ساخت گلخانه دریایی برای تولید میوه و سبزی استوایی در جنوب ایران

همشهری آنلاین: معاونت علمی و فناوری درصدد است که گلخانه دریایی با هدف تولید میوه‌های استوایی و سبزیجات و تامین آب آن از دریا و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر را امسال به بهره برداری برساند.

دکتر جهانگیر پُرهمت، مسئول کارگروه آب ستاد توسعه آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در گفتگو با مهر گفت: ما درصدد هستیم تا گلخانه دریایی را با چندین هدف در دو منطقه از جنوب کشور راه اندازی کنیم.

استاد پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری با بیان اینکه این دو منطقه مکران و بوشهر هستند، افزود: بنا داریم تا از ظرفیت‌های دانشی شرکت‌های دانش بنیان در راستای تأمین آب و صرفه‌جویی در انرژی برای گلخانه و همچنین ظرفیت‌های دریا استفاده کنیم. در این شرایط در تولید آب شیرین مورد نیاز گلخانه و نیز انرژی برای خنک کردن آن از ظرفیت آب و محیط دریا استفاده می‌شود.

پرهمت با اشاره به انواع میوه‌هایی که در این مناطق قرار است تولید شود گفت: در بوشهر، سبزی و سیفی جات و در مکران علاوه بر سبزیجات و صیفی جات، میوه‌های استوایی از جمله موز در شرایط این گلخانه‌ها قابل تولید هستند که ظرفیتی استثنایی در جنوب شرق کشور است.

وی با بیان اینکه گلخانه‌های دریایی سازه‌ای گلخانه‌ای هستند که با استفاده از آب دریا و انرژی خورشیدی امکان رشد محصول در مناطق گرم و خشک را فراهم می‌آورد، بنابراین محیط مناسب این فناوری سواحل گرم و خشک است، خاطر نشان کرد: کارکرد این گلخانه‌ها در تولید میوه‌های استوایی و گرمسیری و سبزی و صیفی است.

قائم مقام دبیر ستاد با اشاره به روشی که در این گلخانه دریایی اجرایی می‌شود، افزود: این تکنیک شامل پمپاژ آب دریا (یا انتقال ثقلی آب برای سطوح زیر سطح دریا) به محل خشکی است که پس از آن در معرض دو فرآیند قرار می‌گیرد.

وی گفت: فرآیند اول، استفاده از آب دریا برای ایجاد رطوبت و سرد کردن هوا است. فرایند دوم هم استفاده از حرارت خورشیدی برای تبخیر و تولید آب شیرین در گلخانه دریایی مورد نظر است؛ در این فرآیند عملاً هوای مرطوب باقی مانده از گلخانه خارج شده که معمولاً برای بهبود شرایط رشد گیاهان در فضای باز استفاده می‌شود.

پرهمت با اشاره به هدف تأمین آب در این پروژه گفت: در این گلخانه، آب دریا به درون لوله‌هایی در گلخانه پمپاژ می‌شود و از طریق این لوله‌ها بر روی سطوح تبخیر کننده که سطوحی بزرگ و لانه زنبوری مانند هستند می‌ریزد. در اینجا هوا به درون لانه زنبوری و سپس از طریق لانه زنبوری به درون گلخانه توسط فن‌هایی کشیده می‌شود، که توسط آب دریا سرد و مرطوب‌تر می‌شود.

وی ادامه داد: هوای سرد و مرطوب شرایط مناسب را برای رشد محصولات گلخانه‌ای ایجاد می‌کند؛ سپس هوای سرد در پشت گلخانه، وارد تبخیر کننده دوم شده که دارای آب دریا بوده و لوله‌های سقفی آن توسط خورشید گرم شده‌اند. در اینجا هوا گرم و مرطوب شده و به نقطه اشباع می‌رسد. هنگامی که هوای گرم و مرطوب با آرایه‌ای از لوله‌های عمودی حاوی آب سرد دریا برخورد می‌کند، بخار آب میعان شده و آب عاری از نمک تولید می‌کند.

استاد پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری افزود: در نهایت این آب خالص تولید شده به یک مخزن ذخیره هدایت و برای آبیاری محصولات در گلخانه استفاده می‌شود.

وی با اشاره به مساحت گلخانه دریایی در بوشهر و مکران افزود: طرح الگویی هر کدام در مساحتی حدود ۴۰۰ مترمربع احداث می‌شوند.

پرهمت با تاکید بر اینکه این گلخانه با هدف استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر امسال راه اندازی خواهد شد، بیان کرد: این طرح به صورت پایلوت و با برنامه مشخصی به اجرا در می‌آید.

به گفته وی، هنوز مدل اقتصادی مشخصی برای این برنامه مشخص نشده و در حال بررسی هستیم.

وی با بیان اینکه چندین کشور در حال حاضر از گلخانه‌های دریایی استفاده می‌کنند، بیان کرد: در گلخانه‌های دریایی با استفاده از آب دریا، هوا و انرژی خورشیدی کار تأمین انرژی و خنک کردن سیستم داخل گلخانه انجام می‌شود.

قائم مقام ستاد توسعه فناوری آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی بیان کرد: در گلخانه‌های دریایی برای خنک کردن داخل گلخانه از آب دریا استفاده می‌شود و جریان آب روی بخش هایی از سازه گلخانه قرار داده می‌شود. جریان باد هم موجب خنکی شده و رطوبت مورد نیاز گلخانه تأمین می‌شود و بخش عمده رطوبت و انرژی مورد نیاز از طریق آب دریا و انرژی خورشیدی تأمین می‌شود.

وی درباره استفاده از فناوری‌های داخلی برای راه اندازی این گلخانه گفت: به دنبال این هستیم که تمام فناوری مورد استفاده را در داخل کشور تولید و با این طرح‌های الگویی بومی کنیم؛ سازه گلخانه، کندانسورها و اجزای سامانه فناوری‌های مختلف این نوع گلخانه می‌باشد که هدف ما بومی‌سازی آنهاست.

پرهمت با بیان اینکه شرکت های دانش‌بنیان، مؤسسات پژوهشی و دانشگاهی و شرکت های سرمایه‌گذار در این طرح با حمایت و مدیریت معاونت علمی و فناوری مشارکت دارند، افزود: بکارگیری ظرفیت‌های سواحل خلیج فارس و دریای عمان در توسعه گلخانه‌های دریایی بستر تولید محصولات کشاورزی و نیز اشتغال‌زایی زیادی را داراست، که با اجرای طرح‌های پایلوت بومی‌سازی آن انجام می‌شود.

تامین ۱۶ درصد از انرژی مصرفی جهان از راه انرژی‌های نو

انرژی‌های نو از جمله انرژی‌های آبی و خورشیدی هستند که برای تولید آن‌ها از منابع بدون کربن استفاده می‌شود. در حال حاضر حدود ۱۶ درصد از انرژی مصرفی جهان از راه انرژی‌های نو به دست می‌آید.

به گزارش ایسنا، انرژی‌های نو به آن دسته از انرژی‌هایی اطلاق می‌شود که که برای تولید آن‌ها از منابع بدون کربن نظیر انرژی خورشیدی و انرژی باد استفاده می‌شود. به دلیل اهمیت و تجدیدپذیری محدود منابع هیدروکربنی از قبیل جنگل‌ها و مراتع، زغال سنگ، نفت و گاز که به سوخت‌های فسیلی معروف هستند امروزه بهره‌گیری از انرژی‌های نو گسترش یافته است.

در حال حاضر حدود ۱۶ درصد از انرژی مصرفی جهان از راه انرژی‌های نو به دست می‌آید. برزیل ازجمله کشورهایی است که پروژه‌های بزرگی برای استفاده از انرژی‌های نو داشته است و ۱۸ درصد از کل مصرف سوخت اتومبیل‌های آن از سوخت اتانول (تولید شده از ساقه نیشکر) به دست می‌آید. کشور پرتغال برای نخستین بار در جهان موفق شد برای مدت چهار روز انرژی‌های فسیلی و هسته‌ای را کنار بگذارد و تمام مصارف انرژی خود را از طریق انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر تامین کند.

مزایای استفاده از انرژی‌های نو

انرژی‌های نو عبارتند از انرژی آبی، انرژی بادی، انرژی خورشیدی، انرژی زمین گرمایی و انرژی امواج و جذر و مد. از جمله مزایای استفاده از انرژی‌های نو می‌توان به کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی، جلوگیری از تولید زیاد گازهای گلخانه‌ای و در نتیجه کنترل گرمایشی زمین، دسترسی آسان و رایگان اشاره کرد.

سه تجربه موفق استفاده از انرژی‌های نو در ایران عبارتند از: حفظ منابع طبیعی: نصب آبگرمکن‌های خورشیدی سبب تغییر الگوی مصرف سوخت جنگل نشینان چهار محال و بختیاری شد. با نصب این گرمکن‌ها مصرف چوب جنگلی به‌ویژه بلوط در روستاهای جنگل‌نشین کاهش یافت. از سال ۱۳۸۳ نیز استفاده از انرژی خورشیدی و انرژی باد در خراسان جنوبی، سربیشه و دشت حسین آباد با مدیریت جوامع محلی آغاز شد. این اقدام کاهش قابل توجه بوته‌کنی و در نتیجه حفاظت از مراتع را به دنبال داشت.

براساس گزارش سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، در استان یزد نیز با اجرای پروژه منارید، تامین آبگرم منازل از طریق نصب پنل‌های خورشیدی آغاز و طی آن با مشارکت مردم محلی در دو روستا با تجهیز بیش از ۶۰ واحد مسکونی به پنل‌های خورشیدی گام موثری برداشته شد.

۵ ماده حیاتی برای انرژی سبز کدامند؟

سبد انرژی زمین در حال تغییر است و منابع تجدیدپذیر انرژی اهمیت فزاینده‌ای پیدا کرده‌اند. آژانس بین‌المللی انرژی انتظار دارد تولید برق با استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر به میزان یک سوم تا سال ۲۰۲۲ افزایش پیدا کند.

به گزارش ایسنا، به منظور استفاده از این نوع انرژی‌ها، پنل‌های خورشیدی، توربین‌ها و باطری‌ها و مواد دیگری نیاز است.

شبکه سی ان بی سی در گزارشی به بررسی پنج ماده ضروری مورد استفاده در بخش انرژی تجدیدپذیر پرداخته است که این مواد عبارتند از:

لیتیوم یون

باطری‌های لیتیوم یونی در خودروهای برقی و هیبریدی استفاده می‌شوند. آنها برای ذخیره‌سازی انرژی تجدید پذیر ضروری هستند. وزارت انرژی آمریکا، فناوری باطری لیتیوم یونی را برخوردار از محبوبیت رو به رشد توصیف کرده که به دلیل سبکی وزن، تراکم انرژی بالا و قابلیت آن برای شارژ مجدد است.

کبالت

کبالت نقش بسیار مهمی در گذر به منابع تجدیدپذیر نیرو ایفا می‌کند. سازمان زمین‌شناسی آمریکا در وب سایت خود تاکید کرده که استفاده عمده از کبالت در الکترودهای باطری قابل شارژ است. موسسه کبالت که یک انجمن تجاری غیرانتفاعی است، تصریح کرده کبالت نقش مهمی در کاتود باطری‌های لیتیوم یونی دارد. کبالت همچنین در مگنت‌های مورد استفاده در توربین‌های بادی به کار می‌رود.

مس

مس در سراسر بخش انرژی تجدیدپذیر حائز اهمیت است. به عنوان مثال موسسه مس اروپایی اعلام کرده که مس در سلول‌های خورشیدی برای کابل‌بندی، مبدل‌ها و ترانسفورمرها و موارد دیگر استفاده می‌شود. همچنین در انرژی بادی، مس در استاتورها و بخش‌های چرخشی توربین و همچنین کانداکتورهای کابل نیروی ولتاژ بالا و کویل‌های ترانسفورمر استفاده می‌شود.

سیلیکون

وزارت انرژی آمریکا سیلیکون را ماده بسیار متداولی در سلول‌های خورشیدی توصیف کرده است. سلول‌های ساخته شده از سیلیکون هزینه‌های کمتر، بهره‌وری بالاتر و طول عمر بیشتری دارند.

آب

آب نقش مهمی در تولید نیروی خورشیدی دارد. طبق گزارش انجمن صنایع انرژی خورشیدی (SEIA)، فناوری‌های گسترده مانند از نیروگاه‌های حرارتی گرفته تا برج‌های نیرو مستلزم آب برای تولید برق به شکل کم‌هزینه و بهینه هستند.

بنا بر اعلام انجمن صنایع انرژی خورشیدی، فناوری‌های خورشیدی برای پاک کردن سطوحی مانند آینه‌ها، پنل‌ها، بشقاب‌ها حدود ۲۰ گالن در هر مگاوات ساعت آب مصرف می‌کنند. یک تسهیلات بزرگ که مساحتی بالغ بر ۳۶۰ هکتار را در بر می‌گیرد مانند نیروگاه نوادا از ۸۵۰ گالن آب به ازای هر مگاوات ساعت استفاده می‌کند که به معنای مصرف سالانه ۳۰۰ هزار گالن در هر هکتار است.

سرمایه‌گذاری یک‌میلیارد دلاری اکسون در تجدیدپذیرها

---

اکسون موبیل، بزرگ‌ترین شرکت نفتی دنیا، اعلام کرده است که سالانه یک میلیارد دلار در تحقیقات مربوط به انرژی‌های تجدیدپذیر خرج می‌کند.

به گزارش زیست آنلاین، ویجای اسواروپ، قائم مقام تحقیق و توسعه این شرکت به بلومبرگ گفته است که اکسون موبیل در صدها پروژه در بیش از ده حوزه تحقیقاتی سرمایه‌گذاری کرده است.

او می‌گوید «این حوزه‌ها بسیار چالش‌برانگیز بوده و اگر بتوان این مشکلات را حل کرد، تاثیر بسیار زیادی بر تجارت این حوزه خواهد داشت. ما پول بیشتری در این زمینه خرج می‌کنیم، دانشمندان را گرد هم می‌آوریم، چون به این تحقیقات متعهد هستیم».

این اولین بار است که  یک نفر به طور دقیق از میزان سرمایه‌ پرداختی اکسون موبیل در بخش تحقیقات انرژی‌های تجدیدپذیر پرده برمی‌دارد، چون اکسون موبیل معمولا تا حدی در این موارد پنهان‌کاری می‌کند.

اوایل امسال بود که اکسون موبیل گزارشی در مورد تحقیقاتش در زمینه جلبک‌ها به عنوان جایگزین انرژی‌ منتشر کرد. این شرکت در دیگر زمینه‌های بیوسوخت‌ها بخصوص از طریق زائدات کشاورزی و نیز در پروژه تبدیل انتشارات به برق نیز شرکت دارد.

آنچه که مسلم است این است که این غول نفتی دیگر تجدیدپذیرها و خودروهای برقی را نادیده نمی‌گیرد.

کمپانی شل هم اخیرا اعلام کرده است که سالانه یک میلیارد دلار در پروژه‌های تجدیدپذیر سرمایه‌گذاری می‌کند و از سویی بزرگ‌ترین شبکه شارژ خودروهای برقی اروپا را خریداری کرد.

غول نفتی آنگولا-داچ هم در حال ساخت توربین‌های بادی است.

توتال،‌ غول نفتی فرانسه، یک شرکت بزرگ انرژی خورشیدی و سازنده باتری را خریداری کرده است.

بی‌پی، شرکت نفت انگلیسی هم بر روی انرژی بادی و بیوفسیل متمرکز شده و تبدیل به یکی از چند شرکت بزرگ تولید کننده برق بادی در آمریکا شده است.

سهم ایران از انرژیهای تجدیدپذیر چقدر است؟

---

با وجود این، دبیر ستاد توسعه فناوری انرژی‌های تجدیدپذیر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در مورد سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در تولید و عرضه کلی انرژی در کشور معتقد است: در سبد کلی انرژی هنوز تجدیدپذیر‌ها سهم نمایانی ندارند و سهم آن‌ها به کمتر از یک درصد و حتی شاید کمتر از نیم درصد می‌رسد.

 در تابستانی چنین گرم که روزانه بیش از ۱۰ ساعت بارقه‌های خورشید روزمان را روشن و سرمان را گرم می‌کنند؛ شاید اولین سوال این باشد که آیا این بارقه‌ها فقط به کار رساندن میوه‌های تابستانی می‌آیند یا فواید دیگری برای این بیکرانه روشن می‌توان اندیشید؟

انرژی خورشیدی و دیگر منابع انرژی‌های تجدیدشونده این روز‌ها به منبعی قابل توجه برای تامین انرژی تبدیل شده و چرخ صنعت، کشاورزی و اقتصادهای بزرگ دنیا را می‌چرخاند.

به نوشته گروهی از محققان ایرانی و خارجی در مقاله «حال و آینده انرژی خورشیدی در ایران/Solar Enrgy in Iran: Current State and Outlook» مجموع مساحت ایران ۱۶۰۰ کیلومتر مربع یا۶ .۱  در ۱۰ متر مربع است و هر متر مربع هر ساعت به طور متوسط ۲۲۰ کیلووات ساعت انرژی تابشی خورشید دریافت می‌کند. در صورتی که تنها ۱ درصد کل مساحت کشور با کارآمدی ۱۰ درصد به انرژی خورشیدی اختصاص داده شود؛ حدود ۹ میلیون مگاوات ساعت روزانه انرژی به دست می‌آید.

با وجود این، دبیر ستاد توسعه فناوری انرژی‌های تجدیدپذیر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در مورد سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در تولید و عرضه کلی انرژی در کشور معتقد است: در سبد کلی انرژی هنوز تجدیدپذیر‌ها سهم نمایانی ندارند و سهم آن‌ها به کمتر از یک درصد و حتی شاید کمتر از نیم درصد می‌رسد.

سیروس وطنخواه گفت: ظرفیت برق تولیدی کشور حدود ۷۰ هزار مگاوات (هر مگاوات یک میلیون وات) نیروگاهی است و کل ظرفیت نصب شده تجدیدپذیر‌ها به ۳۵۰ مگاوات نمی‌رسد.

وضعیت کلی انرژی

بر اساس آخرین بررسی آماری وضعیت انرژی که شرکت بریتیش پترولیوم ژوئن ۲۰۱۷ منتشر کرد (آمار‌ها سال ۲۰۱۶ را در برمی گیرد)؛ امروزه ۹.  ۳۲درصد انرژی مورد نیاز جهان از نفت، ۲ . ۲۹ از گاز،۲ . ۲۹ از ذغال سنگ،۸ .۶ درصد از انرژی برق آبی، ۴. ۴ از انرژی هسته‌ای و۸ . ۲ از انرژی‌های تجدیدشونده تامین می‌شود.

با آنکه سهم انرژی‌های تجدیدشونده زیاد نیست؛ تولید این نوع انرژی‌ها طی یک دهه قبل از ۸ دهم درصد در کل انرژی جهانی به۸ . ۲ درصد رسیده و بعضی کشور‌ها مانند کاستاریکا (۹۸ درصد) دانمارک (۱۴۰ درصد) و ایسلند (۱۰۰ درصد) میزان قابل توجهی از انرژی مورد نیاز خود را از منابع تجدیدپذیر از جمله انرژی خورشیدی تامین می‌کنند.

امروزه چین (۱۸ درصد)، ژاپن (۱۴ درصد)، آلمان و آمریکا (بیش از ۱۳ درصد) برای تامین نیازهای خود به منبع لایزال خورشید روی آورده اند؛ تا از آلودگی ناشی از سوخت‌های فسیلی ر‌ها شده، با پایان یافتن منابع نفتی جهان نگران نباشند، نیازهای روزافزون خود به انرژی را پاسخ دهند و از برکات بی شمار این منبع برخوردار شوند.

با وجود همه این آمار‌ها میزان تولید انرژی‌های تجدیدشونده شامل منابع مختلف خورشیدی و بادی در ایران به درستی مشخص نیست و با وجود سیاست‌های تشویقی دولت از جمله خرید تضمینی برق نیروگاه‌های خورشیدی برای ۲۰ سال و به قیمت هفت برابر قیمتی که دولت می‌فروشد، از کمتر از دو درصد تا نزدیک به یک درصد متفاوت است.

خورشید را دریابیم

استاد دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب که مسوول طرح نصب آبگرمکن‌های خورشیدی در این دانشگاه است، قیمت پایین حامل‌های انرژی را یکی از دلایل توسعه نیافتن این نوع از انرژی‌ها در کشور دانسته و می‌گوید: با وجود آنکه افزایش یا تثبیت قیمت حامل‌های انرژی موافقان و مخالفان خود را دارد، همگان اتفاق نظر دارند قیمت انرژی در ایران در مقایسه با بسیاری کشور‌ها پایین است.

به گفته فرزاد جعفرکاظمی، شناخت ناکافی از فناوری‌های موجود برای استفاده از انرژی خورشیدی و لزوم آموزش این موارد از دیگر دلایل است.

نویسنده کتاب «ابزار دقیق مقدماتی» همچنین بر لزوم حمایت بیشتر و هدفمند از تولید یا استفاده از فناوری‌های مبتنی بر انرژی‌های تجدیدپذیر تاکید دارد و می‌گوید: با آنکه در ایران نیز اقداماتی در این خصوص انجام شده، این برنامه‌ها در وهله اول باید بر مبنای یک نقشه راه مشخص انجام شوند.
 
برنامه کوتاه مدت، میان مدت و درازمدت کشور در این خصوص و حمایت‌ها از بخش‌ها و ساز و کار آن باید مشخص شود. تنها در این صورت می‌توان انتظار آینده روشن برای استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در بخش کشاورزی داشت. در غیر این صورت جمع همه فعالیت‌های خودجوش پراکنده و بدون هدف در این زمینه نتایج مطلوبی نخواهد داشت.

اما در مورد اسناد بالادستی که مسیر کلی کشور را در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر مشخص کنند اسنادی از قبل تصویب شده و سند ملی توسعه دانش بنیان انرژی‌های تجدیدپذیر نیز در انتظار ابلاغ است.

سند راهبرد ملی و نقشه راه توسعه فناوری‌های مرتبط با انرژی خورشیدی مصوب سال ۱۳۹۴ پژوهشگاه نیروست. همچنین سند ملی توسعه دانش بنیان انرژی‌های تجدیدپذیر در ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور و شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده و باید توسط رئیس جمهوری ابلاغ شود.

غیر از این سند، راهبردهای انرژی تنظیمی سازمان برنامه و بودجه در یکی دو بند به صورت مستقیم روی توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر انگشت گذاشته و ظرفیت پنج هزار مگاوات را تا پایان برنامه ششم توسعه در نظر گرفته است.

انرژی‌های تجدیدپذیر متناسب با ظرفیت کشور توسعه نیافته‌اند

مجری طرح توسعه فناوری انرژی‌های تجدیدپذیر در پژوهشگاه نیرو نیز در مورد روند توسعه انرژی خورشیدی در کشور با اشاره به تبدیل شدن معاونت برق و انرژی در وزارت نیرو به دو معاونت جداگانه بر اساس مصوبه سال گذشته مجلس شورای اسلامی گفت: بعد از شکل گیری این معاونت سیاست گذاری‌ها در این حوزه و معاونت برنامه ریزی می‌شود و پژوهشگاه یکی از بازوهای اجرایی است.

داود محمدی در پاسخ به این سوال که به نظر می‌رسد یکی از دلایل کم توجهی به انرژی خورشیدی هزینه‌های گزاف آن باشد افزود: بحث اقتصادی همیشه در این حوزه مطرح است، ولی مسائل را باید با هم نگاه کنیم. در چند سال گذشته قیمت تجهیزات انرژی خورشیدی به دلیل رکود جهانی، کاهش قیمت نفت و ورود چین به این بازار حدود ۳۰ درصد کاهش یافت.

از دیگر سو، گران بودن تجهیزات تولید انرژی خورشیدی هم فاکتور مهمی است که وطنخواه درباره آن می‌گوید: قیمت هر کیلووات برق تولیدی از پانل‌های خورشیدی در جهان به زیر ۴ تا ۵ سنت یورو رسیده است؛ در ایران هم به لحاظ مواد مورد استفاده در این پانل‌ها برنامه هایی داریم و بعضی شرکت‌های دانش بنیان روی آن کار می‌کنند؛ مثلا روی سلول‌های خورشیدی پروسکایت یا سلول‌های زیستی، فرایندهای تولیدی پانل‌های دوسویه/bifacial که از هر دو سطح نور خورشید را جذب و تولید انرژی می‌کنند.

دبیر ستاد توسعه فناوری انرژی‌های تجدیدپذیر گفت: توسعه انرژی‌های فسیلی در کشور با پول و تصدی دولت انجام شده، ولی در حال حاضر در حوزه انرژی تجدیدپذیر از مشارکت بخش‌های خصوصی بیشتر استفاده می‌شود.

اما معاون وزیر نیرو و رئیس سازمان ساتبا با سرمایه گذاری دولت در این بخش مخالف است و می‌گوید: سرمایه گذاری دولت در توسعه انرژی خورشیدی افزایش هزینه و زمان همچنین کاهش بهره وری را همراه دارد؛ ضمن اینکه امکان آن از نظر مالی نیست.

سیدمحمد صادق زاده گفت: در سرمایه گذاری دولتی با سه مشکل اساسی روبرو هستیم؛ هزینه در پروژه دولتی یک و نیم تا دو برابر بیشتر از هزینه واقعی است، دو تا سه برابر بیشتر زمان می‌برد و میزان بهره وری کمتر از ظرفیت است. ولی بخش خصوصی با ظرفیت تمام بهره برداری می‌کند. مقوله دوم این است که دولت اصلاً توان تامین این منابع مالی را ندارد.

در همین حال وطنخواه معتقد است: در حال حاضر توسعه تجدیدپذیر‌ها بدون حمایت دولت با دشواری مواجه خواهد بود. دولت‌ها بسته‌های سیاستی حمایتی از توسعه این بخش دارند؛ زیرا هنوز دو کفه انرژی‌های متعارف و تجدیدپذیر برابر نیستند.

وی با تاکید بر ادامه سیاست‌ها در زمینه توسعه انرژی خورشیدی گفت: صنعت تجدیدپذیر‌ها در کشور ما هم در بخش دولت و سیاست‌های دولتی و هم در بخش خصوصی جوان است و جای کار بسیار دارد؛ در بسیاری کشور‌ها بسته یا بسته‌های سیاستی متنوعی برای مشارکت و تشویق سرمایه گذاری بخش خصوصی در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر تدارک دیده اند.

دبیر ستاد توسعه فناوری انرژی‌های تجدیدپذیر تاکید می‌کند: به طور کلی با توجه به بروکراسی و مداخله چند نهاد اداری، مشکلات اجرایی تملک و تخصیص زمین، نبود یا کمبود منابع پایدار مالی برای خرید برق تجدیدپذیر، قیمت تقریبا رایگان انرژی در کشور، در سایه نفت و گاز ماندن تجدیدپذیرها، نبود زیرساخت‌های منطقه‌ای و ملی برای حرارت تجدیدپذیر و هزینه‌های قابل توجه سرمایه گذاری در داخل، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر کار ساده‌ای نیست و به همین دلایل توسعه آن‌ها متناسب با پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های کشور انجام نشده است.

صادق زاده در مورد مشکل تخصیص زمین برای احداث این نیروگاه‌ها می‌گوید: بعضی سرمایه گذاران می‌خواهند از زمین‌های دولتی استفاده کنند که راه برای آن باز است؛ اما در حوزه اختیارات وزارت جهاد و کشاورزی است و تاکنون بیش از دو هزار هکتار زمین در اختیار سرمایه گذاران تجدیدپذیر قرار گرفته؛ ولی فرایند پیچیده‌ای دارد. در بعضی استان‌ها این کار خیلی سریع‌تر انجام می‌شود و بعضی کندتر.

وی ادامه داد: مجوز محیط زیستی را که سازمان حفاظت محیط زیست می‌دهد عموماً به سادگی صادر می‌شود؛ اما متقاضی‌ها در دو نقطه یکی تخصیص زمین‌های دولتی و دیگری در مورد مجوز اتصال نیروگاه به شبکه با مشکل روبرو هستند که از شرکت‌های برق منطقه‌ای دریافت می‌کنند.

با وجود اختلاف نظر‌ها در مورد لزوم سرمایه گذاری دولت در این بخش و ... تلاش‌های ساتبا در سال جاری به افزایش ظرفیت تولید برق خورشیدی از ۳۵۰ مگاوات به ۴۲۰ مگاوات منجر شده که هر چند هنوز زیاد نیست؛ رشد خوبی را نشان می‌دهد. همچنین افتتاح خط تولید تجهیزات انرژی خورشیدی شیراز با ظرفیت تولید سالانه ۱۳۰ مگاوات در فاز اول و در مراحل طرح توسعه تا میزان ۲۵۰ مگاوات می‌تواند ضمن اشتغالزایی در این بخش کشور را از ورود تجهیزات لازم انرژی خورشیدی بی نیاز کند.

یقینا استمرار سیاست‌های تشویقی و حمایت بیشتر از بخش خصوصی برای احداث این نیروگاه ها، حل مشکل تامین منابع خرید برق، تلاش برای جذب سرمایه گذاران خارجی بیشتر به ویژه با توجه به موقعیت مناسب کشور برای صادرات برق به کشورهای همسایه تسریع در توسعه تولید صفحات خورشیدی متناسب با موقعیت کشور، حل مشکل تخصیص زمین‌های دولتی و ورود برق تولیدی به مدار و از همه مهم‌تر اطلاع رسانی درست و مفید برای سرمایه گذاری داخلی و خارجی در این بخش تن‌ها بخشی از اقداماتی است که باید برای استفاده بیشتر از انرژی خورشیدی انجام دهیم.

پتانسیل انرژی خورشیدی در ایران بسیار زیاد است

بنظرم ایران در مناطق کویری باید از انرژی تابشی و گرمائی خورشید تولید بخار و برق کند .و در مناطق معتدل کشور از صفحات فتو ولتائیک برق تولید کند .زیرا  کارآئی پنلهای خورشیدی در مناطق گرم کم می شود.

انرژی خورشیدی یکی از منابع انرژیهای تجدیدپذیر و از مهمترین آنها می باشد. میزان تابش انرژی خورشیدی در نقاط مختلف جهان متغیر بوده و در کمربند خورشیدی زمین بیشترین مقدار را داراست. کشور ایران نیز در نواحی پرتابش واقع است و مطالعات نشان می دهد که استفاده از تجهیزات خورشیدی در ایران مناسب بوده و میتواند بخشی از انرژی مورد نیاز کشور را تأمین نماید.

ایران کشوری است که به گفته متخصصان این فن با وجود 300 روز آفتابی در بیش از دو سوم آن و متوسط تابش 5.5 – 4.5 کیلووات ساعت بر متر مربع در روز یکی از کشورهای با پتانسیل بالا در زمینه انرژی خورشیدی معرفی شده است. برخی از کارشناسان انرژی خورشیدی گام را فراتر نهاده و در حالتی آرمانی ادعا می‌کنند که ایران در صورت تجهیز مساحت بیابانی خود به سامانه‌های دریافت انرژی تابشی می‌تواند انرژی مورد نیاز بخش‌های گسترده‌ای از منطقه را نیز تأمین و در زمینه‌ صدور انرژی برق فعال شود.

با مطالعات انجام شده توسط DLR آلمان، در مساحتی بیش از 2000 کیلومترمربع، امکان نصب بیش از MW 60000 نیروگاه حرارتی خورشیدی وجود دارد.

اگر مساحتی معادل 100×100 کیلومترمربع زمین را به ساخت نیروگاه خورشیدی فتوولتائیک اختصاص دهیم، برق تولیدی آن معادل کل تولید برق کشور در سال 1389 خواهد بود.

انرژی های تجدید پذیر و محیط زست سالم

---

عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی با تاکید بر استفاده از انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر، گفت: انرژی‌های بادی،آبی و خورشیدی از ظرفیت‌های کشور برای تولید انرژی‌های پاک جهت مقابله با آلودگی‌های زیست‌محیطی است.

علی ابراهیمی، در خصوص راهکارهای تحقق انرژی‌های تجدیدپذیر، گفت: ایران از کشورهای در حال آمادگی برای امضای تفاهم‌نامه پاریس است، در مجلس نیز موضوع تفاهم‌نامه پاریس برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای مورد بحث قرار گرفته است، در واقع استفاده از انرژی پاک و تجدید پذیر سبب کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و در نهایت موجب کاهش آلودگی‌های زیست محیطی می‌شود.
نماینده مردم شازند در مجلس شورای اسلامی با اشاره به منابع بسیار تولید سوخت‌های فسیلی در کشور ما بسیار است، تصریح کرد: افزایش مصرف سوخت‌های فسیلی سبب شده تا کشور ما به نوعی فروشنده سوخت‌های فسیلی شود، به این معنا که با هدر رفت منابع حیاتی تلاش می‌شود تا به شکلی از سایر منابع برای تامین انرژی استفاده کنیم.
کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی با استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر
وی افزود: انرژی های تجدید پذیر پر هزینه است اما کاهش آلودگی‌ هوا را به دنبال خواهد داشت ضمن آنکه موجب تحقق تهعدات در سطح بین الملی می‌شود، بنابراین باید از ظرفیت های کشور برای تولید انرژی های پاک استفاده کرد. در واقع ایران جز کشورهایی است که روزهای بسیاری از تابش خورشید می تواند بهره‌مند شود، استفاده از انرژی بادی و آبی نیز در کنار انرژی خورشیدی می تواند در تامین انرژی‌های پاک مورد استفاده قرار گیرد.
 ابراهیمی با بیان اینکه کمتر کشوری در منطقه است که بتواند از هر سه انرژی بادی، آبی و خورشیدی بهره‌مند شود، گفت: در این زمینه‌ها تکالیفی برای دولت در برنامه ششم توسعه و لایحه هوای پاک دیده شده است.
عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی در مجلس شورای اسلامی گفت: استفاده از انرژی‌های بادی، آبی و خورشیدی جز انرژی های پاک محسوب می‌شوند، این نوع انرژی ها یک فناوری جدید قلمداد نمی‌شوند اما به عنوان انرژی پاک از افزایش آلودگی های زیست محیطی جلوگیری خواهد کرد.
قابل ذکر است معصومه ابتکار رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در کنفرانس بلندپایه تغییرات اقلیمی ایران و اتحادیه اروپا، با بیان اینکه در کنار کاهش انتشار آلاینده‌ها و گازهای گلخانه‌ای به مسائل انطباق و سازگاری و تاب‌آوری باید توجه کرد، گفت: با توجه به وضعیت اقلیمی شکننده‌ای ایران، همکاری برای حفاظت از کره زمین و مقابله با تغییرات اقلیم با اتحادیه اروپا بسیار حائز اهمیت است.

جایگزینی کامل انرژی تجدید پذیر با سوخت فسیلی

انرژی تجدید پذیر

---

طبق پیش بینی های به عمل آمده محققان به این مهم دست یافتند که طی سه سال آینده مردم سراسر دنیا می تواند مصر نفت و ذغال سنگ را کنار بگذارد، البته نه به خاطر اینکه ذخایر آن به اتمام می‌رسد بلکه به این دلیل که قیمت انرژی خورشیدی و خودروهای الکتریکی در حال کاهش است و سیاست‌های آب و هوایی قوی‌تری در جهان وجود دارد.

به گزارش زیست آنلاین و به نقل از انجمن انرژی های تجدید پذیر، طی ۷ سال گذشته هزینه‌ پنل‌های خورشیدی تا ۸۵ درصد کاهش یافته است. کاهش قیمت آن‌ها سبب شد که نصب‌های خورشیدی در سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ به بیشترین تعداد خود برسد. هزینه باتری‌های لیتیومی از سال ۲۰۱۵، ۶۵ درصد کاهش یافته است.هر دوی این تغییرات به سرعت انجام یافته.و از طرفی ابر خازنها با عمر طولانی به کمک باطریها آمدند. و مدل‌های بازار انرژی که در حال‌ حاضر وجود دارد دیگر قدیمی شده است.

موسسه اکسون در چشم انداز انرژی در سال ۲۰۱۷ پیش‌بینی کرد که ترکیبات انرژی در سال ۲۰۴۰ بسیار شبیه شرایط امروز است: زیر سلطه نفت و گاز، زغال سنگ کمتر و مقداری افزایش در انرژی‌های تجدید‌پذیر.
این مطالعه‌ جدید از این ایده حمایت می‌کند که سوخت‌های فسیلی دیگر یک سرمایه‌گذاری بد است. برخی از سناریوها نشان می‌دهد که طی یک دهه آینده ۱۰ درصد از بازار ممکن است از سوخت‌های فسیلی دور شوند. با تغییرات ۱۰  درصدی صنعت‌ سوخت‌های فسیلی در آمریکا فروخواهد پاشید.

نرخ خرید تضمینی برق در ایران نسبت به بسیاری از کشورها جذاب است

معاون فنی و اجرایی سازمان انرژی های نو ایران (سانا) گفت: با وجود کاهش چندباره نرخ خرید تضمینی برق انرژی های تجدیدپذیر، هنوز این نرخ نسبت به بسیاری از کشورها جذاب بوده و دولت با وجود همه مشکلات موجود در تعیین نرخ خوب عمل کرده است.

ترابر نیوز: «اکبر شعبانی کیا» در گفت وگو با ایرنا افزود: محدودیت منابع انرژی و مشکلات ناشی از مصرف سوخت سبب شده تا شاهد بازگشایی سرفصل انرژی های تجدیدپذیر در برنامه انرژی بسیاری از کشورها باشیم. به گفته این مقام مسئول، ایران با داشتن تنوع اقلیمی و وسعت بالا، از ظرفیت بالایی برای توسعه انرژی های تجدیدپذیر برخوردار است و امروز بیش از 150 کشور جهان اقدام های حمایتی مناسبی را در این زمینه اجرا کرده اند. وی به برخی قابلیت های موجود در کشور اشاره کرد و افزود: ظرفیتی بیش از 60 هزار مگاوات انرژی در کانال های بادخیز کشور متصور است. شعبانی کیا ادامه داد: اغلب مناطق بادخیز کشور در مکان هایی قرار دارند که علاوه بر تامین برق مورد نیاز کشور می توانند حتی چهره آن مناطق را تغییر داده و منجر به توسعه یافتگی شان شود؛ مناطقی مانند خواف با دارا بودن جهت و سرعت باد عالی، زابل با دارا بودن باد 120 روزه و تونل باد منجییل که تا تاکستان و دشت قزوین گسترده می شود، از آن جمله است. ** انرژی خورشیدی وی همچنین به ظرفیت های موجود انرژی خورشیدی در کشور اشاره کرد و افزود: بسیاری مناطق کشور از تابش بیش از چهار کیلو وات ساعت در هر مترمربع برخوردار است؛ در حالی که تابش ها در اتحادیه اروپا با برخورداری از سهم 40 درصدی برق خورشیدی تولید جهان، کمتر از 60 درصد تابش ایران است. معاون فنی و اجرایی سانا به برخی آمارهای سال 2015 در این رابطه اشاره کرد و گفت: اکنون ظرفیت نصب شده نیروگاه های خورشیدی در جهان 250 هزار مگاوات است که این رقم در اتحادیه اروپا 95 هزار مگاوات و در آلمان 40 هزار مگاوات است. وی تاکید کرد: انرژی خورشیدی یک مزیت بسیار عالی برای کشورمان در تامین انرژی و امنیت آن و همچنین توسعه صنایع و اشتغالزایی است. ** انرژی منابع زیست توده به گفته این مقام مسئول، تاکنون بیش از 15 منطقه برخوردار از منابع زمین گرمایی در کشور شناسایی شده و فقط در یک مخزن زمین گرمایی مشکین شهر اردبیل ظرفیت حرارتی بیش از هزار و 200 مگاوات وجود دارد و می توان در آن به ساخت نیروگاهی بین 50 تا 150 مگاوات اقدام کرد. وی درباره اهمیت اقتصادی این منطقه، خاطرنشان ساخت: امروز گاز از عسلویه استخراج و پس از طی بیش از هزار کیلومتر به خانواده های اردبیلی می رسد؛ این در حالی است که با استفاده از انرژی زمین گرمایی و استفاده از آن در منطقه، می توان این گاز را حتی به اتحادیه اروپا نیز صادر کرد. شعبانی کیا اضافه کرد: امروز در منطقه سرعین با استفاده از چشمه های آب گرم به جلب و جذب توریست پرداخته می شود و همانند چنین ظرفیتی در مشکین شهر برای حضور خانواده ها و توریست ها، استحصال برق و آب درمانی وجود دارد. وی همچنین با اشاره به لزوم مدیریت پسماندها، یادآورشد: امروز با صرف هزینه های گزاف انواع زباله های شهری، فاضلاب، چوب و زائدات کشاورزی، پسماندهای دامی و پسماندهای صنایع غذایی جمع آوری و دفن می شوند؛ این در حالی است که در بسیاری مناطق به دلیل نبود علم آن، دفن غیربهداشتی انجام می شود. این عضو هیات مدیره سانا افزود: تولید برق به عنوان یک فناوری، یکی از حلقه های مدیریت پسماند در کشورهای مختلف به شمار می رود و با وجود فعالیت بیش از 20 میلیون واحد بیوگاز در جهان، بیش از یکصد هزار مگاوات برق با فناوری های مختلف نیروگاه های زباله سوز، سیستم های بیوگاز و ... تولید می شود. وی خاطرنشان ساخت: از هر کیلوگرم ماده خشک زباله های شهری می توان با استفاده از فناوری هضم بی هوازی بین 450 تا 500 لیتر گاز و یک کیلو وات ساعت برق تولید کرد. شعبانی کیا، سرانه تولید زباله شهروندان کشور را 800 گرم در روز اعلام کرد و گفت: از این طریق امکان تولید 800 تا یک هزار مگاوات انرژی در نیروگاه زباله سوز وجود دارد و در صورتی که پسماندهای کشاورزی، ضایعات صنایع غذایی و فوضلات دامی را به آن اضافه کنیم، این رقم فراتر خواهد رفت. وی یادآور شد: در اروپای غربی، تصفیه خانه های فاضلاب و واحدهای صنایع غذایی موظف به استفاده از واحدهای بی هوازی برای تولید انرژی از پسماندها هستند. معاون فنی و اجرایی سانا با اشاره به پتانسیل های مناسب کشورمان در این زمینه، تاکید کرد: توسعه سیستم های تجدیدپذیر باید با حمایت دولت و مبتنی بر مشارکت بخش خصوصی انجام شود. وی افزود: ماده 61 قانون اصلاح الگوی مصرف، وزارت نیرو را مکلف کرده که برق تولیدی تجدیدپذیرها را با نرخ تضمینی و با قراردادهای 20 ساله خریداری کند. به گفته این مقام مسئول، مشوقی در این زمینه داده شده که اگر سرمایه گذار بخش خصوصی از تجهیزات ساخت داخل استفاده کند، 30 درصد بر قیمت خرید برق تولیدی اش افزوده خواهد شد. وی ادامه داد: تدوین اطلس انرژی بادی ایران، معرفی مناطق پُرپتانسیل انرژی های تجدیدپذیر، تدوین استانداردهای مورد نیاز برای ساماندهی تجهیزات در حوزه تجدیدپذیرها و حمایت از متقاضیان در دستور کار سازمان انرژی های نو ایران است. ** تعیین نرخ تضمینی خرید برق تجدیدپذیرها این مقام مسئول سانا در ادامه به ورود وزارت نیرو به مقوله انرژی های تجدیدپذیر از حدود 20 سال پیش اشاره و یادآوری کرد: در دهه نخست (دهه 70)، دولتی ها و بخش خصوصی اصلا اعتقادی به تامین برق از انرژی های نو نداشتند، اما در دهه دوم (دهه 80) همراهی با سازمان انرژی های نو ایران بیشتر شد و اعتبارات و تخصیص های مالی در قالب ایجاد چند نمونه و پایلوت در کشور تعلق گرفت. وی، دهه سوم (از سال 89 به بعد) را دوره ای توصیف کرد که همراهی با این موضوع بیشتر شد و بویژه با اجرای قانون اصلاح الگوی مصرف، توسعه تجدیدپذیرها قوت گرفت. شعبانی کیا با بیان اینکه بخش خصوصی خواستار ثبات قوانین و مقررات در مقوله خرید تضمینی برق تجدیدپذیرهاست، تصریح کرد: تا زمانی که نرخ سوخت های فسیلی در اختیار شهروندان واقعی نشود، بهینه سازی مصرف سوخت و توسعه تجدیدپذیرها با دشواری همراه است و لایه های مختلف اجتماع در برابر آن مقاومت می کنند. وی یادآوری کرد: میزان سوخت صرفه جویی شده، هزینه تبدیل انرژی و هزینه های زیست محیطی، پارامترهای تعیین نرخ تضمینی خرید تجدیدپذیرها هستند. معاون فنی و اجرایی سازمان انرژی های نو ایران اظهار داشت: در حالی که پیشتر سازمان حفاظت محیط زیست، هزینه های زیست محیطی را در این مقوله 1500 ریال بابت هر کیلو وات ساعت برق تولیدی اعلام کرده بود، اما اکنون آن را به 680 ریال کاهش داده است. وی خاطرنشان ساخت: با این حال هنوز نرخ خرید تضمینی برق در ایران نسبت به بسیاری کشورها، جذاب است و دولت با وجود همه مشکلات موجود در تعیین نرخ خوب عمل کرده و باید همه دستگاه ها کمک کنند تا نرخ های جدید اعلامی تثبیت شود. شعبانی کیا ادامه داد: اینک در سازمان انرژی های نو، بوروکراسی اداری به حداقل رسیده و مجوز مورد نیاز برای فعالیت متقاضیان در کمتر از پنج روز صادر می شود. وی اضافه کرد: در مقابل، سرمایه گذاران 6 ماه فرصت دارند مجوز زیست محیطی، مجوز اتصال به شبکه و موافقت زمین طرح خود را برای سانا بیاورند و پس از آن در یک هفته براساس مبلغی که وزارت نیرو اعلام کرده، قرارداد منعقد و به مدت 20 سال، سالیانه متناسب با نرخ ارز و نرخ تورم تعدیل می شود. این مقام مسئول با اشاره به اعتراض های برخی افراد به قیمت ها، خاطرنشان ساخت: افردی که اعتراض داشته اند، فقط حاشیه سودشان کاهش داشته و قیمت های اعلام شده وزارت نیرو کماکان جذاب است. وی یادآوری کرد: امسال وزارت نیرو موفق به انعقاد یکهزار مگاوات قرارداد خرید برق شده است. شعبانی کیا به برخی اقدام ها در این زمینه اشاره کرد و گفت: تدوین استاندارد و اطلس انرژی های تجدیدپذیر، ابلاغیه خرید برق از نیروگاه های کوچک و بزرگ و آموزش و توانمندسازی نیروی انسانی در خارج از سازمان انرژی های نو از جمله این اقدامات بوده است. وی با یادآوری مجموع ظرفیت ایجاد شده نیروگاه های تجدیدپذیر کشور از آغاز تا پارسال که فقط 250 مگاوات بوده، یادآورشد: امسال برای ایجاد یکصد مگاوات نیروگاه برنامه ریزی شده که تاکنون 60 مگاوات آن ایجاد و برق تولیدی به شبکه سراسری تزریق شده است. این مقام مسئول سانا اضافه کرد: برنامه ریزی وزارت نیرو در این زمینه، ایجاد ظرفیت 300 مگاواتی در سال آینده، 700 مگاوات در سال 97، یگهزار مگاواتی در سال 98 و در مجموع بین پنج هزار تا هفت هزار و 500 مگاوات در برنامه پنجساله ششم است. به گزارش ایرنا، پیشتر «حمید چیت چیان» وزیر نیرو در پاسخ به ایرنا درباره گلایه سرمایه گذاران این حوزه از کاهش چندباره قیمت خرید برق تضمینی تجدیدپذیرها، گفته بود، توسعه روزافزون فناوری های جدید (که کاهش هزینه ها را به دنبال داشته) و کاهش شدید قیمت های نفت و انرژی های فسیلی به این افت قیمت دامن زده است. به گفته وی، این موضوع در کشوری همچون آلمان نیز سابقه داشته و این کشور که زمانی هر کیلو وات ساعت برق تولیدی خورشیدی را 28 سنت یورو خریداری می کرد، اکنون فقط 6.5 سنت یورو بابت آن به تولیدکنندگان می پردازد. وزیر نیرو تاکید کرد: با این وجود قیمت های کنونی، خرید تضمینی برق تجدیدپذیرها هنوز برای سرمایه گذاران جذاب و اقتصادی است.

خرید تضمینی انرژی تجدید پذیر در کشور ایران

معاون فنی و اجرایی سازمان انرژی های نو ایران از خرید تضمینی انرژی تجدید پذیر در کشور خبر داد.

به گزارش مهر، اکبر شعبانی کیا عصر سه شنبه در جلسه هم اندیشی ایجاد منطقه ویژه فناوری انرژی های تجدید پذیر با اشاره به اینکه استفاده از سوخت های فسیلی معضلاتی برای محیط زیست ایجاد می کند، گفت: دنیا به سمت استفاده از انرژی های تجدید پذیر سوق یافته است.

وی  افزود: سالانه ۲۸۰ میلیارد دلار در حوزه انرژی های تجدید پذیر در دنیا سرمایه گذاری می شود و کرمان با تولید ۵ کیلو وات انرژی خورشیدی در هر ساعت مزیت بزرگی را به خود اختصاص داده است اما متاسفانه همچنان در این زمینه از متوسط دنیا عقب تر هستیم.

شعبانی کیا از خرید تضمینی انرژی تجدید پذیر در کشور خبر داد و گفت: در این راستا اخیرا با کمیته امداد برای نصب انرژی تجدید پذیر برای ۳۰۷ خانوار قراردادی را امضا کرده ایم و اعتقاد ما بر این است که ظرفیت استان کرمان در حوزه استفاده از از انرژی های تجدید پذیر بسیار بالاست.

وی تصریح کرد: اگر در کرمان زمینی برای ایجاد منطقه انرژی های نو در اختیار این سازمان قرار دهند در کنار ایجاد این منطقه، مطمئنا سایر فناوری ها نیز ایجاد و استان کرمان می تواند از آن ها بهره مند شود.

نظم جدید جهانی انرژی در حال شکل گیری است

پایگاه خبری «تروث دیگ»* آمریکا اعلام کرد، نخستین گزارش «سرمایه گذاری جهانی در بخش انرژی» مدیرعامل جدید آژانس بین المللی انرژی نشاندهنده شکل گیری نظم جدیدی در جهان انرژی است.
به گزارش شفقنا به نقل از ایرنا، در حالی که انرژی تولید شده از منابع تجدیدپذیر بیش از ۳۰ درصد افزایش یافته است، کاهش ۲۵ درصدی سرمایه گذاری جهانی در بخش نفت و گاز در سال ۲۰۱۵ بیانگر این است که در بخش انرژی انقلابی در حال وقوع است.
«فاتح بیرول» مدیرعامل آژانس بین المللی انرژی (آی.یی.ای)، در نخستین گزارش خود در زمینه «سرمایه گذاری جهانی انرژی» اعلام کرد: ما هیچگاه شاهد چنین کاهش سرمایه گذاری در بخش نفت و گاز نبوده ایم.
وی افزود: یافته های ما پیام مهمی از منظر تغییر آب و هوا دارد. هر کس شامل دولت ها، شرکت ها و بازارها نمی داند چه اتفاقی در حال رخ دادن است، در موقعیت درستی قرار ندارد.
جایگزینی سوخت های فسیلی با انرژی های تجدیدپذیر در نبرد با تغییر آب و هوا، حیاتی به نظر می رسد.
آژانس بین المللی انرژی که روی مسائل امنیت انرژی متمرکز است می گوید، مجموع سرمایه گذاری جهان در بخش انرژی در سال ۲۰۱۵ میلادی هشت درصد کاهش یافته و به یک تریلیون و ۸۰۰ هزار میلیارد دلار رسیده است.
بخشی از افت سرمایه گذاری در بخش نفت و گاز به دلیل کاهش هزینه های نفت خام و دیگر محصولات در صنعت سوخت فسیلی است.
سرمایه گذاری در زمینه انرژی های تجدیدپذیر نیز کم و بیش همینطور بوده و در چهار سال گذشته، هر سال افزایش کارایی و کاهش هزینه های سرمایه ای موجب افزایش یک سومی برق تولید شده با استفاده از این فناوری ها در سال ۲۰۱۵ میلادی شده است،
بر اساس گزارش آژانس بین المللی انرژی، یک افزایش اساسی برای سرمایه گذاری در منابع انرژی کم کربن در جریان است. سوخت فسیلی هنوز مهمترین منبع عرضه انرژی است اما ترکیب جریان سرمایه گذاری به شکلگیری یک نظم جدید در سیستم اشاره می کند.
«لازلو وارو» کارشناس انرژی های تجدیدپذیر آژانس بین المللی انرژی، می گوید: بخش انرژی های تجدیدپذیر کم کم وابستگی کمتری به یارانه های دولتی نشان می دهد. در پنج سال گذشته، قیمت انرژی خورشیدی ۸۰ درصد و هزینه استفاده از انرژی باد نیز در مجموع یک سوم کاهش یافته است.
وارو می افزاید: نیروی باد فراساحلی که به طور معمول گران است به دلیل افزایش اندازه توربین ها و استفاده از روش های کاراتر، به لحاظ قیمت رقابتی تر شده است. کاهش نرخ بهره نیز افزایش سرمایه گذاری را در بخش انرژی های تجدیدپذیر تشویق می کند.
برخی معتقدند انرژی هسته ای در مبارزه با تغییر آب و هوایی ناشی از انتشار کربن، یک عنصر مهم است.
آژانس بین المللی انرژی می گوید: کاهش قیمت انرژی های تجدیدپذیر در بخش هسته ای بدرستی منعکس نشده است بلکه برعکس، همچنان در مورد ایمنی نیروگاه های هسته ای و مواد زاید نیروگاه های هسته ای نگرانی وجود دارد.
اما برای آنها که به طلوع جدید و روشن انرژی های بدون کربن امیدوارند، گزارش آژانس بین المللی انرژی خبرهای هشداردهنده ای دارد: حجم بالای سرمایه گذاری در تولید زغالسنگ که آلوده کننده ترین سوخت فسیلی است، همچنان ادامه دارد.
بیش از ۶۰ میلیارد دلار در سال گذشته میلادی در پروژه های زغالسنگ سرمایه گذاری شده که بخش زیادی از آن در آسیا و در استرالیا بوده است.
آژانس بین المللی انرژی می گوید ۶۰ درصد مخارج انرژی چین در سال گذشته صرف انرژی های تجدیدپذیر شده با این همه، این کشور همچنان بزرگ ترین تولید کننده و مصرف کننده زغالسنگ در جهان است.
آژانس بین المللی انرژی پیش بینی می کند سرمایه گذاری در سوخت های فسیلی بویژه در بخش نفت ممکن است امسال نیز به روند کاهشی خود ادامه دهد اما بخش انرژی بویژه حمل و نقل همچنان به نفت و گاز وابسته می ماند.
همه اینها در شرایطی است که بازار گاز طبیعی مایع یک رشد اساسی را تجربه می کند و کشورهای خاورمیانه و روسیه به افزایش تولید نفت خود ادامه می دهند.

انرژی خورشیدی جایگزین نفت در ایران و جهان

در حالی که نفت و انرژی های تجدید ناپذیر یا در حال تمام شدن و یا به علت مناقشات سیاسی و اقتصادی به دردسری عظیم برای دارندگان ذخایر آن تبدیل شده استفاده از انرژی لایزال خورشید در حال افزایش است.

کشورهایی که در اقتصاد جهانی پیشرو هستند به این نتیجه رسیده اند که اتکای بیش از حد به انرژی های فسیلی از لحاظ استراتژیک چندان به نفعشان نیست.لذا در استفاده از انرژی های تجدید پذیر پیشرو هستند.

انرژی خورشید عمده‌ترین منبع انرژی در منظومه شمسی است که طبق آخرین برآوردها، عمر این انرژی بیش از ۱۴ میلیارد سال است. در هر ثانیه ۲/۴ میلیون تن از جرم خورشید به انرژی تبدیل می‌شود. با توجه به وزن خورشید که حدود ۳۳۳ هزار برابر وزن زمین است. این کره نورانی را می‌توان به‌عنوان منبع عظیم انرژی تا ۵ میلیارد سال آینده به حساب آورد.

انرژی فتوولتایک به تبدیل نور خورشید به الکتریسیته از طریق یک سلول فوتوولتاییک (pvs) گفته می‌شود، که به طور معمول توسط یک سلول خورشیدی انجام می‌پذیرد. سلول خورشیدی یک ابزار غیر مکانیکی است که معمولاً از آلیاژ سیلیکون می‏شود. در بین کشورهای جهان آلمان همواره در استفاده از انرژی خورشیدی پیشرو بوده است.

نمودار زیر نشان دهنده افزایش استفاده از این انژی در دهه اخیر است

آلمان، چین ، ایتالیا ، ژاپن و آمریکا پنج کشوربرتر استفاده کننده از انرژی خورشیدی هستند که نسبت به سال 1010 حجم تولید برق خود را به شدت افزایش داده اند.

گفتنیست در بسیاری از کشورهای اروپایی انرژی گرمایش خانه ها بر خلاف ایران از طریق برق تامین می شود گاه مانند آلمان از طریق نیروگاههای خورشیدی گاه مانند فرانسه از طریق راکتور اتمی.

جدول زیر نشان دهنده کشورهای برتر در تولید برق از انرژی خورشیدی در سال 2014 است

رتبه	کشور	تولیدگیگا وات 2014	تولید 2019
1	آلمان	35.5	9.8
2	چین	18.3	0.35
3	ایتالیا	17.6	1.2
4	ژاپن	13.6	2.6
5	آمریکا	12	1.6
6	اسپانیا	5.6	3.4
7	فرانسه	4.6	0.27
8	استرالیا	3.3	0.125
9	بلزیک	3	0.36
10	انگلیس	2.9	0.27

وضعیت ایران
کشور ایران در بین مدارهای 25 تا 40 درجه عرض شمالی قرار گرفته است و در منطقه‌ای واقع شده که به لحاظ دریافت انرژی خورشیدی در بین نقاط جهان در بالاترین رده‌ها قرار دارد. میزان تابش خورشیدی در ایران بین 1800 تا 2200 کیلووات ساعت بر مترمربع در سال تخمین زده شده است که البته بالاتر از میزان متوسط جهانی است. در ایران به طور متوسط سالیانه بیش از 280 روزآفتابی گزارش شده است که بسیار قابل توجه است.

در حال حاضر میزان استفاده ما از انرژی خورشیدی در کشور ۱۲۳ هزارم درصد، یعنی کمتر از دودهم درصد است. ما می‌توانیم در بسیاری از مناطق کویری‌نیروگاه‌های خورشیدی نصب کنیم و در تمامی این مناطق بی‌سکنه می‌توانیم از خورشید انرژی تأمین کنیم. هر جا که انرژی باشد آبادانی هم می‌تواند باشد، آب را می‌توانند استحصال و پمپ کنند و زندگی در مناطق کویری از سر گرفته شود.

در همین زمینه مدیرعامل توانیرمی گوید: ظرفیت انرژی های نودرکشور400 مگاوات وافق سال آینده 800 مگاوات است.

همایون حائری گفت: برخی از شرکت های خارجی از جمله شرکت های کره ای ، آلمانی و ژاپنی برای سرمایه گذاری در حوزه تولید انرژی های نو در کشورمان ابراز تمایل کرده اند.

مدیرعامل شرکت توانیرگفت: برای ایجاد 50 مگاوات نیروگاه انرژی خورشیدی قرارداد منعقد شده و این روند رو به افزایش است.

در سال جاری حدود ۳ میلیارد تومان اعتبار در بخش انرژی های تجدید پذیر و در بخش خورشیدی تصویب شده بود.

 یوسف آرمودلی شهریور ماه امسال  در حاشیه کارگروه تخصصی توسعه فناوری انرژی های تجدید پذیر در بیرجند در جمع خبرنگاران گفت: در سال گذشته بیش از 2 میلیارد تومان در بخش انرژی های تجدید پذیر در بخش خورشیدی سرمایه گذاری شده است.

 امسال  هم حدود 3 میلیارد تومان در بخش انرژی های تجدید پذیر ودر بخش خورشیدی تصویب شده است ودر مراکز آموزشی، مسکونی، مساجد نصب می شود.

دبیر ستاد توسعه فناوری انرژی های تجدید پذیر ومعاونت علمی وفناوری رئیس جمهورگفت: در سال گذشته 100 درصد کمک به این طرح ها از محل کمک های دولتی بوده است وامسال 50 درصد از اعتبارات از طریق کمک های بلاعوض دولت تامین می شود.

آرمودلی با اشاره به تابش خورشید در خراسان جنوبی گفت: در استان های هدف پنل های فنوولتائیک تولید می شود واستفاده فراگیر از آن می تواند صنعتی را ایجاد کند وبه اشتغال نیروهای متخصص در استان کمک کند .تابش خورشید ومحیط های آن می تواند به عنوان یک ظرفیت در اشل های کوچک وهم به عنوان ظرفیت های بزرگ کارساز باشد.

دبیر ستاد توسعه فناوری انرژی های تجدید پذیر ومعاونت علمی وفناوری رئیس جمهورگفت:نصب هر مگاوات نیروگاه انرژی تجدید پذیر می تواند 15 فرصت شغلی ایجاد کند.

آرمودلی با اشاره به افزایش سهم انرژی های تجدید پذیر گفت: تا پایان برنامه پنجم توسعه سهم انرژی های تجدید پذیر در سبد انرژی کشور افزایش می یابد ورساندن این سهم به 5 هزار مگاوات از برنامه های پنجم توسعه کشور است.

او همچنین گفت: در حال حاضر در کشور 300 میلیون کیلووات ساعت برق از منابع انرژی های تجدید پذیر تولید می شود