همکاری پژوهشی دو دانشگاه‌ درسدن آلمان و شیراز

هفته دانشگاه درسدن آلمان در دانشگاه شیراز به منظور پیشبرد پروژه‌های مشترک علمی آغاز شد. قرار است طرح همکاری راهبردی دو دانشگاه در حوزه‌های مدیریت منابع آبی، فاضلاب، انرژی‌های تجدیدپذیر، شیمی و پزشکی به زودی اجرایی شود.

هفته دانشگاه درسدن آلمان در دانشگاه شیراز صبح روز یکشنبه (۲۶ فروردین / ۱۵ آوریل) آغاز شد و قرار است تا روز سه‌شنبه آینده ادامه یابد. قرار است همکاری راهبردی دو دانشگاه به زودی اجرایی شود.

هانس مولر اشتاینهاگن، رئیس دانشگاه صنعتی درسدن، به همراه بسیاری از استادان این دانشگاه و دیرک هیلبرت، شهردار درسدن، به شیراز رفته‌اند تا زمینه‌های لازم برای همکاری علمی با دانشگاه شیراز را مهیا کنند.

قرار است در سال‌های آتی میلیون‌ها یورو از طرف آلمان و همین مقدار بودجه از طرف ایران صرف اجرایی شدن این همکاری شود.

پروژه‌های تحقیقی دو دانشگاه یک سال و نیم است که مراحل مقدماتی خود را طی می‌کنند. اکنون قرار است در هفته دانشگاه درسدن آلمان در دانشگاه شیراز این پروژه‌ها تصویب شوند و به مرحله اجرایی برسند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

پروژه‌های تحقیقی دو دانشگاه از جمله در ارتباطند با مدیریت منابع آبی، فاضلاب، انرژی‌های تجدیدپذیر، شیمی و پزشکی.

هانس مولر اشتاین‌هاگن، رئیس دانشگاه صنعتی درسدن، بر این نظر است که این تحقیقات دوجانبه خواهد بود و محققان دانشگاه درسدن اعلام کرده‌اند که در دانشگاه شیراز شریک تحقیقی را پیدا کرده‌اند که می‌توانند با آن به طور راهبردی و طی سالیان دراز در سطح جهانی همکاری کنند.  

یورگ اشنایدر، مسئول تحقیقات جهانی در انجمن تحقیقات آلمان (DFG)، در مورد همکاری دانشگاه درسدن با دانشگاه شیراز آلمان به روزنامه "زکسیشه" (SZ) گفت: «صحبت بر سر همکاری‌های علمی دوجانبه است، نه کمک‌های آلمان در امر توسعه.» 

یورگ اشنایدر در ادامه گفت که علم در شرایط بغرنج سیاسی راه‌گشاست و این همکاری می‌تواند به عنوان دیپلماسی علمی مورد توجه قرار گیرد. 

سفارت آلمان در ایران نیز اعلام کرده است که همکاری دانشگاه‌های درسدن و شیراز در حال حاضر بهترین همکاری علمی میان دو کشور به حساب می‌آید.  

قرار است علیرضا افشاری‌فر، معاون دانشگاه شیراز، به زودی پروژه تبادل دانشجویان دوره پیش دکتری و دانشجویان دوره دکتری را میان دو کشور به راه اندازد. 

به گزارش ایرنا حمید نادگران، رئیس دانشگاه شیراز، گفته است که دانشگاه شیراز جزو سه دانشگاه جامع برتر کشور محسوب می‌شود که "در آن ۱۷ هزار دانشجو و ۷۰۰ عضو هیات علمی نقش مهمی در رفع نیاز‌های علمی و فناوری کشوری ایفا می‌کند".

معرفی سوخت های پاک

ا کاهش منابع اولیه تولید باتری های لیتیومی، خودروسازان در پی آن هستند تا سوخت های جایگزین دیگری بیابند. در همین راستا آنها از هیدروژن، روغن خوراکی و حتی گرافن سوخت تهیه کرده اند. پس از اختراع خودروهایی با سوخت فسیلی، یکی از دغدغه‌های اصلی تولیدکنندگان چنین موتورهایی و مصرف‌کنندگانش، موضوع آلودگی‌های زیست محیطی آن بود. آلودگی‌هایی که در مقاطع مختلف باعث شد سوخت‌های دیگری مانند سوخت‌ اتمی هم جایگزین آن شود. اما هر کدام از آنها با مشکلاتی روبرو بودند. در همین راستا محققان در پی ساخت سوخت‌های جدید و جایگزین برای به حرکت در آوردن خودروها هستند. در همین راستا خودروهای الکتریکی به بازار عرضه شدند که با باتری های لیتیوم یونی حرکت می کردند. هرچند این خودروها به محیط زیست آسیب کمتری می رسانند اما تولید آنها نیز بدون مشکل نیست. درحال حاضر تولید کنندگان باتری با مشکل تامین ذخایر مواد اولیه کلیدی باتری های بزرگ روبرو هستند. کبالت و لیتیوم دو ماده اصلی هستند که در این باتری ها به کار می روند که ذخایر مورد نیاز برای این صنعت پرسود را تامین می کنند. شرکت معدنی Trent Mell of First Cobalt در کانادا در این باره می گوید: کبالت فلز خطرناکی است زیرا ذخایر اندکی دارد. مقدار زیادی از آن تولید نمی شود. ما به کشف ذخایر بیشتر نیاز داریم. این درحالی است که تولید کنندگان خودروهای مجهز به فناوری بالا و شرکت های الکترونیکی بدون این فلز نمی توانند به فعالیت خود ادامه دهند. بنابراین تولید کنندگان خودروهای الکتریکی باید نگران آن باشند که تامین مواد اولیه معدنی یا فرایند های زیربنایی پالایش و فرآوری روی یک منبع متمرکز شود. بدون منابع متنوع احتمال محدودیت ذخایر نیز جدی تر می شود. درهمین راستا محققان سعی دارند سوخت های جایگزین دیگری برای خودروها بیابند که در زیر برخی از آنها را می خوانید: خودروهای هیدروژنی در راهند یکی از این سوخت‌های جایگزین هیدروژن است. این ماده ذخیره انبوهی در جهان دارد. این گاز بی‌رنگ و بی‌بو قابلیت ذخیره سازی و ارائه انرژی دارد. البته این ماده خود به تنهایی در جهان وجود ندارد بلکه از ترکیباتی به دست می‌آید. چند منبع از جمله سوخت‌های فسیلی یا انرژی خورشیدی و زمین گرمایی می‌توانند هیدروژن تولید کنند. سلول‌های سوختی می‌توانند انرژی شیمیایی هیدروژن را به الکتریسیته تبدیل کنند. چنین موتوری دو تا سه برابر کارآمدتر از موتور احتراقی بنزینی است سلول‌های سوختی می‌توانند انرژی شیمیایی هیدروژن را به الکتریسیته تبدیل کنند. چنین موتوری دوتا سه برابر کارآمدتر از موتورهای احتراقی است که با بنزین کار می‌کنند. در حال حاضر ناوگانی از اتوبوس‌های هیدروژنی در شهر آبردین واقع در اسکاتلند به کار گرفته شده است. خودروهای هیدروژنی فقط بخار آب منتشر می‌کنند. بسیاری از خودروسازان مشغول آزمایش خودروهای هیدروژنی هستند. BMW Hydrogen۷ یکی از مشهورترین خودروهای هیدروژنی است. البته به دلیل نبود ایستگاه‌های سوختگیری هیدروژنی این فناوری چندان گسترده نیست. تهیه سوختی از روغن خوراکی فرآیند تبدیل روغن خوراکی به سوخت بسیار ساده است و حتی می توان در خانه نیز آن را انجام داد بیودیزل نوعی سوخت است که از روغن خوراکی و گریس تهیه می‌شود. هر خودرویی که موتور بنزینی معمولی داشته باشد، می‌تواند با این سوخت نیز حرکت کند. فرایند تبدیل روغن خوراکی به سوخت بسیار ساده است و حتی می‌توان در خانه نیز آن را انجام داد. حتی در آمریکا بسیاری از افراد سوخت مورد نیاز خود را با استفاده از روغن خوراکی رستوران‌های محلی تهیه می‌کنند. تامین سوخت از ذرت و نیشکر اتانول نیز روز به روز بیشتر جای خود را در فهرست سوخت‌های جایگزین باز می‌کند. در حقیقت بیشتر اوقات این ماده در تابستان به بنزین اضافه می‌شود تا از انتشار گازهای گلخانه‌ای بکاهد. اتانول نوعی الکل است که از گیاهان تامین می‌شود. این ماده در آمریکا از ذرت و در کشورهای دیگر مانند برزیل از نیشکر تامین می‌شود. بسیاری از خودروسازان اکنون اتومبیل با موتورهایی ساخته‌اند که از چند نوع سوخت استفاده می‌کند. این موتورها علاوه بر سوخت معمولی می‌توانند از اتانول E۸۵ نیز استفاده کنند. این سوخت شامل ۱۵ درصد بنزین و ۸۵ درصد اتانول است. هوا تبدیل به سوخت می‌شود اکنون خودروهایی ساخته شده‌اند که هوای فشرده را به شکل سوخت مصرف می‌کنند. در این نوع خودرو هوا در لوله‌های مخصوص فشرده می‌شود. در موتورهای معمولی خودرو، هوا با بنزین ترکیب می‌شود و سپس احتراق شکل می‌گیرد تا نیروی لازم برای حرکت خودرو ایجاد شود. اما در خودرویی که هوای فشرده را جای سوخت مصرف می‌کند، موتور از انبساط هوای فشرده شده در لوله‌های مخصوص (فشار بالا) برای به کار انداختن پیستون‌های موتور خودرو کمک می‌گیرد. خودروهای هوای فشرده فقط با این نوع سوخت حرکت نمی‌کنند بلکه موتورهای الکتریکی نیز هوای داخل لوله‌ها را فشرده می‌کنند. با این وجود نمی‌توان این خودروها را الکتریکی به حساب آورد زیرا موتورهای آنان به طور مستقیم چرخ را به حرکت در نمی‌آورد. موتورهای الکتریکی بسیار کوچکترند، خودروهای هوای فشرده نیز باید شارژ شوند اما چون موتور آنها انرژی کمتری مصرف می‌کند، مدت زمان شارژ نیز کوتاه‌تر است. نیتروژن مایع، سوختی کارآمد این ماده یک سوخت جایگزین دیگر است که مانند هیدروژن در طبیعت مقدار زیادی در آن وجود دارد. خودروهای نیتروژنی در مقایسه با نمونه‌های بنزینی، آلاینده‌های کمتری تولید می‌کنند. اما خودروهای نیتروژنی برخلاف هیدروژنی به نوع متفاوتی از موتور نیاز دارند. در حقیقت خودروهای نیتروژنی از موتوری شبیه موتور هوای فشرده استفاده می‌کنند. در چنین خودرویی نیتروژن مایع سرد نگهداشته می‌شود. برای روشن کردن خودرو نیتروژن وارد موتور می‌شود. در آنجا پس از داغ شدن منبسط شده و انرژی تولید می‌کند. باتری‌های گرافنی یکی از جدیدترین فناوری‌ها برای خودروهای آینده استفاده از باتری‌های گرافنی است. حتی در نمایشگاه اتومبیل جنوا ۲۰۱۷، یک خودروی چینی تمام الکتریکی از شرکت Pininfarina به نمایش درآمد که برای Hybrid Kinetic Group ساخته شده بود. این خودروی لوکس صندوق دار H۶۰۰ با فناوری باتری گرافنی حرکت می‌کرد. البته مشخصات و قابلیت‌های فنی این خودرو مشخص نشده اما باتری‌های گرافنی در مقایسه با نمونه‌های لیتیوم یونی ۵۰ تا ۱۰۰ برابر کارآمدتر هستند و تراکم انرژی آنها ۵ تا ۱۰ برابر بیشتر است. سال ۲۰۵۰ نیمی از خودروهای جهان برقی می شوند تحلیلگران موسسه مالی مورگان استنلی پیش بینی می کنند تا ۲۰۵۰ میلادی فروش جهانی خودروهای برقی سالانه از ۱۳ میلیون دستگاه فراتر می رود. همچنین آنها پیش بینی می کنند تا این تاریخ نزدیک ۴۷ درصد خودروهای جهان برقی باشند. بنابراین با توجه به روند به وجود آمده و کاهش ذخایر لازم برای تولید باتری های لیتیوم یونی باید سوخت های جایگزین دیگر را نیز به کار گرفت.

لزوم بهره‌گیری از ظرفیت‌ نیروگاه‌های بادی و خورشیدی در کشور/ سند توسعه انرژی نو در کشور تدوین‌ شد

به گزارش خبرگزاری فارس از سمنان، سیدمجید هدایت عصر امروز در دیدار با استاندار سمنان با تأکید بر لزوم بهره‌گیری از ظرفیت‌های نیروگاه‌های بادی و خورشیدی در کشور اظهار کرد: توسعه نیروگاه‌های بادی در دستور کار قرار دارد.

وی با بیان اینکه سرمایه‌گذاری در بخش انرژی خورشیدی نیز پیگیری می‌شود، ادامه داد: به‌کارگیری ظرفیت‌های موجود در کشور ازجمله آب، باد و خورشید می‌تواند ما را به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده انرژی مطرح کند.

مدیرعامل سازمان توسعه منابع انرژی اضافه کرد: سند توسعه انرژی نو در کشور تدوین‌ شده و رویکرد اصلی این سازمان توسعه منابع انرژی، ذخیره‌سازی و مدیریت مصرف انرژی است که اقدامات زیادی در این راستا انجام شده است.

هدایت تصریح کرد: با توجه به کاهش سوخت‌های فسیلی و وجود منابع مختلف خدادادی در کشور ضروری است تا به‌ سمت توسعه منابع حرکت کنیم و بتوانیم به نحو احسن از منابع موجود بهره ببریم.

وی بیان کرد: بزرگ‌ترین مرکز بازیافت کشور توسط سازمان توسعه منابع انرژی راه‌اندازی شده و به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده سرب سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در زمینه بازیافت محصولات جانبی مورداستفاده سایر صنایع صورت گرفته است.

مدیرعامل سازمان توسعه منابع انرژی ادامه داد: بخش زیادی از سرب از طریق بازیافت به دست می‌آید و این سازمان سرب، مس و انواع آلیاژهای سربی و مس با خلوص بالا را تولید می‌کند.

هدایت خاطرنشان کرد: از سال 92 مطالعات زیادی در زمینه توسعه منابع انرژی انجام‌ شده است و سازمان توسعه منابع انرژی در استان‌های تهران و مشهد فعالیت می‌کند که علاوه بر تولید محصولات نظامی یک بنگاه اقتصادی نیز محسوب می‌شود.

ضرورت استفاده از انرژی های تجدید پذیر و چالش ها

تولید برق از طریق انرژی‌های خورشیدی یکی از قابل دسترس ترین منابع تولید انرژی در قرن 20 و 21 در سطح جهان می‌باشد. میزان تابش نور خورشید در کشورهای مختلف با توجه به عرض جغرافیایی آنها متفاوت است از این رو معیاری به نام "کمربند تابش جهانی" کشورهای پرتابش با میزان ساعات مناسب را مشخص می‌کند. با توجه به قرار گرفتن کشور ایران در کمربند تابش جهانی، دارای زاویه تابش بسیار مناسب و ساعات تابش کافی در سال، یکی از بهترین مناطق در این امر می‌باشد.

خوشبختانه ایران با وجود روزهای زیاد آفتابی (حدود 300 روز در بیشتر مناطق ایران) استعداد خوب و منحصر به فردی برای تبدیل انرژی خورشیدی به برق را دارا است. بیش از دوسوم سطح کشور ایران، نزدیک به دو هزار ساعت آفتاب را در طول سال تجربه می‌کنند نشانه دیگری از این پتانسیل عظیم در تبدیل انرژی خورشیدی به نیروی برق در ایران است. در برنامه‌های چشم‌انداز توسعه نیز این توانایی طبیعی دیده شده است تا آنجایی که در برنامه چهارم توسعه میزان 2 گیگاوات و در برنامه پنجم نزدیک به 5 گیگاوات انرژی تجدید پذیر (خورشیدی، بادی، هیدرولیک و ...) باید به شبکه برق سراسری اضافه شود اما متأسفانه میزان تولید انرژی‌های تجدید پذیر به خصوص خورشیدی بسیار کمتر از حد پیش بینی شده اجرایی شد.

اما علت عدم تحقق این پیش بینی و رسیدن به چشم انداز چیست؟

یکی از دلایل اصلی نرسیدن به این میزان از تولید برق از طریق انرژی خورشیدی به میزان پیش بینی شده در برنامه پنجم شاید عدم حمایت دولت‌ها و دستگاه‌های اجرایی از این پتانسیل خدادادی ایران است. هرچند که هزینه اجرای یک نیروگاه خورشیدی با توجه به میزان تولید از یک نیروگاه گازی و سیکل ترکیبی متفاوت است اما عدم حمایت جهت سرمایه‌گذاری داخلی و مشکلات پیش رو جهت ورود سرمایه‌گذاران خارجی این فرصت طلایی جهت بهبود محیط زیست و کنترل آلودگی‌های زیست محیطی از بین برده است. از طرفی تلاش‌های خوبی از سمت وزارت نیرو و سازمان انرژی‌های تجدید پذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) جهت خرید تضمینی برق در این زمینه صورت گرفته است اما عدم حمایت از سرمایه‌گذاری که کلید اصلی این فعالیت‌هاست تمام این تلاش‌ها را کم رنگ کرده است.

دلیل دیگر می‌توان به سرمایه‌گذاری اندک از طریق شرکت‌های خارجی در این مقوله اشاره کرد هر چند تعدادی پروژه با شرکت‌های اروپایی در چند سال اخیر کلید خورد و سروصدای فراوانی به پا کرد اما میزان پتانسیل موجود در کشور عزیز ایران با این میزان سرمایه‌گذاری‌ها همخوانی ندارد.

علت دیگر نرسیدن به چشم‌انداز توسعه می‌تواند اختصاص پروانه‌های احداث نیروگاه خورشیدی به افراد و شرکت‌هایی که توانایی سرمایه‌گذاری و پرداخت هزینه‌های اولیه این گونه پروژه‌ها را ندارند، دانست. با این کار فضای مناسب و زمان را از متقاضیانی که دارای سرمایه و آمادگی احداث نیروگاه را دارند، صلب می‌شود.

نکته جالب و قابل ذکر دیگر این است که برخی بانک‌های داخلی که درروند دریافت فاینانس  و باز کردن LC برای شرکت‌های متقاضی نقش دارند، قرارداد خرید تضمینی برق (PPA) که توسط وزارت نیرو جمهوری اسلامی ایران امضا و تائید شده است را قبول ندارند!

راهکار پیش رو کشور ما در مقوله انرژی‌های تجدید پذیر  و به خصوص انرژی خورشیدی حمایت بیش تراز سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی همچنین کم تر کردن گمرکات جهت واردات تجهیزات خورشیدی است. در  کنار این موارد توسعه زیر ساخت‌ها جهت احداث بیشتر کارگاه‌ها و کارخانه‌های تولید پنل و اینورتر های خورشیدی می‌تواند کشور ایران را در این زمینه خودکفا و به قطب تولید تجهیزات خورشیدی در منطقه تبدیل کند.

در نهایت با توجه به آلودگی‌های محیط زیست که توسط نیروگاه‌های که سوخت فسیلی  مصرف می‌کنند، این گونه کم لطفی‌ها در رابطه با نیروگاه‌های خورشیدی جای بسی سؤال و تعجب دارد. هر نیروگاه یک مگاواتی خورشیدی می‌تواند سالانه آلودگی معادل 5000 خودرو را با جلوگیری از سوخت فسیلی کاهش بدهد. نیروگاه‌های خورشیدی با جلوگیری از تولید کربن بیشتر توسط سایر نیروگاه‌ها که موجب  گرمایش جهانی می‌شوند و سایر آلودگی‌های زیست‌محیطی می‌تواند نوید داشتن محیط زیست سالم تر و پاک تر را بدهند. از طرفی با توجه به افزایش روزافزون نیاز انسان به برق برای برطرف نمودن  تمامی نیازهای خود، شاید انرژی خورشیدی بهترین پیشنهاد برای جوامع باشد.