می‌توان از آن برای پیش‌گرم موتورخانه‌ها بهره برد، چرا که به هر حال مدتی طول می‌کشد تا آب سرد موتورخانه از زمان شروع به کار آن گرم شود و طبعا برای آن باید انرژی مصرف کرد.‏
وی اضافه می‌کند: در عین حال در مناطق صنعتی جنوب کشور مانند استان هرمزگان، بوشهر و خوزستان تأمین آب شیرین یکی از مشکلات جدی است و سیستم خورشیدی قادر است انرژی اولیه آب شیرین کن‌ها را تأمین کند و در صرفه‌جویی انرژی مفید واقع شود.‏
وی در پاسخ به پرسشی در خصوص میزان پیش‌بینی‌ها برای استفاده از انرژی خورشیدی در برنامه پنجم توسعه می‌گوید: امیدوارم با توجه به اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها که حدود یک ماه است که از اجرای آن می‌گذرد و مردم در حال مدیریت مصرف خود هستند، با روند توسعه‌ای آغاز شده در انرژی خورشیدی بتوانیم بخشی از مصرف انرژی را به سمت انرژی خورشیدی ببریم.
معاون وزیر نفت تاکید می‌کند: علاقه‌مندیم در بخش‌های مهم و پرمصرف و همچنین نقاط دور افتاده که تأمین گاز طبیعی برای آن مشکل است، از این سیستم استفاده شود.
وی در ادامه اظهار داشت: کشورهای چین، ترکیه و آلمان در استفاده از تکنولوژی انرژی خورشیدی پیشتاز هستند چنان که از هر 10 خانه‌ای که در چین احداث می‌شود، در یک خانه از انرژی خورشیدی استفاده می‌کنند.
وی تصریح کرد: با اطلاع‌رسانی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های مختلف امیدواریم بتوانیم چشم‌انداز خوبی در استفاده از انرژی خورشیدی رسم کنیم اما رقم دقیقی در این خصوص استخراج نشده است.


توسعه کاربردی انرژی های نو در ایران

انرژی خورشیدی






آفتاب- مهندس یوسف آرمودلی: انرژی خورشیدی و زمین‌گرمایی (ژئوترمال) دو منبع بسیار مهم جایگزین سوخت‌های فسیلی هستند که در دنیا برنامه‌های گسترده‌ای برای توسعه کاربرد آنها وجود دارد. با استفاده از سامانه‌های فتوولتائیک می‌توان انرژی‌ خورشیدی را جایگزین سوخت‌های فسیلی کرد. باید توجه داشت که برنامه‌ریزی برای استفاده از انرژی خورشید، در واقع ظرفیت‌سازی برای بهره‌مندی از یک منبع بسیار عظیم است که به‌هیچ وجه قابل مقایسه با منابع فعلی انرژی نیست؛ چراکه میزان انرژی خورشیدی که در هر ساعت به زمین می‌رسد چندین برابر میزان مصرف انرژی است که انسان در طول سال استفاده می‌کند.



سیستم‌های فتوولتائیک بدون استفاده از مکانیزم‌های مکانیکی، انرژی تابشی را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کنند. مزایایی مانند تبدیل مستقیم انرژی تابشی به انرژی الکتریکی، عدم ایجاد آلودگی صوتی و زیست محیطی، قابلیت تولید در محل مصرف با توان‌های مختلف متناسب با نیاز مصرف کننده و سهولت در نصب، راه اندازی و بهره‌برداری و توانایی ذخیره سازی انرژی در باتری موجب شده است که استفاده از این سامانه‌ها در دنیا توسعه یابد.



در حال حاضر کشور آلمان پیشرو در امر استفاده از سامانه‌های فتوولتائیک است. نکته قابل تامل این است که براساس شرایط اقلیمی، ضریب ظرفیت این کشور برای تولید انرژی از انرژی خورشیدی می‌تواند به ازای احداث هرمگاوات نیروگاه فتو‌ولتائیک حداکثر ۱۱ و میزان تولید انرژی آن ۹۳۶ مگاوات در ساعت باشد، اما شرایط اقلیمی ایران این امکان را به‌وجود می‌آورد که با ضریب ظرفیت ۲۰ توانایی تولید ۱۷۵۲ مگاوات در ساعت را دارا باشیم.



بر اساس برنامه پنجم توسعه باید تا پایان برنامه به میزان ۲٫۵ مگاوات سامانه‌های فتوولتائیک در کشور نصب شود، این در حالی است که تاکنون فقط توانستیم 2 هزار و۵۰۰ کیلووات سامانه‌های فتوولتائیک را در کشور نصب و راه‌اندازی کنیم.



کاربردهای انرژی خورشیدی شامل کاربردهای نیروگاهی و غیرنیروگاهی است که از آن جمله می‌توان به تامین آب آشامیدنی، سامانه‌های آب شیرین کن‌ها، حمام‌های خورشیدی، (در خراسان) تولید انرژی الکتریکی، آبیاری مراتع و آبیاری کشاورزی و ایستگاه‌های مخابراتی و سیستم تغذیه کننده پرتابل اشاره کرد.


در برخی از نقاط کشور که اتصال به شبکه سراسری برق میسر نبود اقدام به راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی شد که از آن جمله می‌توان به نیروگاه‌های خورشیدی در قزوین، اردبیل، خوزستان، فارس، طالقان اشاره کرد. در حال حاضر ایران با توان تولید ۲٫۵ مگاوات انرژی خورشیدی را دارد و سامانه‌های فتو ولتائیک در ۴ استان کشور راه‌اندازی شده‌اند.



امروزه نیروگاههای حرارتی خورشیدی از نوع سهموی خطی (Parabolic Trough) بیشتر از سایر نیروگاه‌های CSP اجرا شده اند و ظرفیت نصب شده این نیروگاه‌ها در دنیا تاکنون بیش از ۱۰۰۰مگاوات می‌باشد. در ایران نیز ساخت و راه اندازی نیروگاه سهموی خطی در شیراز انجام شده‌است. ظرفیت تولید این نیروگاه ۲۵۰ کیلووات است و طراحی و تجهیز این نیروگاه و تولید آینه‌های مورد نیاز آن با همکاری دانشگاه شیراز صورت گرفته است.



علت اصلی عدم پیشرفت کشور در توسعه استفاده از منابع تجدیدپذیر در قیمت خرید برق فتوولتائیک است. در این راستا دولت باید با استفاده از روش‌های حمایتی چون خرید تضمینی انرژی الکتریکی حاصل از سامانه‌های فتوولتائیک با قیمت مناسب، قوانین حمایتی و تشویقی چون معافیت‌های مالیاتی و گمرکی و حمایت از فناوری تولید تجهیزات فتوولتائیک با رعایت استانداردهای بین‌المللی نسبت به توسعه سامانه‌های فتوولتائیک و نیروگاه‌های خورشیدی اقدام کند.



• برگرفته از سخنرانی مهندس یوسف آرمودلی (رئیس سازمان انرژی‌های نو ایران) در نشست تخصصی توسعه کاربرد انرژی خورشیدی در ایران که ۳۰ آبان ماه ۱۳۹۰ در مرکز تحقیقات استراتژیک برگزار شد.




اگر نرخ انرژی های فسیلی در ایران واقعی و با نرخ بازار جهانی یکسان شود. آنوقت میتوان امیدوار بود که انرژیهای نو از جمله انرژی خورشیدی در ایران توسعه یابد.یا اینکه دولت برای شناساندن انرژی های نو به مردم یارانه خرید بدهد. و خود برق خورشیدی تولیدی مردم  را به قیمت صادراتی خریداری کند. و در تلویزیون و رسانه ها انرژی های نو را حداقل سه بار در هفته تبلیغ  کند./




ایران می‌تواند صادرکننده برق خورشیدی باشد.


عربستان  و هند و امارات در  زمینه انرژی خورشیدی از ایران جلو افتادند.

دکتر مهدی بهادری‌نژاد، چهره‌ماندگار مهندسی مکانیک

ایران می‌تواند صادرکننده برق خورشیدی باشد

هر دانشجوی جوانی که برای خواندن مهندسی مکانیک وارد دانشگاه می‌شود، قبل از هر چیز می‌آموزد دست از خودسانسوری برداشته و ترس مسخره‌شدن به خاطر ایده‌های خنده‌دار را پشت در دانشگاه جای بگذارد.

این درس بزرگ را اگر آموختند، می شوند یک مهندس مکانیک خوب و اگر نیاموختند می شوند یک خیالپرداز شکاک که ایده هایشان را در یک دفتر قفل دار می نویسند و در گاوصندوق می گذارند تا سال ها بعد با حسرت آن دفتر را به کسی نشان بدهند و بگویند سال ها مشغول فکرکردن به این طرح بوده اند، اما کو حمایت دولت و بودجه و مدیر لایق و هزار بهانه دیگر و این طور خیال خودشان را راحت می کنند.

اما دکتر مهدی بهادری نژاد از آن دسته دانشجویان نبود. او از همان دوران دانشجویی و سال های ابتدایی تدریس در دانشگاه چهار چشمی به مردم دور و برش و مشکلات ریز و درشت زندگی آنها نگاه می کرد و مترصد فرصتی بود تا سوژه کار بعدیش را برای رفاه بیشتر مردم از بین خود آنها بیابد. سوژه هایی که گاهی توسط دیگران به سخره گرفته می شد و زمانی به کم اهمیت بودن متهم می گشت. این دکتر که جوانیش را با طراحی و ساخت نانوایی اتوماتیک برای پخت نان های سنتی نازک آغاز کرده بود، حالا یکی از آنهایی است که با حسرت بودجه های کلان برخی سازمان ها را که قرار است با کلی تاخیر و تبعات سیاسی و اقتصادی، انرژی این مملکت را تامین کنند، رصد می کند و از غفلت پیش آمده درباره انرژی خورشیدی افسوس می خورد. خورشیدی که فقط بهره برداری از یک درصد از آنچه از آن بر ایران می تابد می توان علاوه بر تامین کل نیاز کشور، منبعی برای صادرات هم باشد.

جام جم گفت وگویی با دکتر مهدی بهادری نژاد، استاد دانشکده مهندسی مکانیک و چهره ماندگار مهندسی مکانیک از دانشگاه صنعتی شریف، معاون پژوهشی اسبق فرهنگستان علوم، رئیس پیشین انجمن مهندسان مکانیک ایران و انجمن انرژی خورشیدی ایران و مهندس نمونه پایبند به حفظ محیط زیست ترتیب داده که حاوی نکاتی جذاب و خواندنی از زندگی کاری و گرفتاری های ذهنی یک مهندس مکانیک وفادار به سنت ها و محیط زیست پیرامونش است.


بیشتر مردم بدون آن که بدانند، مدت ها از نان هایی تناول کرده اند که حاصل پخت دستگاه اختراعی شما «ماشین نان پزی برای پخت نان های نازک» مثل تافتون و لواش بوده یا از اتوکلاو و کرسی های خورشیدی استفاده کرده اند که حاصل تلاش شما بوده است، چه دلیل و انگیزه ای باعث شد شما به فکر ساخت چنین دستگاه ها و اختراع هایی بیفتید؟

سال ها قبل از انقلاب، زمانی که من در دانشگاه شیراز مشغول تدریس بودم، هر شب مجبور بودم برای تهیه نان به نانوایی بروم. وقتی وارد نانوایی می شدم و سختی و مشقت نانوا را برای تهیه نان می دیدم که چطور به سختی نان را به تنور می چسباند و حرارت شعله آتش را تحمل می کند، مدام در ذهنم این سوال مطرح می شد «چرا این کار ماشینی صورت نمی گیرد که نانوا این قدر زحمت نکشد». دقت کردم همیشه مساله هایی بوده که نه فقط کشور ما، بلکه دیگر کشور ها نیز درگیر آن بوده اند.

آنها سعی در رفع آن مساله کردند. مثلا مشکل سختی لباس شستن دستی را با ساخت لباسشویی، مشکل پخت غذا را با ساخت اجاق گاز و مشکل تردد و رفت و آمد شهری و بین شهری را با ساخت خودرو رفع کرده اند، اما در مقابل ما فقط واردکننده اینچنین محصولاتی بودیم. دوباره دقت کردم، کشورهای خارجی نانشان را بدون تماس دست درست می کنند، منتها نان نازکی مثل نان های متداول کشور ما را ندارند. سبک پخت نان ما مانند همان سبک پخت اجدادمان و چند نسل قبل تر از خودمان است. روش پخت همان است منتها در طول دوره های مختلف سوخت عوض شده است؛ یک موقع از چوب و زمانی دیگر از نفت سیاه بهره می برند و حالا از گاز استفاده می کنند. به یاد دارم دقیقا یک روز جمعه که مشغول تلاوت قرآن بودم یکدفعه تصویر ماشین پخت نان پزی به ذهنم خطور کرد که می توانست بدون تماس دست نان بپزد. همان موقع بسرعت به نانوایی رفتم و چند چونه خمیر خریدم و کارم را با فر خانه شروع کردم. دیدم انجام این کار شدنی است. فردای همان روز وقتی رفتم دانشگاه این طرح را با مسئولان دانشگاه در میان گذاشتم و با موافقت آنها این طرح آغاز شد (سال 50 ـ 49). یک هفته طول کشید تا مدل کوچک این دستگاه را درست کردیم و نشان دادیم انجام این کار شدنی است. آن زمان شهر شیراز لوله کشی گاز نشده بود، اما مقامات دولتی در فکر لوله کشی گاز بودند. بنابراین طرح ما بر مبنای همان گاز شهری بود، نه سوخت گاز مایع که آن زمان متداول بود. البته منبع انرژی با برق خیلی راحت تر، اما برای اجرای یک برنامه درازمدت گران تر بود؛ به همین دلیل استفاده از انرژی برق مردود بود. در نمونه اولیه، نانی که از این دستگاه بیرون می آمد قطر عریضی داشت و قابل استفاده نبود. موفقیت اولیه طرح باعث شد بررسی ها و دقت های من بیشتر شود مثلا این که روزانه یک نانوایی چه میزان نان تولید می کند. در عرض یک ساعت چقدر نان از تنور خارج می شود. محاسبات نشان داد حداقل 30 کیلوگرم نان در یک ساعت توسط نانوایی ها تولید می شود به این ترتیب ما شروع به طراحی ماشینی کردیم که بتواند همین مقدار نان را در ساعت تولید کند.

چرا ماشینی طراحی نکردید که نان بیشتری بپزد؟

فرض ما آن موقع این بود که مغازه های نانوایی ها همان جا باشد و فقط به جای تنورشان این دستگاه استفاده شود.

و این طور شد که ماشین نان پزی شما درست شد؟

بله. آن زمان آقای دکتری به نام سلامی در شهر شیراز موسسه خیریه، بیمارستان روانی و دهکده روانی داشتند. ایشان آن زمان به مستمندان شیراز کمک می کرد و به این افراد برای تهیه نان بن می داد. اغلب این افراد به دلیل ندادن پول نقد به نانوا، نان سوخته و خمیر قسمت شان می شد. این طرح خیلی مورد استقبال آقای دکتر قرار گرفت و دستور ساخت این دستگاه را داد. او برای مدتی پول تهیه نان را به ما می داد. جالب اینجاست ما آن زمان در طبقه همکف ساختمان دانشکده مهندسی مکانیک مشغول پخت نان می شدیم. طبقه سوم این دانشکده کتابخانه بود. ساعت حدود یازده و نیم که بوی نان بلند می شد، یک به یک سرو کله دانشجو ها هم پیدا می شد و این نان را تست می کردند و نانی برای آقای دکتر باقی نمی ماند چون عملا این کار شدنی نبود. آقای دکتر در همان دهکده روانی جایی را برای ما درست کرد و ما ماشین پخت نان مان را آنجا منتقل کردیم و من از تهران ماشین خمیرگیر هم تهیه کردم که خمیر با دستگاه، نه با دست درست شود. جالب اینجاست آقای دکتر یک بیمار روانی مسن داشت که او را مسئول این کار کرد.

این فرد مسئولیت داشت خمیر تهیه شده را در داخل مخزن دستگاه بگذارد و نان تهیه شده را به افراد هر واحد تحویل بدهد. اساس کار ما آن موقع این بود که دست در تماس با خمیر نباشد، چون از نظر بهداشتی درست نبود اما بعدها از این طرح ایده گرفته شد و دستگاه های امروزی پخت نان متداول شد که در تماس مستقیم دست است اما مانند طرح اولیه من دیگر آتش مستقیما به صورت نانوا برخورد نمی کند. همزمان با ساخت این ماشین نان پزی من روی طرح های استفاده از انرژی خورشیدی برای گرمایش ساختمان ها هم پرداختم و حدود 15 ـ 10 نفر دانشجو، پروژه هایشان را در زمینه کاربردهای مختلف انرژی خورشیدی مانند آبگرمکن، سبزی و میوه خشک کن، خوراک پز، هوا گرم کن و آب شیرین کن خورشیدی و... با من گذراندند. پس از آن من برای فرصت های مطالعاتی عازم آمریکا شدم و یک سالی که آنجا بودم در زمینه انرژی های خورشیدی به تحقیق و تفحص پرداختم و زمانی که دوباره به ایران بازگشتم بار دیگر بنابر علاقه زیاد این کار را دنبال کردم و طرح های زیاد و راهکارهای اساسی هم در این زمینه ارائه دادم. طرح هایی هم در زمینه تولید برق خورشیدی داشتم، اما بیشتر بر مبنای استفاده حرارتی انرژی خورشیدی بود. من تا آنجا که می توانستم در این زمینه پیش رفتم و به مرحله ای رسیدم که دیگر از عهده من خارج بود و باید یک صنعت علاقه مند به این حوزه، این طرح ها را صنعتی و تولید می کرد. آن زمان ما با شرکتی در این خصوص قراردادی بستیم منتها همزمان با انقلاب اسلامی شد و این طرح هم مانند بسیاری از طرح های دیگر مسکوت باقی ماند.

حالا چرا انرژی خورشیدی و پاک؟

انرژی خورشیدی یک منبع انرژی پاک است. طبق برآورد آن زمان من میزان دریافتی ما از انرژی خورشیدی هر روز معادل متوسط 18 مگا ژول بر مترمربع است که اگر این میزان را ضرب در سطح کل کشور کنیم، عدد خیلی بزرگی به دست می آید که اصلا قابل مقایسه با انرژی های مصرفی فسیلی مان نیست؛ انرژی خورشیدی ما بیش از هزار برابر انرژی مصرفی و نفت مان است. ما با استفاده از یک درصد از زمین هایمان و بازده 10 درصد متوسط از انرژی خورشیدی نه تنها قادر به تامین انرژی کشورمان هستیم، بلکه می توانیم این انرژی را به کشورهای دیگر هم صادر کنیم؛ نه این که نفت مان را صادر کنیم.

اغلب طرح های استفاده از انرژی خورشیدی به علت مقرون به صرفه نبودن کنار گذاشته می شوند، اگر استفاده از انرژی خورشیدی مقرون به صرفه نیست، چرا اغلب شرکت‎های بزرگ جهانی در بخش انرژی پاک سرمایه گذاری کرد ه اند. حتی بسیاری از کشورهای اروپایی که دسترسی به منبع خورشیدی ندارند دست به کار شده و نیروگاه هایی تاسیس کرده اند و کار را تا جایی جلو برده اند که برای رسیدن به مقصودشان صحرای آفریقا را هم اجاره کرده اند، شما به عنوان مهندس نمونه پایبند به حفظ محیط زیست و کسی که سال ها ریاست مرکز انرژی خورشیدی دانشگاه شیراز را به عهده داشته اید، گره اصلی استفاده نکردن از این نوع منابع خدادادی را در ایران مربوط به چه می دانید؟ اشکال اصلی کار از چه زمانی آغاز شد؟

اولا سوخت این کشورها خیلی گران است. دوم این که بهره بانکی شان پایین تر است. شاید اگر کشور ما نیز مانند سایر کشورها از منابع عظیم نفتی و گازی محروم بود، برای تامین نیازهایش به دنبال این منابع انرژی می رفت. ما اکنون از نظر دانش و روش فنی مشکلی در این زمینه نداریم. بیشترین مشکل ما مسائل اقتصادی است. ما پروژه ای با سازمان بهینه سازی مصرف سوخت کشور در حدود شش، هفت سال پیش داشتیم. قرار بر این بود ما ساختمان کوچکی در دانشکده انرژی دانشگاه شریف بسازیم تا از مصرف سوخت های فسیلی بی نیاز شویم. این ساختمان 150 مترمربع زیربنا داشت و زیرزمین آن هم با همین متراژ بود. قرار بود در پشت بام این زمین دستگاه های برق خورشیدی که فتوولتاییک است، برای تولید برق و آبگرمکن خورشیدی استفاده و برای گرمایش ساختمان از طرح های پسیو سولارتی (سیستم غیرفعال خورشیدی) و برای سرمایش آن بادگیر استفاده کنیم و این ساختمان مکانی برای برگزاری سمینارها و مطالعات انرژی خورشیدی باشد. این طرح تصویب شد. اعتباری برای فاز صفر (مطالعات اولیه) این طرح اختصاص پیدا کرد، اما هنگام ساخت، سازمان برنامه دیگر پولی نداد و این طرح نیز مسکوت باقی ماند. من سال ها پیش(حدود 20 سال پیش) مطالعه ای در این زمینه به وزارت نیرو ارائه دادم و پیشنهاد هایی هم کردم که وزارت نیرو تعهد کند و قول بدهد از ده سال دیگر هر نیروگاهی که در ایران می زند، خورشیدی باشد. مقامات نیرو گفتند ما سعی می کنیم در این جهت گام برداریم، اما قولی در این رابطه نمی دهیم. هنوز هم همین درخواست را از مقامات وزارت نیرو دارم، ده سال فرصت مطالعه تحقیقاتی داشته باشند و پس از آن برای تامین برق کشور از سیستم خورشیدی استفاده کنند. کاری که اغلب کشورها دارند به سمت آن می روند؛ البته هنوز پروژه نیروگاه های خورشیدی کشورهای اروپایی در صحرای آفریقا شروع نشده است.

بجز مسائل مالی چه ضعف ها و مشکلاتی برای استفاده نکردن از فناوری در کشور ما وجود دارد؟

مساله آپارتمان نشینی یکی از مشکل های اساسی ما در کلانشهرهایمان مثل تهران برای استفاده از این نوع انرژی پاک است. این کلکتورهای خورشیدی باید در معرض آفتاب باشد. ساختمان های متداول پنج ، شش طبقه و برج های 20 طبقه تهران مناسب این کار نیست. این کلکتورها باید در پشت بام ها و در سطح و شیبی مناسب رو به جنوب نصب شود. پشت بام های ما پر از دودکش و کولر آبی است. عملا فضایی برای این دستگاه وجود ندارد.مشکل دیگر مساله آلودگی هواست. شیشه های این کلکتورهای خورشیدی وقتی در معرض آلودگی هوا و گرد و خاک قرار می گیرد، نمی تواند بخوبی نور خورشید را عبور دهد در نتیجه باید مدام سطح این شیشه ها با آب شست وشو شود، اما این نوع دستگاه ها را می توانیم در خانه های یک طبقه روستایی یا سوله های یک طبقه نصب و استفاده کنیم.

بادگیرهای یزد و گناباد و طبس، سقف های گنبدی شکل بافت ها و ابنیه تاریخی، حیاط و زیرزمین ها و سرداب ها برای خنک کردن ساختمان و سیستم گرمایشی حمام شیخ بهایی با استفاده از قوانین فیزیک و شیمی به عنوان یکی از شاهکارهای معماری ایران از جمله دانش های بومی گذشتگان ما بوده که این روزها به دست فراموشی سپرده شده است در حالی که اغلب کشورهای بزرگ با به کارگیری علم فیزیک و به کارگیری تشعشع خورشید خانه هایشان را روشن می کنند. سیستم های گرمایشی و سرمایشی برای ساختمان هایشان تعبیه کرده اند که نیازی به صرف انرژی ندارد. ما چرا با چنین سابقه درخشانی از این قافله علم عقب مانده ایم؟

گذشتگان و اجداد ما واقعا با حداقل امکانات موجود و با خلق این بادگیرها شاهکار آفریدند؛ آن زمان نه برقی برای روشن کردن پنکه و نه گازی برای روشن کردن کولر بود. منتها این بادگیرها برای آن زمان که هیچ امکاناتی نبود خوب بود، اما الان این بادگیرها قابل رقابت با کولرهای گازی نیست. ارزان بودن انرژی های فسیلی، آسایش و خنکی بیشتر و بدون داشتن گرد و غبار (گرد و خاک از طریق بادگیرها وارد خانه می شود) باعث شده است امروزه کولرهای گازی جایگزین این نوع سیستم ها شود به طوری که امروزه بادگیرهای بسیاری از خانه ها کور شده است. از طرفی، دیگر قیمت بادگیرها برای مصرف کننده خیلی گران تمام می شود. ما می توانیم این بادگیرها را به صورت ماژولار در کارخانه ها تولید کنیم و مانند کولر آبی با قیمت کمتر هر قطعه را به همدیگر وصل کنیم. با این شیوه دیگر نیازی به آجر، گچ و مصالح ساختمانی نداریم. ما می توانیم از این طرح در ساخت و ساز ساختمان هایی مانند مسکن مهر استفاده کنیم. بادگیر در واقع می تواند جایگزین کولر آبی باشد. همچنین مناطق کویری و خشک بهترین مکان برای استفاده از بادگیرهاست. گاز بیو مس هم از دیگر انرژی های مورد استفاده گذشتگان ما بوده است. این گاز از فضولات حیوانی در هوایی غیر هوازی باکتریایی مورد استفاده قرار می گیرد.

در واقع این باکتری های غیرهوازی می توانند مواد آلی زاید را در یک محیط غیرهوازی به هیدروژن (2 درصد) و متان (48 درصد) و دی اکسیدکربن (50 درصد) تبدیل کرده و از این متان برای پخت غذا و گرمایش استفاده کنند. این نوع شیوه هم اکنون در هند و چین متداول است. در ایران هم در این خصوص مطالعاتی انجام شده است، اما به دلیل هزینه بالا و قابل رقابت نبودن با گاز طبیعی و لوله کشی هنوز مورد استفاده قرار نگرفته است. متاسفانه محیط زیست کنونی ما به خاطر استفاده از سوخت های فسیلی در حال منهدم شدن است. من معتقدم بشر جز استفاده از انرژی خورشیدی راهی برای جلوگیری از انهدام محیط زیست (نه پاک نگهداشتن) ندارد. خوشبختانه ما انرژی خورشیدی فراوانی در کشور داریم. انرژی باد و آب هم در خدمت این نوع انرژی است و می توانیم از این نوع انرژی ها استفاده کنیم. الان در کشور با زدن سدها و توربین های بادی از این دو انرژی استفاده کرده ایم، اما هنوز استفاده از انرژی خورشیدی در کشور ما در مرحله آزمایشگاهی و تحقیقاتی است. کشورهای اروپایی برخلاف ما آینده نگر هستند و از حالا برای ده سال آینده شان برنامه ریزی می کنند، اما متاسفانه ما صبر می کنیم کشورهای دیگر چه کار می کنند بعد به جای تولید محصول و حل مساله مثل سابق محصول کشور آنها را وارد کشورمان می کنیم. اجداد ما مشکلات دوران خودشان را با ساخت بادگیرها حل کردند، منتها ما به خاطر ارث بزرگی به نام سوخت های فسیلی که به ما رسیده، سعی در اتلاف آن و انهدام محیط زیست مان داریم. انرژی ای که کثیف و نجس نامیده می شود، چون به سلامت جسمی انسان آسیب می زند. هوای آلوده شهری و افزایش بیماری های ریوی دستاورد این نوع انرژی است؛ بنابراین لازم و ضروری است ما به دنبال انرژی های پاکی مثل خورشیدی برویم، اما مدام فکرمان به جنبه های اقتصادی آن است. درست است این نوع انرژی ها اکنون قابل رقابت با انرژی های فسیلی نیست، اما چاره ای جز این کار نداریم. اگر 40 سال پیش یا حتی از امروز سراغ این نوع انرژی ها برویم و پیشگام این مساله باشیم، می توانیم به جای وارد کردن محصول، این مساله و چالش مهم جهانی را حل کنیم. برای تحقق این امر به سرمایه گذاری دولت در این قسمت نیاز داریم.

امروزه تمام 192 دولت عضو سازمان ملل متحد تعهد کرده اند تا سال 2015 میلادی (1394 شمسی) مهم ترین اصل توسعه پایدار را رعایت کنند. به همین دلیل سراغ به کارگیری انرژی های نو مانند ساخت خانه های خورشیدی و همچنین مصرف انرژی بهینه رفته اند و برای سیستم گرمایشی و سرمایشی شان تعابیری اندیشیده اند، کشور ما برای استفاده از این نوع انرژی ها باید چه تدابیری بیندیشد؟

پیشنهاد من به وزارت نیرو این است که سازمانی مانند سازمان انرژی اتمی ایران و با همان جایگاه و موازی با این سازمان و با 10 درصد بودجه این سازمان در کشور به نام انرژی خورشیدی تاسیس شود و وظیفه اصلی آن هم استفاده از انرژی خورشیدی برای تامین نیازهای انرژی مردم و جامعه باشد. در وهله اول در مقیاسی وسیع این کار نیاز به اعتبار دارد، اما وقتی آغاز به کار کند و گسترش یابد مقرون به صرفه خواهد بود. همچنین دولت تعهد کند طی ده سال آینده هر نیروگاهی که احداث می کند، نیروگاه خورشیدی باشد تا ما برق مان را از طریق منبع خورشیدی تامین کنیم. در ضمن دولت می تواند به مردم وام کم بهره (نه بهره 25 درصدی) بدهد تا طرح استفاده از دستگاه های خورشیدی حداقل در مناطق روستایی ما اجرایی شود. مساله دیگر، فرهنگسازی بهینه استفاده از انرژی است تا نسبت به مساله انرژی در کشور حساس شوند و همان طور که غذا را دور نمی ریزیم این نوع انرژی را هم در کشور اتلاف نکنیم. حتی در دین ما اسراف تحریم شده است و اسرافکاران را برادران شیطان نامیده است، ولی ما فقط داریم اسراف می کنیم. باید این مساله در کشورمان فرهنگسازی شود مثلا ما می توانیم خانه هایمان را طوری طراحی کنیم که در صورت نیاز نداشتن و نبودن در اتاق خودش به طور سیستماتیک خاموش شود. الان برخی کشورهای اروپایی بخصوص آلمان و کشور پیشرو ژاپن توانسته اند به این سمت بروند و در مصرف انرژی اولیه شان صرفه جویی کنند.

اصولا برای ساخت یک شهر جدید چه ملاک هایی را برای تامین بخش انرژی باید مد نظر بگیریم؟

اولین گام طراحی ساختمان این است که نیاز سرمایش و گرمایش آن به حداقل ممکن برسد؛ یعنی پنجره هایمان را طوری بسازیم که درز نداشته باشد تا در زمستان هوای سرد و در تابستان هوای گرم وارد ساختمان بشود. قاب پنجره هایمان آهنی نباشد که حرارت را منتقل کند، بلکه باید دوجداره باشد. دیواره ها نیز عایق بندی باشد که حرارت تلف نشود؛ یعنی در زمستان حرارت تلف و در تابستان حرارت دریافت نکنیم. ما می توانیم برای به حداقل رساندن این نیاز از سیستم پسیو یا غیرفعال خورشیدی استفاده کنیم؛ مثلا در زمستان برای گرمایش از انرژی خورشیدی و در زمستان برای سرمایش از بادگیر استفاده کنیم. در ضمن باید شهرداری ها برای طراحی ساختمان مقرراتی را وضع کنند و در پایان به ساختمان هایی جواز و پایان کار بدهند که چنین مقرراتی را اجرا کرده باشند.

ردپای انرژی خورشیدی در صنایع خودروسازی و ساختمان سازی

امروزه ما می توانیم از انرژی خورشیدی برای تولید برق استفاده کنیم و با همین برق، آب را به عناصر سازنده اش ـ یعنی هیدروژن و اکسیژن ـ تجزیه کرده و از این هیدروژن در دستگاهی به نام پیل سوختی برای خودروها استفاده کنیم. این روش 80 تا 90 درصد بازدهی دارد به همین دلیل خودروهایی که با پیل سوختی کار می کنند، دود ندارد؛ زیرا هیدروژن هوا را نمی سوزاند و تنها چیزی که از آن بیرون می آید آب است که می توان این آب را نیز در مخزنی جمع کرد و برای مصارف دیگر استفاده کرد. علاوه بر این، خودروی پیل سوختی هیچ آلودگی صوتی نیز تولید نمی کند، اما متاسفانه این فرآیند تولید هیدروژن بسیار گران و مشکل است. اکنون، این فناوری را بسیاری از کشورها استفاده می کنند، اما هنوز در مقابل سوخت بنزین مقرون به صرفه نبوده و هر کسی قادر به خرید این نوع خودرو ها نیست. مگر این که قیمت سوخت آنقدر بالا برود که پیل سوختی قابل رقابت با آن باشد. همچنین این خودروها دستگاه مخصوص و پمپ و جایگاه ویژه می خواهد. دستگاه این فناوری بسیار گران است. با وجود این خیلی از کشورها در شهرهای بزرگ شان مانند شیکاگو از اتومبیل هایی با پیل سوختی برای تردد عمومی استفاده می کنند. اگر ما 40 سال پیش در این زمینه شروع به کار و سرمایه گذاری می کردیم، می توانستیم الان صادرکننده هیدروژن به جهان باشیم. اغلب کشورها هم مایل هستند از ما هیدورژن بخرند تا نفت خام؛ متاسفانه در این زمینه سرمایه گذاری اولیه و توجه اساسی نشد و ما همچنان صادرکننده نفت خام به جای این نوع انرژی ها هستیم.

ما می توانیم با استفاده از همین انرژی و با تولید آب شیرین کن خورشیدی، آب شور دریاها را به آب شیرین تبدیل کنیم. طبق برآورد من، ما می توانیم برای هر مترمربع کلکتور و آب شیرین کن خورشیدی به طور متوسط زمانی و مکانی در یک سال در یک مترمربع، یک مترمکعب آب تولید کنیم و خیلی از روستاهای محروم مان که دسترسی به آب شیرین ندارند از این آب استفاده کنند؛ اکنون آب در دسترس بسیاری از روستاهای جنوبی کشورمان شور است و خیلی از آنان هنگام پخت غذا از نمک استفاده نمی کنند، ولی این آب قابل نوشیدن و شست وشو نیست. ما می توانیم این آب شور را نمک زدایی و به آب شیرین تبدیل کنیم، اما این روش هم مقرون به صرفه نیست چون می توانیم کار دیگری انجام بدهیم؛ یعنی سوخت فسیلی بسوزانیم و آب را تبخیر کنیم و آب تقطیر به دست بیاوریم. البته وزارت نیرو چند سال پیش در این زمینه کارهایی انجام داد و بعضی از روستاهای ما را به آب شیرین کن خورشیدی مجهز کرده است.

کاربرد دیگر این انرژی، استفاده از آبگرمکن خورشیدی برای استحمام است. هر چند این کاربرد انرژی خورشیدی در مقایسه با دیگر کاربردها ارزان تر و راحت تر است، اما باز هم این نوع آبگرمکن نسبت به آبگرمکن های فسیلی مقرون به صرفه نیست، چون ما الان در منازل مان لوله کشی گاز داریم. این منبع همیشه هست و می توانیم برای پخت غذا و شست وشو و استحمام براحتی ازآن استفاده کنیم، اما انرژی خورشیدی همیشگی نیست. ما روزهای ابری را هم در پیش داریم مثلا ممکن است در کلانشهری مثل تهران ما سه روز متوالی ابر داشته باشیم. در مدت این سه روز برای شست وشو و استحمام چه باید بکنیم؟ از این آبگرمکن ها فقط می توانیم برای کم کردن مصرف سوخت مان استفاده کنیم، یعنی باید در کنار این آبگرمکن دستگاه یدکی یا همان آبگرمکن گازی هم باشد تا زمانی که هوا ابری بود از این نوع انرژی مصرف کنیم. متاسفانه هزینه آبگرمکن خورشیدی و بهره بانکی 20 درصدی این دستگاه هم خیلی بالاست و کسی نمی آید آبگرمکن را خریداری کند تا ماهی صد هزار تومان در سوخت صرفه جویی شود، اما این دستگاه می تواند برای روستاهای محروم که لوله کشی گاز ندارند و نفت سیاه بین آنها توزیع می شود، کاربرد داشته باشد. این روستایی ها هم توان مالی خرید چند میلیون تومانی این آبگرمکن را برای یک واحدشان ندارند، بنابراین باید دولت با پرداخت یارانه قسمت عظیمی از این هزینه را بپردازد. چند سال پیش وزارت نیرو در این زمینه هم کارهایی کرد و به روستاهایی که لوله کشی گاز نداشتند برای خرید این دستگاه 80 درصد تخفیف داد.