آیا کویر‌های ایران می‌تواند برق کل کشور را تأمین کند؟

اکوفارس: استفاده از پتانسیل انرژی خورشیدی، وزارت نیرو را در موقعیت مناسبی برای تأمین برق و عبور از خاموشی‌ها قرار داده است.

به گزارش اکوفارس به نقل از باشگاه خبرنگاران، قرار گرفتن ایران در مناطق جنب حاره‌ای و بیابانی در کنار مشکلاتی که در زمینه کاهش بارش و خشکسالی داشته است، کشور را به منبع غنی برای تأمین انرژی خورشیدی در جهان تبدیل کرده است. ۳۰۰ روز آفتابی در فلات مرکزی کشور می‌تواند، ایران را تبدیل به مرکز انرژی در خاورمیانه کند و ضمن تأمین انرژی کشور، صادرات برق را افزایش دهد. استفاده از این ظرفیت می‌تواند میزان خاموشی‌ها را به میزان قابل توجهی کاهش دهد، حال این سوال پیش می‌آید که وزارت نیرو چه اقداماتی برای استفاده از این پتانسیل داشته  است؟ سرمایه‌گذاری در انرژی‌های خورشیدی با اقبال بیشتری همراه بوده است  آرش نجفی رئیس انجمن بهینه‌سازی مصرف انرژی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران، با بیان اینکه استفاده از انرژی‌های نو در کشور محدود به خورشیدی و بادی است، اظهار کرد: در کشور استفاده از انرژی‌های نو بیشتر در استفاده از خورشید برای گرم کردن آب، تولید برق و انرژی بادی خلاصه می‌شود و سایر ابعاد انرژی نو در کشور مغفول مانده است. رئیس انجمن بهینه سازی مصرف انرژی تصریح کرد: سرمایه‌گذاری در انرژی‌های خورشیدی به دلیل وفور امکانات و توانایی فعالیت در مقیاس کوچک و بزرگ در مقایسه با انرژی بادی که نیاز به توربین‌های بزرگ دارد، از اقبال بیشتری برخودار است. به گفته وی؛ توربین‌های بادی فضای زیادی را اشغال می‌کند و سر و صدای ناشی از حرکت پره‌های آن می‌تواند آلودگی صوتی را برای مناطق مسکونی ایجاد کند، به همین دلیل این نیروگاه‌ها را در خارج از مناطق شهری احداث می‌کنند البته با پیشرفت تکنولوژی، اقداماتی برای ساخت توربین‌های بادی در مقیاس کوچک صورت گرفته که هنوز فناوری آن به ایران نیامده است. نجفی ادامه داد: در حال حاضر بابت برق یارانه داده می‌شود و قیمت سوخت نیروگاه‌ها نزدیک به صفر است و این باعث می‌شود ما هنوز نتوانیم در رقابت با انرژی‌های نو جایگزین مناسبی را بسازیم. وی با اشاره به نبود تکنولوژی مناسب در ساخت نیروگاه‌های تجدیدپذیر بیان کرد: تکنولوژی ساخت تجهیزات انرژی‌های نو در کشور وجود ندارد و تنها در ساخت صفحات خورشیدی اقدامات کوچکی صورت گرفته است. به گفته وی؛ پیش از جهش قیمت ارز مدت بازگشت سرمایه گذاری در حوزه انرژی‌های نو حدود ۷ تا ۹ سال بود که با توجه به نرخ سود و سرمایه‌گذاری توجیح چندانی نداشت. نجفی تصریح کرد: چندین پروژه ساخت نیروگاه‌های تجدیدپذیر در کشور احداث شده است که امیدواریم، بتوانیم سهم پنج درصدی در تولید انرژی برق کشور داشته باشیم. رئیس انجمن بهینه‌سازی مصرف انرژی با اشاره به عدم کارایی ساخت نیروگاه‌های خورشیدی در ادارات گفت: دستورالعمل‌هایی برای تولید انرژی در سازمان‌ها و ادرات دولتی به وسیله انرژی خورشیدی صورت گرفته است، اما به دلیل عدم آشنایی این سازمان‌ها و نبود بودجه موفقیت چندانی نداشته است که پیشنهاد ما این است که در ادارات، ممیزی و کاهش مصرف را در دستور کار قرار گیرد. وی افزود: بزرگترین استراتژی تولید برق کاهش و مدیریت مصرف مشترکان است؛ می‌توان با پیشنهاد راهکار‌های مناسب و بدون تغییر در رفاه مردم، میزان مصرف انرژی در کشور را کاهش داد، اما به دلیل تصمیمات سلیقه‌ای و لحظه‌ای سرانجام خوبی نداشته است به طور مثال طرح نصب آبگرمکن‌های خورشیدی در انجمن بهینه سازی با شدت و تلاش فراوان دنبال می‌شد، اما با تغییر و جابه‌جای مدیر در سازمان ذی‌ربط، این برنامه مسکوت ماند. نجفی ادامه داد: اگر بهینه‌سازی مصرف انرژی به صورت نهادینه انجام شود از بسیاری از سرمایه‌گذاری‌ها که تنها برای فصل تابستان به کار می‌آید، جلوگیری می‌شود. وی با اشاره به نیاز حمایت دولت از فعالان انرژی‌های تجدیدپذیر بیان کرد: بحث قیمت تمام شده باید به گونه‌ای باشد که با هزینه صورت گرفته درآمد مناسبی داشته باشد، اما با وجود افزایش قیمت خرید از سوی وزارت نیرو، کفاف هزینه‌های نیروگاه‌ها را نمی‌دهد و باید با استفاده از معافیت‌های مالیاتی و گمرکی زمان بازگشت سرمایه را به چهار سال کاهش داد. نجفی  با اشاره به ظرفیت کشور در تولید انرژی‌های نو تصریح کرد: آفتاب به تنهایی نمی‌توانند عامل توسعه انرژی‌های نو باشد، در برخی از مناطق کویری به دلیل دمای بالای خورشید میزان بازدهی و تولید برق کاهش می‌یابد و نگه‌داری از تجهیزات به دلیل باد‌های سوزان و طوفان شن، فرسودگی پنل‌های خورشیدی را به دنبال خواهد داشت، بنابراین تا حمایت از تولیدکنندگان صورت نگیرد بخش خصوصی نمی‌تواند فعالیت خود را ادامه دهد. رئیس انجمن بهینه سازی مصرف انرژی گفت: برای بالا بردن ظرفیت تولید و افزایش ضریب بهره‌وری نیاز است استراتژی و برنامه بلندمدت با عزم ملی ترسیم شود. سهم انرژی‌های نو کمتر از یک درصد نیروگاه‌های حرارتی کشور است سیدمحمدجواد موسوی عضو هیئت مدیره انجمن صنفی انرژی‌های تجدیدپذیر در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران، با اشاره به سهم کم انرژی‌های تجدیدپذیر در تولید برق مورد نیاز کشور اظهار کرد: ظرفیت نصب شده نیروگاه‌های حرارتی حدود ۸۰ هزار مگاوات است در حالی که هنوز ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر به هزار مگاوات نرسیده است. عضو هیئت مدیره انجمن صنفی انرژی‌های تجدیدپذیر تصریح کرد: افزایش ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر در دو ساله گذشته شتاب مناسبی به خود گرفته بود، اما تحریم‌های بین‌المللی و جهش قیمت ارز سرمایه‌گذاران این حوزه را با چالش بزرگی مواجه کرده و میزان سرمایه‌گذاری را نسبت به سال‌های گذشته کاهش داده است. وی با اشاره به مصوبه هیئت دولت برای حمایت از صنایع داخلی گفت: تمهیداتی برای بومی‌سازی تجهیزات انرژی‌های تجدیدپذیر صورت گرفته است که درصورت استفاده فعالان حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر از تجهیزات داخلی، قیمت خرید تضمینی برق از آنها ۳۰ درصد افزایش خواهد یافت. به گفته وی؛ با مصوبات مجلس شورای اسلامی منابع مالی برای خرید برق از نیروگاه‌های تجدیدپذیر تا سقف ۸ هزار مگاوات تعبیه شده است. موسوی با اشاره به ظرفیت‌ انرژی‌های نو در کشور تصریح کرد: براساس مطالعات وزارت نیرو ظرفیت انرژی‌ بادی ۴۰ هزار مگاوات و ظرفیت انرژی خورشیدی ۶۰ هزار مگاوات است که مجموع این دو از تمام ظرفیت‌های نیروگاه حرارتی بیشتر است، اما هنوز سهم انرژی‌های نو در تولید برق به یک درصد نرسیده است. وی ادامه داد: نوار شمالی کشور با وجود آسمان ابری و بارش‌های فراوان از تمام ظرفیت تولید انرژی‌های نو در کشور آلمان بیشتر است، اما کشور آلمان ۴۰ درصد ظرفیت منسوب شده را از انرژی خورشیدی تأمین می‌کند و سهم ایران بسیار اندک است. عضو هیئت مدیره انجمن صنفی انرژی‌های تجدیدپذیر با اشاره به تأثیر منفی دما در کاهش بازدهی نیروگاه‌های خورشیدی بیان کرد: بخشی از مناطق کویری به دلیل دمای بالا، حرارت و تأثیر منفی بر بازدهی نیروگاه‌های خورشیدی، قابلیت ایجاد نیروگاه را ندارد، اما در جنوب شرقی کشور و بخش‌هایی از کرمان ظرفیت مناسبی برای تولید برق کشور وجود دارد. وی با اشاره به ظرفیت مناسب انرژی‌های نو در تأمین پیک مصرف تابستان بیان کرد: تابستان سال ۹۷ به دلیل رشد مصرف انرژی و کمبود برق با خاموشی‌های گسترده‌ای مواجه بودیم، با توجه به آنکه اوج تولید نیروگاه‌های خورشیدی از ۱۰ صبح تا ۵ بعدظهر است می‌توان با استفاده از این تقارن پیک مصرف برق را پوشش داد، که در این میان پیشنهادی از سوی انجمن به وزارت نیرو برای تأمین پیک مصرف سال آینده داده شده است. به گفته وی؛ نیروگاه‌های تجدیدپذیر به تنهای نمی‌توانند تمام انرژی مورد نیاز کشور را تأمین کنند، اما در کنار نیروگاه‌های حرارتی و هسته‌ای می‌توانند در تأمین انرژی نقش مهمی ایفا کنند. موسوی ادامه داد: در صورتی که خرید انرژی‌های تجدیدپذیر به صورت ارزی باشد می‌توان به شکوفایی این صنعت امیدوار بود. مناطق کویری بزرگترین پتانسیل را برای تأمین برق کشور دارد محمدرضا شریفی دونچالی کارشناس حوزه انرژی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران، با اشاره به ظرفیت انرژی‌های‌های نو در کشور اظهار کرد: موقعیت جغرافیایی ایران و قرار گرفتن آن در مدار جنب حاره‌ای فرصت مناسبی برای استفاده از انرژی خورشیدی فراهم کرده است. این کارشناس ادامه داد: فلات مرکزی ایران مانند مناطق کویری با دارا بودن نزدیک به ۳۰۰ روز آفتابی در سال، بهترین مکان برای تولید انرژی‌های نو محسوب می‌شوند و می‌توان با استفاده از این ظرفیت برق کشور را تأمین کرد که متأسفانه به این ظرفیت توجه چندانی نشده است. وی افزود: کاهش تولید برقآبی و کمبود منابع آبی مورد نیاز برای فعالیت نیروگاه حرارتی، بخشی از مشکلات مربوط به خشکسالی‌های یک دهه اخیر است. کاهش منابع آبی می‌تواند ما را به سمت استفاده از انرژی‌های نو سوق دهد. شریفی دونچالی تصریح کرد: با توجه به معاهده پاریس و تعهد ایران برای کاهش آلایندگی و استفاده کم از سوخت‌های فسیلی، انرژی‌های تجدیدپذیر بهترین گزینه برای تأمین انرژی است. این کارشناس بیان کرد: با توجه به منابع عظیم نفت و گاز در کشور، به انرژی‌های تجدیدپذیر توجهی صورت نگرفته است و این بی توجهی در اجرای برنامه پنجم توسعه به وضوح قابل مشاهده است، به گونه‌ای که قرار بود تا پایان برنامه پنجم ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر به ۵ هزار مگاوات برسد، اما با بی توجهی این برنامه بدون هیچ پیشرفتی به برنامه ششم توسعه رسید. شریفی دونچالی گفت: مقایسه قیمت پایانی برق تولید شده از انرژی‌های تجدیدپذیر و فسیلی کفه ترازو را به سمت استفاده از سوخت فسیلی سنگین کرده است، برای اصلاح این موضوع نیاز است ضمن واقعی سازی قیمت برق شرایط را برای استفاده از انرژی خورشیدی فراهم کرد. وی ادامه داد: در برنامه ششم توسعه، سهم انرژی‌های نو ۵ هزار مگاوات است که خوشبختانه در سال‌های ۹۷ گام مثبتی در این خصوص برداشته شده است و ظرفیت انرژی‌های نو به ۱۰۰۰ مگاوات رسیده است. این کارشناس بیان کرد: استفاده از پنل‌های خورشیدی برای برق رسانی به روستاها، تجربه‌ای موفق بوده است که می‌تواند از اتلاف انرژی جلوگیری کند و هزینه‌های برق رسانی به مناطقی که تعداد خانوار‌های آن کمتر از ۱۰ خانوار است را کاهش دهد. شریفی دونچالی در پایان گفت: باید زیرساخت‌های تولید برق از نیروی خوشیدی فراهم شود، از سوی دیگر باید مکانیزم مناسبی برای توزیع برق تولیدی در نظر گرفته شود و نیاز است وزارت نیرو برای استفاده از این ظرفیت سرمایه گذاری‌های لازم و مناسبی انجام دهد.

پتانسیل انرژی خورشیدی در ایران بسیار زیاد است

بنظرم ایران در مناطق کویری باید از انرژی تابشی و گرمائی خورشید تولید بخار و برق کند .و در مناطق معتدل کشور از صفحات فتو ولتائیک برق تولید کند .زیرا  کارآئی پنلهای خورشیدی در مناطق گرم کم می شود.

انرژی خورشیدی یکی از منابع انرژیهای تجدیدپذیر و از مهمترین آنها می باشد. میزان تابش انرژی خورشیدی در نقاط مختلف جهان متغیر بوده و در کمربند خورشیدی زمین بیشترین مقدار را داراست. کشور ایران نیز در نواحی پرتابش واقع است و مطالعات نشان می دهد که استفاده از تجهیزات خورشیدی در ایران مناسب بوده و میتواند بخشی از انرژی مورد نیاز کشور را تأمین نماید.

ایران کشوری است که به گفته متخصصان این فن با وجود 300 روز آفتابی در بیش از دو سوم آن و متوسط تابش 5.5 – 4.5 کیلووات ساعت بر متر مربع در روز یکی از کشورهای با پتانسیل بالا در زمینه انرژی خورشیدی معرفی شده است. برخی از کارشناسان انرژی خورشیدی گام را فراتر نهاده و در حالتی آرمانی ادعا می‌کنند که ایران در صورت تجهیز مساحت بیابانی خود به سامانه‌های دریافت انرژی تابشی می‌تواند انرژی مورد نیاز بخش‌های گسترده‌ای از منطقه را نیز تأمین و در زمینه‌ صدور انرژی برق فعال شود.

با مطالعات انجام شده توسط DLR آلمان، در مساحتی بیش از 2000 کیلومترمربع، امکان نصب بیش از MW 60000 نیروگاه حرارتی خورشیدی وجود دارد.

اگر مساحتی معادل 100×100 کیلومترمربع زمین را به ساخت نیروگاه خورشیدی فتوولتائیک اختصاص دهیم، برق تولیدی آن معادل کل تولید برق کشور در سال 1389 خواهد بود.

---

افزایش بی رویه مصرف انرژی در کشور ضرورت بهره مندی از انرژی های نو و تجدیدپذیر را بیش از پیش آشکار می سازد و در این زمینه استفاده از انرژی خورشیدی می تواند سهم بسزایی داشته باشد.

به گزارش زیست آنلاین و به نقل از ایرنا، استفاده از انرژی خورشیدی علاوه بر اینکه منبع پایدار برای تامین انرژی محسوب می شود، تغییر سوخت صنایع و مصرف شخصی از سوخت فسیلی و در نتیجه کاهش آلودگی هوا از دیگر مزیت های استفاده از این انرژی محسوب می شود. 
بر اساس برنامه ریزی های صورت گرفته در بسیاری از کشورها، پیش بینی می شود که تولید 20 درصد برق جهان تا سال 2027 از طریق انرژی خورشیدی باشد. 
بر اساس برآوردهای صورت گرفته موجود که در بسیاری از مقالات در فضای مجازی منتشر شده است، انرژی خورشیدی یکی از منابع عمده انرژی است که بر اساس برخی برآوردها عمر این منبع انرژی بیش از 14 میلیارد سال است. در هر ثانیه 4.2 میلیون تن از جرم خورشید به انرژی تبدیل می‌شود. با توجه به جرم خورشید که حدود 333 هزار برابر جرم زمین است، این کره نورانی را می‌توان به‌عنوان منبع عظیم انرژی تا 5 میلیارد سال آینده به حساب آورد. 
میزان دما در مرکز خورشید حدود 10 تا 14 میلیون درجه سلسیوس است که از سطح آن با حرارتی نزدیک به 5600 درجه و به صورت امواج الکترومغناطیس در فضا منتشر می ‌شود. 
انرژی خورشیدی منحصر به ‌فردترین منبع انرژی تجدیدپذیر در جهان و منبع اصلی انرژی ‌های موجود در زمین است. انرژی خورشیدی به صورت مستقیم و غیرمستقیم می‌تواند به اشکال دیگر انرژی تبدیل شود و به ‌طور کلی انرژی متصاعد شده از خورشید در حدود 3٫8 در 1023 کیلووات در ثانیه است. 
ایران به لحاظ میزان دریافت انرژی خورشیدی و متوسط ساعت های آفتابی سالانه بیش از ٢٩٠٠ ساعت، یکی از کشورهای مناسب جهان است و انرژی خورشیدی در آینده سهم قابل توجهی از انرژی مصرفی کشور را به خود اختصاص خواهد داد. 
کویرها و بیابان های موجود در کشور مناطقی مستعد برای احداث مزرعه های خورشیدی محسوب می شود که علاوه بر استفاده از ظرفیت انرژی خورشید در آن می توان با احداث این مزرعه ها گامی مهم در کنترل ریزگردها که منشاء برخی از آنها مناطق کویری است، برداشت. 
پنل های انرژی خورشیدی یکی از بزرگترین منابع انرژی است و تصاویر ماهواره ای از این مزرعه ها آن را به غول فلزی و یکی از جاذبه های کنار جاده در برخی کشورها تبدیل کرده است. 
نزدیک به 50 هزار هکتار منطقه کویری بین استان های تهران، البرز و قزوین وجود دارد و باید از این ظرفیت نیز استفاده کرد. 
احداث مزرعه های خورشیدی در کویر نیازمند زیرساخت هایی است که با تامین آنها می توان از مزیت های برتر این نوع انرژی استفاده کرده و علاوه بر آن تا حدودی بر مشکلات زیست محیطی نیز فائق آمد. 
استفاده واحدهای عمومی نظیر مدارس، مساجد و معابر از این نوع انرژی نیز می تواند تضمین کننده تامین پایدار انرژی مورد نیاز برای آنها با ارزان ترین قیمت و بدون ایجاد آلودگی باشد. 
20 هزار هکتار از اراضی بیابانی و کویری استان البرز برای ساخت مرزعه خورشیدی در این استان مناسب است که اکنون آماده جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی است. 
سید حمید طهائی استاندار البرز گفت که برای تامین انرژی در آینده با توجه به اینکه در سفر رییس جمهوری به استان نیز تاکید شد، باید پیگیری های لازم برای احداث مزرعه خورشیدی صورت گیرد، چراکه اکنون به اندازه 3 برابر برق موجود انشعاب پیش فروش شده که باید در این زمینه راهکار ویژه ای اندیشیده شود. 
جذب سرمایه گذاری خارجی در زمینه احداث نیروگاه خورشیدی های از راه های تحقق این امر مهم است ویکی از شرکت های آلمانی فعال در زمینه تولید پنل های خورشیدی نیز در این خصوص ابراز آمادگی کرده است. 
استاندار البرز اضافه کرد: امید است منطقه کویری اشتهارد نیز با تحقق این موضوع آباد شده و برای جلوگیری از گرد و غبار اقدام شایسته ای صورت گیرد. 
وی افزود: پیشنهاد احداث این مزرعه در مساحتی بالغ بر 20 هکتار ارائه شده است که بخشی از آن نیز در منطقه اشتهارد قرار خواهد داشت. 
طهائی گفت: امروزه در همه جای دنیا از ظرفیت انرژی خورشیدی برای تولید برق و.. استفاده می شود که استان البرز نیز از این قاعده مستثنی نخواهد بود. 
استاندار البرز راه اندازی این مزرعه خورشیدی را در زمینه جلوگیری و کنترل ریزگردها و گردغبار مناطق کویری نیز مهم قلمداد و برضرورت برنامه ریزی جامع و مدون در این زمینه تأکید کرد. 
مدیر عامل شرکت توزیع برق استان البرز نیز گفت: درصدد هستیم تا مجوز استفاده از انرژی خورشیدی برای استان را کسب کنیم. 
ناصر اسکندری افزود:‌ پایش میزان مصرف انرژی دستگاه های اجرایی استان به منظور مصرف بهینه انرژی که یک سری دیتاهایی برای این امر فراهم شده است. 
وی گفت: درصدد هستیم تا 3.5 مگاوات انرژی خورشیدی را تولید کنیم که در ادارات دولتی به صورت گسترده از این امکان استفاده شود. 
اسکندری با اشاره به اینکه در قانون تاکید شده که همه ادرات 10 درصد از مصرف انرژی خود کاهش دهند، افزود: استفاده از انرژی های نوین باید در دستور کار قرار گیرد و شرکت برق به عنوان مشاور در کنار آنها قرار می گیرد. 
وی اضافه کرد: 30 میلیارد تومان اعتبار برای بهره برداری از 3.5 مگاوات انرژی خورشیدی است که ادارات می توانند از این امکان بهره مند شوند. 

تبدیل کویر بی حاصل به نیروگاه خورشیدی

تبدیل صحراهای غیرقابل کشت به گنج انرژی/خیز چین برای تبدیل شدن به بزرگترین تولید کننده انرژی خورشیدی

دانش > فناوری - یورونیوز نوشت: چین می گوید در آینده نه چندان دور بزرگترین تولید کننده انرژی خورشیدی خواهد شد. این کشور در تولید و کاربرد صفحه های خورشیدی سرمایه گذاری انبوه کرده و بخشهای وسیعی از این کشور با این صفحه ها پوشیده شده است.

پارک خورشیدی «جای تای» در شمال‌غربی چین در پایان مراحل احداث آن، منطقه ای به وسعت 319 کیلوتر مربع را با صفحه های خورشیدی می پوشاند. این منطقه سه برابر وسعت شهر پاریس  یا به زبان دیگر هشتاد هزار صفحه خورشیدی در هر کیلومتر مربع است. مدیر پارک می گوید: «این جا قبلا صحرای گوبی بود. بجز سنگ و باد چیز دیگری وجود نداشت. زمین قابل کشت نبود و سودی نداشت ولی حالا یک گنجینه است.»

چین می داند وابستگی به ذغال برای تامین انرژی قابل دوام نیست. شهرها در حال خفگی است و فشار افکار عمومی برای تغییر بیشتر می شود. به گفته رییس این پایگاه انرژی خورشیدی، چین توجه بیشتری به منابع طبیعی نشان می دهد.

از طرف دیگر، این صفحه های خورشیدی نیاز چندانی به حفظ و نگهداری ندارند و عمر آنها دست کم 25 سال است. اما در صحرا نیازی به مصرف این انرژی برق تولید شده نیست و باید به بخش های دیگر چین منتقل شود. مشکل همینجاست. ظرفیت و تولید پارک خورشیدی از ظرفیت زیرساخت های چین برای انتقال انرژی فراتر رفته و در حال حاضر این پارک با نیمی از ظرفیتش کار می کند.