انرژى خورشیدی پاک+Solar Energy

انرژی های نو -برق خورشیدی-- وسایل جانبی-09177196296

انرژى خورشیدی پاک+Solar Energy

انرژی های نو -برق خورشیدی-- وسایل جانبی-09177196296

تجهیزات دریایی و شناورهای سبک «ایران‌ساخت» شد

به نقل از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، شرکت دانش‌بنیان داخلی، طراح و تولیدکننده‌ شناورهای سبک از جنس آلومینیوم و فولاد و تجهیزات مربوط به آنها است. این مجموعه دارای یارد مجهز ساخت شناور و کارگاه‌های ساخت تجهیزات دریایی و همچنین اولین برند تولیدکننده‌ تجهیزات دریایی در ایران است. کلیه‌ محصولات و خدمات این مجموعه با استانداردها و تأییدیه‌های بین‌المللی ارائه می‌شوند.

محصولات تولیدی این شرکت شامل تجهیزات دریایی و شناورهای سبک است. همچنین تولید تجهیزات مختلفی مانند انواع باطری شارژرهای صنعتی، شارژر کنترلر دریایی، انواع سامانه چراغ راهنمایی دریایی با انرژی خورشیدی، لنترن، انواع پنل کنترل برق تجهیزات دریایی، تابلو برق و چراغ های ناوبری کنترل دریایی هم از دیگر محصولات این شرکت محسوب می‌شود.

بنا به گفته حسن ابراهیم پورضیایی مدیر عامل این شرکت، شناورهای تولید شده این مجموعه شامل بارج غذادهی اتوماتیک مزارع پرورش ماهی در قفس، شناور تفریحی خورشیدی، کافی‌شاپ، شناور خدماتی ماهیگیری پیشرفته آلومینیومی و شناور زباله جمع‌کن می‌شود.

وی ادامه داد: این شرکت با اتکا به توانایی بالای تحقیق و توسعه، فراتر از نیازهای شناسایی و ابراز شده از طرف مشتریان، با رویکرد بهبود کیفیت، سرعت بالای تولید و همچنین ارائه‌ قیمت‌های رقابتی، بهترین راه‌حل‌ها را در قالب محصولات به مشتریان خود عرضه می‌کند. در همین راستا و برای تضمین هرچه بیشتر کیفیت محصولات، دستیابی به TQM جزء اصلی‌ترین اهداف ما است. مجموعه این عوامل باعث شده این برند همواره جایگاهی قابل اطمینان نزد مشتریان داشته باشد.

میدان فعالیت این شرکت شامل ارائه‌کنندگان خدمات مختلف بندری، ماهیگیری، حفاظت ساحلی، مسافربری، کشتی‌سازی‌های داخلی و خارجی، مالکان شناورها، صاحبان حوضچه‌ها و بنادر در بخش چراغ‌های ترافیک دریایی و همچنین صنایع فراساحل از قبیل سکوهای نفتی است. مهم‌ترین توان نرم‌افزاری این مجموعه، دانش و تجربه فراگیر است. این شرکت در زمینه سخت‌افزاری، قطعات و مواد اولیه خود را از بهترین و معتبرترین تأمین کننده‌ها فراهم می‌کند. این شرکت توانسته در هر شرایطی پرچم‌دار صنایع دریایی در داخل کشور باشد و در عین حال حضور بین‌المللی موفقی در بین برندهای جهانی داشته باشد.

پورضیایی درباره ضرورت بومی‌سازی این تجهیزات در داخل کشور، گفت: با توجه به شرایط اقتصادی و سیاسی کشور تولید تجهیزات دریایی داخلی تا میزان زیادی از نگرانی مالکان شناور و سازمان‌هایی همچون سازمان بنادر را کاسته و با توسعه روز افزون این تجهیزات نیاز به تجهیزات خارجی بسیار کاهش یافته است.

به گفته وی، این شرکت در زمینه تجهیزات دریایی جزء شناخته‌شده‌ترین برندها در این صنعت است. خدمات پس از فروش این شرکت در زمینه تجهیزات دریایی که امروزه یکی از دغدغه‌های استفاده‌ از تجهیزات خارجی است با وجود این شرکت در کشور مرتفع شده است. این شرکت با کمک توان تخصصی خود و به همت نیروهای متخصصش موفق به صادرات یک فروند شناور ماهیگیری به کشور قطر شده است و با توجه به اوضاع فعلی منطقه، امکان صادرات شناور و تجهیزات دریایی به کشورهای حوزه خزر و خلیج فارس هم وجود دارد.

این فعال دانش‎بنیانی معتقد است که در داخل کشور به دلیل رشد روزافزون صنعت آبزی‌پروری، شناورهای غذادهی به قفس‌های دریایی و شناورهای خدمات‌رسان به آن‌ها یکی از نیازهای اصلی این صنعت است که شرکت ما توانایی ساخت آنها را دارد.

این شرکت دانش‌بنیان در دوران فعالیت خود از حمایت‌های صندوق نوآوری و شکوفایی برای حضور در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی استفاده کرده است و توانسته مبلغی در حدود ۱ تا ۵ میلیون دلار ارز آوری صادرات شناور برای کشور به ارمغان بیاورد.

کد خبر 4811646

تمام برق کشور را می‌توان از انرژی خورشیدی تامین کرد

شهر خورشیدی

یک کارشناس حوزه انرژی‌ خورشیدی گفت: با توجه به ظرفیت بالایی که در زمینه انرژی خورشیدی در ایران دارد، به راحتی می‌توان تمام برق کشور را از این انرژی تامین کرد.

مهدی ترابی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: کشورهایی که شاید یک‌ دهم ایران نیز شدت تابش خورشید نداشته باشند (مانند ترکیه که علاوه بر این موضوع، تعداد روزهای آفتابی کمتری نیز نسبت به ایران دارد) تقریبا ۲۰ برابر ایران در حال استفاده از این انرژی هستند.

وی گفت: ایران از نظر موقعیت جغرافیایی در محل بسیار مناسب برای دریافت انرژی نور خورشید قرار دارد و همینطور به علت تعداد روزهای آفتابی بالای آن، ظرفیت بسیاری در این حوزه دارد.

این فعال در حوزه سلول‌های خورشیدی یادآور شد: انرژی خورشید در دو حوزه تبدیل به حرارت و تبدیل به انرژی برق قابل استفاده است. تبدیل انرژی خورشید به حرارت در آبگرمکن‌های خورشیدی مورد استفاده قرار می‌گیرد که در ایران به دو شکل تخت (نسل پیشین) و لوله خلا (وکیوم تیوپ‌ها)(نسل جدید) وجود دارد.

وی تصریح کرد: به طور کلی طبق استانداردهای جهانی، هر شخص ۶۰ تا ۷۰ لیتر آب‌گرم در روز مصرف می‌کند که این عدد در ایران ۵۰ لیتر است. باتوجه به این مقدار، یک خانواده چهار نفری در ایران، به طور میانگین ۲۰۰ لیتر آب گرم در روز مصرف می‌کند که می‌تواند با استفاده از آب‌گرمکن‌های خورشیدی تامین و در کل سال نیز پاسخ‌گوی آب گرم خانوار باشد.

این کارشناس انرژی خورشیدی ادامه داد: به علاوه، به دلیل راندمان بالای "وکیوم تیوپ‌ها" می‌توان از انرژی زیاد آن استفاده و علاوه بر تامین آب‌گرم مورد نیاز خانوار، آب شیرین و مقطر نیز تولید کرد.

ترابی در خصوص پتانسیل ایران در استفاده از انرژی خورشیدی خاطرنشان کرد: ایران از نظر موقعیت جغرافیایی در محل بسیار مناسب برای دریافت انرژی نور خورشید قرار دارد و همینطور به علت تعداد روزهای آفتابی بالای آن، ظرفیت بسیاری در این حوزه دارد. به علاوه شدت تابش بسیار خوبی نیز که در ایران و به ویژه استان اصفهان وجود دارد زمینه فعالیت در این حوزه به خوبی فراهم است اما متاسفانه حمایت‌های لازم انجام نگرفته و فعالیت‌ها در این حوزه کافی نیست.

ترابی با اشاره به برگزاری نمایشگاه شهر خورشیدی در اصفهان گفت: برگزاری چنین برنامه‌هایی بسیار مناسب است اما باید کیفیت برگزاری آن در دفعات بعدی افزایش یابد. اقدام شهرداری و شورای شهر برای آغاز چنین فعالیت‌هایی، تحسین برانگیز و در فرهنگ سازی بسیار موثر است.

ساخت گلخانه دریایی برای تولید میوه و سبزی استوایی در جنوب ایران

همشهری آنلاین: معاونت علمی و فناوری درصدد است که گلخانه دریایی با هدف تولید میوه‌های استوایی و سبزیجات و تامین آب آن از دریا و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر را امسال به بهره برداری برساند.

گلخانه

دکتر جهانگیر پُرهمت، مسئول کارگروه آب ستاد توسعه آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در گفتگو با مهر گفت: ما درصدد هستیم تا گلخانه دریایی را با چندین هدف در دو منطقه از جنوب کشور راه اندازی کنیم.

استاد پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری با بیان اینکه این دو منطقه مکران و بوشهر هستند، افزود: بنا داریم تا از ظرفیت‌های دانشی شرکت‌های دانش بنیان در راستای تأمین آب و صرفه‌جویی در انرژی برای گلخانه و همچنین ظرفیت‌های دریا استفاده کنیم. در این شرایط در تولید آب شیرین مورد نیاز گلخانه و نیز انرژی برای خنک کردن آن از ظرفیت آب و محیط دریا استفاده می‌شود.

پرهمت با اشاره به انواع میوه‌هایی که در این مناطق قرار است تولید شود گفت: در بوشهر، سبزی و سیفی جات و در مکران علاوه بر سبزیجات و صیفی جات، میوه‌های استوایی از جمله موز در شرایط این گلخانه‌ها قابل تولید هستند که ظرفیتی استثنایی در جنوب شرق کشور است.

وی با بیان اینکه گلخانه‌های دریایی سازه‌ای گلخانه‌ای هستند که با استفاده از آب دریا و انرژی خورشیدی امکان رشد محصول در مناطق گرم و خشک را فراهم می‌آورد، بنابراین محیط مناسب این فناوری سواحل گرم و خشک است، خاطر نشان کرد: کارکرد این گلخانه‌ها در تولید میوه‌های استوایی و گرمسیری و سبزی و صیفی است.

قائم مقام دبیر ستاد با اشاره به روشی که در این گلخانه دریایی اجرایی می‌شود، افزود: این تکنیک شامل پمپاژ آب دریا (یا انتقال ثقلی آب برای سطوح زیر سطح دریا) به محل خشکی است که پس از آن در معرض دو فرآیند قرار می‌گیرد.

وی گفت: فرآیند اول، استفاده از آب دریا برای ایجاد رطوبت و سرد کردن هوا است. فرایند دوم هم استفاده از حرارت خورشیدی برای تبخیر و تولید آب شیرین در گلخانه دریایی مورد نظر است؛ در این فرآیند عملاً هوای مرطوب باقی مانده از گلخانه خارج شده که معمولاً برای بهبود شرایط رشد گیاهان در فضای باز استفاده می‌شود.

پرهمت با اشاره به هدف تأمین آب در این پروژه گفت: در این گلخانه، آب دریا به درون لوله‌هایی در گلخانه پمپاژ می‌شود و از طریق این لوله‌ها بر روی سطوح تبخیر کننده که سطوحی بزرگ و لانه زنبوری مانند هستند می‌ریزد. در اینجا هوا به درون لانه زنبوری و سپس از طریق لانه زنبوری به درون گلخانه توسط فن‌هایی کشیده می‌شود، که توسط آب دریا سرد و مرطوب‌تر می‌شود.

وی ادامه داد: هوای سرد و مرطوب شرایط مناسب را برای رشد محصولات گلخانه‌ای ایجاد می‌کند؛ سپس هوای سرد در پشت گلخانه، وارد تبخیر کننده دوم شده که دارای آب دریا بوده و لوله‌های سقفی آن توسط خورشید گرم شده‌اند. در اینجا هوا گرم و مرطوب شده و به نقطه اشباع می‌رسد. هنگامی که هوای گرم و مرطوب با آرایه‌ای از لوله‌های عمودی حاوی آب سرد دریا برخورد می‌کند، بخار آب میعان شده و آب عاری از نمک تولید می‌کند.

استاد پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری افزود: در نهایت این آب خالص تولید شده به یک مخزن ذخیره هدایت و برای آبیاری محصولات در گلخانه استفاده می‌شود.

وی با اشاره به مساحت گلخانه دریایی در بوشهر و مکران افزود: طرح الگویی هر کدام در مساحتی حدود ۴۰۰ مترمربع احداث می‌شوند.

پرهمت با تاکید بر اینکه این گلخانه با هدف استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر امسال راه اندازی خواهد شد، بیان کرد: این طرح به صورت پایلوت و با برنامه مشخصی به اجرا در می‌آید.

به گفته وی، هنوز مدل اقتصادی مشخصی برای این برنامه مشخص نشده و در حال بررسی هستیم.

وی با بیان اینکه چندین کشور در حال حاضر از گلخانه‌های دریایی استفاده می‌کنند، بیان کرد: در گلخانه‌های دریایی با استفاده از آب دریا، هوا و انرژی خورشیدی کار تأمین انرژی و خنک کردن سیستم داخل گلخانه انجام می‌شود.

قائم مقام ستاد توسعه فناوری آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی بیان کرد: در گلخانه‌های دریایی برای خنک کردن داخل گلخانه از آب دریا استفاده می‌شود و جریان آب روی بخش هایی از سازه گلخانه قرار داده می‌شود. جریان باد هم موجب خنکی شده و رطوبت مورد نیاز گلخانه تأمین می‌شود و بخش عمده رطوبت و انرژی مورد نیاز از طریق آب دریا و انرژی خورشیدی تأمین می‌شود.

وی درباره استفاده از فناوری‌های داخلی برای راه اندازی این گلخانه گفت: به دنبال این هستیم که تمام فناوری مورد استفاده را در داخل کشور تولید و با این طرح‌های الگویی بومی کنیم؛ سازه گلخانه، کندانسورها و اجزای سامانه فناوری‌های مختلف این نوع گلخانه می‌باشد که هدف ما بومی‌سازی آنهاست.

پرهمت با بیان اینکه شرکت های دانش‌بنیان، مؤسسات پژوهشی و دانشگاهی و شرکت های سرمایه‌گذار در این طرح با حمایت و مدیریت معاونت علمی و فناوری مشارکت دارند، افزود: بکارگیری ظرفیت‌های سواحل خلیج فارس و دریای عمان در توسعه گلخانه‌های دریایی بستر تولید محصولات کشاورزی و نیز اشتغال‌زایی زیادی را داراست، که با اجرای طرح‌های پایلوت بومی‌سازی آن انجام می‌شود.

آیا کویر‌های ایران می‌تواند برق کل کشور را تأمین کند؟



 آیا کویر‌های ایران می‌تواند برق کل کشور را تأمین کند؟اکوفارس: استفاده از پتانسیل انرژی خورشیدی، وزارت نیرو را در موقعیت مناسبی برای تأمین برق و عبور از خاموشی‌ها قرار داده است.
  

به گزارش اکوفارس به نقل از باشگاه خبرنگاران، قرار گرفتن ایران در مناطق جنب حاره‌ای و بیابانی در کنار مشکلاتی که در زمینه کاهش بارش و خشکسالی داشته است، کشور را به منبع غنی برای تأمین انرژی خورشیدی در جهان تبدیل کرده است.

۳۰۰ روز آفتابی در فلات مرکزی کشور می‌تواند، ایران را تبدیل به مرکز انرژی در خاورمیانه کند و ضمن تأمین انرژی کشور، صادرات برق را افزایش دهد.

استفاده از این ظرفیت می‌تواند میزان خاموشی‌ها را به میزان قابل توجهی کاهش دهد، حال این سوال پیش می‌آید که وزارت نیرو چه اقداماتی برای استفاده از این پتانسیل داشته  است؟

سرمایه‌گذاری در انرژی‌های خورشیدی با اقبال بیشتری همراه بوده است 

آرش نجفی رئیس انجمن بهینه‌سازی مصرف انرژی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران، با بیان اینکه استفاده از انرژی‌های نو در کشور محدود به خورشیدی و بادی است، اظهار کرد: در کشور استفاده از انرژی‌های نو بیشتر در استفاده از خورشید برای گرم کردن آب، تولید برق و انرژی بادی خلاصه می‌شود و سایر ابعاد انرژی نو در کشور مغفول مانده است.

رئیس انجمن بهینه سازی مصرف انرژی تصریح کرد: سرمایه‌گذاری در انرژی‌های خورشیدی به دلیل وفور امکانات و توانایی فعالیت در مقیاس کوچک و بزرگ در مقایسه با انرژی بادی که نیاز به توربین‌های بزرگ دارد، از اقبال بیشتری برخودار است.

به گفته وی؛ توربین‌های بادی فضای زیادی را اشغال می‌کند و سر و صدای ناشی از حرکت پره‌های آن می‌تواند آلودگی صوتی را برای مناطق مسکونی ایجاد کند، به همین دلیل این نیروگاه‌ها را در خارج از مناطق شهری احداث می‌کنند البته با پیشرفت تکنولوژی، اقداماتی برای ساخت توربین‌های بادی در مقیاس کوچک صورت گرفته که هنوز فناوری آن به ایران نیامده است.

نجفی ادامه داد: در حال حاضر بابت برق یارانه داده می‌شود و قیمت سوخت نیروگاه‌ها نزدیک به صفر است و این باعث می‌شود ما هنوز نتوانیم در رقابت با انرژی‌های نو جایگزین مناسبی را بسازیم.

وی با اشاره به نبود تکنولوژی مناسب در ساخت نیروگاه‌های تجدیدپذیر بیان کرد: تکنولوژی ساخت تجهیزات انرژی‌های نو در کشور وجود ندارد و تنها در ساخت صفحات خورشیدی اقدامات کوچکی صورت گرفته است.

به گفته وی؛ پیش از جهش قیمت ارز مدت بازگشت سرمایه گذاری در حوزه انرژی‌های نو حدود ۷ تا ۹ سال بود که با توجه به نرخ سود و سرمایه‌گذاری توجیح چندانی نداشت.

نجفی تصریح کرد: چندین پروژه ساخت نیروگاه‌های تجدیدپذیر در کشور احداث شده است که امیدواریم، بتوانیم سهم پنج درصدی در تولید انرژی برق کشور داشته باشیم.

رئیس انجمن بهینه‌سازی مصرف انرژی با اشاره به عدم کارایی ساخت نیروگاه‌های خورشیدی در ادارات گفت: دستورالعمل‌هایی برای تولید انرژی در سازمان‌ها و ادرات دولتی به وسیله انرژی خورشیدی صورت گرفته است، اما به دلیل عدم آشنایی این سازمان‌ها و نبود بودجه موفقیت چندانی نداشته است که پیشنهاد ما این است که در ادارات، ممیزی و کاهش مصرف را در دستور کار قرار گیرد.

وی افزود: بزرگترین استراتژی تولید برق کاهش و مدیریت مصرف مشترکان است؛ می‌توان با پیشنهاد راهکار‌های مناسب و بدون تغییر در رفاه مردم، میزان مصرف انرژی در کشور را کاهش داد، اما به دلیل تصمیمات سلیقه‌ای و لحظه‌ای سرانجام خوبی نداشته است به طور مثال طرح نصب آبگرمکن‌های خورشیدی در انجمن بهینه سازی با شدت و تلاش فراوان دنبال می‌شد، اما با تغییر و جابه‌جای مدیر در سازمان ذی‌ربط، این برنامه مسکوت ماند.

نجفی ادامه داد: اگر بهینه‌سازی مصرف انرژی به صورت نهادینه انجام شود از بسیاری از سرمایه‌گذاری‌ها که تنها برای فصل تابستان به کار می‌آید، جلوگیری می‌شود.

وی با اشاره به نیاز حمایت دولت از فعالان انرژی‌های تجدیدپذیر بیان کرد: بحث قیمت تمام شده باید به گونه‌ای باشد که با هزینه صورت گرفته درآمد مناسبی داشته باشد، اما با وجود افزایش قیمت خرید از سوی وزارت نیرو، کفاف هزینه‌های نیروگاه‌ها را نمی‌دهد و باید با استفاده از معافیت‌های مالیاتی و گمرکی زمان بازگشت سرمایه را به چهار سال کاهش داد.

نجفی  با اشاره به ظرفیت کشور در تولید انرژی‌های نو تصریح کرد: آفتاب به تنهایی نمی‌توانند عامل توسعه انرژی‌های نو باشد، در برخی از مناطق کویری به دلیل دمای بالای خورشید میزان بازدهی و تولید برق کاهش می‌یابد و نگه‌داری از تجهیزات به دلیل باد‌های سوزان و طوفان شن، فرسودگی پنل‌های خورشیدی را به دنبال خواهد داشت، بنابراین تا حمایت از تولیدکنندگان صورت نگیرد بخش خصوصی نمی‌تواند فعالیت خود را ادامه دهد.

رئیس انجمن بهینه سازی مصرف انرژی گفت: برای بالا بردن ظرفیت تولید و افزایش ضریب بهره‌وری نیاز است استراتژی و برنامه بلندمدت با عزم ملی ترسیم شود.

سهم انرژی‌های نو کمتر از یک درصد نیروگاه‌های حرارتی کشور است

سیدمحمدجواد موسوی عضو هیئت مدیره انجمن صنفی انرژی‌های تجدیدپذیر در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران، با اشاره به سهم کم انرژی‌های تجدیدپذیر در تولید برق مورد نیاز کشور اظهار کرد: ظرفیت نصب شده نیروگاه‌های حرارتی حدود ۸۰ هزار مگاوات است در حالی که هنوز ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر به هزار مگاوات نرسیده است.

عضو هیئت مدیره انجمن صنفی انرژی‌های تجدیدپذیر تصریح کرد: افزایش ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر در دو ساله گذشته شتاب مناسبی به خود گرفته بود، اما تحریم‌های بین‌المللی و جهش قیمت ارز سرمایه‌گذاران این حوزه را با چالش بزرگی مواجه کرده و میزان سرمایه‌گذاری را نسبت به سال‌های گذشته کاهش داده است.

وی با اشاره به مصوبه هیئت دولت برای حمایت از صنایع داخلی گفت: تمهیداتی برای بومی‌سازی تجهیزات انرژی‌های تجدیدپذیر صورت گرفته است که درصورت استفاده فعالان حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر از تجهیزات داخلی، قیمت خرید تضمینی برق از آنها ۳۰ درصد افزایش خواهد یافت.

به گفته وی؛ با مصوبات مجلس شورای اسلامی منابع مالی برای خرید برق از نیروگاه‌های تجدیدپذیر تا سقف ۸ هزار مگاوات تعبیه شده است.

موسوی با اشاره به ظرفیت‌ انرژی‌های نو در کشور تصریح کرد: براساس مطالعات وزارت نیرو ظرفیت انرژی‌ بادی ۴۰ هزار مگاوات و ظرفیت انرژی خورشیدی ۶۰ هزار مگاوات است که مجموع این دو از تمام ظرفیت‌های نیروگاه حرارتی بیشتر است، اما هنوز سهم انرژی‌های نو در تولید برق به یک درصد نرسیده است.

وی ادامه داد: نوار شمالی کشور با وجود آسمان ابری و بارش‌های فراوان از تمام ظرفیت تولید انرژی‌های نو در کشور آلمان بیشتر است، اما کشور آلمان ۴۰ درصد ظرفیت منسوب شده را از انرژی خورشیدی تأمین می‌کند و سهم ایران بسیار اندک است.

عضو هیئت مدیره انجمن صنفی انرژی‌های تجدیدپذیر با اشاره به تأثیر منفی دما در کاهش بازدهی نیروگاه‌های خورشیدی بیان کرد: بخشی از مناطق کویری به دلیل دمای بالا، حرارت و تأثیر منفی بر بازدهی نیروگاه‌های خورشیدی، قابلیت ایجاد نیروگاه را ندارد، اما در جنوب شرقی کشور و بخش‌هایی از کرمان ظرفیت مناسبی برای تولید برق کشور وجود دارد.

وی با اشاره به ظرفیت مناسب انرژی‌های نو در تأمین پیک مصرف تابستان بیان کرد: تابستان سال ۹۷ به دلیل رشد مصرف انرژی و کمبود برق با خاموشی‌های گسترده‌ای مواجه بودیم، با توجه به آنکه اوج تولید نیروگاه‌های خورشیدی از ۱۰ صبح تا ۵ بعدظهر است می‌توان با استفاده از این تقارن پیک مصرف برق را پوشش داد، که در این میان پیشنهادی از سوی انجمن به وزارت نیرو برای تأمین پیک مصرف سال آینده داده شده است.

به گفته وی؛ نیروگاه‌های تجدیدپذیر به تنهای نمی‌توانند تمام انرژی مورد نیاز کشور را تأمین کنند، اما در کنار نیروگاه‌های حرارتی و هسته‌ای می‌توانند در تأمین انرژی نقش مهمی ایفا کنند.

موسوی ادامه داد: در صورتی که خرید انرژی‌های تجدیدپذیر به صورت ارزی باشد می‌توان به شکوفایی این صنعت امیدوار بود.

مناطق کویری بزرگترین پتانسیل را برای تأمین برق کشور دارد

محمدرضا شریفی دونچالی کارشناس حوزه انرژی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران، با اشاره به ظرفیت انرژی‌های‌های نو در کشور اظهار کرد: موقعیت جغرافیایی ایران و قرار گرفتن آن در مدار جنب حاره‌ای فرصت مناسبی برای استفاده از انرژی خورشیدی فراهم کرده است.

این کارشناس ادامه داد: فلات مرکزی ایران مانند مناطق کویری با دارا بودن نزدیک به ۳۰۰ روز آفتابی در سال، بهترین مکان برای تولید انرژی‌های نو محسوب می‌شوند و می‌توان با استفاده از این ظرفیت برق کشور را تأمین کرد که متأسفانه به این ظرفیت توجه چندانی نشده است.

وی افزود: کاهش تولید برقآبی و کمبود منابع آبی مورد نیاز برای فعالیت نیروگاه حرارتی، بخشی از مشکلات مربوط به خشکسالی‌های یک دهه اخیر است. کاهش منابع آبی می‌تواند ما را به سمت استفاده از انرژی‌های نو سوق دهد.

شریفی دونچالی تصریح کرد: با توجه به معاهده پاریس و تعهد ایران برای کاهش آلایندگی و استفاده کم از سوخت‌های فسیلی، انرژی‌های تجدیدپذیر بهترین گزینه برای تأمین انرژی است.

این کارشناس بیان کرد: با توجه به منابع عظیم نفت و گاز در کشور، به انرژی‌های تجدیدپذیر توجهی صورت نگرفته است و این بی توجهی در اجرای برنامه پنجم توسعه به وضوح قابل مشاهده است، به گونه‌ای که قرار بود تا پایان برنامه پنجم ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر به ۵ هزار مگاوات برسد، اما با بی توجهی این برنامه بدون هیچ پیشرفتی به برنامه ششم توسعه رسید.

شریفی دونچالی گفت: مقایسه قیمت پایانی برق تولید شده از انرژی‌های تجدیدپذیر و فسیلی کفه ترازو را به سمت استفاده از سوخت فسیلی سنگین کرده است، برای اصلاح این موضوع نیاز است ضمن واقعی سازی قیمت برق شرایط را برای استفاده از انرژی خورشیدی فراهم کرد.

وی ادامه داد: در برنامه ششم توسعه، سهم انرژی‌های نو ۵ هزار مگاوات است که خوشبختانه در سال‌های ۹۷ گام مثبتی در این خصوص برداشته شده است و ظرفیت انرژی‌های نو به ۱۰۰۰ مگاوات رسیده است.

این کارشناس بیان کرد: استفاده از پنل‌های خورشیدی برای برق رسانی به روستاها، تجربه‌ای موفق بوده است که می‌تواند از اتلاف انرژی جلوگیری کند و هزینه‌های برق رسانی به مناطقی که تعداد خانوار‌های آن کمتر از ۱۰ خانوار است را کاهش دهد.

شریفی دونچالی در پایان گفت: باید زیرساخت‌های تولید برق از نیروی خوشیدی فراهم شود، از سوی دیگر باید مکانیزم مناسبی برای توزیع برق تولیدی در نظر گرفته شود و نیاز است وزارت نیرو برای استفاده از این ظرفیت سرمایه گذاری‌های لازم و مناسبی انجام دهد.


انرژی خورشیدی بهترین انرژی برای کشور ایران

مردم، ادارات، صنایع و واحدهای تولیدی و خدماتی با نصب پنل های خورشیدی می توانند از این انرژی پاک خدادادی استفاده و با تولید برق از این منبع لایزال درآمدی پایدار برای زندگی خود نیز ایجاد کنند. 

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، عصمت برزجی نوشت: استفاده از انرژی های نو و تجدیدپذیر مزیت های فراوانی نسبت به سایر انرژی ها دارد که پاک و در دسترس بودن از مهمترین آنها است .


با توجه به اینکه هنوز اقدامات زیربنایی از جمله برق رسانی به روستاها در نقاط مختلف کشور ادامه دارد و انتقال انرژی در مناطق دورافتاده دشوار و هزینه بر بوده، استفاده از منبع خورشید یا انرژی باد برای تولید برق، مقرون به صرفه است. همچنین اشتغالزایی و درآمدزایی به ویژه در مناطق کم برخوردار یکی از ثمرات تولید انرژی تجدیدپذیر با استفاده از امکانات محلی است.


مردم، ادارات، صنایع و واحدهای تولیدی و خدماتی با نصب پنل های خورشیدی می توانند از این انرژی پاک خدادادی استفاده و با تولید برق از این منبع لایزال درآمدی پایدار برای زندگی خود نیز ایجاد کنند. 


نیروگاه های تولید برق که سوخت فسیلی مصرف می کنند، علاوه بر مصرف انرژی زیاد، منبع بزرگی برای تولید گازهای گلخانه ای هستند اما خورشید بدون هیچ آلاینده ای انرژی پاک و تجدیدپذیر را به ارمغان دارد و هیچ نگرانی هم از تمام شدن آن نیست.


استان خراسان جنوبی 150 هزار و 797 کیلومتر مربع وسعت دارد که 15.2 درصد رخساره های بیابانی ایران در آن واقع شده و از این نظر، دومین استان بیابانی کشور محسوب می شود. 


تعداد ساعت های آفتابی سالانه خراسان جنوبی سه هزار و 200 ساعت برآورده شده است و در سال بیش از 300 روز آفتابی دارد که البته خیلی از استان های دیگر ایران هم این ویژگی طبیعی را دارند. 


براساس گزارش سازمان انرژی‌ های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) 29 سایت انرژی خورشیدی در خراسان جنوبی شناسایی شده که ظرفیت تخمینی آن سه هزار و 665 مگاوات است بنابراین این استان مرزی و کویری به دلیل شرایط خاص آب و هوایی و وسعت زیاد استعداد خوبی برای استقرار سامانه‌های خورشیدی در کشور دارد.


به گفته کارشناسان، سرمایه بر بودن نصب امکانات اولیه و نبود برنامه ریزی مطلوب از جمله دلایل توسعه نیافتن نیروگاه های خورشیدی با 300 روز آفتابی در استان است. 


یک عضو هیات علمی دانشگاه بیرجند با اشاره به ظرفیت های خراسان جنوبی در انرژی خورشیدی به خبرنگار ایرنا گفت: این منطقه روزهای آفتابی بسیار مفیدی دارد که می توان از آن برای تولید انرژی پاک استفاده کرد. 


محمدعلی شمسی نژاد با تاکید بر اینکه نیروگاه های خورشیدی بازدهی خوبی دارد و قابل صرفه است افزود: اگر حمایت های دولت بیشتر شود استان به سمت تولید انرژی های نو پیش خواهد رفت. 


وی تسهیلات 20 ساله برای نصب نیروگاه های خورشیدی را یک مشوق خوب دانست و گفت: با توجه به افزایش قیمت تجهیزات پنل و مولدها بازگشت سرمایه در گذشته سه تا چهار سال بود که اکنون این زمان به چهار یا پنج سال افزایش یافته است. 


استاد دانشگاه ادامه داد: همین مسئله باعث شد افراد در نصب پنل ها تردید داشته باشند و از طرفی عدم ثبات قوانین و حمایت ها نیز بر نگرانی مردم در این مسئله تاثیرگذار است. 


وی با بیان اینکه سرمایه گذاران خارجی با توجه به قراردادهای محکم بین المللی با اطمینان بیشتری می توانند سرمایه گذاری کنند گفت: ظرفیت های خوب خراسان جنوبی و شرایط مساعد نصب پنل ها زمینه حضور این سرمایه گذاران را فراهم کرده است. 
شمسی نژاد اظهار داشت: البته وزارت نیرو و شرکت برق نیز باید با تامین زیرساخت های لازم شبکه هایی را احداث کرده که بتواند برق تولید شده از این نیروگاه ها را پذیرش کند. 
وی با تاکید بر ثروت آوری خورشید برای استان کویری همچون خراسان جنوبی گفت: بطور قطع در درازمدت سرمایه گذاری در این حوزه سودمند خواهد بود. 
عضو هیات علمی دانشگاه بیرجند یادآور شد: کشورهای اروپایی که به تناسب از آفتاب کمتری برخوردار هستند از این انرژی های نو استفاده کرده و موفق بوده اند. 
وی تصریح کرد: اگر نیروگاه های خورشیدی در خراسان جنوبی توسعه پیدا کند می توان برق کل کشور را از کویر این استان تامین کرد.
شمسی نژاد با بیان اینکه ذخیره سوخت های فسیلی برای مصارف مهمتر با اهمیت است گفت: تاکنون تحقیقات دانشگاهی نیز برای این مسئله انجام گرفته و هم اکنون ردیاب های خورشیدی که ساخته شده راندمان نیروگاه های خورشیدی را تا 30 درصد افزایش داده است. 

**درآمد یک میلیارد تومانی تولید برق خورشیدی 
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق خراسان جنوبی نیز گفت: از ابتدای امسال مردم استان با تولید برق خورشیدی، یک میلیارد و 267 میلیون و 23 هزار تومان درآمد کسب کردند.
محمدابراهیم شرکا در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: 155 نیروگاه خانگی تولید برق خورشیدی با مجموع ظرفیت یک هزار و 365 کیلووات زیر نظر شرکت توزیع نیروی برق خراسان جنوبی فعال است.
وی افزود: از این تعداد، 148 نیروگاه با ظرفیت تولید کمتر از 20 کیلووات و هفت نیروگاه با ظرفیت تولید 20 تا 100 کیلووات فعالیت می کنند.
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق خراسان جنوبی گفت: از ابتدای امسال یک میلیون و 313 هزار و 704 کیلووات برق خورشیدی توسط نیروگاه های استان تولید شده است. 
وی یادآور شد: میانگین پرداختی به ازای یک کیلووات انرژی تولیدی در نیروگاه های با ظرفیت کمتر از 20 کیلو وات در بازه زمانی 2 ماه حدود 330 هزار تومان بوده است. 
شرکا سرمایه اولیه موردنیاز برای بهره برداری از نیروگاه های خورشیدی را به ازای هر کیلووات به طور میانگین هشت تا 9 میلیون تومان و عمر متوسط پنل های خورشیدی را 20 سال عنوان کرد. 
نیروگاه های خورشیدی برای مددجویان کمیته امداد امام خمینی (ره) نیز راه کسب درآمد شده به طوری که معاون اشتغال و خودکفایی کمیته امداد خراسان جنوبی به خبرنگار ایرنا گفت: 57 پنل خورشیدی در یک سال گذشته برای مددجویان این نهاد نصب شده است. 


سیدرضا حسینی افزود: هر کدام از متقاضیان بین 25 تا 30 میلیون تومان تسهیلات دریافت کرده اند و ماهیانه 750 تا 800 هزار تومان درآمد دارند. 


وی گفت: همچنین نصب 400 نیروگاه پنج کیلو واتی خانگی در دست اجرا است که امیدواریم با این طرح راهی برای اشتغال و توانمندی مددجویان گشوده شود.

ایران قطب تولید انرژی خورشبدی می تواند باشد.

آفتاب سوزانی که این روز‌ها گرمایش ما را به ستوه آورده و مصرف برق کشور را افزایش داده می‌تواند منبع مهمی برای پول درآوردن کشور باشد.

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، قطعی برق این روز‌ها خیلی‌ها را کلافه کرده است. هرچند ایران به دلایل مختلف فراتر از استاندارد‌های جهانی برق مصرف می‌کند، اما افزایش نیاز به مصرف برق مسئله‌ای جهانی است. دغدغه‌ای که سال‌هاست توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود معطوف کرده. افزایش بهره‌وری از نیروگاه‌های سوخت فسیلی، احداث نیروگاه‌های شکافت هسته‌ای و تلاش‌ها برای صنعتی کردن فناوری هم‌جوشی هسته‌ای از جمله این تلاش‌هاست. در این میان بهره‌برداری از انرژی خورشیدی راهکاری است که پیشرفت‌هایش بیش از دیگر رقیبان مورد توجه قرار گرفته.

نگاه همه به آسمان است
ایده بهره‌برداری از انرژی خورشید برای تولید برق اولین بار سال ۱۹۲۳ در آلمان مطرح شد. زمانی که بیشتر خانه‌های دنیا هنوز به شبکه برق متصل نشده بودند. طرحی که البته هیچگاه عملیاتی نشد، اما بذری را در ذهن محققان کاشت که حالا در قرن بیست یکم به نهالی امیدوارکننده بدل گشته است. هرچند سهم این انرژی در سبد تولید برق جهانی در مقایسه با سهم ۳۱ درصدی نفت، ۲۸ درصدی ذغال سنگ، ۲۸ درصدی گاز و حتی ۲/۵ درصدی برق‌آبی ناچیز است، اما در سال‌های اخیر توانسته رشد قابل توجهی در سبد منابع تولید برق داشته باشد.

گاردین سال گذشته در گزارشی اعلام کرد انرژی خورشیدی سال ۲۰۱۶ بیشترین رشد را بین منابع تولید برق داشته و به نقل از آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر، آینده استفاده از این منبع انرژی را بسیار امیدوار کننده دانست. این گزارش تأکید می‌کند انرژی خورشیدی در سال ۲۰۲۲ به مقام اولیفناوری‌های تجدید ناپذیر تولید برق تبدیل خواهد شد و کشور‌های زیادی برای تأمین برق از انرژی خورشیدی برای روزگار پسانفت سرمایه‌گذاری می‌کنند.

طراحی مفهومی اولیه برای تولید برق از انرژی خورشیدی
تولید برق از خورشید با استفاده از دو فناوری اصلی انجام می‌شود. سیستم‌های فتوولتائیک که با استفاده از سلول‌های خورشیدی مستقیما برق را به الکتریسته تبدیل می‌کنند و سیستم‌های CSP که با استفاده از آینه‌ها نور خورشید را در یک نقطه جمع کرده و از گرمای آن برق تولید می‌کنند.

بیابان‌ها دوست داشتنی می‌شوند
بیشتر نیروگاه‌های برقی دنیا تا امروز از کنار هم قرار گرفتن سلول‌های خورشیدی درست شده‌اند. بزرگ‌ترین آن‌ها نیروگاه تنگر (Tengger) چین با ظرفیت ۱۵۴۷ مگاوات است. آلمانی‌ها هم ۳۵/۶ درصد از برق‌شان را با همین فناوری تأمین می‌کنند.

بازدهی سلول‌های خورشیدی علاوه بر فناوری به کار رفته در آن‌ها تابعی از شرایط اقلیمی منطقه مورد استفاده است. با وجود این که اروپایی‌ها پیشرو در تکنولوژی‌های نوین سلول‌های خورشیدی هستند، اما کشور‌های خودشان مکان مناسبی برای نصب این سلول‌ها نیستند. آمار‌های اطلس جهانی تابش خورشید نشان می‌دهد مناطق مرکزی آفریقا، بخش‌هایی از بیایان‌های عربستان، استرالیا و بخش کوچکی از شیلی بهترین مناطق برای استفاده از سلول‌های خورشیدی در زمین هستند.

پروفسور مهران معلم، دانش آموخته فیزیک اتمی و سلول‌های خورشیدی از دانشگاه برکلی معتقد است کل برق مورد نیاز جهان را می‌توان از انرژی خورشیدی تأمین کرد. وی درباره ظرفیت تولید برق در صحرای آفریقا می‌گوید: «مجموع برق تولیدی جهان از همه منابع (سوخت‌های فسیلی، هسته‌ای، تجدیدپذیر و...) در سال ۲۰۱۵ حدود ۱۷/۳ تراوات بوده است. اگر ما نیروگاهی در ابعاد ۳۳۵ کیلومتر در ۳۳۵ کیلومتر، با سلول خورشیدی مدرن در صحرای آفریقا ایجاد کنیم، بیش از ۱۷/۴ تراوات برق تولید خواهیم کرد. این محدوده مساحتی معادل ۴۳ هزار مایل را در بر می‌گیرد. یعنی چیزی در حد ۱/۲ درصد از مساحت کل صحرا».

ایران یکی از مستعدترین کشور‌ها برای تولید برق خورشیدی است. همین آفتاب سوزان که این روز‌ها گرمایش ما را به ستوه آورده و مصرف برق کشور را افزایش داده می‌تواند منبع مهمی برای پول درآوردن کشور باشد. اطلس جهانی تابش خورشید نشان می‌دهد مناطقی از استان‌های کرمان، فارس و سیستان و بلوچستان تابشی نزدیک به آنچه درباره صحرای آفریقا گفتیم دارند. تابش خورشید در بیشتر مناطق ایران حدود دو برابر آلمانی است که بیشترین سهم از تولید برق از انرژی خورشیدی را به خود اختصاص داده است.

عربستان سعودی امسال اعلام کرد تا سال ۲۰۳۰ بزرگ‌ترین نیروگاه برق خورشیدی جهان را در مناطق کویری این کشور احداث می‌کند. نیروگاهی ۲۰۰ میلیون واتی (چیزی حدود چهار برابر کل مصرف برق ایران) که با همکاری چند کشور خارجی ساخته می‌شود. عمان و مصر دیگر کشور‌های خاورمیانه‌ای هستند که برای تولید برق خورشیدی سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

گامی فراتر از سلول‌های خورشیدی
آن سوی کره زمین در صحرای نوادا محققان مشغول کار روی مدل دیگری از نیروگاه‌های برق خورشیدی هستند. تحقیقاتی که یکی دو سالی است نتایج قابل توجهی به دنبال داشته‌اند. سایت بیگ تینک (bigthink) در گزارشی از این نیروگاه با عنوان پیروزی نهایی انسان بر انرژی سوخت‌های فسیلی نام می‌برد. آینه‌هایی که مانند گل‌های آفتاب‌گردان متناسب با زاویه نور خورشید می‌چرخند و نور آن را در نقطه کانونی برج اصلی می‌تابانند. نوع خاصی از نمک که تا هزار درجه فارنهایت تحمل نگه‌داری گرما دارد در محفظه این برج قرار می‌گیرد تا واسطه تبدیل انرژی باشد. این نمک بر اثر گرمای این نور‌ها مذاب شده و وارد چرخه نیروگاهی می‌شود. از اینجا به بعد، سیستم کار شبیه به بقیه نیروگاه‌هاست. نمک‌های ذوب شده آب را بخار می‌کنند، بخار آب توربین را می‌چرخاند و آخرش هم تولید برق!

تفاوت اصلی این نیروگاه با دیگر سیستم‌های CSP در استفاده از همین نمک است. نمک به کار گرفته شده می‌تواند تا ۱۶ ساعت گرما را درون خود حفظ کند. قابلیتی که این نیروگاه را به یک سیستم شبانه‌روزی تولید برق تبدیل می‌کند. تولید برق در دیگر نیروگاه‌های خورشیدی محدود به ساعت‌های تابش آفتاب است و برای استفاده از آن‌ها در شب یا ایام ابری نیازمند باتری هستیم. ۱۰ هزار و ۳۴۷ قطعه آینه در این نیروگاه به کار رفته است و ظرفیت تولید برق آن ۵۰۰ هزار مگاوات در سال است. حدود دو برابر نیروگاهی مشابه با سلول‌های خورشیدی. شرکت تسلا اخیراً قرادادی با ایالت استرالیای جنوبی بسته است تا یک نیروگاهی با استفاده از همین تکنولوژی برای آن‌ها بسازد.

فرصتی که نباید از دست بدهیم
سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر کشورمان چند روز پیش اعلام کرد نیروگاه‌های کوچک خورشیدی کشور در روز‌های پرمصرف و ساعات پیک عملکرد بسیار خوبی داشته‌اند. برآورد‌های متعددی از ظرفیت‌های ایران برای تولید برق خورشیدی مطرح شده است. برخی منابع می‌گویند این با سرمایه‌گذاری ۶۰ میلیارد دلاری می‌تواند یک سوم کل برق مورد نیازش را از این منبع تأمین کند. با این حال تا کنون اقدام جدی برای استفاده گسترده از این انرژی در ایران دیده نشده است. غفلتی که ممکن است ایران را از دسترسی به یکی از مهم‌ترین فناوری‌های مهم آینده دنیا عقب بیندازد.

ایران و توان تبدیل شدن به هسته بازار انرژی های نو

تهران- ایرنا- ایران کشوری پر پتانسیل در زمینه انرژی های تجدیدپذیر است که با برنامه ریزی اصولی و هزینه کرد مناسب می تواند به کانون بازار انرژی های نو حداقل در خاورمیانه تبدیل شود.

استفاده از انرژی های تجدیدپذیر و یا به اصطلاح پاک چند سالی است که در دنیا مطرح است، رویکردی که هدف از آن، حفظ ذخایر فسیلی و مهمتر حفظ محیط زیست و سلامت انسان است و در این راستا کشورهای زیادی درصدد تولید انرژی از ذخایر غیر فسیلی بر آمده اند.
کشورهای پیشرو در زمینه انرژی بادی آلمان و دانمارک در اروپا، ایالات متحده در امریکای شمالی و چین در آسیا هستند که بعد از آنها هم می توان از شرکت های ژاپنی و کره ای فعال نام برد.
در زمینه انرژی خورشیدی نیز آلمان در اروپا و چین در آسیا جزو کشورهای پیشرو هستند، در بخش های دیگر انرژی تجدیدپذیر مانند نیروگاه های زمین گرمایی ایسلند و نیوزیلند، انرژی برقابی کشورهای برزیل و روسیه ، نیروگاه های آبی کوچک آلمان و در زمینه های دیگر مانند جزر و مد و امواج، کشورهای انگلیس و کانادا جزو پیشروها محسوب می شوند.
در این میان اما ایران با وجود برخورداری از تنوع آب و هوایی، جایگاه قابل توجهی ندارد؛ تنوع آب و هوایی این امکان را فراهم می کند که بتوان از تمام بخش هامانند تابش خورشید و وزش باد بهره برد، هر چند در عمل نیازمند برنامه ریزی و عزمی راسخ در اجرا است.
ایران در زمینه استفاده از انرژی های تجدیدپذیر قدمتی تاریخی دارد، طراحی و ساخت آسیاب های بادی از 200 سال پیش از میلاد مسیح در ایران رایج بوده و اکنون نیز بستر مناسبی برای گسترش بهره‌برداری از توربین های بادی فراهم است.
اما با وجود پتانسیل‌ های بسیار بالا در تولید انرژی ‌های تجدیدپذیر، مانند بهره مندی از میانگین 300 روز آفتابی، وزش باد با سرعت مناسب در مناطقی مانند منجیل در استان گیلان و شهرهای استان سیستان و بلوچستان، امکان استفاده از انرژی زمین گرمایی در استان اردبیل و شهر مشکین شهر، درصد کمی از انرژی کشورمان از منابع تجدیدپذیر تامین می شود.
در این میان، استفاده از انرژی بادی به حدی مهم و قابل تامل است که یک روز جهانی به آن اختصاص یافته است. روز جهانی انرژی باد در 15 ژوئن ( 25 خرداد) مناسبتی است که به طور منطقه‌ ای از سال 2007 در اروپا و به طور رسمی از سوی انجمن انرژی بادی اروپا و شورای جهانی انرژی باد گرامی داشته می شود.
هدف از گرامیداشت این روز معرفی و شناساندن انرژی باد و ظرفیت های آن به عنوان منبع پاک و تجدیدپذیر در محیط زیست و استفاده از آن به جای انرژی های تجدیدناپذیر است که با توجه به وضعیت ذخایر فسیلی، انرژی باد می تواند جایگزین مناسبی برای سوخت های فسیلی و سدسازی در تولید برق باشد.
گرچه ایران کشوری مستعد برای استفاده از انواع انرژی های تجدیدپذیر و پاک است اما هنوز به جایگاه واقعی خود نرسیده است؛ محمد ساتکین، مدیر کل دفتر پتانسیل سنجی و ارزیابی منابع انرژی سازمان انرژی های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی برق ( ساتبا) معتقد است علت این امر گران بودن تاسیسات انرژی بادی و پیچ های بانکی برای دادن تسهیلات است.
وی روز جمعه در این باره به خبرنگار علمی ایرنا گفت: ایران کشور پر پتانسیلی از لحاظ انرژی های نو مانند انرژی های خورشیدی و بادی است، تخمین زده می شود با شرایط فعلی بین 15 تا 20 هزار مگاوات ظرفیت قابل نصب نیروگاه های بادی که صرفه اقتصادی دارند را در کشور داشته باشیم.
وی افزود: این ظرفیت در رابطه با انرژی خورشیدی به مراتب بالاتر است چون محدودیت هایی که نیروگاه های بادی دارند نیروگاه های خورشیدی نداشته و در بیشتر نقاط کشور قابلیت نصب نیروگاه خورشیدی وجود دارد.
رییس انجمن علمی انرژی ایران درباره این که چقدر از این ظرفیت ها استفاده کرده ایم گفت: بیشتر برنامه ریزی دولت برای تشویق و ترغیب سرمایه گذاران به سرمایه گذاری در این زمینه و از طرفی هم سیاست گذاری برای توسعه بوده است، یعنی سیاست فعلی دولت احداث مستقیم نیروگاه های خورشیدی و بادی توسط خود دولت نیست، لیکن مواردی را به صورت پایلوت مانند نیروگاه های بادی منجیل و دیزباد نیشابور و نیروگاه های خورشیدی در سمنان و یزد اجرا کرده است.
وی در پاسخ به این که چرا از این ظرفیت بیشتر از این نتوانستیم استفاده کنیم ؟ توضیح داد: البته روندی که در دو سال اخیر در پیش گرفته شده، به تعریف تعرفه های جذابی برای خرید برق تضمینی تجدیدپذیرها منجر شده است، این امر باعث تسریع در توسعه احداث نیروگاه های تجدیدپذیر به خصوص نیروگاه های خورشیدی فتولتائیک توسط سرمایه گذاران بخش خصوصی شده و تاکنون ظرفیت قابل توجهی از نیروگاه های خورشیدی فتوولتائیک در کشور نصب شده است.
سیستم‌های فتوولتائیک برای مصارف عمومی و کشاورزی به صورت نیروگاه های مستقل از شبکه سراسری یا سیستم های متصل به شبکه سراسری با ساختار نصب ثابت و یا متحرک در واحدهای کوچک با توان پایین برای تامین انرژی الکتریکی مورد نیاز ماشین حساب‌های کوچک تا سیستم ‌های بزرگ نیروگاهی، به کار می رود.
ساتکین همچنین اظهار داشت: در رابطه با نیروگاه های بادی به دلیل محدودیت هایی که وجود دارد فرایند احداث نیروگاه طولانی تر است زیرا راه اندازی یک نیروگاه بادی به برداشت اطلاعات آمار لحظه ای باد توسط ایستگاه های بادسنجی نیاز دارد که این داده برداری ها باید حداقل یکسال باشد هر چند استانداردها آن را دو سال توصیه می کنند، همچنین باید در زمین ها و نقاط خاصی کار شود بنابراین به دلیل زمان بر بودن و پیچیده بودن کار در زمینه نیروگاه های بادی روند توسعه کندتری داشته اند.
وی گفت: یکی از بزرگترین مشکلاتی که اکنون در مسیر توسعه نیروگاه های بادی قرار دارد، بحث فاینانس و مسایل بانکی است که کار را مشکل کرده است، یعنی اگر کسانی بخواهند در زمینه انرژی بادی یا حتی خورشیدی فعالیت کنند باید بتوانند از بانک ها وام بگیرند که گرفتن وام در ایران برای کار در حوزه انرژی بسیار سخت است و از آنجا که کارمزد بانک ها در این زمینه بسیار بالا و غیر معمول است سرمایه گذاران امکان سرمایه گذاری در این زمینه را کمتر پیدا می کنند.
مدیر کل دفتر پتانسیل سنجی و ارزیابی منابع انرژی ساتبا افزود: سرمایه گذاران خارجی هم که می توانند از بانک های خارجی وام بگیرند یا فاینانس دریافت کنند به علت محدودیت های بین المللی ایجاد شده اخیر تا حدودی نگران این موضوع هستند که شاید از نظر بین المللی با مشکلاتی مواجه شوند که این مسایل نیز تا حدودی کار را کند کرده است.
وی تاکید کرد: اما در کل راهبرد و سیاستی که دولت در پیش گرفته است قطعا به زودی منجر به احداث نیروگاه های بادی و خورشیدی در سطح وسیع در کشور می شود البته اگر مسائل جدیدی پیش نیاید.
ساتکین گفت: در حال حاضر در بخش انرژی بادی بیش از 150 مگاوات نیروگاه به بهره برداری رسیده است که به زودی با افزایش یک ظرفیت بیش از 64مگاواتی در سیاهپوش (منطقه ای نزدیک سد منجیل) این ظرفیت به بیش از 200 مگاوات خواهد رسید. البته باید گفت که میزان تولید برق از این میزان ظرفیت به شرایط طبیعی و وزش باد در منطقه بستگی دارد.
وی افزود: در برنامه پنجساله ششم توسعه بهره برداری از پنج هزار مگاوات از نیروگاه های تجدیدپذیر پیش بینی شده است که در ابتدا انرژی بادی در اولویت قرار داشت اما با توجه به کاهش قیمت تجهیزات سیستم های خورشیدی، به نظر می رسد این سهم باید به انرژی های خورشیدی داده شود.
رییس انجمن انرژی ایران اظهار داشت: در هر صورت هنوز فاصله جدی و قابل توجهی با پنج هزار مگاوات پیش بینی شده در برنامه ششم توسعه داریم.
وی خاطرنشان کرد: اگر کشور بتواند در زمینه دادن وام به سرمایه گذاران بخش خصوصی برای احداث نیروگاه های تجدیدپذیر راهکاری پیدا کند، بانک ها را به دادن تسهیلات ترغیب و مسائل مربوط به قوانین را تسهیل کند کمک بزرگی به این بخش می شود؛ در واقع یکی از پاشنه های آشیل ما در این زمینه بحث بانک و فاینانس است.
مدیر کل دفتر پتانسیل سنجی و ارزیابی منابع انرژی ساتبا افزود: دوم اینکه اگر امکانات و منابع مالی که برای این کار پیش بینی شده به موقع در اختیار ساتبا قرار گیرد کمک بزرگی به توسعه انرژی های تجدید پذیر خواهد شد، همچنین اگر بتوانیم تعاملات بین المللی را افزایش دهیم می توانیم حداقل در خاورمیانه هسته اصلی بازار انرژی های تجدیدپذیر باشیم .
وی تاکید کرد: برای استفاده بهینه از این پتانسیل سیاست دولت باید شبکه ای باشد یعنی اجزای مختلف درگیر با موضوع باید با هم ارتباط سازنده و هماهنگ داشته باشند، مثلا اگر سازمان منابع طبیعی باید زمین در اختیار قرار دهد یا محیط زیست مجوز لازم را صادر کند باید با هم و با وزارت نیرو هماهنگ باشند و تمام ارگان های مرتبط باید با هم ارتباط شبکه ای داشته باشند و بتوانند برای تسهیل در کار با هماهنگی پیش روند.

ساخت آب شیرین کن در عربستان

مقامات عربستان سعودی با سرمایه‌گذاری عظیم در پروژه‌ نسل جدید آب شیرین‌کن‌ها به دنبال بهره‌وری هر چه بیشتر از منبع عظیم انرژی خورشیدی در این کشور هستند.
  

به نقل از اسپکتروم، در این پروژه عظیم قرار است که با نصب آخرین نسل از صفحات مبدل خورشیدی پربازده، انرژی مورد نیاز جهت شیرین‌کردن آب دریا به صورت مستقل از شبکه سراسری برق تامین شود.

طبق اظهارات مقامات عربستانی، دلیل اصلی توجه به رویکرد جدید، پایین آمدن قیمت جهانی سلول‌های خورشیدی و تلاش این کشور برای مدیریت بهتر سوخت‌های فسیلی است.

طبق بررسی‌های انجام شده بین 40 تا 50 درصد هزینه شیرین‌کردن آب دریا در بخش تامین انرژی صرف می‌شود.

به گفته مسئول شرکت اسپانیایی فعال در این پروژه، تاکنون کشورهای دیگری همچون امارات متحده عربی و شیلی نیز برای سرمایه‌گذاری در این پروژه اعلام آمادگی کرده‌اند.

برای شیرین کردن آب دریا با استفاده از انرژی خورشیدی لازم است که برق تولیدی در مبدل‌ها صرف پمپ کردن آب به سمت غشاهای اسمز معکوس شده تا آب آشامیدنی با کیفیت مطلوب حاصل شود.

با توجه به وجود صحراهای پهناور در عربستان، سرمایه‌گذاری در این بخش کاملا توجیه‌پذیر و هزینه تمام شده تولید هر لیتر آب آشامیدنی در مقایسه با سایر روش‌ها به مراتب کمتر است.


تولید ۷۵۰۰ مگاوات برق خورشیدی تا ۲۰۳۰ در ایران


در حال حاضر یک درصد از نیاز مردم جهان به برق از طریق انرژی خورشیدی تامین می‌شود. در اتحادیه اروپا ۴ درصد از این نیاز توسط انرژی خورشیدی برآورده می‌شود.

به گزارش زیست آنلاین، با برنامه‌ریزی‌های انجام شده امید می‌رود که در سال ۲۰۲۰ سایت‌های انرژی خورشیدی سه برابر بیشتر از میزان فعلی برق‌رسانی کنند و در سال ۲۰۳۰ این میزان به سیزده برابر برسد.
 
در راستای تامین انرژی از منابع تجدیدپذیر کشور چین به سرعت در حال پیشرفت است. تا پایان سال ۲۰۱۶ نیروگاه‌های خورشیدی با توان تولید ۷۸ گیگاوات (۷۸ هزار مگاوات) تأسیس شدند.

این ظرفیت برابر با ظرفیت ۷۸ نیروگاه اتمی عظیم یا ۱۵۰ نیروگاه زغال‌سنگ است. ژاپن تا پایان سال ۲۰۱۶ نیروگاه‌های خورشیدی با توان ۴۳ گیگاوات، آمریکا با توان ۴۲ گیگاوات و آلمان با توان ۴۱ گیگاوات تأسیس کردند.

در هند تا کنون تولید برق از انرژی خورشیدی به ۱۰ گیگاوات رسیده است. پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۰ این میزان یازده برابر افزایش یابد. در حال حاضر برق تولیدی از نیروگاه‌های جدید خورشیدی عموما در جهان ارزان‌تر از برق تولیدی از نیروگاه‌های جدید گاز، ذغال‌سنگ یا اتمی تمام می‌شود. به همین دلیل نیز چین و هندوستان برنامه‌های خود برای ساخت نیروگاه‌های جدید ذغال‌سنگ را لغو کردند.

حدود دو میلیارد نفر در جهان هنوز بدون برق زندگی می‌کنند. چراغ نفتی تنها وسیله روشنایی و منبع نور برای این دسته است. گران بودن نفت و آسیب‌های ناشی از دوده به دستگاه تنفسی از معایب عمده چراغ‌های نفتی به شمار می‌رود. در مقابل سامانه‌های خورشیدی کوچک با باتری و ال‌ئی‌دی جایگزین‌های بسیار ارزان‌تر و بهتری برای چراغ‌های نفتی هستند. در بنگلادش با این روش بیش از چهار میلیون خانه مسکونی برق دارند.

مالکان خانه‌های مسکونی یا شرکت‌ها، به ویژه در اروپا، به رغم اتصال به شبکه برق‌رسانی ترجیح می‌دهند با نصب سلول‌های خورشیدی برق مورد نیاز خود را تامین کنند؛ تمایلی که در سال‌های اخیر رو به افزایش بوده است. در آلمان هزینه برق بدست‌آمده با این روش نصف هزینه‌ای تمام می‌شود که شرکت‌های برق‌رسانی از مشترکان طلب می‌کنند. به همین خاطر نیز سلول‌های خورشیدی نهایتا سیستمی سودآور هستند.

در حال حاضر ذخیره‌کردن برق خودتولید همچنان گران تمام می‌شود، اما در عوض قیمت باتری‌ها ذخیره‌کننده به سرعت در حال کاهش است. این کاهش قیمت موجب شده تا باتری‌ها برای شرکت‌ها و مالکان خانه‌های مسکونی به گزینه‌ای بسیار جذاب بدل شوند. این تغییر و تحول در فناوری باتری جنبش مثبتی را در زمینه تولید مستقلانه برق به وجود آورده است.

در سال ۲۰۱۶ هواپیمای «سولار ایمپالس ۲» که سوختش تنها از طریق انرژی خورشیدی تأمین می‌شد، توانست با موفقیت دور دنیا سفر کند. این هواپیمای سبک‌وزن و بدون سرنشین نمونه‌ای موفق بود که به خوبی ظرفیت‌های فناوری خورشیدی را نشان داد.

بنابر محاسبات علمی قدرت خورشید حدودا هزار برابر بزرگتر از مصرف انرژی در سراسر جهان است. برای جلوگیری از گرمایش زمین و همچنین پاسخگویی به تقاضای جهانی برای انرژی، فناوری تولید انرژی از خورشید نقشی اساسی ایفا می‌کند. کشورهای جهان در کنفرانس پاریس توافق کردند تا با اتخاذ اقدامات لازم تلاش کنند تا میانگین حرارت زمین تا سال ۲۰۳۰ از دو درجه سانتی‌گراد نسبت به شروع انقلاب صنعتی بالاتر نرود.

توافق پاریس ۴ نوامبر سال ۲۰۱۶ اجرایی شد. تمایل روز افزون برای استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر گامی مهم در راستای تحقق هدف پیش‌بینی شده است. با این حال هنوز راه زیادی برای رسیدن به این هدف در پیش است. کشورهای زیادی تا بدین‌جا از دانش و فناوری مورد نیاز برای ساخت نیروگاه‌های خورشیدی بدون بهره هستند.

وضعیت ایران و خاورمیانه

براساس اعلام وبسایت سازمان‌انرژی‌های تجدیدپذیر، ایران با داشتن ۳۰۰ روز آفتابی در بیش از دو سوم کشور و متوسط تابش ۵ /۴  تا ۵ / ۵ کیلووات ساعت بر متر مربع در روز، از جمله کشورهایی به شمار می‌رود که پتانسیل بالایی در زمینه انرژی خورشیدی دارند.

ایران قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ میلادی، ۷۵۰۰ مگاوات برق از انرژی خورشیدی تولید کند که این میزان بیش از هفت برابر برق تولیدی از نیروگاه اتمی بوشهر خواهد بود.

اتحادیه اروپا اعلام کرده است که با ارائه کمک‌های مالی و فنی ایران را در تأمین انرژی مورد نیاز خود از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر پشتیبانی خواهد کرد. آلمان در این میان به یکی از شرکای اصلی ایران بدل شده است. زمستان گذشته دو نیروگاه خورشیدی هر کدام با ظرفیت هفت مگاوات در همدان با سرمایه‌گذاری ۱۵ میلیون یورویی آغاز به کار کردند. این نیروگاه‌ها با همکاری شرکت آلمانی دایسک تاسیس شدند.

در این دو نیروگاه جدید که مجموعا در زمین‌هایی به وسعت ۲۰ هکتار، در حومه همدان واقع شده‌اند، ۶۰ هزار سلول خورشیدی نصب شده است. ۲۰ درصد تجهیزات این نیروگاه‌ها نیز ساخت ایران هستند.

عربستان، رقیب ایران در زمینه تولید انرژی، عزم خود را برای ربودن گوی سبقت جزم کرده و قصد دارد با کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی سهم این کشور در زمینه تولید انرژی از منابع تجدیدپذیر به ویژه انرژی خورشیدی را به شدت افزایش دهد. مقامات عربستان برای تحقق این هدف سرمایه‌گذاری ۵۰ میلیارد دلاری در زمینه انرژی خورشیدی و بادی انجام داده‌اند.

وزیر نفت عربستان ژانویه امسال اعلام کرد که این کشور می‌خواهد به یک «نیروگاه خورشیدی» عظیم تبدیل شود. کاهش درآمدهای نفتی عربستان یکی از دلایل مهمی بود که موجب شد ریاض به ذخایر ارزی خود رجوع کرده و برای تامین نیازهایش بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار از صندوق ذخیره ارزی برداشت کند. عربستان قصد دارد با این سرمایه‌گذاری هنگفت تا سال ۲۰۲۳ دستکم ۱۰ گیگاوات برق از نیروگاه‌های خورشیدی و بادی خود تولید کند.

پیشرفته‌ترین نیروگاه برق خورشیدی در منطقه از آن مراکش است؛ نیروگاهی که وسعت آن در اتمام عملیات ساخت در سال ۲۰۱۸ به اندازه شهر مراکش، پایتخت این کشور خواهد بود. فاز اول این نیروگاه به نام «نور ۱» که در شهر ورزازات ساخته شده، توان تولید ۱۶۰ مگاوات را خواهد داشت. به گفته سازندگان، این نیروگاه از زمان سپیده‌دم تا سه ساعت پس از غروب آفتاب می‌تواند برق تولید کند که تامین‌کننده نیاز ۶۵۰ هزار نفر است.

به گزارش برق نیوز، نیروگاه خورشیدی مراکش با هزینه ۹ میلیارد دلار ساخته می‌شود. این کشور قصد دارد تا سال ۲۰۲۰، ۴۲ درصد از انرژی مورد نیاز خود، بالغ بر ۲ هزار مگاوات، را از انرژی‌های تجدیدپذیر تامین کند.

سهم ایران از انرژیهای تجدیدپذیر چقدر است؟



با وجود این، دبیر ستاد توسعه فناوری انرژی‌های تجدیدپذیر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در مورد سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در تولید و عرضه کلی انرژی در کشور معتقد است: در سبد کلی انرژی هنوز تجدیدپذیر‌ها سهم نمایانی ندارند و سهم آن‌ها به کمتر از یک درصد و حتی شاید کمتر از نیم درصد می‌رسد.

 در تابستانی چنین گرم که روزانه بیش از ۱۰ ساعت بارقه‌های خورشید روزمان را روشن و سرمان را گرم می‌کنند؛ شاید اولین سوال این باشد که آیا این بارقه‌ها فقط به کار رساندن میوه‌های تابستانی می‌آیند یا فواید دیگری برای این بیکرانه روشن می‌توان اندیشید؟

انرژی خورشیدی و دیگر منابع انرژی‌های تجدیدشونده این روز‌ها به منبعی قابل توجه برای تامین انرژی تبدیل شده و چرخ صنعت، کشاورزی و اقتصادهای بزرگ دنیا را می‌چرخاند.

به نوشته گروهی از محققان ایرانی و خارجی در مقاله «حال و آینده انرژی خورشیدی در ایران/Solar Enrgy in Iran: Current State and Outlook» مجموع مساحت ایران ۱۶۰۰ کیلومتر مربع یا۶ .۱  در ۱۰ متر مربع است و هر متر مربع هر ساعت به طور متوسط ۲۲۰ کیلووات ساعت انرژی تابشی خورشید دریافت می‌کند. در صورتی که تنها ۱ درصد کل مساحت کشور با کارآمدی ۱۰ درصد به انرژی خورشیدی اختصاص داده شود؛ حدود ۹ میلیون مگاوات ساعت روزانه انرژی به دست می‌آید.

با وجود این، دبیر ستاد توسعه فناوری انرژی‌های تجدیدپذیر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در مورد سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در تولید و عرضه کلی انرژی در کشور معتقد است: در سبد کلی انرژی هنوز تجدیدپذیر‌ها سهم نمایانی ندارند و سهم آن‌ها به کمتر از یک درصد و حتی شاید کمتر از نیم درصد می‌رسد.

سیروس وطنخواه گفت: ظرفیت برق تولیدی کشور حدود ۷۰ هزار مگاوات (هر مگاوات یک میلیون وات) نیروگاهی است و کل ظرفیت نصب شده تجدیدپذیر‌ها به ۳۵۰ مگاوات نمی‌رسد.

وضعیت کلی انرژی

بر اساس آخرین بررسی آماری وضعیت انرژی که شرکت بریتیش پترولیوم ژوئن ۲۰۱۷ منتشر کرد (آمار‌ها سال ۲۰۱۶ را در برمی گیرد)؛ امروزه ۹.  ۳۲درصد انرژی مورد نیاز جهان از نفت، ۲ . ۲۹ از گاز،۲ . ۲۹ از ذغال سنگ،۸ .۶ درصد از انرژی برق آبی، ۴. ۴ از انرژی هسته‌ای و۸ . ۲ از انرژی‌های تجدیدشونده تامین می‌شود.

با آنکه سهم انرژی‌های تجدیدشونده زیاد نیست؛ تولید این نوع انرژی‌ها طی یک دهه قبل از ۸ دهم درصد در کل انرژی جهانی به۸ . ۲ درصد رسیده و بعضی کشور‌ها مانند کاستاریکا (۹۸ درصد) دانمارک (۱۴۰ درصد) و ایسلند (۱۰۰ درصد) میزان قابل توجهی از انرژی مورد نیاز خود را از منابع تجدیدپذیر از جمله انرژی خورشیدی تامین می‌کنند.

امروزه چین (۱۸ درصد)، ژاپن (۱۴ درصد)، آلمان و آمریکا (بیش از ۱۳ درصد) برای تامین نیازهای خود به منبع لایزال خورشید روی آورده اند؛ تا از آلودگی ناشی از سوخت‌های فسیلی ر‌ها شده، با پایان یافتن منابع نفتی جهان نگران نباشند، نیازهای روزافزون خود به انرژی را پاسخ دهند و از برکات بی شمار این منبع برخوردار شوند.

با وجود همه این آمار‌ها میزان تولید انرژی‌های تجدیدشونده شامل منابع مختلف خورشیدی و بادی در ایران به درستی مشخص نیست و با وجود سیاست‌های تشویقی دولت از جمله خرید تضمینی برق نیروگاه‌های خورشیدی برای ۲۰ سال و به قیمت هفت برابر قیمتی که دولت می‌فروشد، از کمتر از دو درصد تا نزدیک به یک درصد متفاوت است.

خورشید را دریابیم

استاد دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب که مسوول طرح نصب آبگرمکن‌های خورشیدی در این دانشگاه است، قیمت پایین حامل‌های انرژی را یکی از دلایل توسعه نیافتن این نوع از انرژی‌ها در کشور دانسته و می‌گوید: با وجود آنکه افزایش یا تثبیت قیمت حامل‌های انرژی موافقان و مخالفان خود را دارد، همگان اتفاق نظر دارند قیمت انرژی در ایران در مقایسه با بسیاری کشور‌ها پایین است.

به گفته فرزاد جعفرکاظمی، شناخت ناکافی از فناوری‌های موجود برای استفاده از انرژی خورشیدی و لزوم آموزش این موارد از دیگر دلایل است.

نویسنده کتاب «ابزار دقیق مقدماتی» همچنین بر لزوم حمایت بیشتر و هدفمند از تولید یا استفاده از فناوری‌های مبتنی بر انرژی‌های تجدیدپذیر تاکید دارد و می‌گوید: با آنکه در ایران نیز اقداماتی در این خصوص انجام شده، این برنامه‌ها در وهله اول باید بر مبنای یک نقشه راه مشخص انجام شوند.
 
برنامه کوتاه مدت، میان مدت و درازمدت کشور در این خصوص و حمایت‌ها از بخش‌ها و ساز و کار آن باید مشخص شود. تنها در این صورت می‌توان انتظار آینده روشن برای استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در بخش کشاورزی داشت. در غیر این صورت جمع همه فعالیت‌های خودجوش پراکنده و بدون هدف در این زمینه نتایج مطلوبی نخواهد داشت.

اما در مورد اسناد بالادستی که مسیر کلی کشور را در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر مشخص کنند اسنادی از قبل تصویب شده و سند ملی توسعه دانش بنیان انرژی‌های تجدیدپذیر نیز در انتظار ابلاغ است.

سند راهبرد ملی و نقشه راه توسعه فناوری‌های مرتبط با انرژی خورشیدی مصوب سال ۱۳۹۴ پژوهشگاه نیروست. همچنین سند ملی توسعه دانش بنیان انرژی‌های تجدیدپذیر در ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور و شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده و باید توسط رئیس جمهوری ابلاغ شود.

غیر از این سند، راهبردهای انرژی تنظیمی سازمان برنامه و بودجه در یکی دو بند به صورت مستقیم روی توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر انگشت گذاشته و ظرفیت پنج هزار مگاوات را تا پایان برنامه ششم توسعه در نظر گرفته است.

انرژی‌های تجدیدپذیر متناسب با ظرفیت کشور توسعه نیافته‌اند

مجری طرح توسعه فناوری انرژی‌های تجدیدپذیر در پژوهشگاه نیرو نیز در مورد روند توسعه انرژی خورشیدی در کشور با اشاره به تبدیل شدن معاونت برق و انرژی در وزارت نیرو به دو معاونت جداگانه بر اساس مصوبه سال گذشته مجلس شورای اسلامی گفت: بعد از شکل گیری این معاونت سیاست گذاری‌ها در این حوزه و معاونت برنامه ریزی می‌شود و پژوهشگاه یکی از بازوهای اجرایی است.

داود محمدی در پاسخ به این سوال که به نظر می‌رسد یکی از دلایل کم توجهی به انرژی خورشیدی هزینه‌های گزاف آن باشد افزود: بحث اقتصادی همیشه در این حوزه مطرح است، ولی مسائل را باید با هم نگاه کنیم. در چند سال گذشته قیمت تجهیزات انرژی خورشیدی به دلیل رکود جهانی، کاهش قیمت نفت و ورود چین به این بازار حدود ۳۰ درصد کاهش یافت.

از دیگر سو، گران بودن تجهیزات تولید انرژی خورشیدی هم فاکتور مهمی است که وطنخواه درباره آن می‌گوید: قیمت هر کیلووات برق تولیدی از پانل‌های خورشیدی در جهان به زیر ۴ تا ۵ سنت یورو رسیده است؛ در ایران هم به لحاظ مواد مورد استفاده در این پانل‌ها برنامه هایی داریم و بعضی شرکت‌های دانش بنیان روی آن کار می‌کنند؛ مثلا روی سلول‌های خورشیدی پروسکایت یا سلول‌های زیستی، فرایندهای تولیدی پانل‌های دوسویه/bifacial که از هر دو سطح نور خورشید را جذب و تولید انرژی می‌کنند.

دبیر ستاد توسعه فناوری انرژی‌های تجدیدپذیر گفت: توسعه انرژی‌های فسیلی در کشور با پول و تصدی دولت انجام شده، ولی در حال حاضر در حوزه انرژی تجدیدپذیر از مشارکت بخش‌های خصوصی بیشتر استفاده می‌شود.

اما معاون وزیر نیرو و رئیس سازمان ساتبا با سرمایه گذاری دولت در این بخش مخالف است و می‌گوید: سرمایه گذاری دولت در توسعه انرژی خورشیدی افزایش هزینه و زمان همچنین کاهش بهره وری را همراه دارد؛ ضمن اینکه امکان آن از نظر مالی نیست.

سیدمحمد صادق زاده گفت: در سرمایه گذاری دولتی با سه مشکل اساسی روبرو هستیم؛ هزینه در پروژه دولتی یک و نیم تا دو برابر بیشتر از هزینه واقعی است، دو تا سه برابر بیشتر زمان می‌برد و میزان بهره وری کمتر از ظرفیت است. ولی بخش خصوصی با ظرفیت تمام بهره برداری می‌کند. مقوله دوم این است که دولت اصلاً توان تامین این منابع مالی را ندارد.

در همین حال وطنخواه معتقد است: در حال حاضر توسعه تجدیدپذیر‌ها بدون حمایت دولت با دشواری مواجه خواهد بود. دولت‌ها بسته‌های سیاستی حمایتی از توسعه این بخش دارند؛ زیرا هنوز دو کفه انرژی‌های متعارف و تجدیدپذیر برابر نیستند.

وی با تاکید بر ادامه سیاست‌ها در زمینه توسعه انرژی خورشیدی گفت: صنعت تجدیدپذیر‌ها در کشور ما هم در بخش دولت و سیاست‌های دولتی و هم در بخش خصوصی جوان است و جای کار بسیار دارد؛ در بسیاری کشور‌ها بسته یا بسته‌های سیاستی متنوعی برای مشارکت و تشویق سرمایه گذاری بخش خصوصی در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر تدارک دیده اند.

دبیر ستاد توسعه فناوری انرژی‌های تجدیدپذیر تاکید می‌کند: به طور کلی با توجه به بروکراسی و مداخله چند نهاد اداری، مشکلات اجرایی تملک و تخصیص زمین، نبود یا کمبود منابع پایدار مالی برای خرید برق تجدیدپذیر، قیمت تقریبا رایگان انرژی در کشور، در سایه نفت و گاز ماندن تجدیدپذیرها، نبود زیرساخت‌های منطقه‌ای و ملی برای حرارت تجدیدپذیر و هزینه‌های قابل توجه سرمایه گذاری در داخل، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر کار ساده‌ای نیست و به همین دلایل توسعه آن‌ها متناسب با پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های کشور انجام نشده است.

صادق زاده در مورد مشکل تخصیص زمین برای احداث این نیروگاه‌ها می‌گوید: بعضی سرمایه گذاران می‌خواهند از زمین‌های دولتی استفاده کنند که راه برای آن باز است؛ اما در حوزه اختیارات وزارت جهاد و کشاورزی است و تاکنون بیش از دو هزار هکتار زمین در اختیار سرمایه گذاران تجدیدپذیر قرار گرفته؛ ولی فرایند پیچیده‌ای دارد. در بعضی استان‌ها این کار خیلی سریع‌تر انجام می‌شود و بعضی کندتر.

وی ادامه داد: مجوز محیط زیستی را که سازمان حفاظت محیط زیست می‌دهد عموماً به سادگی صادر می‌شود؛ اما متقاضی‌ها در دو نقطه یکی تخصیص زمین‌های دولتی و دیگری در مورد مجوز اتصال نیروگاه به شبکه با مشکل روبرو هستند که از شرکت‌های برق منطقه‌ای دریافت می‌کنند.

با وجود اختلاف نظر‌ها در مورد لزوم سرمایه گذاری دولت در این بخش و ... تلاش‌های ساتبا در سال جاری به افزایش ظرفیت تولید برق خورشیدی از ۳۵۰ مگاوات به ۴۲۰ مگاوات منجر شده که هر چند هنوز زیاد نیست؛ رشد خوبی را نشان می‌دهد. همچنین افتتاح خط تولید تجهیزات انرژی خورشیدی شیراز با ظرفیت تولید سالانه ۱۳۰ مگاوات در فاز اول و در مراحل طرح توسعه تا میزان ۲۵۰ مگاوات می‌تواند ضمن اشتغالزایی در این بخش کشور را از ورود تجهیزات لازم انرژی خورشیدی بی نیاز کند.

یقینا استمرار سیاست‌های تشویقی و حمایت بیشتر از بخش خصوصی برای احداث این نیروگاه ها، حل مشکل تامین منابع خرید برق، تلاش برای جذب سرمایه گذاران خارجی بیشتر به ویژه با توجه به موقعیت مناسب کشور برای صادرات برق به کشورهای همسایه تسریع در توسعه تولید صفحات خورشیدی متناسب با موقعیت کشور، حل مشکل تخصیص زمین‌های دولتی و ورود برق تولیدی به مدار و از همه مهم‌تر اطلاع رسانی درست و مفید برای سرمایه گذاری داخلی و خارجی در این بخش تن‌ها بخشی از اقداماتی است که باید برای استفاده بیشتر از انرژی خورشیدی انجام دهیم.

مراسم بهره برداری از طرح تولید پنل های خورشیدی در شیراز

مراسم بهره برداری از طرح تولید پنل های خورشیدی در شیراز

ایرنا - شیراز - مراسم بهره برداری از طرح تولید پنل های خورشیدی روز سه شنبه در شهرک صنعتی شیراز برگزار شد. این کارخانه قابلیت تولید پنل هایی با ظرفیت 130 مگاوات انرژی خورشیدی در سال را دارد و ظرفیت تولید سالانه آن تا 250 مگاوات قابل افزایش است*


دو ماه تابش خورشید در ایران معادل کل ذخایر نفت و گاز شناخته شده در کشور است

مدیر بهینه سازی انرژی در بخش ساختمان شر کت بهینه سازی مصرف سوخت گفت: تاکنون بیش از یکصدهزار متر مربع کلکتورخورشیدی حرارتی توسط شرکت بهینه سازی مصرف سوخت با صرفه جویی سالانه 60 میلیون مترمکعب گاز طبیعی در سراسر کشور نصب شده است.
  

به گزارش نفت نیوز، کلکتورها وظیفه جذب انرژی خورشید را بر عهده دارند. بعنوان مثال، بخش اصلی یک آبگرمکن خورشیدی کلکتور آن است که خود شامل یک ورق است که به‌وسیله تابش کلی خورشید حرارت یافته و حرارت خود را به یک سیال جذب کننده (مانند آب ) که داخل لوله در حال جریان است، منتقل می‌کند.

مهندس ابوالقاسم لطفی اظهار داشت: تاکنون بیش از 17 هزار سیستم خورشیدی خانگی و 800 سیستم خورشیدی عمومی با حمایت شرکت بهینه سازی مصرف سوخت را ه اندازی شده است.  دو ماه تابش خورشید در ایران معادل کل ذخایر نفت و گاز شناخته شده در کشور است/ بیش از 100هزار متر مربع کلکتور خورشیدی حرارتی توسط شرکت بهینه سازی در کشور نصب شد

وی در ادامه، انرژی خورشیدی را به عنوان انرژی پاک،رایگان و نعمت لایزال خدادادی عنوان کرد و اظهار داشت: کشور ما با داشتن بیش از 300 روز آفتابی و متوسط تابش 2200کیلووات ساعت در هر متر مربع ظرفیت بسیاربالایی جهت استفاده از انرژی خورشیدی داشته و همچنین اثرات مثبت زیست محیطی فراوان در جهت کاهش مصرف سوخت دارد. 

لطفی تاکید کرد:طبق بررسی های بعمل آمده انرژی سه‌روزتابش خورشید برابر با تمام‌انرژی های فسیلی موجود است بطوری که انرژی چهل روز تابش خورشید با انرژی مورد نیازیک قرن برابر بوده و همچنین دو ماه تابش خورشید در ایران معادل کل ذخایر نفت و گاز شناخته شده در کشور می باشد بنابراین اگر تنها 1% مساحت ایران با انواع سیستم‌های خورشیدی پوشانده شود،قابلیت تامین کل انرژی مورد نیاز کشور وجود خواهد داشت. 

لطفی به کاربردهای انرژی خورشیدی اشاره کرد و اظهار داشت: تولید انرژی حرارتی از انرژی خورشیدی جهت گرمایش آب مصرفی ، گرمایش فضا ،گرمایش آب استخرها و مخازن ذخیره آب فصلی ، آب شیرین کن‌ خورشیدی ، نیروگاه حرارتی خورشیدی ،اجاق خورشیدی و تولید سرمایش خورشیدی و تولید انرژی الکتریکی از انرژی خورشیدی (فتوولتائیک)، تامین مستقیم انرژی الکتریکی از نور خورشید بوسیله سلولهای خورشیدی از جمله کاربردهای انرژی خورشیدی است. 

مدیر بهینه سازی انرژی در بخش ساختمان شر کت بهینه سازی مصرف سوخت در پایان یادآور شد: در ساختمان شرکت بهینه سازی نیز از آبگرمکن های خورشیدی بعنوان پیش گرم کن سیستم موتورخانه مرکزی استفاده شده است و تجهیز ساختمانهای شرکت ملی نفت ایران و سایر مراکز عمومی و دولتی از پروژه های در دست اقدام شرکت بهینه سازی مصرف سوخت است.

به گزارش نفت نیوز، گرمایش آب و فضا مجموعاً بیش از 80% انرژی را در ساختمان‌ها مصرف می‌کند و بنابراین بیش از یک سوم کل انرژی مصرفی جهان در جهت گرمایش مصرف می‌شود. از این میان گرمایش آب به طور متوسط 20 تا 30 درصد کل انرژی مصرفی در خانه را مصرف می‌کند. 


پتانسیل انرژی خورشیدی در ایران بسیار زیاد است

بنظرم ایران در مناطق کویری باید از انرژی تابشی و گرمائی خورشید تولید بخار و برق کند .و در مناطق معتدل کشور از صفحات فتو ولتائیک برق تولید کند .زیرا  کارآئی پنلهای خورشیدی در مناطق گرم کم می شود.

انرژی خورشیدی یکی از منابع انرژیهای تجدیدپذیر و از مهمترین آنها می باشد. میزان تابش انرژی خورشیدی در نقاط مختلف جهان متغیر بوده و در کمربند خورشیدی زمین بیشترین مقدار را داراست. کشور ایران نیز در نواحی پرتابش واقع است و مطالعات نشان می دهد که استفاده از تجهیزات خورشیدی در ایران مناسب بوده و میتواند بخشی از انرژی مورد نیاز کشور را تأمین نماید.

ایران کشوری است که به گفته متخصصان این فن با وجود 300 روز آفتابی در بیش از دو سوم آن و متوسط تابش 5.5 4.5 کیلووات ساعت بر متر مربع در روز یکی از کشورهای با پتانسیل بالا در زمینه انرژی خورشیدی معرفی شده است. برخی از کارشناسان انرژی خورشیدی گام را فراتر نهاده و در حالتی آرمانی ادعا می‌کنند که ایران در صورت تجهیز مساحت بیابانی خود به سامانه‌های دریافت انرژی تابشی می‌تواند انرژی مورد نیاز بخش‌های گسترده‌ای از منطقه را نیز تأمین و در زمینه‌ صدور انرژی برق فعال شود.

با مطالعات انجام شده توسط DLR آلمان، در مساحتی بیش از 2000 کیلومترمربع، امکان نصب بیش از MW 60000 نیروگاه حرارتی خورشیدی وجود دارد.

اگر مساحتی معادل 100×100 کیلومترمربع زمین را به ساخت نیروگاه خورشیدی فتوولتائیک اختصاص دهیم، برق تولیدی آن معادل کل تولید برق کشور در سال 1389 خواهد بود.

انرژی خورشیدی 3 1


   
  

انرژی خورشیدی جایگزین نفت در ایران و جهان



در حالی که نفت و انرژی های تجدید ناپذیر یا در حال تمام شدن و یا به علت مناقشات سیاسی و اقتصادی به دردسری عظیم برای دارندگان ذخایر آن تبدیل شده استفاده از انرژی لایزال خورشید در حال افزایش است.
کشورهایی که در اقتصاد جهانی پیشرو هستند به این نتیجه رسیده اند که اتکای بیش از حد به انرژی های فسیلی از لحاظ استراتژیک چندان به نفعشان نیست.لذا در استفاده از انرژی های تجدید پذیر پیشرو هستند.

انرژی خورشید عمده‌ترین منبع انرژی در منظومه شمسی است که طبق آخرین برآوردها، عمر این انرژی بیش از ۱۴ میلیارد سال است. در هر ثانیه ۲/۴ میلیون تن از جرم خورشید به انرژی تبدیل می‌شود. با توجه به وزن خورشید که حدود ۳۳۳ هزار برابر وزن زمین است. این کره نورانی را می‌توان به‌عنوان منبع عظیم انرژی تا ۵ میلیارد سال آینده به حساب آورد.

انرژی فتوولتایک به تبدیل نور خورشید به الکتریسیته از طریق یک سلول فوتوولتاییک (pvs) گفته می‌شود، که به طور معمول توسط یک سلول خورشیدی انجام می‌پذیرد. سلول خورشیدی یک ابزار غیر مکانیکی است که معمولاً از آلیاژ سیلیکون می‏شود. در بین کشورهای جهان آلمان همواره در استفاده از انرژی خورشیدی پیشرو بوده است.

نمودار زیر نشان دهنده افزایش استفاده از این انژی در دهه اخیر است


آلمان، چین ، ایتالیا ، ژاپن و آمریکا پنج کشوربرتر استفاده کننده از انرژی خورشیدی هستند که نسبت به سال 1010 حجم تولید برق خود را به شدت افزایش داده اند.

گفتنیست در بسیاری از کشورهای اروپایی انرژی گرمایش خانه ها بر خلاف ایران از طریق برق تامین می شود گاه مانند آلمان از طریق نیروگاههای خورشیدی گاه مانند فرانسه از طریق راکتور اتمی.

جدول زیر نشان دهنده کشورهای برتر در تولید برق از انرژی خورشیدی در سال 2014 است

رتبه کشور تولیدگیگا وات 2014 تولید 2019
1 آلمان 35.5 9.8
2 چین 18.3 0.35
3 ایتالیا 17.6 1.2
4 ژاپن 13.6 2.6
5 آمریکا 12 1.6
6 اسپانیا 5.6 3.4
7 فرانسه 4.6 0.27
8 استرالیا 3.3 0.125
9 بلزیک 3 0.36
10 انگلیس 2.9 0.27


وضعیت ایران
کشور ایران در بین مدارهای 25 تا 40 درجه عرض شمالی قرار گرفته است و در منطقه‌ای واقع شده که به لحاظ دریافت انرژی خورشیدی در بین نقاط جهان در بالاترین رده‌ها قرار دارد. میزان تابش خورشیدی در ایران بین 1800 تا 2200 کیلووات ساعت بر مترمربع در سال تخمین زده شده است که البته بالاتر از میزان متوسط جهانی است. در ایران به طور متوسط سالیانه بیش از 280 روزآفتابی گزارش شده است که بسیار قابل توجه است.

در حال حاضر میزان استفاده ما از انرژی خورشیدی در کشور ۱۲۳ هزارم درصد، یعنی کمتر از دودهم درصد است. ما می‌توانیم در بسیاری از مناطق کویری‌نیروگاه‌های خورشیدی نصب کنیم و در تمامی این مناطق بی‌سکنه می‌توانیم از خورشید انرژی تأمین کنیم. هر جا که انرژی باشد آبادانی هم می‌تواند باشد، آب را می‌توانند استحصال و پمپ کنند و زندگی در مناطق کویری از سر گرفته شود.

در همین زمینه مدیرعامل توانیرمی گوید: ظرفیت انرژی های نودرکشور400 مگاوات وافق سال آینده 800 مگاوات است.

همایون حائری گفت: برخی از شرکت های خارجی از جمله شرکت های کره ای ، آلمانی و ژاپنی برای سرمایه گذاری در حوزه تولید انرژی های نو در کشورمان ابراز تمایل کرده اند.

مدیرعامل شرکت توانیرگفت: برای ایجاد 50 مگاوات نیروگاه انرژی خورشیدی قرارداد منعقد شده و این روند رو به افزایش است.

در سال جاری حدود ۳ میلیارد تومان اعتبار در بخش انرژی های تجدید پذیر و در بخش خورشیدی تصویب شده بود.

 یوسف آرمودلی شهریور ماه امسال  در حاشیه کارگروه تخصصی توسعه فناوری انرژی های تجدید پذیر در بیرجند در جمع خبرنگاران گفت: در سال گذشته بیش از 2 میلیارد تومان در بخش انرژی های تجدید پذیر در بخش خورشیدی سرمایه گذاری شده است.

 امسال  هم حدود 3 میلیارد تومان در بخش انرژی های تجدید پذیر ودر بخش خورشیدی تصویب شده است ودر مراکز آموزشی، مسکونی، مساجد نصب می شود.

دبیر ستاد توسعه فناوری انرژی های تجدید پذیر ومعاونت علمی وفناوری رئیس جمهورگفت: در سال گذشته 100 درصد کمک به این طرح ها از محل کمک های دولتی بوده است وامسال 50 درصد از اعتبارات از طریق کمک های بلاعوض دولت تامین می شود.

آرمودلی با اشاره به تابش خورشید در خراسان جنوبی گفت: در استان های هدف پنل های فنوولتائیک تولید می شود واستفاده فراگیر از آن می تواند صنعتی را ایجاد کند وبه اشتغال نیروهای متخصص در استان کمک کند .تابش خورشید ومحیط های آن می تواند به عنوان یک ظرفیت در اشل های کوچک وهم به عنوان ظرفیت های بزرگ کارساز باشد.

دبیر ستاد توسعه فناوری انرژی های تجدید پذیر ومعاونت علمی وفناوری رئیس جمهورگفت:نصب هر مگاوات نیروگاه انرژی تجدید پذیر می تواند 15 فرصت شغلی ایجاد کند.

آرمودلی با اشاره به افزایش سهم انرژی های تجدید پذیر گفت: تا پایان برنامه پنجم توسعه سهم انرژی های تجدید پذیر در سبد انرژی کشور افزایش می یابد ورساندن این سهم به 5 هزار مگاوات از برنامه های پنجم توسعه کشور است.

او همچنین گفت: در حال حاضر در کشور 300 میلیون کیلووات ساعت برق از منابع انرژی های تجدید پذیر تولید می شود

مقایسه هزینه آب و برق و گاز در ایران و جهان


با ورود فصل بهار و نزدیک شدن پیک مصرف آب و برق هشدارهای مسئولان وزارت نیرو برای کاهش مصرف آب و برق بخش خانگی بیشتر و بیشتر می‌شود. مسئولان طی سال‌های اخیر تاکید دارند آب و برق با مبلغی در اختیار مردم قرار می‌گیرد که برای دولت صرفه ندارد. از سوی دیگر یارانه‌هایی که به مردم تعلق می‌گیرد، فرسودگی شبکه‌های انتقال، مصرف بی‌حد و ملاحظه‌نشده در سازمان‌ها و ادارات، استفاده بی‌اجازه از آب تصفیه‌شده و واحدهای توزیع برق در عمل این بخش را ناکارآمد کرده است.

 در همین راستا یکی از سیاست‌های وزارت نیرو در سال‌های اخیر رساندن قیمت آب و برق به قیمت واقعی است تا به این ترتیب این بخش از زیان‌دهی خارج شده و همزمان برای سرمایه‌گذاری خارجی نیز جذابیت داشته باشد. از ابتدای ‌سال ٩٥ نیز یکی از سوال‌های همیشگی مردم و البته خبرنگاران در نشست‌های خبری، احتمال افزایش قیمت آب و برق مشترکان بوده است. در روزهای گذشته و در قالب بررسی لایحه بودجه ‌سال ٩٥ نمایندگان مجلس شورای اسلامی تصویب کردند که وزارت نیرو می‌تواند علاوه بر دریافت نرخ آب‌بهای شهری و نیز دریافت بهای برق از مشترکان ١٥٠ ریال به ازای هر مترمکعب فروش آب شرب و ٣٠ ریال به ازای هر کیلووات ساعت برق از مشترکان عوارض دریافت کند.

این عوارض تنها بخشی از عوارض مختلفی است که در قبوض آب و برق با خطوط ریز نوشته شده‌اند و بسیاری از مشترکان زحمت خواندن آن را به خود نمی‌دهند.  به‌هرحال با حسابی سرانگشتی و نگاهی به هزینه‌های تولید آب، برق و گاز در ایران متوجه می‌شویم این کالاها به هزاران دلیل که فرسودگی شبکه و استفاده نابجا دو دلیل ساده آن به حساب می‌آیند، گران‌تر از نقاط دیگر دنیا تولید می‌شود و درنهایت گران‌تر هم به دست مردم می‌رسد. نگاهی به وضع آبونمان (هزینه قبوض مصرفی) خانواری دونفره در کشورهای دیگر نیز جالب توجه است.براساس اطلاعات وب‌سایت numbeo که اطلاعات و آمار هزینه خانوار را می‌سنجد، در ایران هزینه آبونمان آب، برق و گاز برای یک خانوار دو نفره معادل ٣٦ تا ٤٠ دلار (١٣٠تا ١٥٠هزار تومان) است. چنین هزینه‌ای حدود ٦,٢‌درصد از درآمد خانوار را به خود اختصاص می‌دهد. ازسوی دیگر درآمد قابل هزینه ایران پس از مالیات حدود ٤٩٠ دلار (حدود یک‌میلیون و ٧٠٠‌هزار تومان) تخمین زده شده است.

افغانستان
افغانستان کشوری است که دسترسی به منابع آبی و انرژی آن بسیار محدود است و تقریبا تمام انرژی‌های مورد نیاز آن به این کشور وارد می‌شود. هزینه آب، برق و گاز برای یک آپارتمان ٧٥تا ١٠٠ متری در کابل هزینه‌ای معادل ١٣٨,٥٨ دلار (٤٨٣‌هزار تومان) دارد. باتوجه به متوسط درآمد ٣٣٦ دلاری مردم این کشور (حدود یک‌میلیون و ١٢٠ هزارتومان) هزینه آبونمان در این کشور حتی از هزینه حمل‌ونقل و اجاره‌بها نیز بیشتر است و ٢٦.٤‌درصد درآمد فرد را به خود اختصاص می‌دهد. هزینه‌های آبونمان کابل حدود ٣١٦.١٩‌درصد بیشتر از تهران است.

بحرین
در بحرین که کشوری مرفه با درآمدهای سرشار نفتی است، هزینه ماهانه آب، برق و گاز برای دو نفر معادل ٦٠ دلار (٢١٠‌هزار تومان) است. با توجه به متوسط درآمد ١٤٤٩,٨٩ دلاری، مردم فقط ٤.٢‌درصد از درآمدشان را به هزینه آبونمان اختصاص می‌دهند. این درحالی است که هزینه آبونمان مردم این کشور ٦٩‌درصد بیشتر از ایران است؛ اما درآمد قابل هزینه آن نیز ١٨٠‌درصد بیشتر از مردم ایران به حساب می‌آید.

ژاپن
در ژاپن متوسط درآمد خانوار ٢٥٥٠ دلار (هشت‌میلیون و ٩٢٠‌هزار تومان) است که ٧,٤‌درصد آن به پرداخت آبونمان برق، گاز و آب اختصاص می‌یابد؛ این رقم حدود ١٨١ دلار (حدود ٦٣٣هزار تومان) است. این ارقام نشان می‌دهد هزینه آبونمان مردم در توکیو ژاپن ٣٤٠‌درصد مردم تهران است. حال آن‌که متوسط درآمد ماهانه قابل هزینه هر خانوار ژاپنی ٤٢٩‌درصد بیشتر از خانوار ایرانی است.

سوئد
در کشور سوئد متوسط درآمد قابل هزینه مردم پس از کسر مالیات حدود ٢٤٤٧ دلار (حدود هشت‌میلیون و ٥٠٠هزار تومان) است که فقط ٣,٧‌درصد آن به پرداخت هزینه‌های آبونمان اختصاص می‌یابد. در این کشور آبونمان یک خانه ٨٥ متر مربعی برای آب، گاز و برق ٨٦ دلار (٣٠١‌هزار تومان) محاسبه شده است. آمارها نشان می‌دهد که هزینه آبونمان یک خانوار دو نفره در استکهلم ١٥٧‌درصد بیشتر از خانوار تهرانی و متوسط درآمد قابل هزینه خانوار سوئدی ٤١٦‌درصد بیش از ایرانی هاست.

ترکیه
متوسط درآمد قابل هزینه خانوار در ترکیه ٦٨٧ دلار (حدود دو‌میلیون و ٧٠٠‌هزار تومان) است که از آن ٧,٥‌درصد به پرداخت هزینه‌های آبونمان اختصاص می‌یابد. در این کشور آبونمان ماهانه آب، گاز و برق برای یک آپارتمان ٨٥ متر مربعی حدود ٩٦ دلار (٣٣٦‌هزار تومان) تخمین زده می‌شود. به این ترتیب هزینه آبونمان یک خانوار ساکن استانبول ١٨٤‌درصد بیشتر از خانوار ساکن تهران و درآمد قابل هزینه آن نیز ٣٣‌درصد بیشتر از خانوار ایرانی است.

تاجیکستان
متوسط درآمد قابل هزینه مردم تاجیکستان پس از مالیات در این کشور ١٣٢ دلار (٤٦٢‌هزار تومان) است که ٤,٨‌درصد آن به هزینه آبونمان اختصاص می‌یابد. براساس آمار موجود آبونمان ماهانه یک آپارتمان ٨٥ متری برای دو نفر معادل ٢٢ دلار (٧٧‌هزار تومان) تومان محاسبه شده است. هزینه آبونمان یک خانوار ساکن دوشنبه (پایتخت تاجیکستان) حدود ٣٨‌درصد کمتر از خانوار ساکن تهران و درآمد قابل هزینه آن ٧٥‌درصد کمتر از درآمد قابل هزینه خانوار تهرانی است.

ایران بیست‌ویکمین مصرف‌کننده بزرگ برق دنیا
براساس اطلاعات و آمار منتشره از سوی وزارت نیرو بخش اعظم برق از طریق سوخت‌های فسیلی و گاز طبیعی تامین می‌شود. ایران در‌ سال ٢٠١١ میلادی (١٣٩٠ شمسی) ٢٤٠میلیارد کیلووات ساعت تولید برق داشته که با کاهش ٢٣‌درصدی آن فقط ١٨٤میلیارد کیلووات ساعت برق به مصرف‌کنندگان نهایی انرژی برق تحویل داده شده است. به این ترتیب با این مصرف، ایران رتبه نوزدهمین کشور را از لحاظ مصرف برق در دنیا دارد. حال آن‌که براساس گزارش پیشین سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا در ‌سال ٢٠٠٧ ایران بین ٢١١ کشور جهان بیست‌ویکمین کشور مصرف‌کننده در جهان شناخته شده بود.

نگاهی به وضع درآمدی مردم در ایران از حداقل دستمزد ٦٠٩‌ هزار تومان کارگران (١٨٧ دلار) در ماه خبر می‌دهد که در مقایسه با تعرفه برق که به ازای هر ساعت حداقل ٢ تا حداکثر ١٩سنت آمریکایی (برای اوج مصرف پلکانی) است، رقم قابل ‌توجهی است. از سوی دیگر مسئولان آبفای تهران نیز معتقدند با توجه به میزان آب تولید شده، مصرف آب شهروندان تهرانی بیش از ٢٠‌درصد متوسط جهانی است. متوسط سرانه مصرف آب در تهران ٢٢٠ تا ٢٣٠ لیتر در روز است. حال آن‌که متوسط مصرف جهانی ١٥٠ لیتر در روز تخمین زده می‌شود.

افق روشن انرژی خورشیدی

آینده انرژی در دنیا متعلق به استفاده از انرژی خورشید است و ایران نیز در این زمینه پتانسیل خوبی دارد تا جایی که به گفته مهدی احسان - عضو کمیته علمی رویداد آب و انرژی - در تمام دنیا از جمله در ایران روند تولید، انتقال و توزیع حالت انحصاری دارد که یا در دست دولت و یا در اختیار شرکت خصوصی است، اما از چند سال گذشته تصمیم گرفته شد که برق را به بازار بیاورند و از حالت انحصاری خارج کنند که این قضیه ورود مسائل اقتصادی را در برق ایجاد کرده است.

بنا بر این گزارش به نقل از ایسنا؛ وی با بیان این‌که انرژی یک برنامه‌ریزی کلی در هر مملکتی است، اظهار کرد: برای بسترسازی صادرات انرژی در قدم اول باید برنامه‌ریزی انرژی انجام شود که این برنامه‌ریزی تمامی صورت‌های تولید انرژی و نیازها را بررسی کرده و بر آن اساس مشخص می‌کند که تا چند سال آینده روی کدام انرژی‌ها و چقدر باید برنامه‌ریزی کرد.

به گفته عضو کمیته علمی رویداد آب و انرژی، آینده برای استفاده از انرژی خورشیدی است و کشورهای غربی پیشرفت خوبی در این زمینه داشتند که ایران نیز فعالیت‌های مثمرثمری را در این زمینه اجرایی کرده است.

احسان با اشاره به موانع و هشدارهای موجود در این زمینه اظهار کرد: اگر بخواهیم خیلی این انرژی را رایج کنیم، ما واردکننده سلول‌های خورشیدی می‌شویم و بازار ما از این سلول‌های خورشیدی چینی پر می‌شود.

وی ادامه داد: این نگرانی وجود دارد که حجم بالایی از کانورترها در محل‌های غیر قابل اعتماد ساخته و وارد بازار شود؛ البته در این مورد وزارت نیرو در حال کار و فعالیت است.

به گفته عضو کمیته علمی رویداد آب و انرژی برق تولید شده با انرژی خورشیدی یا باد را به قیمت حدود۹۰۰ تومان به ازای هر کیلووات ساعت از تولیدکننده می‌خرد، اما تعرفه برقی که به وزارت نیرو پرداخت می‌شود، هر کیلووات ساعت حدود ۶۰ تومان است.

اینکه پتانسیل ایران برای توسعه انرژی خورشیدی و بادی بسیار خوب است، : سازمان انرژی‌های نو و مرکز تحقیقات نیرو منابع خوبی برای کسب اطلاعات در این زمینه هستند.

به‌طور کلی با توجه به ویژگی‌های منحصر به فرد انرژی خورشیدی انتظار می‌رود که دولت در این زمینه فعالیت‌های خوبی را اجرایی کند به‌طوری که بتوانیم همسو با کشورهای پیشرفته گام برداریم.

دشمن اسرائیل دشمن آمریکا!!

نخست وزیر اسرائیل ادامه داد: هنگامی که دشمنانت با یکدیگر می جنگند هیچ یک از آنها تقویت نکن. هر دو را ضعیف کن.

نتانیاهو: آمریکا نباید با ایران در عراق همکاری کندبنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل گفت که آمریکا باید ایران و افراد داعش را که به سمت بغداد در حرکت هستند تضعیف کند.

به گزارش عصر ایران، نتانیاهو همچنین از دولت باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا خواست برای تحقق ثبات در عراق با ایران همکاری نکند.

وی در برنامه ای تلویزیونی در شبکه ان بی سی آمریکا گفت: آنچه که در خاورمیانه در عراق و سوریه می بینید کینه های بزرگ میان تندروهای شیعه به رهبری ایران و تندروهای سنی به رهبری القاعده و دولت اسلامی عراق و شام (داعش) است. در این وضعیت، هر دو اردوگاه، دشمن آمریکا هستند.

نخست وزیر اسرائیل ادامه داد: هنگامی که دشمنانت با یکدیگر می جنگند هیچ یک از آنها تقویت نکن. هر دو را ضعیف کن.

او درباره بحران عراق گفت: بدترین نتیجه ممکن این است یکی از این دو اردوگاه یعنی ایران دارای سلاح هسته ای شود. این یک خطای ناگهانی است که همه چیز در برابر آن کوچک است.

نتانیاهو ادامه داد: خطر بزرگ در صحنه عراق، ایران است.

وی همچنین هشدار داد ایرانی ها می توانند موضوع عراق را در صحنه مذاکرات هسته ای بکار بگیرند.

او درباره دست یابی به توافق میان 1+5 و ایران هشدار داد و گفت: چنین تصمیمی می تواند تاریخ را تغییر دهد


چرا ایرانی ها قد کوتاه شده اند.؟


"ایرانی‌ها به دلیل کاهش مصرف لبنیات کوتاه قد شده‌اند"

رئیس جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران نسبت به کوتاه شدن قد ایرانیان به دلیل عدم مصرف فراورده‌های لبنی هشدار داد. او مصرف غذاهای فست فود و نوشیدن نوشابه‌های گازدار را عامل افزایش بیماری‌های متابولیکی در ایران خواند.

ایرج خسرونیا، رئیس جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران، گفته است که کوتاهی قد ایرانی‌ها به دلیل کاهش مصرف لبنیات در حالی رخ داده که رشد قد کره‌ای‌ها و ژاپنی‌ها به‌همین علت در دهه‌های اخیر افزایش پیدا کرده است.

به گفته وی کاهش قد ایرانی‌ها به خصوص در میان روستائیان مشاهده شده است.

ایرج خسرونیا روز سه‌شنبه (۲۰ مه/۳۰ اردیبهشت) در مراسم افتتاحیه بیست و پنجمین کنگره سالانه جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران، اظهار داشت: «رژیم غذایی ما نه ایرانی است نه فرنگی، مصرف فست‌فودها، نوشابه‌های گازدار به جای لبنیات و دوغ، مصرف نمک و روغن موجب ایجاد بیماری‌های متابولیک شده است.»

به گفته وی در سال‌های اخیر بیشتر مرگ‌و میرهای رخ داده ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی، فشار خون، دیابت و چاقی بوده و این روند رو به افزایش است. آقای خسرونیا اضافه کرده که هم اکنون در ایران مرگ و میر بر اثر بیماری‌های متابولیک جای بیماری‌های عفونی را گرفته است.

کوتاهی قد ایرانی‌ها، آری یا خیر؟

کوتاهی قد ایرانی‌ها و هشدارها در مورد این مسئله، موضوعی است که در سال‌های گذشته نیز مسئولان و کارشناسان از آن سخن گفته‌اند.

مهرماه سال گذشته حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، قد کودکان ایرانی را نسبت به استاندارهای جهانی کوتاه دانسته و آن را با نامناسب بودن کیفیت شیر، گوشت و محصولات کشاورزی مرتبط دانسته بود. این نماینده مجلس در آن زمان گفته بود: «متاسفانه وزارت بهداشت درباره وجود (وایتکس) در شیر اطلاع‌رسانی درستی نکرده و اکثر مواد قانونی در مورد سلامت و امنیت غذایی نیز در دولتمردان عملیاتی نشده است‌، چرا که آن‌ها اهمیت و امنیت غذا را درک نکرده‌اند، البته منظور من دولت جدید نیست چون این دولت تازه کار خود را شروع کرده است.»

برخی آمارها حکایت از آن دارند که ۷ درصد از کودکان ایرانی قدی پایین‌تر از استانداردهای جهانی دارند

برخی آمارها حکایت از آن دارند که ۷ درصد از کودکان ایرانی قدی پایین‌تر از استانداردهای جهانی دارند

به گفته وی کارخانه‌های تولید فراورده‌های لبنی برای پایین آوردن آلودگی میکروبی دست به کارهای غیرمجاز زده و زمانی که نمایندگان مجلس در زمینه "استفاده از آب ژاول در شیرهایی که مارک‌های معروف دارند"، از مسئولان وقت پرسیده‌اند، "آن‌ها اطلاع‌رسانی درستی نکرده‌اند." آب ژاول که به آن مایع سفیدکننده یا وایتکس گفته می‌شود، نوعی محلول برای گندزدایی و بو زدایی است.

برخی آمارها حکایت از آن دارند که ۷ درصد از کودکان ایرانی قدی پایین‌تر از استانداردهای جهانی دارند.

مجید حاجی فرجی، رئیس انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور در گفت‌وگویی با ایسنا دغدغه‌ها در مورد کوتاه قد شدن ایرانی‌ها را نامربوط و ناشی از "اطلاعات غلط" خوانده و در عین‌حال گفته است: «البته مشکلاتی در بخش‌های استخوانی و کلسیم وجود دارد که در برخی موارد ممکن است کاهش رشد نسبت به سن رشد و قد اولیه را موجب شده باشد که این چنین مواردی نیز در حال اصلاح است.»

"رویکرد واقع‌بینانه وزارت بهداشت"

ایرج خسرونیا، رئیس جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران، روز سه‌شنبه نسبت به بهبود وضعیت سلامت در کشور ابراز امیدواری کرده و تغییر این وضعیت را ناشی از "حاکم شدن شایسته‌سالاری در وزارت بهداشت" خواند. او گفت: «در سال های گذاشته مسئولان تنها برنامه های غلط خود را توجیه می کردند و به دنبال مقصر برای مشکلات می گشتند. اما اکنون رویکرد واقع بینانه‌تری در این وزارتخانه حاکم شده است که علاوه بر ذکر واقعیات برای رفع مشکلات تلاش زیادی نیز می کنند.»

خسرونیا همچنین از مراکز تحقیقاتی خواست تا "به جای فعالیت در اموری که برای مردم فایده‌ای ندارد و آن را تنها برای گرفتن امتیاز به کشورهای بیگانه می‌فرستند"، در مورد عوامل محیطی ایجاد کننده بیماری‌های متابولیک و تغذیه تحقیق کنند.

رویکرد جدید آمریکا با ایران


صلح حدبیه با کفار مکه در زمان محمد رسول الله .میتواند الگوی صلح ایران و امریکا باشد.

این مقاله توسط کارشناسان و سیاستمداران آمریکایی نوشته شده است که پیش از این در مراحل مختلف، دولت «اوباما» را تشویق به گسترش روابط دیپلماتیک با ایران کرده‌اند. این مقاله از نظر زبیگنیو برژینسکی و برنت اسکوکرافت به واسطه ارایه طرح استراتژیکی و خلاقانه دیپلماسی با ایران تحسین شده است.
 
 «دولت من هم‌اکنون متعهد به پیگیری دیپلماسی و پیوندهای سازنده میان ایران و ایالات‌متحده‌آمریکا و جامعه بین‌المللی است. جلو این فرآیند نباید با طرح تهدیدات گرفته شود. ما به‌دنبال روابطی هستیم که صادقانه است و ریشه در احترام متقابل دارد.»
باراک اوباما مارس 2009

امسال می‌تواند سال آغاز رابطه «صادقانه‌ای با ایران باشد که ریشه در احترام متقابل دارد.» این پیشنهاد همانند پیشنهاد چهارسال پیش اوباما نیست؟ به‌نظر می‌رسد این هدف نمی‌تواند بدون چرخشی در تفکر ایرانی‌ها و بدون تغییر در استراتژی سیاسی و دیپلماتیک آمریکا تحقق پیدا کند. اما دو متغیر یکی در ایران و دیگری در منطقه، زمینه‌ساز شرایط مثبتی است که ما را به امکان موفقیت پیشرفت‌های دیپلماتیک امیدوار می‌کند. 

اولین متغیر، انتخابات ریاست‌جمهوری ایران است که به انتخاب «حسن روحانی» منجر شد؛ نامزد پیروزی که مدیون ائتلاف جناح‌های اصلاح‌طلب و میانه‌رو است. با کنار رفتن احمدی‌نژاد، احتمالا شانس آغاز مرحله‌ای جدید در روابط با ایران برای دولت اوباما فراهم خواهد شد.

متغیر دوم، جنگ در سوریه است که به‌صورت بالقوه منطقه را به‌سمت منازعه‌ای میان سنی‌ها و  شیعیان می‌برد. این تهدید مستقیمی علیه منافع حیاتی ایران و مشوق تهران برای کاهش تنش با جامعه بین‌المللی است.

ایران و ایالات‌متحده اختلافات مهمی با هم دارند اما یک توافق بر سر توانمندی هسته‌ای ایران باید در درجه اول باشد. این می‌تواند گشایش‌گر گفت‌وگوهایی با ایران با توجه به مسایل عراق و البته افغانستان هم باشد.

یک رابطه موثر و کارآمد میان ایران و ایالات‌متحده می‌تواند به پیشبرد تلاش‌های دیپلماتیک در سوریه نیز کمک کند.

برخلاف فرصت‌ها و انگیزه‌های جدیدی که به‌وجود آمده است، آمریکا و ایران بدگمانی‌های عمیق و قابل‌توجیهی نسبت به یکدیگر دارند. در تاریخ مشترک هر دو کشور نیز فرصت‌های ازدست‌رفته و سوءتفاهم‌هایی دیده می‌شود. برای غلبه بر این بی‌اعتمادی نیاز داریم تا در زمانی اینچنین پرمخاطره، مدیر توانمندی در میدان باشد.

برنامه هسته‌ای ایران درحال پیشرفت است و وقایع سوریه در حال از کنترل‌خارج‌شدن. بدون تغییر در جهت‌گیری فعلی، آمریکا می‌تواند جنگ دیگری را روبه‌روی خود در خاورمیانه ببیند؛ جنگی که به تضعیف اقتصاد و نفوذ سیاسی آمریکا منجر خواهد شد.


در این مقاله ما مسیر بازنگری‌شده دیپلماتیکی را برای رسیدن به حداقل محدودیت‌های قابل پذیرش در برنامه هسته‌ای ایران پیشنهاد می‌کنیم؛ محدودیت‌هایی که اطمینان قابل‌قبولی را فراهم می‌کند که بر آن مبنا تهران به بمب اتم دست پیدا نخواهد کرد. ما خطرات موجود در اتخاذ این رویکرد را چه در سطح بین‌المللی و چه ملی، کمتر از آنچه باید ارزیابی نکرده‌ایم؛ با این حال بر این باوریم که مسیر کنونی نشان‌دهنده خطرات بیشتر و احتمالا هزینه‌های فاجعه‌بارخواهد بود.

ما کجای رابطه ایران و آمریکا ایستاده‌ایم: برنامه هسته‌ای

آمریکا دلایل متعددی دارد که درباره اقدامات ایران نگران باشد. تهدید ایران علیه اسراییل، حمایت از حزب‌الله، حماس، مسایل داخلی ایران و در یکی از آخرین نمونه‌های این نگرانی مداخله به‌نفع بشار اسد در سوریه. اما با همه این تفاسیر بزرگ‌ترین نگرانی، برنامه هسته‌ای پیچیده و گسترده ایران است. ایران مشغول ساخت بمب اتم است؟

برخلاف بعضی اظهارنظرها، ارزیابی‌های اطلاعاتی آمریکا و اسراییل و دیگر کشورها نشان می‌دهد که رهبران ایران تصمیمی برای ساخت بمب‌اتم ندارند. ایران دارای عناصری از برنامه تسلیحات اتمی در دهه 1990 بود اما ایران این عناصر را در 2003 متوقف کرده است. از آن تاریخ به‌بعد، ایران شروع به بالابردن توان غنی‌سازی اورانیوم کرده اما تا آنجایی که ما می‌دانیم تلاشی برای ساخت بمب‌اتم نداشته است. این موضوعی است که مدیر اطلاعات ملی، «جیمز کلپر» دوبار آن را تایید کرده است.

در حالی که واشنگتن جدا درباره انگیزه‌های اتمی ایران دغدغه دارد، تهران هم دغدغه‌ها و البته بدگمانی‌های مختلفی دارد. رهبران ایران می‌گویند که انگیزه واقعی آمریکا حذف نظام سیاسی ایران است. اگر هر دو طرف، به جای تکیه بر گمانه‌زنی‌های تاییدنشده درباره نیات طرف دیگر به واقعیت‌ها تمکین کنند، شانس بهتری را برای رسیدن به توافقی شفاف، قابل‌قبول و قابل اجرا خواهند داشت.

دستاوردهای جدید، فرصت‌های جدید
با توجه به سه دهه بدگمانی متقابل بین ایران و آمریکا رابطه فورا نمی‌تواند تغییر کند. هنوز حداقل دو عامل دیگر وجود دارد که احتمال چرخش گرایش‌ها و رفتار دو کشور را مطرح می‌کند: انتخابات اخیر ایران و تغییر اوضاع و احوال در خاورمیانه.

انتخاب «حسن روحانی» به‌عنوان رییس‌جمهوری جدید، زمینه‌ساز آغاز برخی تغییرات در روابط ایران-آمریکاست. این به این معنا نیست که با احمدی‌نژاد و انکار هولوکاست کنار آمده باشیم. اما از طریق نتیجه این انتخابات فضای سیاسی بازتری برای مذاکره شکل گرفته است.

رییس‌جمهوری منتخب، فرد مطلعی درمورد مذاکرات پیشین است و رابطه خوبی با رهبری عالی نظام دارد. رهبری تصمیم‌گیرنده نهایی برنامه هسته‌ای است. انتخابات نشان داد که مردم ایران گزینه میانه‌رو را انتخاب می‌کنند حتی زمانی که آنها از میان نامزدهای مورد تایید حکومت انتخاب می‌کنند. بیش از 70درصد مردم در انتخابات شرکت کردند و بیش از 50‌درصد به روحانی رای داده‌اند. مشارکت مردم شامل تعداد بالایی از جوانان، قطعا بیانگر حمایت اصلاح‌طلبان است. آرای اصلاح‌طلبان در انتخابات شورای‌شهر نیز پرشمار بوده است.

حمایت شکل‌گرفته از روحانی، باعث شده است تا خوشبینی نسبت به امکان لغو تحریم‌ها برای همه کسانی که تضعیف اقتصاد، استاندارد زندگی‌شان را پایین آورده، به‌وجود بیاید. انتخاب روحانی، تحلیلگران را درخارج از ایران شگفت‌زده کرد. در مبارزه انتخاباتی، او نماینده جناحی شد که «عملگرا-میانه‌رو» خوانده می‌شد و مورد حمایت رییس‌جمهوران پیشین ـ‌خاتمی و هاشمی ـ قرار گرفتند.

در جریان مبارزات انتخاباتی، روحانی خواستار فضای باز سیاسی و ارتباط بیشتر با جامعه بین‌المللی بر سر پرونده هسته‌ای شد. او همانند اکثر ایرانی‌ها، مدافع برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای است. پیش از این گفته بود: «ما آماده ارایه شفافیت بیشتر بر سر پرونده هسته‌ای هستیم.» موضوع تسلیحات اتمی هرگز در مبارزات انتخاباتی مطرح نشد. در سال 2011 یکی از پژوهش‌های «رند» دریافته بود که اکثر پاسخ‌دهندگان موافق برنامه هسته‌ای به منظور اهداف غیرنظامی هستند و تحلیل «پی‌پا» 2008 عنوان کرده بود که 58‌درصد از پاسخ‌دهندگان فکر می‌کنند «ساخت تسلیحات اتمی برخلاف اصول و موازین اسلام است.»

در آمریکا طرفداران سیاست ستیزه‌جویانه‌تر، دو گروه هستند: گروه نخست معتقدند روحانی صادقانه بازی نمی‌کند. گروه دوم می‌گویند او صادقانه صحبت می‌کند اما بر ساختار، نفوذ چندانی ندارد.

گروهی که از برقراری رابطه با ایران حمایت می‌کنند خوشبینی محتاطانه‌ای ابراز می‌کنند اما در عین حال نگرانند که رییس‌جمهوری جدید با بی‌اعتمادی جامعه بین‌المللی روبه‌رو شود یا اینکه مورد انتقاد عناصر شدیدا محافظه‌کار داخل ایران قرار گیرد.

رییس‌جمهور منتخب روحانی است، فردی از دورن نظام و معامله‌گری است که با توقف غنی‌سازی درسال 2004 برای نظارت‌های پروتکل الحاقی 2003 توافق کرده است. پس از انتخابات، سخنرانی روحانی امیدبخش بود. او بلافاصله بعد از انتخابات گفته بود «من سیاست مصالحه و صلح را پیش خواهم گرفت و با دنیا تعامل خواهیم داشت» و در عین‌حال از آمریکا خواست تا دخالت در امور داخلی ایران را متوقف کند و دست از اقدامات سرکوبگرانه -احتمالا منظورش تحریم‌هاست- بردارد.

در این مرحله، هیچ‌کس نمی‌تواند با اطمینان بگوید روحانی تمام و کمال موفق خواهد شد یا خیر. اظهارنظر محتاطانه می‌تواند در آزمودن فرصت پیشرفت و تلاش برای ایجاد شرایطی برای موفقیت ارزیابی شود. ما چنین مسیر اقدامی را در این مقاله با جزییات طرح خواهیم کرد.

عامل دوم، وضعیت پرآشوب خاورمیانه است که با سقوط «بن‌علی» در تونس شروع شد و با خشونت‌های ویرانگر در سوریه همچنان ادامه دارد. می‌شنویم که موقعیت [با ثبات] ایران در این فضای آشوب‌زده محکم‌تر شده است و آمریکا نفوذ خود را هر چه بیشتر از دست می‌دهد.

در بدترین حالت اینکه، آشوب سوریه بدون توجه به اینکه چه کسی برنده خواهد بود، در حال شعله‌ورکردن منازعه فرقه‌ای در سراسر خاورمیانه است. شورشی‌های سوریه مورد حمایت قطر و عربستان هستند. اینها همگی تهدید مستقیمی علیه منافع ایران هستند.

در عین حال درگیرکردن ایران در چنین منازعاتی می‌تواند تقابل ایران با اسراییل را هم کمرنگ کند. در چنین اوضاعی اسراییل می‌تواند از کشمکش‌های داخلی گروه‌های مسلمان سود ببرد.

در افغانستان هم، ایران و آمریکا منافع مشترک دارند. بعد از 11 سپتامبر هر دو کشور برای استقرار دولت حامد کرزای تلاش کردند. امروز بعد از یک دهه، هر دو کشور از دغدغه مشترکی رنج می‌برند: ظهور طالبان و خطر بازگشت آنان به قدرت. این در حالی است که برای سال‌های متمادی ایران و آمریکا گفت‌وگوی موفقیت‌آمیزی برای یافتن زمینه‌های مشترک در افغانستان را تجربه نکرده‌اند.

با انتخابات ریاست‌جمهوری در افغانستان و خروج آمریکا از این کشور، نیاز به گفت‌وگو، جدی‌تر شده است. تحولات چندلایه منطقه‌ای، تفکر «بازی با حاصل‌جمع صفر» ایران و آمریکا را، تحت‌تاثیر قرار داده است. هر دو کشور باید احتمال ظهور مجدد القاعده طالبان را بازسازی‌شده و چشم‌انداز جنگ فرقه‌ای را از سوریه تا عراق و از ترکیه تا غزه مدنظر داشته باشند. همه اینها را در کنار به‌قدرت‌رسیدن رییس‌جمهوری جدید ایران در تهران بگذاریم، این چرخش‌های تهدیدزا و جدی، نیاز به طرح مسیری جدید برای رابطه میان دوکشور را بار دیگر، مورد تاکید قرار می‌دهد.

اقدام بر مبنای فرصت؛ انتخاب یک: دیپلماسی فشار
واشنگتن می‌تواند رویکرد فعلی را که از زمان سقوط شاه بر آن محور حرکت کرده، باز هم ادامه دهد. رویکردی که به سیاست «دو مسیره» اول تحریم و بعد انزوا استوار است و البته دیپلماسی را هم کنار نمی‌گذارد. درحالی‌که تحریم‌های تصویبی آمریکا در کنار جامعه بین‌المللی اقتصاد ایران را تضعیف کرده است و تقابل جهانی با برنامه هسته‌ای ایران را نشان داده است با این حال کار چندانی برای تغییر کنش‌ها و سیاست‌های ایران نتوانسته است انجام دهد.

یک دلیل می‌تواند افزایش فشارها باشد. بعضی از مروجان دیپلماسی فشار معتقدند که چنین رویکردی به «جان.‌اف.‌کندی» برای تحت فشار گذاشتن «نیکیتا خروشچف» در بحران موشکی کوبا کمک کرد. اما باید به یاد داشته باشیم که توافق نهایی زمانی به دست آمد که کندی برای خروشچف راه گریزی با حفظ اعتبار شوروی فراهم کرد؛ زمانی که آمریکا هم موشک‌های «ژوپیتر» را از ترکیه در مقابل اقدام مشابه شوروی در کوبا برچید.

چند سال پیش از آن، زمانی که چین در اقدامی برای تحقیر و تهدید تایوان، جزایر «ماتسو» و «کوئموی» را تصرف کرد، «آیزنهاور» شخصا نشان داد که علاقه‌ای به دادن اولتیماتوم ندارد. آیزنهاور به جای اینکه به تعریف نقطه‌ای بپردازد که آمریکا دست به حمله نظامی بزند، گفت که تنها تلاش می‌کرده است زمانی که از تصمیم او برای رویارویی با این موضوع پرسش می‌شده است، «رسانه» را گیج کند.

آیزنهاور به قلب این توصیه کلازویتس راه یافته بود: آنجایی که می‌گوید ملتی که برای بقا می‌جنگد بدون توجه به فشارها، ثابت‌قدم می‌ماند. فشار بیشتر تنها این باور را در میان رهبران ایران تقویت می‌کند که هدف آمریکا تخریب نظام سیاسی ایران است و این رویه مقاومت ایرانی‌ها را بیشتر و پیشرفت دیپلماتیک را محال‌تر می‌کند.

در مورد گزینه نظامی لازم است آنچه مشاور امنیت ملی جانسون، «مک جرج باندی» در دهه 1990 درباره جنگ ویتنام گفته بود را یادآوری کنیم: آنچه او را بیش از هرچیز شگفت‌زده کرده بود «تحمل دشمن» بوده است. او تاکید کرده بود که ایمان جدی و زیادی به «قدرت فشار» دارد. «دیپلماسی فشار» خود یک ترکیب متناقض است.

فشارها ایران را به‌سمت مذاکره می‌آورد اما مذاکرات دیپلماتیک نمی‌تواند بدون تامین نیازهای دوطرف پیش برود. ما تعلیق پیش‌دستانه تحریم‌ها را بدون حصول یک موافقتنامه از ایران بر سر پرونده هسته‌ای پیشنهاد نمی‌کنیم. اما بر این باوریم که تشدید تهدید و اولتیماتوم به‌ویژه زمانی که امیدهای جدید معدودی برای پیشرفت دیپلماتیک وجود دارد، احتمال رسیدن به توافق هسته‌ای را تحلیل می‌برد و حتی جلوی آن را می‌گیرد.

اقدام بر مبنای فرصت؛ انتخاب دو: دیپلماسی فعال
رویکردی که اینجا مطرح کردیم بازتاب‌دهنده این واقعیات است. این رویکرد براساس درس‌های آموخته‌شده از نشست‌های بهار گذشته در آلماتی قزاقستان ترسیم شده است. همان‌طور که در مذاکرات پیشین دوطرف، هرچه بیشتر خواسته‌هایشان را مطرح کردند، کمتر مورد قابل‌پذیرشی به طرف مقابل ارایه دادند. هردو طرف باید تغییرات اساسی در موضع فعلی‌شان ایجاد کنند.

در مقابل، آمریکا و شرکای مذاکره‌کننده با ایران، با برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران (با پذیرش بخشی از غنی‌سازی) و لغو بعضی از تحریم‌های جدی مثل تحریم فلزات گرانبها، تحریم‌های اروپایی بر صادرات نفت و بعضی محدودیت‌های بانکی موافقت خواهند کرد. آمریکا می‌تواند با فرآیند گام به گام لغو همه تحریم‌های سازمان‌ملل در پاسخ به پیشرفت‌های بیشتر موافقت کند. این توافق اولیه احتمالا زمینه‌ساز یک دوره آزمایشی از تایید و تصدیق است که طی آن از هر دوطرف انتظار می‌رود که به توافق موقت پایبند باشند و طبق آن عمل کنند.

دنباله این روند احتمالا به قدم‌های پیش‌رو منتهی خواهد شد؛ قدم‌هایی که برداشتن هر کدام به لحاظ سیاسی مشکل است و با هشدارهای دوجانبه و تحت‌تاثیر سیاست داخلی در هر دو کشور پیچیده‌تر هم خواهد بود:

این گام‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
 
*دولت اوباما باید از طریق دولت‌های دوست ایران تاکید کند که شاید برگزاری نشست اوباما و روحانی در جریان برگزاری نشست عمومی سازمان ملل در سپتامبر آتی هیچ مانعی نداشته باشد. چنین نشستی می‌تواند به‌عنوان گفت‌وگوی جنبی و احوالپرسی ساده طی نشست‌های برنامه‌ریزی‌شده چند‌جانبه در سازمان ملل اتفاق بیفتد. این نشست می‌تواند مقدمتا با نشست وزرای خارجه و شاید توسط آنها برنامه‌ریزی شود.

*برقراری بحث‌های دوجانبه منظم و حتی روزمره با ایران می‌تواند قدم موازی مهمی تلقی شود. تیم‌های دایمی در دو طرف موظف به بررسی اهداف بلندمدت و گام‌های عملی هستند که شاید این گام‌ها بتواند بر سر مسایل عراق یا افغانستان و حتی سوریه آغاز شود. هر دو طرف بدون هیچ پیش‌شرطی متعهد به مذاکرات و فهم دیدگاه‌های طرف مقابل بر سر مسایل با نگاهی برای رسیدن به توافق دوجانبه بر سر موضع‌گیری‌های خویش هستند.

پیشرفت یا از دست‌رفتن فرصتی دیگر؟

اگر ایالات‌متحده‌آمریکا در حال رسیدن به توافقی با ایران بر سر پرونده هسته‌ای باشد، واشنگتن هم باید رویکردهای جدیدی را در باب «تفکر در مورد ایران» ترسیم کند. دولت اوباما باید اتهام جان اف کندی به آمریکایی‌ها در 50 سال پیش را به آنها یادآوری کند، «تنها وجه تحریف‌شده طرف دیگر را نبینید، مناقشه را امری اجتناب‌ناپذیر، سازش را امری غیرممکن و ارتباطات را تنها مبادله تهدیدات نبینید. هنوز زمان برای دیپلماسی وجود دارد، اما تا زمانی که مذاکرات واقعی طولانی‌تر را معلق بگذاریم، خطر بزرگ‌تر این است که منازعه در محیط خشن خاورمیانه فزونی بگیرد. بیش از این تعلیق در مذاکرات می‌تواند به از دست‌رفتن بیشتر اعتماد و ایجاد سوءتفاهم و نفوذ آن در هر دو طرف منجر شود. در عوض این می‌تواند زمینه‌ساز و به نتیجه دوجانبه قابل‌قبول منتهی شود که البته دشوارتر است. فرصت‌های توصیف‌شده دراین مقاله احتمالا دوباره دست نخواهند داد. زمان محدودی باقیمانده تا هدف چهارسال پیش ارتباط صادقانه باراک اوباما منتهی به موفقیت شود.