باروری ابر ها

 ایران کشوری خشک و جنوب آن سالهاست که از خشکسلی در حال نابودی است. و تا کنون وعده ها و برنامه های زیادی برای بارور کردن ابر ها ارائه شده. ولی اثر چندانی نداشته است. استانهائ جنوبی مانند: فارس .بوشهر.بندر عباس..یزد.کرمان.سیستان در شرف نابودی هستند. ولی هیچکس اقدام جدی برای باروری ابر ها انجام نمی دهد. چرا؟؟ در حالی که میبینیم اکثر کشور ها از این تکنو لوژی به نحو احسن استفاده میکنند.

بداع ریزترین موتور بخار در جهان آزمایش سلاحهای اتمی در دهه پنجاه ذوب 100میلیارد تن از یخهای قطب شمال تصویری از یک گل سرخ کیهانی کشف قدیمی ترین تشک تاریخ

مدیرمرکزملی تحقیقات باروری ابرها خبر داد تولید گلوله های ویژه باروری ابرها در ایران بر اساس تفاهم نامه ای با دانشگاه شیراز و صنایع دفاع قرار است تولید تیروپاترون – گلوله های یدید نقره و مواد افزاینده ای که به ابرها شلیک می شوند – در داخل کشور انجام شود ایسنا:  مهندس محمدمهدی جوادیان زاده، مدیر مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها با بیان آنکه این گلوله ها هم اکنون از روسیه وارد می شود، اظهار داشت: در تمام کشورهای جهان برای بارورسازی سرد ابرها از این گلوله های یدید نقره استفاده می کنند. به گفته وی، برای انجام عملیات بارورسازی در هر شلیک چهار گلوله آزاد می شود و شلیک ها حداکثر 384 گلوله را شامل می شود که بستگی به شرایط جوی دارد. جوادیان زاده همچنین در خصوص همکاری با کشورهای دیگر در زمینه باروری ابرها گفت: در حال حاضر یک تفاهم مشترک بین ایران و سوریه که قدمت بارور سازی ابرها در آن کشور به 9 سال قبل برمی گردد، در حال بررسی است. وی افزود: عمان نیز علاقمند به استفاده از تجربه های ایران در زمینه بارورسازی است و قرار بر این است که در سفری به عمان امکان اجرای عملیات باروری ابرها در این کشور بررسی شود. جوادیان زاده اظهار داشت: براساس مکاتبه صورت گرفته بین مرکز ملی باروری ابرها و مرکز هواشناسی کشور قرار است پنج دستگاه رادار هواشناسی با نرم افزاری که به زودی از کشور آلمان خریداری خواهد شد، به شبکه مرکز ملی باروری ابرها وصل و غرب و شمال و جنوب کشور زیرپوشش آن قرار گیرد. وی تصریح کرد: وجود رادار در مناطق زیرپوشش باعث می شود که عملیات سالم، بدون ریسک و با بازده بالا انجام شود. جوادیان زاده افزود: مرکز ملی باروری ابرها هم اکنون سه رادار فعال دارد که این رادارها در کوهپایه اصفهان، شهر بابک کرمان و ده شیر یزد قرار گرفته است و مناطق وسیعی از استان های کرمان، یزد و فارس را زیر پوشش قرار می دهد.

باران مصنوعی چیست؟

آلودگی هوا و باروری ابر و باران مصنوعی

تولید باران با استفاده از هرعمل مصنوعی که با تحریک و تغییر در فرآیندهای درونی ابر همراه‌است، باروری ابر نامیده می‌شود. معمولا باروری ابرها با اضافه‌کردن موادی خاص به‌نام عامل‌های باروری انجام می‌شود. مهم‌ترین هدف برای باروری ابرها، افزایش میزان بارش، جلوگیری از بروز بلایای طبیعی از قبیل سیل، تگرگ، رعد وبرق، انتقال زمانی و مکانی بارش، زدودن مه مزاحم، تعدیل آب وهوا، تولید برف در ارتفاعات و... است. الان حدود 40 کشور جهان، برنامه‌های باروری ابرها را انجام می‌دهند.جو زمین، حاوی مقادیر متغیری از بخار آب است. مقدار این بخار آب، رابطه مستقیمی با دمای هوا دارد. با رسیدن دما به 12 درجه، هوا از بخار آب اشباع می‌شود. اگر سرد شدن ادامه یابد، میزان بخار اضافه برمیزان مورد نیاز برای حفظ حالت اشباع، به قطرات ابر تبدیل می‌شوند. بهترین روش برای بارور کردن ابرها، افزایش هسته‌های میعان در ابر است. در باروری مصنوعی ابر، عامل بارورکننده برحسب دمای ابر تفاوت دارد. در ابرهای سرد (دمای ابر زیر صفر درجه) از یخ خشک و یدور نقره استفاده می‌شود و در ابرهای گرم (دمای ابر بالای صفر درجه) از قطرات آب و نمک طعام استفاده می‌شود

روش‌ها

برای باروری ابر از 2روش هوایی و زمینی استفاده می‌شود. روش هوایی، بیشتر مناسب برای فصل تابستان است که به 3 طریق باروری در پایه ابر، باروری درون ابر و باروری تاج ابر صورت می‌گیرد. در مناطق کوهستانی، درفصل زمستان هم می‌توان از روش باروری زمینی استفاده کرد. در روش هوایی، مواد لازم برای تولید هسته‌های میعان را با استفاده از هواپیما به ابر تزریق می‌کنند. بعد از شلیک گلوله حامل یدید نقره توسط هواپیما یا راکت به داخل ابر، حدود ۴۵ دقیقه بعد، ابر شروع به باریدن می کند. این مدت، زمانی است که ابر از مکانی که برای باریدن در نظر گرفته شده، فاصله می‌گیرد. برای همین مکان تزریق این مواد باید به دقت انتخاب شود تا با محل مورد نیاز باران، درلحظه بارش تطبیق پیداکند. در ایران از 2روش برای بارورکردن ابرها استفاده می‌شود که یکی روش باروری قله ابر و دیگری باروری درون ابر است. برای باروری قله ابر از گلوله‌های پرتابی یدور نقره استفاده می‌شود.. چون هنگام اجرای عملیات، می‌توان ابر و محل مناسب آن را دید و عامل باروری، سریع‌تر و با دقت بیشتر به ابر تزریق می‌شود. روش دیگر در کشورمان، تزریق افقی نیتروژن مایع است. گلوله‌های یدور نقره پرتابی، هسته‌های یخی مصنوعی را وارد منطقه فوق سرد ابری می کنند و نیتروژن مایع با ایجاد سرمایش شدید در ابر، از بخار آب وآب فوق سرد هسته‌های یخی تولید می‌کند.

  سابقه باروری ابرها در ایران

 نخستین بار، در سال 1353 طرح باروری ابرها توسط وزارت نیرو   برای افزایش ذخیره آبی سدهای لتیان و کرج،  به‌وسیله یک شرکت کانادایی و با استفاده از 30 دستگاه ژنراتور زمینی تصعید یدور نقره و یک هواپیما اجرا شد. در سال 1367، تجهیزات به‌جا مانده از طرح جاجرود و کرج به یزد منتقل شد و سپس در سال‌های 75،74،73،70،69 عملیات باروری ابرها با استفاده از ژنراتور زمینی در ارتفاعات شیرکوه یزد اجرا شد. در هر عملیات باروری از مقدار ناچیزی یدورنقره استفاده می‌شود و تحقیقات در دنیا، هیچ گونه عوارض زیست محیطی را نشان نداده‌است. در روش نیتروژن مایع هم چون نیتروژن پس از انتشار در هوا، به سرعت تبدیل به گاز می‌شود، هیچ گونه آلودگی ایجاد نمی‌کند

 بارورسازی ابرهای کوهساری

هوای مرطوب، موقع صعود از کوه‌ها سرد می‌شود و ابرها تشکیل می‌شوند. اینها، ابرهای کوهساری هستند. بارورسازی این نوع ابرها با استفاده از مواد مصنوعی، باعث افزایش کارایی بارندگی می‌شود. زمان تأثیر مواد باروری 20 تا 40 دقیقه بعد از تزریق است و باتوجه به سرعت و حرکت ابر، در فاصله حدود 50-40 کیلومتری محل تزریق اثرات بارورسازی نمایان می‌شود.

تحقیق

مهم‌ترین ماده درعملیات باروری ابرها، یدور نقره است. این ماده است که با پاشیدن آن در دل ابرها، باعث تشکیل هسته‌های میعان شده و عامل باران‌زایی ابرهاست. ماجرای کشف این ماده و ردپای آن در ادبیات معاصر هم جالب است. سال 1946 در آزمایشگاه های تحقیقاتی جنرال الکتریک نیویورک تحقیقاتی انجام شد که به تعدیل حجم عظیمی از ابرها با هزینه مناسب منجر شد. مهم‌ترین نقش را در این تحقیقات دو شیمی‌- فیزیکدان فارغ‌التحصیل از دانشگاه MIT برعهده داشتند؛ برنارد وونه‌گات و وینست شیفر.

امیدوار به آینده

خرید تجهیزات برای باروری ابرها و اجرای آن، از جمله ملزومات اجرای این پروژه است، اما آنچه بیشتر می تواند برای آیندگان این مرزوبوم مفید واقع شود وجود دانش بومی و استفاده از دانشمندان داخلی است.

---

تکنولوژی باروری ابرها بومی شد/ امکان افزایش 18درصدی بارش باران

معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا با بیان اینکه طرح باروری ابرها یکی از پروژه های تحقیقاتی جدی محسوب می شود، از در اختیار گرفتن این تکنولوژی در کشور خبر داد و گفت: از این طریق، می توانیم شاهد افزایش 15 تا 18 درصدی بارش باشیم.

محمدرضا عطارزاده در گفتگو با مهر با بیان اینکه یکی از پروژه های جدی در حوزه آب در حال حاضر طرح باروری ابرها است، گفت: استفاده از تجربه برخی کشورهای موفق در این زمینه، از برنامه های وزارت نیرو است. معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا، اظهار داشت: با توجه به اینکه یکی از راهکارهای افزایش بارش باران استفاده از روش و تجربه ای است که در برخی کشورها انجام می شود، از چند سال گذشته باروری ابرها به عنوان یک پروژه تحقیقاتی وارد کشور شد. عطارزاده خاطرنشان کرد: در سال های گذشته توانستیم انتقال تکنولوژی باروری ابرها را نیز صورت دهیم و در حال حاضر آمادگی کامل داریم در صورت وجود شرایط مناسب برای تحقق این امر، تقریبا بین 15 تا 18درصد افزایش بارش داشته باشیم. این مقام مسئول در وزارت نیرو ادامه داد: این موضوع در حال حاضر عملیاتی شده و ما هر ساله در مناطقی از کشور آن را اجرایی می کنیم و تقریبا تکنولوژی آن هم در اختیار خودمان است. معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا با اظهار امیدواری نسبت به گسترش این شیوه برای باروری ابرها در سراسر کشور، گفت: در شرایط فعلی بعضی از کشورها مانند چین کار باروری ابرها را در سراسر مناطق خود انجام می دهد. به گفته عطارزاده، انجام باروری ابرها در زمان مناسب می تواند به افزایش بارش ها منجر شود. امیدوارم بتوانیم با این تکنولوژی نسبت به وضعیت موجود، بارش ها بهبود پیدا کند. وی تاکید کرد: با برقراری ارتباط با کشورهای صاحب تکنولوژی باروری ابرها، برخی راهکارهای دیگر تحقیقاتی نیز در دست بررسی است. این مقام مسئول در وزارت نیرو، بیان داشت: تاکنون نیز تست های تحقیقاتی مختلفی بر روی طرح های جدید انجام شده ولی هنوز به مرحله نهایی نرسیده و اگر به نتیجه نهایی برسیم، اعلام می شود.